Những năm qua, đời sống của người dân tộc thiểu số vùng cao Hòa Bình không ngừng được cải thiện. Từ nguồn vốn đầu tư, hỗ trợ của các chương trình, dự án, chính sách, đặc biệt là Chương trình mục tiêu Quốc gia phát triển kinh tế - xã hội vùng đồng bào dân tộc thiểu số và miền núi đã góp phần phát triển toàn diện vùng nông thôn, nhiều hộ đã vươn lên thoát nghèo, có cuộc sống ổn định; cơ sở hạ tầng được nâng lên góp phần giảm khoảng cách về trình độ phát triển giữa các dân tộc, khu vực.
Công trình cứng hóa đường nội xóm Tân Sơn, xã Toàn Sơn, huyện Đà Bắc (Hòa Bình) được triển khai từ Chương trình mục tiêu Quốc gia phát triển kinh tế - xã hội đồng bào thiểu số và miền núi. Ảnh: Thanh Hải - TTXVN
Nâng cao chất lượng cuộc sống
Đà Bắc là huyện khó khăn nhất của tỉnh, tỷ lệ đồng bào dân tộc thiểu số chiếm đến gần 90%. Nơi đây có địa hình đa phần là đồi núi cao, hiểm trở, thường xuyên hứng chịu các đợt thiên tai, bão lũ, sạt lở đất đá. Theo thống kê năm 2022, thu nhập bình quân của người dân đạt 37,5 triệu đồng/năm, hộ nghèo chiếm gần 35%. Xác định công tác dân tộc là một trong những nhiệm vụ chính trị quan trọng, cấp ủy, chính quyền các cấp đã quan tâm và triển khai hiệu quả nhiều chương trình để nâng cao đời sống cho đồng bào. Qua đó, củng cố sức mạnh đại đoàn kết dân tộc, ổn định tình hình an ninh chính trị, trật tự an toàn xã hội tại địa phương.
Từ đầu năm đến nay, phòng Dân tộc huyện Đà Bắc đã tăng cường tham mưu với UBND huyện thực hiện tốt công tác dân tộc; chủ động phối hợp với các ngành chức năng triển khai hoạt động hỗ trợ, quan tâm, chăm lo đời sống cho người dân vùng đồng bào dân tộc thiểu số. Phòng đã thực hiện chính sách cấp một số ấn phẩm báo, tạp chí cho vùng dân tộc thiểu số và miền núi, vùng đặc biệt khó khăn đảm bảo đúng đối tượng; tổ chức thăm hỏi, tặng quà cho người có uy tín trên địa bàn dịp lễ, Tết Nguyên đán, với tổng kinh phí trên 60 triệu đồng.
Huyện đẩy nhanh việc thực hiện các Chương trình mục tiêu Quốc gia phát triển kinh tế - xã hội vùng đồng bào dân tộc thiểu số và miền núi giai đoạn 2021 - 2025. Cụ thể, tổng nguồn vốn Trung ương đã phân bổ cho Chương trình là 220.333 triệu đồng. Trong đó, địa phương đã giải ngân 29,45 tỷ đồng. Từ nguồn vốn hỗ trợ của Trung ương trong 2 năm (2022 và 2023), huyện đã thực hiện được 77 công trình đầu tư cơ sở hạ tầng thiết yếu cho vùng đặc biệt khó khăn; trong đó có 17 công trình đã hoàn thành bàn giao đưa vào sử dụng. Các công trình đầu tư xây dựng được thực hiện xuất phát từ nhu cầu, đề xuất của người dân vùng đặc biệt khó khăn, có sự tham gia của bà con trong quá trình lập kế hoạch, thi công, giám sát thi công nên đạt chất lượng cao và mang lại hiệu quả thiết thực.
Thực hiện chương trình cứng hóa, cống thoát nước tại xã Toàn Sơn, huyện Đà Bắc (Hòa Bình) được triển khai từ Chương trình mục tiêu Quốc gia phát triển kinh tế - xã hội đồng bào thiểu số và miền núi. Ảnh: Thanh Hải - TTXVN
Đặc biệt, Chương trình hỗ trợ nước sinh hoạt phân tán đã được địa phương thực hiện hiệu quả. Cụ thể từ đầu năm 2023 đến nay, huyện đã hỗ trợ nước sinh hoạt phân tán cho 720 hộ trên địa bàn 16/16 xã với tổng kinh phí 2,16 tỷ đồng; trong đó, đã thực hiện cấp phát téc chứa nước sinh hoạt cho 705 hộ và vật dụng dẫn nước cho 9 hộ, hoàn thiện thủ tục nghiệm thu 6 hộ tự xây bể chứa nước.
Không còn phải lo lắng, đi xin từng chậu nước vào mùa khô, giờ đây, gia đình bà Nguyễn Thị Hoa (xóm Tân Sơn, xã Toàn Sơn huyện Đà Bắc) có thể yên tâm về nguồn nước sinh hoạt, đảm bảo vệ sinh. Bà Hoa phấn khởi chia sẻ, đầu năm nay, gia đình bà được chính quyền các cấp quan tâm, hỗ trợ téc nước dự trữ nguồn nước dẫn từ trên đồi cao để phục vụ sinh hoạt hàng ngày. Trung bình mỗi téc nước có thể đảm bảo phục vụ sinh hoạt cho các thành viên trong gia đình trong khoảng một tuần. Trước đây khi chưa có téc chứa nước, gia đình phải hứng từng xô, từng chậu để sử dụng nấu ăn, tắm giặt hàng ngày và nguồn nước không đảm bảo vệ sinh.
Bà Đinh Thị Năm, Trưởng phòng Dân tộc huyện Đà Bắc cho biết, để thực hiện hiệu quả việc chăm lo cho đồng bào dân tộc thiểu số trên địa bàn, Phòng tiếp tục tham mưu với UBND huyện chỉ đạo triển khai một số chương trình, dự án, chính sách đối với vùng đồng bào dân tộc thiểu số trên địa bàn; tiếp tục đôn đốc, đẩy nhanh tiến độ thực hiện và giải ngân nguồn vốn Chương trình mục tiêu Quốc gia phát triển kinh tế - xã hội vùng đồng bào dân tộc thiểu số và miền núi trên địa bàn. Địa phương chú trọng hỗ trợ giải quyết tình trạng thiếu đất ở, nhà ở, đất sản xuất, nước sinh hoạt; phát triển sản xuất nông, lâm nghiệp; đầu tư cơ sở hạ tầng thiết yếu phục vụ sản xuất, sinh hoạt của đồng bào dân tộc thiểu số; phát triển giáo dục - đào tạo… Qua đó, từng bước đáp ứng nhu cầu của bà con vùng đồng bào dân tộc thiểu số, nhanh chóng cải thiện chất lượng cuộc sống, nâng cao thu nhập và thúc đẩy phát triển kinh tế - xã hội của địa phương.
Thúc đẩy phát triển
Đồng bào dân tộc thiểu số trên địa bàn tỉnh Hòa Bình chiếm trên 74% dân số. Do đó, việc chăm lo đời sống cho người dân là nhiệm vụ hết sức quan trọng của địa phương. Trưởng Ban Dân tộc tỉnh Hòa Bình Đinh Thị Thảo cho biết, giai đoạn 2013 - 2020, tỉnh có 52 xã khu vực I, 70 xã khu vực II, 88 xã khu vực III và 89 thôn, xóm đặc biệt khó khăn. Hòa Bình đã huy động các nguồn lực từ Trung ương, địa phương và các tổ chức hợp pháp khác để đầu tư, hỗ trợ các xã đặc biệt khó khăn. Trong đó, UBND tỉnh đã phê duyệt Đề án phát triển kinh tế - xã hội 36 xóm đặc biệt khó khăn nhất tỉnh và Dự án phát triển kinh tế - xã hội vùng đồng bào Mông tại 2 xã Hang Kia, Pà Cò (Mai Châu). Đến nay, tỉnh đã đưa các xóm, xã đặc biệt khó khăn thuộc đề án và dự án trên vươn lên đạt mức bình quân chung của vùng đồng bào dân tộc thiểu số.
Hộ gia đình bà Nguyễn Thị Hoa (xóm Tân Sơn, xã Toàn Sơn, huyện Đà Bắc) được sử dụng nước sạch đảm bảo hợp vệ sinh từ Chương trình hỗ trợ nước sinh hoạt phân tán. Ảnh: Thanh Hải - TTXVN
Trưởng Ban Dân tộc tỉnh Hòa Bình chia sẻ, tỉnh đã thực hiện hiệu quả nguồn vốn đầu tư, hỗ trợ từ các chương trình, dự án, chính sách; đặc biệt là Chương trình mục tiêu Quốc gia phát triển kinh tế - xã hội vùng đồng bào dân tộc thiểu số và miền núi. Nhờ đó, đến hết năm 2022, hộ nghèo các xã vùng đồng bào dân tộc thiểu số và miền núi giảm còn 13,11%; mức giảm tỷ lệ hộ nghèo trong vùng dân tộc thiểu số năm 2021 là 6,89%, năm 2022 là 2,93%. Đến nay, các xã đặc biệt khó khăn đã có đường ô tô đến trung tâm xã; trường, lớp học kiên cố đạt 97,89%; hầu hết các hộ vùng dân tộc thiểu số có nguồn điện ổn định phục vụ sinh hoạt và sản xuất.
Bên cạnh đó, đồng bào dân tộc thiểu số trên địa bàn còn được trang bị, nâng cao kỹ năng và xây dựng tập quán sản xuất mới, đẩy mạnh chuyển đổi cơ cấu kinh tế, nâng cao thu nhập. Văn hóa truyền thống tốt đẹp của các dân tộc được bảo tồn, giữ gìn và phát triển. Sự chuyển biến tích cực trong nhận thức và hành động đã góp phần đẩy lùi tai nạn, tệ nạn xã hội, giữ vững an ninh chính trị, trật tự an toàn xã hội và tăng cường khối đại đoàn kết toàn dân tộc.
Để tiếp tục chăm lo cho đồng bào dân tộc thiểu số và miền núi, Hòa Bình đang tập trung thực hiện một số nhóm nhiệm vụ, giải pháp chủ yếu như: Các cấp, ngành tiếp tục tổ chức quán triệt sâu sắc quan điểm của Đảng và Nhà nước về công tác dân tộc, chính sách dân tộc đối với vùng đồng bào dân tộc thiểu số và miền núi; triển khai hiệu quả đề án tổng thể và Chương trình mục tiêu Quốc gia phát triển kinh tế - xã hội vùng đồng bào dân tộc thiểu số và miền núi trên địa bàn. Tỉnh tiếp tục tham mưu đầu tư, hoàn thiện đồng bộ hệ thống cơ sở hạ tầng cho vùng đồng bào dân tộc thiểu số, trong đó ưu tiên đầu tư, củng cố, hoàn thiện cơ sở hạ tầng về giao thông, thủy lợi, văn hóa, y tế, giáo dục, điện, nước sinh hoạt, chợ nhằm phục vụ dân sinh; cải thiện điều kiện sinh kế, đẩy mạnh ứng dụng khoa học kỹ thuật để phát triển sản xuất; quan tâm nâng cao chất lượng giáo dục và đào tạo, y tế.
Địa phương tiếp tục phối hợp tham mưu đẩy mạnh phong trào Toàn dân đoàn kết xây dựng đời sống văn hóa; hỗ trợ giữ gìn, bảo tồn và phát huy bản sắc văn hóa truyền thống tốt đẹp của các dân tộc thiểu số; quảng bá các loại hình du lịch bản địa, sản phẩm văn hóa truyền thống; quan tâm phát triển, nâng cao chất lượng nguồn nhân lực gắn với giải quyết việc làm, đảm bảo các chính sách giảm nghèo, an sinh xã hội. Tỉnh tiếp tục phối hợp thực hiện củng cố, nâng cao chất lượng hoạt động của hệ thống chính trị cơ sở; đẩy mạnh hoạt động phòng, chống tội phạm, giữ gìn và đảm bảo an ninh - quốc phòng trong vùng đồng bào dân tộc thiểu số. Về nguồn lực tài chính, ngoài nguồn vốn được phân bổ thực hiện, địa phương huy động mọi nguồn lực, lồng ghép các chương trình, chính sách để phát huy hiệu quả tổng hợp, đồng bộ từ các nguồn vốn...; hướng tới mục tiêu củng cố, phát huy tinh thần đoàn kết toàn dân tộc; thực hiện thắng lợi Nghị quyết Đại hội Đảng bộ các cấp, kế hoạch phát triển kinh tế - xã hội, Chương trình mục tiêu Quốc gia phát triển kinh tế - xã hội vùng đồng bào dân tộc thiểu số và miền núi giai đoạn 2021 - 2025.
Thanh Hải
