Giữ hồn Tết cổ truyền Chôl Chnăm Thmây của đồng bào Khmer - Bài 2

Giữ hồn Tết cổ truyền Chôl Chnăm Thmây của đồng bào Khmer - Bài 2
Bài 2 - tiếp theo và hết: Náo nức điệu Roam - vông nơi đô thị
Mùa sum họp
Tết Chôl Chnăm Thmây hay còn gọi là Tết vào năm mới theo tiếng Khmer là lễ hội truyền thống lớn nhất trong năm của người Khmer, được tổ chức vào trung tuần tháng - thời điểm giao mùa. Tết Chôl Chnăm Thmây gồm nhiều hoạt động tôn giáo, lễ hội truyền thống phong phú được tổ chức tại chùa, gia đình và các khu sinh hoạt công cộng của cộng đồng người Khmer.
Chư tăng và đồng bào Khmer thực hiện các nghi thức đón năm mới trong dịp Tết cổ truyền Chôl Chnăm Thmây tại chùa Candaransi (Chan-ta-răng-sây), Quận 3, Thành phố Hồ Chí Minh trong. Ảnh: TTXVN
Chư tăng và đồng bào Khmer thực hiện các nghi thức đón năm mới trong dịp Tết cổ truyền Chôl Chnăm Thmây tại chùa Candaransi (Chan-ta-răng-sây), Quận 3, Thành phố Hồ Chí Minh trong. Ảnh: TTXVN
Tết Chôl Chnăm Thmây thường diễn ra vào giữa tháng 4 - thời điểm giao mùa. Tùy theo tính toán của những nhà chiêm tinh, ngày Tết Khmer được ấn định cụ thể theo từng năm, nhưng thường có 3 ngày lễ chính (vào khoảng thời gian từ 13-16/4). Năm nay, Tết Chôl Chnăm Thmây diễn ra từ ngày 14-16/4 với khắc Giao thừa  vào lúc 15 giờ 12 phút ngày 14/4.

Ngày đầu tiên của Tết, bà con Khmer làm cơm cúng tại gia đình và lên chùa làm lễ đón Chư Thiên. Mọi người cùng nhau cầu nguyện, mong muốn những điều tốt lành. Buổi tối ngày đầu tiên cũng thời điểm là bắt đầu cho các chương trình vui chơi, múa hát. Ngày thứ 2 là lễ dâng hoa, dâng cơm, bánh trái tại chùa, trong đó có nghi thức đắp núi cát cầu may mắn, cầu phúc, cầu duyên. Ngày cuối cùng là một ngày rất trọng đại đối với người Khmer, bởi đó là ngày lễ cầu siêu, tắm phật tại Chùa và tắm Phật tại nhà, mang ý nghĩa gột rửa những muộn phiền, đón những điều mới mẻ, an vui.

Cũng giống như phong tục của người Kinh, người Hoa, ngày Tết cũng là thời gian những người con Khmer từ nơi học tập, làm việc trở về với gia đình, với quê hương, để mỗi gia đình xum họp, đầm ấm đón mừng năm mới bên nhau, để cùng nhau thăm họ hàng, gia tộc, cùng nhau đi chùa lễ Phật… Ngày nay, không phải tất cả những người Khmer đang sinh sống tại Thành phố Hồ Chí Minh đều có điều kiện trở về quê hương bản quán và họ lựa chọn việc đón Tết Chôl Chnăm Thmây ngay tại thành phố với tất cả những nghi lễ truyền thống như một điều tất yếu trong sự hòa nhập, thích ứng với cuộc sống hiện đại nơi đô thị.

Ông Lâm Ngọc Thành, người đã có nhiều năm làm công quả tại chùa Potivong chia sẻ: Tết Chôl Chnăm Thmây là lễ hội mang đậm nét đặc trưng nhất của văn hóa truyền thống của người Khmer. Trong ngày Tết Chôl Chnăm Thmây, người Khmer diện những bộ trang phục truyền thống cầu kỳ, màu sắc phong phú; nấu những món ăn, đồ cúng đặc biệt mà thường ngày không có; trai gái lên chùa cúng Phật rồi múa, hát cùng nhau.

“Dù cuộc sống thành phố đã làm giới trẻ có nhiều thay đổi, nhưng những nghi lễ, phong tục truyền thống trong dịp Tết vẫn được các gia đình Khmer giữ gìn. Nếu có khác, cũng chỉ là chuyện xưa hát bằng đàn ngũ âm, nay hát qua micro và dàn âm ly điện tử”, ông Lâm Ngọc Thành vui vẻ cho hay.
Nhân dịp Tết cổ truyền Khmer Chôl Chnăm Thmây 2019 của đồng bào Khmer Nam Bộ, tối 7/4, tại chùa Candaransi (Quận 3, Thành phố Hồ Chí Minh), Ủy viên Bộ Chính trị, Phó Thủ tướng Thường trực Chính phủ Trương Hòa Bình đã đến thăm, chúc Tết, tặng quà chư tăng và đồng bào Khmer đang sinh sống, học tập và làm việc tại Thành phố Hồ Chí Minh. Trong ảnh: Phó Thủ tướng thường trực Trương Hòa Bình trao tặng học bổng cho các sinh viên Khmer đang học tập tại Thành phố Hồ Chí Minh. Ảnh: An Hiếu-DT&MN/TTXVN
Nhân dịp Tết cổ truyền Khmer Chôl Chnăm Thmây 2019 của đồng bào Khmer Nam Bộ, tối 7/4, tại chùa Candaransi (Quận 3, Thành phố Hồ Chí Minh), Ủy viên Bộ Chính trị, Phó Thủ tướng Thường trực Chính phủ Trương Hòa Bình đã đến thăm, chúc Tết, tặng quà chư tăng và đồng bào Khmer đang sinh sống, học tập và làm việc tại Thành phố Hồ Chí Minh. Trong ảnh: Phó Thủ tướng thường trực Trương Hòa Bình trao tặng học bổng cho các sinh viên Khmer đang học tập tại Thành phố Hồ Chí Minh. Ảnh: An Hiếu-DT&MN/TTXVN

Tết dân tộc kết nối với thế hệ tương lai
Ngay đầu tháng 4, không khí chuẩn bị đón Tết Chôl Chnăm Thmây đã về tràn ngập khu dân cư bà con Khmer tại đường Bùi Thế Mỹ, Phường 10, Tân Bình, một trong những địa điểm được coi là tập trung đông bà con Khmer tại Thành phố Hồ Chí Minh. Bà con cùng nhau dọn nhà, trang hoàng lại nhà cửa, sơn sửa tường rào, cánh công… và cuối tuần cùng đến chùa Pothivong làm những công việc chuẩn bị cho mùa Tết năm nay.

Sự náo nức đón mùa Tết cổ truyền của bà con láng giềng đã khiến cô gái Danh Thị Hiếu Thảo hiện đang học tại Trung tâm Giáo dục thường xuyên Tân Bình cũng bồn chồn, ngóng đợi. Bởi nhiều năm qua, cứ mỗi mùa Tết Chôl Chnăm Thmây, cô lại được mua cho quần áo mới, được cùng bạn bè trong xóm chơi những trò chơi truyền thống và được lên chùa hát, múa Roam - vông.

Nói về cô con gái yêu, anh Danh Huy Hoàng cho biết, Hiếu Thảo sinh ra trong gia đình bố mẹ cùng là người Khmer, nhà lại ngay cạnh chùa Pothivong, ngay từ bé Hiếu Thảo đã quen với những phong tục văn hóa, nghi lễ truyền thống của người Khmer. Cứ gần đến Tết Chôl Chnăm Thmây, Hiếu Thảo lại náo nức cùng bạn bè luyện tập những bài ca, điệu múa dân tộc để biểu diễn trong dịp đón mừng năm mới Khmer.

Phó Giáo sư, Tiến sỹ Huỳnh Ngọc Thu, Trưởng Khoa Nhân học, Đại học Khoa học Xã hội và Nhân văn Thành phố Hồ Chí Minh cho rằng, Tết Chôl Chnăm Thmây xưa kia là lễ hội đánh dấu giao mùa, là dịp thể hiện sự tri ân, thờ phụng tổ tiên. Với cuộc sống hiện đại hiện nay của những người Khmer tại Thành phố, Tết Chôl Chnăm Thmây còn có một ý nghĩa rất quan trọng là cơ hội để giới trẻ Khmer hiểu hơn về cội nguồn dân tộc, góp phần lưu giữ, bồi đắp những nét đẹp truyền thống của nền văn hóa dân tộc Khmer.

Tại hai chùa Candaransi và Pothivong, các hoạt động đón Tết đã được các nhà sư và người dân Khmer quanh chùa chuẩn bị chu đáo trong tiếng nhạc, lời ca truyền thống. Hàng rào được sửa sang; cửa cổng được quét sơn lại; khuôn viên chùa, tháp thờ Phật, nhà tăng, chính điện… đều đã được quét dọn, sơn sửa chu đáo chuẩn bị cho những nghi lễ đón Tết của đồng bào Khmer Thành phố Hồ Chí Minh và ở các địa phương lân cận.

Chương trình văn nghệ truyền thống mừng đón Tết Chôl Chnăm Thmây năm 2019 tại tại chùa Candaransi (Quận 3, Thành phố Hồ Chí Minh). Ảnh: Xuân Khu
Chương trình văn nghệ truyền thống mừng đón Tết Chôl Chnăm Thmây năm 2019 tại tại chùa Candaransi (Quận 3, Thành phố Hồ Chí Minh). Ảnh: Xuân Khu

Cùng với sự phát triển mạnh mẽ kinh tế -xã hội của thành phố, bằng sự nỗ lực của mỗi cá nhân và sự quan tâm hỗ trợ của Đảng và Nhà nước đã giúp đời sống vật chất, tinh thần của bà con Khmer ngày càng được cải thiện, nâng dần theo kịp mức sống chung của người dân thành phố. Những đổi thay tích cực trong cuộc sống mỗi gia đình và sự chung tay giúp sức của cả cộng đồng đã góp phần nhân thêm niềm vui trong mùa lễ hội và những điệu múa Roam-vông của người Khmer ở Thành phố Hồ Chí Minh thêm rộn ràng trong Tết Chôl Chnăm Thmây năm nay./.

Xuân Khu

Báo ảnh Dân tộc và Miền núi/TTXVN

Có thể bạn quan tâm

Gửi yêu thương đến đồng bào vùng lũ

Gửi yêu thương đến đồng bào vùng lũ

Từ ngày 23 - 27/10, Chi đoàn Phòng Tham mưu, Công an tỉnh Tuyên Quang phối hợp với Hội thiện nguyện “Từ tâm Thới Lai” - thành phố Cần Thơ tổ chức chương trình “Trao yêu thương - Gửi ấm áp đến đồng bào vùng lũ tỉnh Tuyên Quang”, trao tặng 1.600 suất quà cho các hộ dân bị thiệt hại nặng sau bão số 10 và 11. Đây là hoạt động mang đậm ý nghĩa nhân văn, thể hiện tinh thần “lá lành đùm lá rách”, kết nối tấm lòng của những người con miền Tây sông nước với đồng bào vùng lũ, góp phần sẻ chia khó khăn, lan tỏa yêu thương.

Bố trí khu cách ly, điều trị bệnh lỵ trực trùng tại xã Nậm Kè, Mường Nhé

Bố trí khu cách ly, điều trị bệnh lỵ trực trùng tại xã Nậm Kè, Mường Nhé

Ngày 26/10, Phó Giám đốc Sở Y tế tỉnh Điện Biên Vừ A Sử cho biết, từ 15 giờ ngày 25/10 đến 7 giờ ngày 26/10, ổ dịch lỵ trực trùng tại xã Nậm Kè (tỉnh Điện Biên) ghi nhận thêm 11 trường hợp mắc mới đều tại Trường Phổ thông Dân tộc bán trú Trung học cơ sở Nậm Kè. Toàn bộ bệnh nhân đã được chuyển vào khu cách ly tại trường để điều trị.

Đà Nẵng: Mưa to trên diện rộng, sạt lở núi ở nhiều nơi gần khu dân cư

Đà Nẵng: Mưa to trên diện rộng, sạt lở núi ở nhiều nơi gần khu dân cư

Đêm 25 và ngày 26/10, trên địa bàn thành phố Đà Nẵng có mưa to trên diện rộng. Ở khu vực miền núi, lượng mưa lớn khiến đồi núi tích tụ lượng nước lớn, cộng với nước lũ tràn về, đã dẫn đến sạt lở nhiều nơi trong khu dân cư của đồng bào các dân tộc thiểu số. Nhiều xã miền núi đã và đang khẩn trương di chuyển người dân ở khu vực nguy hiểm đến nơi an toàn.

Ra mắt mô hình 'Xe cứu thương 0 đồng Biên phòng'

Ra mắt mô hình 'Xe cứu thương 0 đồng Biên phòng'

Ngày 26/10, tại Đồn Biên phòng Cổ Chiên (Bộ đội Biên phòng tỉnh Vĩnh Long), Ban Chỉ huy Đồn tổ chức ra mắt mô hình Dân vận khéo “Xe cứu thương 0 đồng Biên phòng”, nhân kỷ niệm 35 năm ngày Điều dưỡng Việt Nam (26/10/1990 - 26/10/2025).

Điện Biên cần nỗ lực hoàn thành các chỉ tiêu của năm 2025

Điện Biên cần nỗ lực hoàn thành các chỉ tiêu của năm 2025

Ngày 26/10, Bộ trưởng Bộ Tài chính Nguyễn Văn Thắng cùng đoàn công tác đã có buổi làm việc với tỉnh Điện Biên về tình hình sản xuất kinh doanh, đầu tư công, xuất nhập khẩu, xây dựng hạ tầng, nhà ở xã hội, các chương trình mục tiêu quốc gia và việc thực hiện chính quyền địa phương 2 cấp.

Sạt lở lớn trên Quốc lộ 4C, Quản Bạ (Tuyên Quang) phân luồng giao thông tạm thời

Sạt lở lớn trên Quốc lộ 4C, Quản Bạ (Tuyên Quang) phân luồng giao thông tạm thời

Vào khoảng 8 giờ 30 phút ngày 25/10, tại Km43+600 Quốc lộ 4C, đoạn qua xã Quản Bạ (Tuyên Quang) đã xảy ra vụ sạt lở taluy dương với chiều dài khoảng 50m, khối lượng đất đá sạt ước tính lên tới 5.000m³. Vụ sạt lở khiến toàn bộ tuyến đường bị ách tắc, các phương tiện giao thông không thể lưu thông qua khu vực này.

Nâng cao đời sống vùng đồng bào dân tộc thiểu số, biên giới

Nâng cao đời sống vùng đồng bào dân tộc thiểu số, biên giới

Sau khi nghiên cứu dự thảo các văn kiện trình Đại hội đại biểu toàn quốc lần thứ XIV của Đảng, lãnh đạo, cán bộ, đảng viên tỉnh Sơn La đều đồng tình, nhất trí cao với bố cục, nội dung; khẳng định dự thảo được chuẩn bị công phu, nghiêm túc, khoa học, có chất lượng cao, thể hiện rõ tư duy đổi mới, tầm nhìn chiến lược và khát vọng phát triển đất nước hùng cường, thịnh vượng.

Đột phá theo Nghị quyết 57: Thúc đẩy nhận thức về đổi mới sáng tạo và chuyển đổi số

Đột phá theo Nghị quyết 57: Thúc đẩy nhận thức về đổi mới sáng tạo và chuyển đổi số

Chiều 24/10, tại xã Măng Đen (Quảng Ngãi), Ủy ban nhân dân tỉnh Quảng Ngãi tổ chức khai mạc Ngày hội Đổi mới sáng tạo và Chuyển đổi số năm 2025 với chủ đề “Hội tụ nguồn lực khoa học, công nghệ, đổi mới sáng tạo và chuyển đổi số - Vì một Quảng Ngãi phát triển nhanh và bền vững”.

Trung thu muộn cho trẻ em vùng cao

Trung thu muộn cho trẻ em vùng cao

Tại ngôi trường vùng cao của tỉnh Thái Nguyên – Trường Tiểu học Đồng Phúc – nơi nhiều năm liên tiếp chịu ảnh hưởng nặng nề bởi các đợt bão lớn. Trong hai năm 2024 và 2025, xã Đồng Phúc bị tàn phá bởi 3 cơn bão: Yagi, số 5 và số 11, gây sạt lở nghiêm trọng, đường sá bị chia cắt khiến nhà trường không thể khai giảng đúng lịch như các nơi khác. Học sinh nơi đây phải nhập học muộn hơn một tháng so với cả nước.

Chính sách tín dụng ưu đãi tiếp sức học sinh, sinh viên vùng biên

Chính sách tín dụng ưu đãi tiếp sức học sinh, sinh viên vùng biên

Phòng giao dịch Ngân hàng Chính sách Xã hội Bù Gia Mập (tỉnh Đồng Nai) đã nhanh chóng triển khai Quyết định số 29/2025/QĐ-TTg của Thủ tướng Chính phủ về chính sách tín dụng đối với học sinh, sinh viên, học viên thạc sĩ, nghiên cứu sinh học các ngành khoa học, công nghệ, kỹ thuật và toán.

Thanh Hóa: Khẩn trương thi công các công trình, dự án phòng, chống thiên tai

Thanh Hóa: Khẩn trương thi công các công trình, dự án phòng, chống thiên tai

Hiện, trên địa bàn tỉnh Thanh Hóa có khoảng 200 công trình ứng phó với mưa, lũ đang được thi công nhằm đưa vào sử dụng phục vụ cho công tác phòng, chống thiên tai. Ngay sau khi cơn bão số 10, 11 đi qua, các đơn vị thi công đã huy động máy móc, nhân lực để khẩn trương thi công các hạng mục còn lại của công trình, phấn đấu hoàn thành toàn bộ dự án trong năm 2025.

Nhiều xã vùng núi ở miền Trung đối mặt nguy cơ sạt lở đất đá

Nhiều xã vùng núi ở miền Trung đối mặt nguy cơ sạt lở đất đá

Sau khi cơn bão số 12 đi qua, mặc dù mưa đã ngớt, nhưng các xã miền núi ở miền Trung vẫn đang phải đối mặt với nguy cơ sạt lở đất đá tiềm ẩn do lượng nước mà bão trút xuống làm cho đất bị “ngấm nước”, kết cấu yếu. Chính quyền và người dân địa phương đang chủ động triển khai các biện pháp ứng phó để đảm bảo an toàn tính mạng và tài sản trước nguy cơ xảy ra sạt lở đất đá.

Lấy người dân, doanh nghiệp làm trung tâm triển khai Chiến lược dữ liệu quốc gia

Lấy người dân, doanh nghiệp làm trung tâm triển khai Chiến lược dữ liệu quốc gia

Từ ngày 22/10, tỉnh Lâm Đồng bắt đầu triển khai thực hiện Kế hoạch Chiến lược dữ liệu quốc gia đến năm 2030. Kế hoạch nhằm xây dựng, phát triển hạ tầng dữ liệu đồng bộ, thống nhất, đảm bảo khả năng kết nối, chia sẻ dữ liệu thông suốt giữa các cơ quan, đơn vị, địa phương, tạo nền tảng cho phát triển chính quyền số, kinh tế số, xã hội số.

Cà Mau: Xây dựng thương hiệu cây đặc sản giúp nông dân tăng thu nhập

Cà Mau: Xây dựng thương hiệu cây đặc sản giúp nông dân tăng thu nhập

Tại tỉnh Cà Mau, có một thời năn bộp được xem là loài cỏ dại ngự trị trên các cánh đồng, nông dân ai nhìn thấy cũng đều thở dài ngao ngán, vì tốn rất nhiều công sức để phá bỏ, cải tạo trồng lúa. Nhưng đó là câu chuyện của ngày trước, năn bộp giờ đây đã được trồng, chăm sóc, xây dựng thương hiệu sản phẩm OCOP mang lại thu nhập cho nông dân cao hơn hẳn so với trồng lúa.

Sạt lở bờ sông Thao diễn biến phức tạp

Sạt lở bờ sông Thao diễn biến phức tạp

Theo ghi nhận của phóng viên ngày 22/10, trên tuyến đê hữu sông Thao, thuộc địa phận khu 9 đến khu 11 xã Tam Nông (Phú Thọ), tình trạng sạt lở, sụt trượt mái bờ sông đang diễn biến ngày càng phức tạp, đe dọa an toàn tuyến đê, đất sản xuất và khu dân cư ven sông.

Nối dài những căn nhà mơ ước cho người dân vùng biên Quảng Trực, Lâm Đồng

Nối dài những căn nhà mơ ước cho người dân vùng biên Quảng Trực, Lâm Đồng

Dù tỉnh Lâm Đồng đã hoàn thành chương trình xóa nhà tạm, nhà dột nát theo yêu cầu của Thủ tướng Chính phủ, nhưng việc hiện thực hóa những căn nhà mơ ước của người dân xã biên giới Quảng Trực vẫn được “nối dài”. Thông qua chương trình hỗ trợ xóa nhà tạm do Công an tỉnh Lâm Đồng triển khai, nhiều hộ dân đã có nơi ở ổn định, thêm động lực vươn lên phát triển kinh tế, góp phần giữ vững an ninh, trật tự nơi biên cương của Tổ quốc.

Lễ dâng y Kathina 2025 của đồng bào Khmer Nam Bộ

Lễ dâng y Kathina 2025 của đồng bào Khmer Nam Bộ

Hàng năm, theo truyền thống Phật giáo Nam tông Khmer, sau mỗi mùa an cư kiết hạ, các chùa Khmer tại các tỉnh, thành phố Nam Bộ lại tổ chức lễ dâng y Kathina. Đây là dịp để Phật tử dâng y cà sa lên chư Tăng đã hoàn mãn ba tháng nhập hạ. Đặc biệt, nghi lễ này chỉ diễn ra trong vòng một tháng kể từ ngày mãn hạ, mỗi chùa chỉ tổ chức thọ y một lần duy nhất theo giới luật.