Kỳ họp thứ 2, Quốc hội khóa XV: Đảm bảo đồng bộ chính sách đặc thù làm đòn bẩy phát triển

Kỳ họp thứ 2, Quốc hội khóa XV: Đảm bảo đồng bộ chính sách đặc thù làm đòn bẩy phát triển

Tiếp tục chương trình Kỳ họp thứ 2, sáng 27/10, Quốc hội thảo luận trực tuyến về các dự thảo Nghị quyết về một số cơ chế, chính sách đặc thù phát triển các tỉnh, thành phố: Hải Phòng, Nghệ An, Thanh Hóa, Thừa Thiên - Huế.

Kỳ họp thứ 2, Quốc hội khóa XV: Đảm bảo đồng bộ chính sách đặc thù làm đòn bẩy phát triển ảnh 1 Bộ trưởng Bộ Kế hoạch và Đầu tư Nguyễn Chí Dũng phát biểu giải trình, làm rõ một số vấn đề đại biểu Quốc hội nêu. Ảnh: Phạm Kiên - TTXVN

 Tạo sức lan tỏa trong khu vực

Các đại biểu Quốc hội nhất trí ban hành Nghị quyết của Quốc hội để thể chế hóa các Nghị quyết của Bộ Chính trị nhằm tạo cơ chế huy động nguồn lực, góp phần thúc đẩy phát triển kinh tế - xã hội cho các địa phương này.

Đại biểu Nguyễn Thị Mai Hoa (Đồng Tháp) chỉ rõ, 6 nhóm chính sách cho từng địa phương: Hải Phòng, Nghệ An, Thừa Thiên - Huế và 8 nhóm chính sách cho Thanh Hóa là những chính sách bảo đảm được tính đặc thù, được xây dựng dựa trên những đề xuất, phân tích, nghiên cứu kỹ lưỡng, bảo đảm nhu cầu, điều kiện của địa phương. Đây là cơ hội để địa phương đột phá, phát huy tiềm năng, lợi thế riêng, từ đó tạo sức lan tỏa, sức kéo trong khu vực.

Đối với ý kiến băn khoăn về việc 2 tỉnh Thanh Hóa, Nghệ An là 2 tỉnh Bắc Trung bộ được hưởng cơ chế đặc thù, đại biểu Nguyễn Thị Mai Hoa phân tích, Nghệ An, Thanh Hóa là 2 tỉnh lớn; nếu tạo ra những động lực để 2 tỉnh này phát triển sẽ tác động lớn đến dân số, các điều kiện để phát triển vùng Bắc Trung bộ. Bên cạnh đó, Thanh Hóa là điểm kết nối 3 vùng Đồng bằng sông Hồng, Tây Bắc, vùng Bắc Trung bộ. Nghệ An là tỉnh có trên 400km đường biên giới, phát triển khu vực biên giới Tây Bắc Nghệ An không chỉ phát triển một vùng rộng lớn mà còn bảo đảm an ninh quốc phòng, đời sống của đồng bào dân tộc thiểu số. "Với ý nghĩa đó, việc chọn đề xuất các tỉnh, thành phố có cơ chế, chính sách đặc thù là hợp lý. Việc Quốc hội ban hành các Nghị quyết thí điểm này là đúng thẩm quyền, đủ pháp lý về chính trị, thực tiễn", đại biểu nhấn mạnh.

Đại biểu Nguyễn Thị Lan (Hà Nội) cho rằng, để phát triển kinh tế, tạo đột phá thì cần có cơ chế đặc thù đủ mạnh, có thể "vượt rào". Nhưng để đảm bảo an toàn, hiệu quả thì nên có thí điểm. Các địa phương đều có lợi thế, đặc điểm riêng, cần cơ chế đặc thù để phát triển nên cần có sự ưu tiên, lựa chọn đầu tư trước một số tỉnh, thành phố có tiềm năng, thế mạnh hơn để làm đầu tàu dẫn dắt, hỗ trợ các địa phương khác.

Thống nhất cao với dự thảo Nghị quyết, đại biểu Nguyễn Thị Lan nhận định, cả 4 tỉnh, thành phố: Hải Phòng, Nghệ An, Thanh Hóa, Thừa Thiên - Huế đều có nghị quyết chuyên đề của Bộ Chính trị cho chiến lược phát triển nhanh từng địa phương, trong đó phần giải pháp có nói đến việc tháo gỡ cơ chế, khai thác tốt tiềm năng, lợi thế địa kinh tế tự nhiên, văn hóa truyền thống, tạo động lực cho sự phát triển nhanh. Do vậy, Quốc hội ban hành Nghị quyết về việc thí điểm cơ chế đặc thù là nhằm cụ thể hóa những chủ trương trong Nghị quyết Bộ Chính trị.

Đại biểu Nguyễn Minh Sơn (Tiền Giang) nhất trí với dự thảo Nghị quyết nhằm cụ thể hóa chủ trương Đảng, Nhà nước trong việc phát huy tiềm năng, thế mạnh của các địa phương này. Trong quá trình thực hiện, đại biểu lưu ý, Chính phủ cần sớm ban hành hướng dẫn việc thực hiện, đảm bảo hiệu quả, hiệu lực thi hành của các nghị quyết, đồng thời theo dõi, giám sát việc thực hiện cơ chế đặc thù. Chính phủ chỉ đạo bộ, ngành kịp thời làm việc với các địa phương để xử lý các vướng mắc nếu có. Thành ủy, tỉnh ủy các địa phương phát huy tinh thần tự lực tự cường, đảm bảo đồng bộ các chính sách đặc thù làm đòn bẩy phát triển.

Tại phiên họp, có ý kiến băn khoăn rằng, liệu việc thí điểm những cơ chế, chính sách đặc thù để phát triển 4 tỉnh, thành phố: Hải Phòng, Nghệ An, Thanh Hóa, Thừa Thiên - Huế có tạo cơ chế xin – cho. Tranh luận về nội dung này, đại biểu Lê Thanh Vân (Cà Mau) ví von 63 tỉnh, thành phố trong cả nước chính là 63 người con với những năng lực khác nhau, tiềm năng, lợi thế khác nhau. “Trừ Luật Thủ đô với những cơ chế riêng cho Thủ đô Hà Nội thì 62 tỉnh, thành phố còn lại đều chung một nền tảng pháp lý. Nếu không tạo hành lang riêng cho mỗi địa phương thì khó có thể kích hoạt được lợi thế, tiềm năng của từng tỉnh, thành phố”, đại biểu nhấn mạnh. Mặt khác, theo đại biểu Lê Thanh Vân, vì nền tảng pháp lý chưa có nên cần thí điểm mô hình để từ đó phân loại các địa phương và cá biệt hóa chính sách cho từng nhóm.

Về cơ sở của việc thí điểm, đại biểu Lê Thanh Vân cũng nhấn mạnh, đã có cơ sở chính trị, đó là nghị quyết của Bộ Chính trị dành cho từng địa phương, quy định của Hiến pháp hay Luật Ban hành văn bản quy phạm pháp luật cho phép Quốc hội ban hành nghị quyết để thực thi các chính sách thí điểm. Ngoài ra, thực tế cho thấy, nhiều địa phương chưa có tháo gỡ về mặt cơ chế. Do đó, lần này Chính phủ và Quốc hội dự kiến thí điểm ở 3 mức độ là trao quyền cho các địa phương, trao quyền về phí, lệ phí và điều chỉnh tỷ lệ phân chia.

Làm rõ hạn mức dư nợ vay

Tại phiên thảo luận, các nội dung liên quan đến quản lý tài chính, ngân sách nhà nước; về phân cấp thẩm quyền quản lý đất đai và quy hoạch; về một số cơ chế, chính sách đặc thù về tổ chức bộ máy, biên chế, ưu đãi đầu tư, thủ tục hành chính phù hợp với đặc thù của địa phương; ảnh hưởng, tác động của chính sách đối với người dân, doanh nghiệp và sự phát triển kinh tế – xã hội địa phương cũng được các đại biểu phân tích, cho ý kiến cụ thể.

Về chính sách dư nợ vay, dự thảo Nghị quyết quy định: Tỉnh Thừa Thiên - Huế, tỉnh Nghệ An được vay với tổng mức dư nợ vay không vượt quá 40% số thu ngân sách tỉnh được hưởng theo phân cấp; thành phố Hải Phòng, tỉnh Thanh Hóa được vay với tổng mức dư nợ vay không vượt quá 60% số thu ngân sách Thành phố được hưởng theo phân cấp. Tổng mức vay và bội chi ngân sách các tỉnh, thành phố do Quốc hội quyết định hằng năm.

Đại biểu Bùi Thị Quỳnh Thơ (Hà Tĩnh) phân tích, theo quy định của Luật Ngân sách Nhà nước, mức dư nợ vay của ngân sách địa phương không được vượt quá 20%. Tuy nhiên, thực tế các địa phương chưa sử dụng hết định mức hiện tại.

Ví dụ, tại tỉnh Thanh Hóa, năm 2021 mức dư nợ vay tối đa là 2636 tỷ đồng nhưng dư nợ vay cuối năm 2021 chỉ mới đạt được 27% dư nợ cho phép. Tính theo mức 60% được đưa ra trong dự thảo Nghị quyết, mức dư nợ được phép vay là 7909 tỷ đồng, cao gấp 11 lần so với sử dụng hiện tại.

Tương tự, Nghệ An cũng chưa sử dụng hết mức trần theo quy định hiện hành. Bên cạnh đó, tổng kết các địa phương đều cho thấy, mức dư nợ cho vay thực hiện đều thấp hơn mức Quốc hội cho phép. Vì vậy, đại biểu cho rằng, cần làm rõ cơ sở xây dựng, hạn mức dư nợ vay, phương án sử dụng vốn vay, dự kiến hiệu quả kinh tế, nguồn trả nợ vay, các khoản nợ vay theo quy định của Luật Ngân sách Nhà nước, Luật Quản lý nợ công năm 2017 và Điều 11, 12 của Nghị định 93/NĐ-CP/2018 của Chính phủ quy định về quản lý nợ của chính quyền địa phương. Điều quan trọng là cần tính toán thêm dựa trên mức độ cần thiết, phù hợp với khả năng trả nợ của địa phương.

Liên quan đến việc thí điểm thực hiện chính sách phí, lệ phí trên địa bàn, dự thảo Nghị quyết quy định Hội đồng nhân dân thành phố Hải Phòng và tỉnh Thanh Hóa được ban hành phí, lệ phí chưa có trong Danh mục; điều chỉnh mức hoặc tỷ lệ thu một số loại phí, lệ phí so với quy định của Luật.

Cơ bản nhất trí với dự thảo Nghị quyết, tuy nhiên các đại biểu đề nghị cần bảo đảm nguyên tắc: Việc điều chỉnh, ban hành mới các khoản phí, lệ phí phải có lộ trình phù hợp với thực tế và yêu cầu phát triển của tỉnh, thành phố; tạo môi trường sản xuất, kinh doanh thuận lợi, nhất là đối với doanh nghiệp nhỏ và vừa, ngành, nghề ưu đãi đầu tư; bảo đảm sự thống nhất của thị trường, không cản trở lưu thông hàng hóa, dịch vụ; công khai, minh bạch; không ảnh hưởng đến các địa phương khác.

Trên địa bàn tỉnh Thừa Thiên - Huế, dự thảo Nghị quyết quy định: “Phí tham quan di tích trên địa bàn tỉnh Thừa Thiên - Huế thu đầy đủ vào ngân sách Nhà nước... và ngân sách địa phương được bố trí đầu tư tương ứng số thu phí tham quan nộp vào ngân sách nhà nước để thực hiện đầu tư trùng tu di tích lịch sử - văn hóa trên địa bàn”.

Nhiều ý kiến cho rằng, hiện nay nhu cầu vốn cho công tác bảo tồn, trùng tu di tích cố đô Huế khá lớn nhưng ngân sách Nhà nước chưa đáp ứng được toàn bộ. Do vậy, để góp phần tăng cường nguồn lực cho địa phương, đẩy nhanh công tác trùng tu, bảo tồn di tích, giảm thiểu mức độ xuống cấp của các di tích quốc gia, các đại biểu nhất trí với đề xuất của Chính phủ. Tuy nhiên, để bảo đảm tăng cường nguồn lực cho công tác trùng tu di tích lịch sử - văn hóa trên địa bàn tỉnh Thừa Thiên - Huế, đề nghị bổ sung quy định “Khoản thu này không dùng để xác định tỷ lệ phần trăm (%) phân chia các khoản thu giữa trung ương với địa phương và xác định số bổ sung cân đối từ ngân sách cho ngân sách địa phương, tương tự như cơ chế đối với khoản thu từ đất, thu từ sổ xố kiến thiết”.

Phan Phương

(TTXVN)

Có thể bạn quan tâm

Cánh tay nối dài của Đảng với đồng bào dân tộc thiểu số

Cánh tay nối dài của Đảng với đồng bào dân tộc thiểu số

Ông Điểu Dũng làm Trưởng thôn Thác Dài, xã Phú Văn, huyện Bù Gia Mập, tỉnh Bình Phước đã được gần 10 năm. Với sự tận tâm và trách nhiệm, ông đã trở thành điểm tựa vững chắc, tiếp thêm động lực cho nhiều hộ đồng bào dân tộc thiểu số vươn lên thoát nghèo, ổn định cuộc sống.

Ứng dụng công nghệ cao giúp nông dân tăng thu nhập gấp từ 3 - 10 lần

Ứng dụng công nghệ cao giúp nông dân tăng thu nhập gấp từ 3 - 10 lần

Ông Lê Văn Đông, Phó Giám đốc Sở Nông nghiệp và Môi trường Trà Vinh cho biết, hiện toàn tỉnh có hơn 29.700 ha đất nông nghiệp ứng dụng công nghệ cao như: tưới phun bán tự động, nhà lưới, sản xuất đạt tiêu chuẩn VietGAP, GlobalGAP, hữu cơ, ASC; nuôi tôm siêu thâm canh công nghệ cao... Các mô hình này cho năng suất, chất lượng vượt trội, hiệu quả kinh tế cao hơn từ 3 đến 10 lần so với phương thức truyền thống.

Nâng cao ‘quyền năng’ kinh tế cho phụ nữ dân tộc thiểu số

Nâng cao ‘quyền năng’ kinh tế cho phụ nữ dân tộc thiểu số

Từ những tổ tiết kiệm nhỏ trong cộng đồng đến các mô hình sinh kế hiệu quả, nhiều phụ nữ dân tộc thiểu sốn tại các vùng miền trên cả nước đang từng bước chuyển đổi mạnh mẽ. Khi được hỗ trợ đúng lúc, đúng cách, chị em không chỉ cải thiện thu nhập, mà còn tự tin làm chủ cuộc sống, trở thành điểm tựa vững chắc cho gia đình và cộng đồng.

Thắm tình quân dân trên cánh đồng lúa Rục Làn và Ka Ai

Thắm tình quân dân trên cánh đồng lúa Rục Làn và Ka Ai

Từ ngày 5 - 9/6, Đồn Biên phòng cửa khẩu Quốc tế Cha Lo và Đồn Biên phòng Cà Xèng (Bộ đội Biên phòng tỉnh Quảng Bình) đã huy động cán bộ, chiến sĩ xuống ruộng giúp nhân dân thu hoạch vụ lúa Đông - Xuân tại các cánh đồng bản Rục Làn, xã Thượng Hóa và bản Ka Ai, xã Dân Hóa, huyện Minh Hóa.

Vượt cầu tràn cầu tràn Bộc Bố, một người dân bị nước lũ cuốn trôi

Vượt cầu tràn cầu tràn Bộc Bố, một người dân bị nước lũ cuốn trôi

Theo thông tin ban đầu từ huyện Pác Nặm, tỉnh Bắc Kạn, do ảnh hưởng của trận mưa lớn vào rạng sáng 9/6, nước lũ đầu nguồn Sông Năng đổ về. Đến khoảng 9 giờ sáng cùng ngày, tại khu vực cầu tràn Bộc Bố - Nhạn Môn thuộc địa bàn xã Bộc Bố nước dâng cao, chảy xiết. Lúc đó, một người dân trong khi đi qua cầu tràn này không may đã bị nước lũ cuốn trôi, tử vong.

Tây Ninh: Học và làm theo Bác hiện thực hóa mục tiêu đổi mới đất nước

Tây Ninh: Học và làm theo Bác hiện thực hóa mục tiêu đổi mới đất nước

Ngày 9/6, Ban Thường vụ Tỉnh ủy Tây Ninh tổ chức Hội nghị tổng kết 10 năm thực hiện Chỉ thị 05-CT/TW, ngày 15/5/2016 của Bộ Chính trị khóa XII về "Đẩy mạnh học tập và làm theo tư tưởng, đạo đức, phong cách Hồ Chí Minh", gặp mặt, biểu dương, khen thưởng tập thể, cá nhân tiêu biểu, xuất sắc trong học và làm theo Bác.

Chắp cánh ước mơ cho trẻ khuyết tật ở Yên Bái

Chắp cánh ước mơ cho trẻ khuyết tật ở Yên Bái

Ngày 9/6, Hội Cứu trợ trẻ em tàn tật Việt Nam phối hợp với Ủy ban MTTQ Việt Nam tỉnh Yên Bái, Hội Chữ thập đỏ tỉnh và UBND thành phố Yên Bái tổ chức chương trình “Chắp cánh ước mơ cho trẻ em khuyết tật tỉnh Yên Bái”. Hoạt động nhằm lan tỏa tình yêu thương, chia sẻ những khó khăn, thiệt thòi và tạo điều kiện cho trẻ em khuyết tật tỉnh Yên Bái có cơ hội học tập, phát triển bản thân.

Kon Tum tiếp tục yêu cầu kiểm tra lại việc mã số vùng trồng cho sâm Ngọc Linh

Kon Tum tiếp tục yêu cầu kiểm tra lại việc mã số vùng trồng cho sâm Ngọc Linh

Liên quan đến những bất cập trong việc cấp mã vùng trồng sâm Ngọc Linh của Chi cục Nông nghiệp, Ủy ban nhân dân tỉnh Kon Tum tiếp tục có văn bản yêu cầu Sở Nông nghiệp và Môi trường khẩn trương kiểm tra, rà soát toàn bộ hồ sơ đề nghị, quy trình, trình tự cấp mã số vùng trồng đối với Công ty cổ phần Rượu sâm Ngọc Linh (số 2056/UBND-KTN ngày 6/6/2025).

Dự án đường dây 500kV Lào Cai - Vĩnh Yên: Bám tiến độ giữa mưa rừng, núi đá

Dự án đường dây 500kV Lào Cai - Vĩnh Yên: Bám tiến độ giữa mưa rừng, núi đá

Mặc dù đối mặt với nhiều khó khăn do thời tiết và địa hình hiểm trở, các đơn vị thi công thuộc dự án đường dây 500kV Lào Cai - Vĩnh Yên đang nỗ lực huy động tối đa nhân lực, thiết bị, linh hoạt tổ chức thi công để đảm bảo hoàn thành toàn tuyến trước ngày 19/8 theo chỉ đạo mới nhất của Thủ tướng Chính phủ.

Mùa xuân ‘gõ cửa’ trên những mái ấm xứ Thanh

Mùa xuân ‘gõ cửa’ trên những mái ấm xứ Thanh

Trong những thôn xóm tại huyện Như Xuân (tỉnh Thanh Hóa), một ngày mới bắt đầu như bao miền quê yên bình khác. Nhưng phía sau khung cảnh quen thuộc ấy là những thay đổi tích cực trong đời sống gia đình và vị thế người phụ nữ.

Tạo sự đồng thuận trong xây dựng nông thôn mới

Tạo sự đồng thuận trong xây dựng nông thôn mới

Từ vùng quê với muôn vàn khó khăn, xã Bình Hòa Nam (huyện Đức Huệ, tỉnh Long An) đang từng bước chuyển mình trở thành xã nông thôn mới vào năm 2020, mục tiêu thành xã nông thôn mới nâng cao vào cuối năm 2025 với sự chung sức đồng lòng của người dân và những định hướng quyết liệt từ chính quyền.

Nhân rộng và phát huy hiệu quả nhiều mô hình bảo vệ môi trường

Nhân rộng và phát huy hiệu quả nhiều mô hình bảo vệ môi trường

Ngày 6/6, Ủy ban Mặt trận Tổ quốc Việt Nam tỉnh Tuyên Quang tổ chức tổng kết thực hiện phong trào "Tuyên Quang chung tay xử lý rác thải và chống rác thải nhựa" giai đoạn 2021 - 2025 và sơ kết công tác MTTQ Việt Nam tham gia thực hiện nếp sống văn minh trong việc cưới, việc tang trên địa bàn tỉnh giai đoạn 2021 - 2025.

An Giang: Hoàn thành sớm xóa nhà tạm, dột nát

An Giang: Hoàn thành sớm xóa nhà tạm, dột nát

Tính đến đầu tháng 6/2025, tất cả 11/11 huyện, thị xã, thành phố trên địa bàn tỉnh An Giang đã cơ bản hoàn thành mục tiêu xóa nhà tạm, dột nát, sớm hơn so với kế hoạch của Ban Chỉ đạo tỉnh.

Kon Tum: Phát sinh hơn 1.300 nhà tạm, dột nát cần xóa

Kon Tum: Phát sinh hơn 1.300 nhà tạm, dột nát cần xóa

Sở Dân tộc và Tôn giáo tỉnh Kon Tum thông tin, đến đầu tháng 6/2025, công tác xóa nhà tạm, nhà dột nát ở tỉnh đạt 97% trong tổng số hơn 2.700 hộ. Tuy nhiên, qua rà soát, các huyện, thành phố đã đề xuất phê duyệt bổ sung thêm 1.312 hộ có nhà tạm, nhà dột nát cần xóa.

Hàng loạt cầu treo dân sinh ở Gia Lai xuống cấp nghiêm trọng

Hàng loạt cầu treo dân sinh ở Gia Lai xuống cấp nghiêm trọng

Qua đợt kiểm tra toàn diện hệ thống cầu treo dân sinh theo chỉ đạo của Thủ tướng Chính phủ và Bộ Xây dựng, Sở Xây dựng tỉnh Gia Lai đã phát hiện nhiều cây cầu xuống cấp nghiêm trọng, tiềm ẩn nguy cơ mất an toàn giao thông và tính mạng người dân.

Trao tặng nhà tình nghĩa cho người dân vùng khó Kon Tum

Trao tặng nhà tình nghĩa cho người dân vùng khó Kon Tum

Ngày 5/6, Công ty Điện lực Kon Tum phối hợp với chính quyền xã Mường Hoong, huyện Đăk Glei tổ chức bàn giao 5 căn nhà tình nghĩa cho các hộ nghèo người đồng bào dân tộc thiểu số thôn Đăk Bối (xã Mường Hoong, huyện Đăk Glei, tỉnh Kon Tum).

Mưa lũ gây thiệt hại hơn 30 ha cây trồng ở Yên Bái

Mưa lũ gây thiệt hại hơn 30 ha cây trồng ở Yên Bái

Thông tin từ Sở Nông nghiệp và Môi trường tỉnh Yên Bái, do chịu ảnh hưởng của rãnh áp thấp có trục qua Bắc Trung Bộ kết hợp với hội tụ gió trên 3.000 m, các khu vực trong tỉnh Yên Bái đêm ngày 4 và sáng 5/6 có mưa rào, mưa to và dông. Mưa lũ to gây thiệt hại hơn 30 ha diện tích nông nghiệp của người dân và một số công trình giao thông ở huyện Văn Yên.

Nghệ An: Mưa lớn gây sạt lở nghiêm trọng trên Quốc lộ 16

Nghệ An: Mưa lớn gây sạt lở nghiêm trọng trên Quốc lộ 16

Những ngày qua, khu vực các huyện miền núi biên giới Tương Dương, Kỳ Sơn của tỉnh Nghệ An có mưa to. Đặc biệt, vào các ngày 28, 29/5 và tối 4/6, mưa rất to đã gây sạt lở nghiêm trọng trên Quốc lộ 16 khiến giao thông bị chia cắt hoàn toàn.

‘Thủ lĩnh của sự thay đổi’: Hành trình lớn từ những trái tim nhỏ

‘Thủ lĩnh của sự thay đổi’: Hành trình lớn từ những trái tim nhỏ

Giữa những ngọn núi phủ sương và những bản làng xa xôi, nơi con đường đến trường vẫn còn gập ghềnh đất đỏ, câu lạc bộ “Thủ lĩnh của sự thay đổi” như một tia sáng, mở ra hành trình mới cho những em nhỏ dân tộc thiểu số, học cách hiểu mình, hiểu người khác và mạnh dạn cất lên tiếng nói.