Hai nữ sinh ở Đơn Dương chế màng phủ sinh học giúp bảo quản dâu tây tốt hơn

Hai nữ sinh ở Đơn Dương chế màng phủ sinh học giúp bảo quản dâu tây tốt hơn
Thảo Phương và Hoàng Ngân. Ảnh: thanhnien.vn
Thảo Phương và Hoàng Ngân. Ảnh: thanhnien.vn

Các nữ sinh Lê Nguyễn Hoàng Ngân, học sinh lớp 12A3 và Phan Lê Thảo Phương, học sinh lớp 11A5, Trường Trung học phổ thông Đơn Dương cùng lớn lên giữa những vườn rau, củ xanh mướt của quê hương Đơn Dương. Hằng ngày, chứng kiến nhiều lượng rau, củ, quả của bà con nông dân phải đổ bỏ do chưa có phương pháp bảo quản hữu hiệu, cả hai em nuôi ước vọng sẽ tìm ra một giải pháp bảo quản rau, củ, quả được tươi lâu mà không ảnh hưởng đến sức khỏe con người. Năm 2017, khi nhà trường phát động cuộc thi sáng tạo Khoa học kỹ thuật, Ngân và Phương để xuất ý tưởng chế tạo chế phẩm sinh học từ kén tơ tằm để bảo quản trái dâu tây.

Khi bắt tay thực hiện đề tài này, Ngân mới học lớp 11, còn Phương học lớp 10. Việc đầu tiên, hai em được giáo viên hướng dẫn thực hiện phương pháp nghiên cứu để đạt được mục tiêu một cách khoa học nhất. Vào những ngày cuối tuần, ba cô trò cùng nhau đến các cơ sở nuôi tằm, dệt tơ ở huyện Lâm Hà (cách Đơn Dương khoảng 20km) để tham quan và mua kén tằm thải về nghiên cứu. Tiếp đó, hai em còn tới thường xuyên một số vườn dâu tây ở Đơn Dương và thành phố Đà Lạt nghiên cứu quy trình thu hái và bảo quản sau thu hoạch của người dân.

Ghi nhận từ thực tế cho thấy, hầu như trái dâu sau khi thu hoạch, nhà vườn chỉ đóng hộp và chuyển đi tiêu thụ chứ chưa áp dụng phương pháp kỹ thuật nào để bảo quản. Thảo Phương cho biết, dâu tây là loại quả mọng, nhiều nước nên rất dễ hư, thối do nấm mốc hoặc dập nát khi vận chuyển. Trong điều kiện nắng nóng, nếu bảo quản không đúng cách còn giúp vi sinh vật dễ dàng phát triển và chỉ cần một trái bị hư cũng khiến những trái khác hư theo.

Sau khi đã hình thành được phương pháp điều chế, Ngân và Phương còn phải cùng giáo viên hướng dẫn đến Trung tâm Công nghệ bức xạ, thuộc Viện Nghiên cứu hạt nhân (thành phố Đà Lạt) xin hỗ trợ máy móc, thiết bị nghiên cứu để chế tạo chế phẩm sinh học. Em Hoàng Ngân cho biết: “Suốt nhiều tháng liền, cứ chiều thứ bảy, chúng em và cô Nga lại đón xe buýt vượt chặng đường hơn 30 km từ Đơn Dương lên Viện Nghiên cứu hạt nhân Đà Lạt để thực hành các thí nghiệm và nghiên cứu chế tạo chế phẩm bảo quản dâu tây”.

Còn Thảo Phương chia sẻ, do đề tài này ở Việt Nam chưa ai nghiên cứu nên nhiều lúc chúng em “bí” tài liệu tham khảo, phải lên mạng tra cứu, tìm đọc những tài liệu liên quan viết bằng tiếng Anh mất khá nhiều thời gian.

Từ kén tơ tằm thải, hai nữ sinh phải tách chiết Fibroin trong kén tằm, sau đó nghiên cứu tạo màng sinh học Fibroin bằng phương pháp chiếu xạ gamma. Tiếp đó, thực nghiệm xác định phổ hồng ngoại FT-IR của bột sợi Fibroin sau chiếu xạ; xác định hàm lượng Fibroin tan nước trước và sau chiếu xạ. Bước tiếp theo là điều chế dung dịch Fibroin tơ tằm, tạo thành một loại dung dịch như nước, có thể nhúng trực tiếp dâu tây vào để tạo một lớp màng trong suốt bao quanh trái dâu.

Lần thử nghiệm đầu tiên, màng phủ Fibroin vẫn chưa đạt kết quả tối ưu, trái dâu vẫn xuất hiện nấm. Sau khi nghiên cứu và được hướng dẫn, hai em điều chế thêm tinh dầu chanh, pha trộn vào dung dịch Fibroin và đạt được kết quả như mong muốn. Trái dâu tây sau khi được nhúng qua dung dịch Fibroin bảo quản tươi đến 7 ngày (trong điều kiện lạnh), để khô được khoảng 50 ngày mà không bị hư, thối. Lớp màng sinh học này hoàn toàn không độc hại cho người sử dụng, có thể ăn trái dâu có phủ lớp màng Fibroin mà không cần rửa đi.

Cô Nguyễn Thị Thanh Nga (Giáo viên hướng dẫn cho hai em Ngân, Phương), cho biết thêm, hiện nay có hai phương pháp có thể điều chế Fibroin là phương pháp hoá học và chiếu xạ. Tuy nhiên, phương pháp hoá học khá độc hại, không phù hợp để bảo quản thực phẩm, trong khi điều chế màng phủ Fibroin bằng chiếu xạ an toàn hơn và nó làm giảm sự mất nước của trái dâu giúp bảo quản được lâu hơn.

Ngoài ra, ưu điểm của phương pháp này là kén tằm thải hiện nay có giá rất rẻ (hầu như người dân chỉ đổ bỏ) nên khi điều chế dung dịch Fibroin cũng có chi phí khá thấp. Theo tính toán, 10kg kén tằm thải có thể điều chế được 1 lít dung dịch Fibroin, mỗi lít dung dịch này nhúng được 200kg trái dâu tây. Đây cũng là thuận lợi để nhân rộng, áp dụng giải pháp này vào thực tế, giúp nhà vườn ở Đà Lạt, Đơn Dương bảo quản tốt hơn cho trái dâu tây hiện đang có giá trị kinh tế cao.

Ông Trần Minh Châu, Phó Chủ tịch Liên hiệp các Hội Khoa học và Kỹ thuật Lâm Đồng nhận xét, ý tưởng của hai em học sinh Ngân và Phương có giá trị thực tiễn cao. Nhưng để có thể ứng dụng vào thực tế cần có sự vào cuộc của các doanh nghiệp và các nhà khoa học để sản xuất màng sinh học với quy mô, số lượng lớn để bảo quản các loại trái cây và các loại nông sản khác. 

Với những giá trị về khoa học và khả năng ứng dụng vào thực tiễn, giải pháp “Nghiên cứu sản xuất màng sinh học từ chế phẩm tơ tằm chiếu xạ để bảo quản dâu tây” của hai nữ sinh ở huyện Đơn Dương đã đạt giải đặc biệt trong Cuộc thi Sáng tạo thanh thiếu niên, nhi đồng tỉnh Lâm Đồng lần thứ 14 năm 2018. Vinh dự hơn, dịp cuối tháng 10 vừa qua, đề tài của Lê Nguyễn Hoàng Ngân và Phan Lê Thảo Phương còn đạt giải Nhất cuộc thi Sáng tạo thanh thiếu niên, nhi đồng toàn quốc do Liên hiệp các Hội Khoa học và Kỹ thuật Việt Nam tổ chức.
Nguyễn Dũng

Có thể bạn quan tâm

Nghệ An: Hàng trăm ngôi nhà bị sạt lở, nằm cheo leo bên vực sông sau khi lũ dữ quét qua

Nghệ An: Hàng trăm ngôi nhà bị sạt lở, nằm cheo leo bên vực sông sau khi lũ dữ quét qua

Hoàn lưu bão số 3 đã gây ra đợt mưa lũ khốc liệt trên địa bàn các xã miền núi phía Tây của tỉnh Nghệ An, làm hơn 7.000 căn nhà bị ảnh hưởng, trong đó gần 420 căn sập, vùi lấp hoặc bị cuốn trôi hoàn toàn; 5.430 căn nhà khác bị ngập sâu trong nước, tài sản hư hỏng nặng, 1.240 căn tốc mái, nhiều căn bị thiệt hại trên 70%.

Mưa lũ đi qua, tình người ở lại

Mưa lũ đi qua, tình người ở lại

Từ ngày 26 đến sáng 27/7, trên địa bàn tỉnh Sơn La đã xảy ra mưa vừa đến mưa to, có nơi mưa rất to. Mưa lớn kéo dài dẫn đến lũ ống, lũ quét, khiến người dân một số xã dọc sông Mã, tỉnh Sơn La bị bất ngờ, không kịp ứng phó, nhiều tài sản, diện tích lúa hoa màu, ao nuôi trồng thuỷ sản bi ngập và cuốn trôi. Nhiều công trình dân sinh bị ảnh hưởng, hệ thống điện, liên lạc, giao thông bị gián đoạn nghiêm trọng và nhiều tuyến đường bị hư hỏng… Nhưng trong mưa lũ, tình người, tình quân dân lại càng thêm gắn bó, qua đó phần nào giúp người dân có thêm động lực để vực dậy cuộc sống sau những đổ nát, hoang tàn.

Khắc phục hậu quả mưa lũ: Bản giúp bản, xã giúp xã, trường giúp trường

Khắc phục hậu quả mưa lũ: Bản giúp bản, xã giúp xã, trường giúp trường

Với tinh thần "Bản giúp bản, xã giúp xã, trường giúp trường", những ngày này, hàng ngàn người dân, giáo viên tại các bản, xã, trường không bị ảnh hưởng, hoặc ít thiệt hại hơn bởi lũ lụt, đã tình nguyện về vùng lũ các xã miền Tây Nghệ An, mang theo cuốc, xẻng, hỗ trợ lương thực, đồ dùng thiết yếu để giúp đồng bào vùng ngập nặng dọn dẹp vệ sinh, khắc phục hậu quả mưa lũ, ổn định cuộc sống.

Ca mổ tái sinh cuộc đời cho thiếu nữ người Mông

Ca mổ tái sinh cuộc đời cho thiếu nữ người Mông

Ngày 29/7, Bệnh viện Trung ương Quân đội 108 cho biết, những ngày cuối tháng 7/2025, tại Trung tâm Phẫu thuật sọ mặt và Tạo hình của Bệnh viện đã diễn ra ca mổ kéo dài 9 giờ loại bỏ khối u và tái tạo gương mặt cho một thiếu nữ người Mông.

Cao Bằng đảm bảo an toàn lưới điện trong mùa mưa lũ

Cao Bằng đảm bảo an toàn lưới điện trong mùa mưa lũ

Cao Bằng là tỉnh miền núi, địa hình phức tạp, thường xuyên bị thiệt hại về công trình hạ tầng, công trình điện trong mùa mưa bão. Trước diễn biến thời tiết phức tạp, mưa bão, lũ quét và sạt lở đất gây thiệt hại nặng nề cho hệ thống lưới điện, đặc biệt là tại các xã vùng sâu vùng xa, Công ty Điện lực Cao Bằng đã chủ động triển khai nhiều biện pháp đồng bộ nhằm đảm bảo an toàn lưới điện trong mùa mưa bão năm 2025.

Ấm lòng những nghĩa cử ở vùng tâm lũ

Ấm lòng những nghĩa cử ở vùng tâm lũ

Từ đêm 22 đến sáng 23/7, hoàn lưu bão số 3 (WIPHA) và lũ lụt cực đoan đã gây thiệt hại lớn về tính mạng, tài sản, của cải đối với nhân dân các xã miền núi phía Tây tỉnh Nghệ An. Những ngày qua, với tinh thần “tương thân, tương ái”, “lá lành đùm lá rách”, đồng bào các dân tộc ở các xã vùng cao Nghệ An đã chủ động, tích cực triển khai nhiều cách làm hay, ý nghĩa, nhân văn, hiệu quả trong việc hỗ trợ người dân trong khắc phục hậu quả thiên tai, sớm ổn định cuộc sống.

Giúp đồng bào dân tộc thiểu số tự tin sử dụng tiện ích số

Giúp đồng bào dân tộc thiểu số tự tin sử dụng tiện ích số

Tại xã Phú Nghĩa (tỉnh Đồng Nai), nơi đồng bào dân tộc thiểu số chiếm 33,54%, với sự đồng lòng của cán bộ, công chức và nhiệt huyết của thanh niên, từ việc giúp người dân khai hồ sơ đến hỗ trợ công nghệ cho những người ít tiếp xúc với tin học, mô hình chính quyền địa phương 2 cấp đang giúp xóa bỏ rào cản hành chính.

Phát triển cây sả theo hướng bền vững ở xã cù lao

Phát triển cây sả theo hướng bền vững ở xã cù lao

Là cây gia vị cũng như cây dược liệu, cây sả được sử dụng rộng rãi trong ẩm thực, chế biến dược phẩm, mang lại giá trị kinh tế cao nên được Ủy ban nhân dân xã cù lao Tân Phú Đông, tỉnh Đồng Tháp lựa chọn làm cây trồng chủ lực trong mục tiêu tái cơ cấu sản xuất nông nghiệp thích ứng biến đổi khí hậu tại vùng cồn bãi, cù lao nhiều khó khăn.

Nghệ An dồn sức khắc phục hậu quả lũ dữ

Nghệ An dồn sức khắc phục hậu quả lũ dữ

Tại khu vực miền núi phía Tây tỉnh Nghệ An, từ ngày 24/7, mực nước trên sông Lam, Nậm Mộ, Nậm Nơn... giảm mạnh. Tình trạng ngập lụt tại các vùng tâm lũ thuộc các xã Con Cuông, Mường Xén, Tương Dương, Mỹ Lý, Nhôn Mai... đã bớt căng thẳng, nhiều nơi nước đã rút cạn.

Tuyên Quang: 53 xã công bố dịch tả lợn châu Phi

Tuyên Quang: 53 xã công bố dịch tả lợn châu Phi

Theo Sở Nông nghiệp và Môi trường tỉnh Tuyên Quang, tính từ ngày 5/7 đến nay, trên địa bàn tỉnh có 53 xã công bố dịch tả lợn châu Phi, tổng số lợn mắc bệnh phải tiêu hủy bắt buộc từ ngày 5/7 đến ngày 25/7 là 9.864 con, tổng khối lượng trên 544,3 tấn.

Hỗ trợ đồng bào các dân tộc vùng biên ổn định cuộc sống, phát triển kinh tế

Hỗ trợ đồng bào các dân tộc vùng biên ổn định cuộc sống, phát triển kinh tế

Bên cạnh nhiệm vụ chính trị bảo vệ biên giới, các chiến sĩ Đồn Biên phòng Ia Rvê (tỉnh Đắk Lắk) còn đẩy mạnh thực hiện phương châm “Gần dân, sát dân” và nêu cao đạo lý “Uống nước nhớ nguồn” để giúp các gia đình có hoàn cảnh khó khăn, chăm lo đời sống gia đình chính sách, người có công trên địa bàn.

Mưa lớn gây lũ ống, lũ quét, thiệt hại về người và tài sản tại Sơn La

Mưa lớn gây lũ ống, lũ quét, thiệt hại về người và tài sản tại Sơn La

Những ngày qua, trên địa bàn tỉnh Sơn La có mưa lớn kéo dài. Đặc biệt, vào chiều tối và đêm 26 rạng sáng 27/7 đã xuất hiện lũ ống, lũ quét gây thiệt hại về người, tài sản, hoa màu của nhân dân. Tình trạng ngập úng, sạt lở đất, đá xảy tại nhiều địa phương khiến các hộ dân phải di rời khẩn cấp.