Khắc phục tác động xấu từ xây dựng công trình thủy điện vừa, nhỏ ở Sơn La

Khắc phục tác động xấu từ xây dựng công trình thủy điện vừa, nhỏ ở Sơn La
Bể chứa nước sinh hoạt của người dân tái định cư thủy điện Sơn La tại xã Mường Bằng (huyện Mai Sơn) không có nước vào mùa khô. Ảnh: Hữu Quyết - TTXVN
Bể chứa nước sinh hoạt của người dân tái định cư thủy điện Sơn La tại xã Mường Bằng (huyện Mai Sơn) không có nước vào mùa khô. Ảnh: Hữu Quyết - TTXVN

Tính đến năm 2018, trong tổng số 65 dự án thủy điện nhỏ đã được phê duyệt quy hoạch chi tiết có 64/65 dự án được UBND tỉnh Sơn La quyết định chủ trương đầu tư.

Tính đến 30/7/2019, tỉnh Sơn La có 47 dự án đã hoàn thành, phát điện lên lưới quốc gia với tổng công suất lắp máy 526,9 MW; điện lượng trung bình năm theo thiết kế là 1,9 tỷ kWh; giá trị sản xuất công nghiệp khoảng 2.100 tỷ đồng/năm.

Các nhà máy thủy điện đi vào hoạt động góp phần đảm bảo an ninh năng lượng quốc gia, phát triển kinh tế - xã hội của địa phương. Tuy nhiên, việc xây dựng các công trình thủy điện ảnh hưởng tới sử dụng đất đai, di dời nhiều hộ dân.

Ngoài ra còn làm thay đổi môi trường sinh thái khu vực dự án như: thay đổi chế độ dòng chảy tự nhiện, mất nguồn lợi thủy sản khu vực từ đập chứa nước đến nhà máy phát điện.

Một số chủ đầu tư trong giai đoạn thi công chưa tuân thủ quy định, đúng cam kết về môi trường dẫn tới tình trạng vận chuyển vật liệu, thiết bị máy móc quá tải làm hư hỏng tuyến đường giao thông. Các cơ quan quản lý, chủ đầu tư cũng chưa thường xuyên kiểm tra, giám sát việc chấp hành những quy định pháp luật trong quá trình thi công, vận hành công trình thủy điện...

Huyện Mường La là địa phương có số lượng nhà máy thủy điện nhiều nhất tỉnh. Phó Chủ tịch UBND huyện Nguyễn Văn Bắc cho biết, Mường La hiện có 19 dự án thủy điện vừa và nhỏ; trong đó, 14 dự án đã hoàn thành phát điện. Các nhà máy thủy điện khi đưa vào khai thác góp phần thúc đẩy kinh tế - xã hội, tạo nguồn thu ngân sách của địa phương thông qua việc nộp thuế giá trị gia tăng, thuế thu nhập doanh nghiệp, thuế tài nguyên nước; tạo việc làm cho lao động tại địa phương. Tuy nhiên, quá trình đầu tư, xây dựng thủy điện gây ảnh hưởng đến môi trường, làm thay đổi dòng chảy cũng như cuộc sống của nhiều người dân.

Huyện Yên Châu có 3 nhà máy thủy điện đã đi vào vận hành, khai thác nhưng gây ảnh hưởng không nhỏ đến môi trường và mất cân bằng hệ sinh thái vùng hạ du đập.

Ông Vì Văn Thỏa, Chủ tịch UBND xã Tú Nang (huyện Yên Châu) phản ánh, trong quá trình thi công nhà máy thủy điện To Buông và Đông Khùa, các phương tiện giao thông vận chuyển vật liệu, thiết bị máy móc làm hỏng tuyến đường của xã, như đường vào bản Tin Tốc. Việc chặn và nắn dòng chảy của nhà máy thủy điện To Buông khiến thiếu nguồn nước sản xuất nông nghiệp.

Chủ tịch UBND huyện Bắc Yên Lê Văn Kỳ thông tin, địa phương hiện có 13 nhà máy thủy điện; trong đó, 9 nhà máy đang vận hành, khai thác và 4 nhà máy đang xây dựng. Các dự án thủy điện được đưa vào hoạt động phần nào góp phần phát triển kinh tế - xã hội của địa phương nhưng ảnh hưởng tiêu cực đến môi trường, mất cân bằng hệ sinh thái vùng hạ du đập. Quá trình thi công, các phương tiện giao thông trọng tải lớn lưu thông làm giảm chất lượng tuyến đường của địa phương. Một số nhà máy thủy điện đổ thải không đúng quy định tại những diện tích đất chưa được thu hồi gây khiếu kiện trong nhân dân.

Bắc Yên là huyện vùng cao có địa hình chia cắt, độ dốc lớn, mặt bằng hạn hẹp nên việc thu hồi đất, giải phóng mặt bằng làm các công trình thủy điện ảnh hưởng trực tiếp đến đời sống của nhân dân.

Phó Chủ tịch UBND huyện Phù Yên Cầm Văn Đông chia sẻ, Phù Yên hiện có 6 dự án thủy điện nhỏ; trong đó, 2 công trình đã hoàn thành và phát điện. Mặt tích cực của dự án thủy điện mang lại là tận dụng nguồn tài nguyên thiên nhiên bổ sung nguồn năng lượng quốc gia, đóng góp ngân sách địa phương. Mặt tiêu cực là ảnh hưởng một phần đến hệ sinh thái khu vực cũng như môi trường, đời sống văn hóa người dân nơi dự án thu hồi đất, vùng hạ du, nhất là về điều kiện sinh hoạt, canh tác nông nghiệp.

Huyện Phù Yên kiến nghị, trong quá trình xây dựng nhà máy thủy điện, chủ đầu tư nghiêm túc thực hiện cam kết bảo vệ môi trường sinh thái, tài nguyên đất, tài nguyên nước tại khu vực dự án trong khi thi công và khi hoàn thành đi vào hoạt động. Chủ đầu tư cần thực hiện các phương án trồng rừng, trồng trả lại cảnh quan môi trường và phương án phòng hộ, phòng vệ công trình trong dự án đầu tư tổng thể. Các chủ đầu tư làm tốt việc xây dựng phương án ứng phó thiên tai và phương án ứng phó công trình khẩn cấp. 

Đại biểu Quốc hội Quàng Văn Hương - Phó Trưởng Đoàn đại biểu Quốc hội tỉnh Sơn La cho rằng, quản lý nhà nước đối với dự án thủy điện vừa và nhỏ trện địa bàn tỉnh Sơn La cần được tăng cường ngay từ khâu khảo sát và đánh giá rõ tác động của công trình, từ việc sinh kế của người dân đến sự phát triển kinh tế - xã hội, môi trường, văn hóa của địa phương. Việc xây dựng nhà máy thủy điện vừa và nhỏ trên địa bàn phải tạo được sự đồng thuận của người dân. Quá trình xây dựng nhà máy thủy điện cần phải đạt được ba mục đích là hiệu quả kinh tế, xã hội và hiệu quả môi trường.

Quy hoạch, phát triển các dự án thủy điện phải gắn với cân đối nhu cầu về đất sử dụng cho dự án và nhu cầu đất đang có thực tế tại địa phương. Trường hợp người dân tại địa phương đang thiếu đất sản xuất thì không thể bằng mọi cách dành đất cho dự án thủy điện.

Khi nhà máy thủy điện đi vào hoạt động phải có một quy trình thống nhất giữa cơ quan quản lý nhà nước với doanh nghiệp trong vận hành hệ thống hồ chứa để giảm thiểu tác động tiêu cực, thiệt hại do thiên tai gây ra, nhất là mùa mưa không để ảnh hưởng tới người dân.

Những vùng xã, bản nhường đất làm nhà máy thủy điện cũng cần có cơ chế ưu tiên như: đầu tư cơ sở hạ tầng, chính sách phát triển lâm nghiệp hay tạo sinh kế cho người dân. Doanh nghiệp có dấu hiệu vi phạm phải kiên quyết xử lý.

UBND tỉnh Sơn La đã chỉ đạo các cơ quan chuyên môn nâng chất lượng lập, thẩm định, đề xuất quy hoạch, chấp thuận chủ trương đầu tư; phê duyệt báo cáo đánh giá tác động môi trường, phương án bảo vệ đập, phương án vận hành hồ chứa, phương án cắm mốc hành lang hồ chứa và phòng, chống lụt bão của các nhà máy thủy điện.

Đối với các nhà máy thủy điện đã phát điện, UBND tỉnh Sơn La yêu cầu các cấp, ngành thực hiện tốt trong việc phối hợp quản lý đảm bảo đồng bộ công tác lãnh đạo, quản lý, kiểm tra để chủ đầu tư thực hiện đúng quy định của pháp luật trong vận hành, sản xuất, kinh doanh và làm nghĩa vụ với Nhà nước cũng như nhân dân địa phương. Đối với các dự án đang thi công, tỉnh Sơn La yêu cầu các cấp, ngành tăng cường kiểm tra đảm bảo chất lượng công trình; các cam kết về môi trường; tiến độ thi công công trình để sớm hoàn thành công trình đưa vào phát điện…
 
Nguyễn Cường
TTXVN

Có thể bạn quan tâm

Huyện Kon Rẫy hoàn thành công tác xóa nhà tạm đầu tiên tại Kon Tum

Huyện Kon Rẫy hoàn thành công tác xóa nhà tạm đầu tiên tại Kon Tum

Thực hiện phong trào thi đua “Chung tay xóa nhà tạm, nhà dột nát trên phạm vi cả nước trong năm 2025”, tỉnh Kon Tum đã huy động sự vào cuộc của cả hệ thống chính trị trong việc giúp người dân, nhất là người dân tộc thiểu số có hoàn cảnh khó khăn được sinh sống tại nơi ở mới, khang trang và sạch đẹp hơn. Trong đó, huyện Kon Rẫy (tỉnh Kon Tum) là một trong những địa phương nổi bật khi hoàn thành việc xóa 155 căn nhà tạm, dột nát trước thời hạn kế hoạch đề ra.

Kon Tum tiếp tục yêu cầu kiểm tra lại việc mã số vùng trồng cho sâm Ngọc Linh

Kon Tum tiếp tục yêu cầu kiểm tra lại việc mã số vùng trồng cho sâm Ngọc Linh

Liên quan đến những bất cập trong việc cấp mã vùng trồng sâm Ngọc Linh của Chi cục Nông nghiệp, Ủy ban nhân dân tỉnh Kon Tum tiếp tục có văn bản yêu cầu Sở Nông nghiệp và Môi trường khẩn trương kiểm tra, rà soát toàn bộ hồ sơ đề nghị, quy trình, trình tự cấp mã số vùng trồng đối với Công ty cổ phần Rượu sâm Ngọc Linh (số 2056/UBND-KTN ngày 6/6/2025).

Dự án đường dây 500kV Lào Cai - Vĩnh Yên: Bám tiến độ giữa mưa rừng, núi đá

Dự án đường dây 500kV Lào Cai - Vĩnh Yên: Bám tiến độ giữa mưa rừng, núi đá

Mặc dù đối mặt với nhiều khó khăn do thời tiết và địa hình hiểm trở, các đơn vị thi công thuộc dự án đường dây 500kV Lào Cai - Vĩnh Yên đang nỗ lực huy động tối đa nhân lực, thiết bị, linh hoạt tổ chức thi công để đảm bảo hoàn thành toàn tuyến trước ngày 19/8 theo chỉ đạo mới nhất của Thủ tướng Chính phủ.

Mùa xuân ‘gõ cửa’ trên những mái ấm xứ Thanh

Mùa xuân ‘gõ cửa’ trên những mái ấm xứ Thanh

Trong những thôn xóm tại huyện Như Xuân (tỉnh Thanh Hóa), một ngày mới bắt đầu như bao miền quê yên bình khác. Nhưng phía sau khung cảnh quen thuộc ấy là những thay đổi tích cực trong đời sống gia đình và vị thế người phụ nữ.

Tạo sự đồng thuận trong xây dựng nông thôn mới

Tạo sự đồng thuận trong xây dựng nông thôn mới

Từ vùng quê với muôn vàn khó khăn, xã Bình Hòa Nam (huyện Đức Huệ, tỉnh Long An) đang từng bước chuyển mình trở thành xã nông thôn mới vào năm 2020, mục tiêu thành xã nông thôn mới nâng cao vào cuối năm 2025 với sự chung sức đồng lòng của người dân và những định hướng quyết liệt từ chính quyền.

Nhân rộng và phát huy hiệu quả nhiều mô hình bảo vệ môi trường

Nhân rộng và phát huy hiệu quả nhiều mô hình bảo vệ môi trường

Ngày 6/6, Ủy ban Mặt trận Tổ quốc Việt Nam tỉnh Tuyên Quang tổ chức tổng kết thực hiện phong trào "Tuyên Quang chung tay xử lý rác thải và chống rác thải nhựa" giai đoạn 2021 - 2025 và sơ kết công tác MTTQ Việt Nam tham gia thực hiện nếp sống văn minh trong việc cưới, việc tang trên địa bàn tỉnh giai đoạn 2021 - 2025.

An Giang: Hoàn thành sớm xóa nhà tạm, dột nát

An Giang: Hoàn thành sớm xóa nhà tạm, dột nát

Tính đến đầu tháng 6/2025, tất cả 11/11 huyện, thị xã, thành phố trên địa bàn tỉnh An Giang đã cơ bản hoàn thành mục tiêu xóa nhà tạm, dột nát, sớm hơn so với kế hoạch của Ban Chỉ đạo tỉnh.

Kon Tum: Phát sinh hơn 1.300 nhà tạm, dột nát cần xóa

Kon Tum: Phát sinh hơn 1.300 nhà tạm, dột nát cần xóa

Sở Dân tộc và Tôn giáo tỉnh Kon Tum thông tin, đến đầu tháng 6/2025, công tác xóa nhà tạm, nhà dột nát ở tỉnh đạt 97% trong tổng số hơn 2.700 hộ. Tuy nhiên, qua rà soát, các huyện, thành phố đã đề xuất phê duyệt bổ sung thêm 1.312 hộ có nhà tạm, nhà dột nát cần xóa.

Hàng loạt cầu treo dân sinh ở Gia Lai xuống cấp nghiêm trọng

Hàng loạt cầu treo dân sinh ở Gia Lai xuống cấp nghiêm trọng

Qua đợt kiểm tra toàn diện hệ thống cầu treo dân sinh theo chỉ đạo của Thủ tướng Chính phủ và Bộ Xây dựng, Sở Xây dựng tỉnh Gia Lai đã phát hiện nhiều cây cầu xuống cấp nghiêm trọng, tiềm ẩn nguy cơ mất an toàn giao thông và tính mạng người dân.

Trao tặng nhà tình nghĩa cho người dân vùng khó Kon Tum

Trao tặng nhà tình nghĩa cho người dân vùng khó Kon Tum

Ngày 5/6, Công ty Điện lực Kon Tum phối hợp với chính quyền xã Mường Hoong, huyện Đăk Glei tổ chức bàn giao 5 căn nhà tình nghĩa cho các hộ nghèo người đồng bào dân tộc thiểu số thôn Đăk Bối (xã Mường Hoong, huyện Đăk Glei, tỉnh Kon Tum).

Mưa lũ gây thiệt hại hơn 30 ha cây trồng ở Yên Bái

Mưa lũ gây thiệt hại hơn 30 ha cây trồng ở Yên Bái

Thông tin từ Sở Nông nghiệp và Môi trường tỉnh Yên Bái, do chịu ảnh hưởng của rãnh áp thấp có trục qua Bắc Trung Bộ kết hợp với hội tụ gió trên 3.000 m, các khu vực trong tỉnh Yên Bái đêm ngày 4 và sáng 5/6 có mưa rào, mưa to và dông. Mưa lũ to gây thiệt hại hơn 30 ha diện tích nông nghiệp của người dân và một số công trình giao thông ở huyện Văn Yên.

Nghệ An: Mưa lớn gây sạt lở nghiêm trọng trên Quốc lộ 16

Nghệ An: Mưa lớn gây sạt lở nghiêm trọng trên Quốc lộ 16

Những ngày qua, khu vực các huyện miền núi biên giới Tương Dương, Kỳ Sơn của tỉnh Nghệ An có mưa to. Đặc biệt, vào các ngày 28, 29/5 và tối 4/6, mưa rất to đã gây sạt lở nghiêm trọng trên Quốc lộ 16 khiến giao thông bị chia cắt hoàn toàn.

‘Thủ lĩnh của sự thay đổi’: Hành trình lớn từ những trái tim nhỏ

‘Thủ lĩnh của sự thay đổi’: Hành trình lớn từ những trái tim nhỏ

Giữa những ngọn núi phủ sương và những bản làng xa xôi, nơi con đường đến trường vẫn còn gập ghềnh đất đỏ, câu lạc bộ “Thủ lĩnh của sự thay đổi” như một tia sáng, mở ra hành trình mới cho những em nhỏ dân tộc thiểu số, học cách hiểu mình, hiểu người khác và mạnh dạn cất lên tiếng nói.

Bản vùng cao Yên Bái chờ điện lưới quốc gia

Bản vùng cao Yên Bái chờ điện lưới quốc gia

Nhiều năm nay, cuộc sống của người dân ở một số bản vùng cao Yên Bái chưa có điện lưới quốc gia gặp nhiều khó khăn. Niềm mong mỏi lớn nhất của bà con lúc này là Nhà nước, tỉnh Yên Bái sớm đầu tư, xây dựng công trình điện lưới, giúp người dân ổn định cuộc sống sinh hoạt, tạo điều kiện cho phát triển kinh tế - xã hội.

Dấu ấn xóa nhà tạm nơi biên giới

Dấu ấn xóa nhà tạm nơi biên giới

Hưởng ứng phong trào thi đua “Chung tay xóa nhà tạm, nhà dột nát”, thời gian qua, Bộ đội Biên phòng tỉnh Lai Châu đã triển khai hiệu quả phong trào hỗ trợ xóa nhà tạm, nhà dột nát cho hộ nghèo trên địa bàn các xã biên giới của tỉnh.

Xuyên đêm giải cứu 4 người dân bị mắc kẹt giữa dòng lũ ở rừng A Lưới

Xuyên đêm giải cứu 4 người dân bị mắc kẹt giữa dòng lũ ở rừng A Lưới

Ngày 5/6, lãnh đạo Phòng Cảnh sát Phòng cháy chữa cháy và cứu hộ cứu nạn Công an thành phố Huế thông tin, hàng chục cán bộ, chiến sĩ đơn vị cùng các phương tiện xuyên đêm 4/6 cứu hộ thành công bốn người dân bị mắc kẹt giữa dòng nước lũ chảy xiết trong rừng ở huyện miền núi, biên giới A Lưới.

Lâm Đồng có 6/9 địa phương hoàn thành xóa nhà tạm

Lâm Đồng có 6/9 địa phương hoàn thành xóa nhà tạm

Ngày 5/6, thông tin từ Sở Nông nghiệp và Môi trường tỉnh Lâm Đồng, tính đến hiện tại đã có 6/9 địa phương trong tỉnh hoàn thành chương trình xóa nhà tạm, nhà dột nát và bàn giao cho người dân vào sử dụng.

Thiếu đường dẫn lên cầu, người dân vẫn phải qua sông bằng phà

Thiếu đường dẫn lên cầu, người dân vẫn phải qua sông bằng phà

Công trình Cầu vượt sông Krông Bông (thuộc Dự án Bố trí ổn định dân di cư tự do tại xã Vụ Bổn, huyện Krông Pắc) được khởi công từ tháng 5/2023 dự kiến hoàn thành trong tháng 12/2023. Công trình đã thi công hoàn thành hạng mục cầu với khối lượng thực hiện đạt khoảng 97% nhưng hơn một năm qua vẫn chưa có đường dẫn lên cầu. Do đó, hằng ngày người dân phải “vượt sông” bằng phà, tiềm ẩn nguy cơ mất an toàn, nhất là trong mùa mưa lũ.