Làng khăn xếp “độc nhất” miền Bắc tất bật vào vụ Tết

Công đoạn vẽ, trang trí hoạ tiết cho khăn xếp là công đoạn đòi hỏi sự tỉ mỉ, khéo tay từ người thợ. Ảnh: Công Luật-TTXVN
Công đoạn vẽ, trang trí hoạ tiết cho khăn xếp là công đoạn đòi hỏi sự tỉ mỉ, khéo tay từ người thợ. Ảnh: Công Luật-TTXVN

Làng Giáp Nhất, thị trấn Nam Giang, huyện Nam Trực, tỉnh Nam Định được biết đến là nơi duy nhất ở miền Bắc có nghề truyền thống làm khăn xếp. Trải qua bao thăng trầm của lịch sử, đến nay, nghề vẫn được lưu truyền và phát triển. Cuối năm cũng là lúc làng nghề bận rộn nhất với nhiều đơn hàng phục vụ thị trường Tết và những lễ hội đầu năm.

Làng khăn xếp “độc nhất” miền Bắc tất bật vào vụ Tết ảnh 1Thời điểm này, làng nghề khăn xếp Giáp Nhất tất bật sản xuất hàng phục vụ nhu cầu thị trường trong lễ cưới hỏi và các lễ hội đầu năm. Ảnh: Công Luật-TTXVN

Hình ảnh áo the, khăn xếp trong lễ hội, đám cưới, mừng thọ từ lâu trở thành nét văn hóa đặc trưng của dân tộc. Nếu như áo the được sản xuất rộng rãi tại miền Bắc, khăn xếp chỉ sản xuất ở làng Giáp Nhất. Theo các cụ cao niên, làng khăn xếp hoạt động nhộn nhịp nhất vào thế kỷ XIX, khi ấy mỗi nhà đều sở hữu nhiều khuôn để làm khăn. Từ sau năm 1950, do cuộc sống khó khăn, sản phẩm làm ra ít tiêu thụ được, người dân dần bỏ nghề. Từ năm 1990, nhu cầu thị trường tăng mạnh, người dân dần quay lại với nghề truyền thống.

Anh Đoàn Văn Thủy, chủ cơ sở làm khăn xếp tại làng Giáp Nhất cho biết, khăn xếp có ba loại: Khăn dành cho nam, khăn dành cho nữ và loại khăn cả nam, nữ đều đội được. Khăn xếp truyền thống thường được làm bằng vải lụa với ba màu cơ bản là vàng, đỏ và đen. Số lượng vòng xếp từ 7-9, tùy thuộc độ tuổi cũng như giới tính của người sử dụng, điểm nhấn khăn xếp là hình chữ “nhân” với ý nghĩa tượng trưng cho nhân đức của con người.

Làng khăn xếp “độc nhất” miền Bắc tất bật vào vụ Tết ảnh 2Anh Đoàn Văn Hữu, người dân làng Giáp Nhất thực hiện công đoạn bọc vành ngoài khăn xếp. Ảnh: Công Luật-TTXVN

Để tạo ra một chiếc khăn xếp phải trải qua các công đoạn như: Cắt xốp, máy vải, quấn xếp, bọc vành ngoài, vẽ hoa văn… Mỗi công đoạn đều đòi hỏi sự tỉ mỉ và tập trung cao của người thợ. Đặc biệt, trong khâu quấn xếp, người thợ cần tập trung, cần mẫn, tỉ mỉ, chặt tay để các nếp không bị xô lệch. Một chiếc khăn xếp sau khi hoàn thành phải chắc chắn, độ dày các lớp đều nhau, cao độ của từng lớp hợp lý.

Chất liệu làm khăn trước đây là nhiễu, vải lượt, sa tanh. Cốt khăn được làm bằng giấy, thậm chí là cuốn rơm. Ngày nay, khăn xếp được làm bằng chất liệu tốt hơn như sa tanh bóng, phi, nhung, gấm... cốt khăn làm bằng mút xốp. Trước đây, khăn xếp chủ yếu được làm với duy nhất một màu đen cho đàn ông đội nhưng để thích ứng nhu cầu của xã hội, khăn xếp dần dần chuyển sang đủ các loại màu với mục đích sử dụng khác nhau: Khăn đen, khăn quàng dùng trong tế lễ (nam giới đội), khăn cô dâu, khăn chú rể, khăn biểu diễn, khăn tế, khăn hầu đồng.

Người làng Giáp Nhất bận rộn quanh năm với việc làm khăn xếp nhưng chỉ bán chạy nhất vào dịp cuối năm, tháng Ba và tháng Tám hàng năm, thời điểm diễn ra nhiều lễ hội. Trong thời gian này, nhân công của các cơ sở sản xuất phải làm thêm giờ, thậm chí làm cả đêm kịp giao cho khách hàng. Sản phẩm khăn xếp làm ra chủ yếu được đưa lên các đầu mối ở Hà Nội rồi xuất đi cả nước.

Ông Đoàn Thành Sơn, một trong những người đầu tiên mở xưởng làm khăn xếp tại làng Giáp Nhất chia sẻ, hiện cơ sở sản xuất của ông có khoảng 20 hộ nhận nguyên liệu về làm. Trung bình mỗi ngày, cơ sở sản sản xuất được khoảng 200 chiếc khăn xếp với nhiều loại khác nhau, mỗi chiếc có giá bán trên dưới 20.000 đồng, tùy từng loại, kích cỡ.

Loại khăn xếp cao cấp có giá lên đến 200.000 đồng/chiếc, tuy nhiên mặt hàng này chỉ làm theo yêu cầu của khách hàng.

Làng khăn xếp “độc nhất” miền Bắc tất bật vào vụ Tết ảnh 3Công đoạn vẽ, trang trí hoạ tiết cho khăn xếp là công đoạn đòi hỏi sự tỉ mỉ, khéo tay từ người thợ. Ảnh: Công Luật-TTXVN

Tại làng Giáp Nhất có khoảng 7 cơ sở làm khăn xếp lớn, tạo việc làm cho hàng trăm lao động địa phương. Các cơ sở thường thuê nhân công theo mô hình khoán sản phẩm, mỗi người chỉ làm chuyên một công đoạn, thu nhập tùy theo số lượng sản phẩm làm ra. Nhờ đó, nhân công có thể nhận nguyên liệu mang về nhà làm, tuy công việc lương không cao nhưng lại rất phù hợp với những người đã hết tuổi lao động.

Bà Nguyễn Thị Toàn, người dân làng Giáp Nhất chia sẻ, ngoài sản xuất nông nghiệp, bà thường xuyên nhận làm khăn xếp cho các cơ sở trong làng để kiếm thêm thu nhập. Công việc của bà là máy khăn xếp, thu nhập mỗi ngày dao động 100-150 nghìn đồng, tuy số tiền không nhiều nhưng công việc nhàn, chủ động thời gian làm những việc khác.

Làng khăn xếp “độc nhất” miền Bắc tất bật vào vụ Tết ảnh 4Công đoạn tạo khuôn làm khăn xếp của các nghệ nhân làng Giáp Nhất. Ảnh: Công Luật-TTXVN

Làng nghề làm khăn xếp Giáp Nhất đang đứng trước nhiều khó khăn, thách thức, giá một chiếc khăn không cao nên tiền công của người làm tương đối thấp. Mỗi ngày, trung bình một người làm nhận được 100-150 nghìn đồng, tùy số lượng thành phẩm. Mức thu nhập thấp là nguyên nhân khiến lớp trẻ của làng không còn quá mặn mà với nghề truyền thống.

Ông Bùi Văn Minh, Phó Chủ tịch UBND thị trấn Nam Giang cho biết, năm 2021, sản phẩm khăn xếp của làng nghề Giáp Nhất được UBND tỉnh công nhận là sản phẩm OCOP 3 sao. Đây là sự ghi nhận những nỗ lực của người dân cũng như hiệu quả các sản phẩm của làng nghề trên thị trường, khuyến khích bà con tiếp tục sản xuất, giữ lửa nghề truyền thống.

Công Luật

(TTXVN)

Có thể bạn quan tâm

Nỗ lực tuyên truyền thay đổi ‘nếp nghĩ, cách làm’ cho phụ nữ dân tộc thiểu số

Nỗ lực tuyên truyền thay đổi ‘nếp nghĩ, cách làm’ cho phụ nữ dân tộc thiểu số

Từ những buôn làng heo hút tại xã Trường Sơn (tỉnh Quảng Bình) đến các thôn bản xa xôi tại xã Ea Sô (tỉnh Đắk Lắk), những người phụ nữ dân tộc thiểu số vốn lâu nay bị bó buộc bởi định kiến giới, hủ tục và nghèo đói đang từng bước thay đổi “nếp nghĩ, cách làm” với sự tiếp sức của dự án 8.

Cánh tay nối dài của Đảng với đồng bào dân tộc thiểu số

Cánh tay nối dài của Đảng với đồng bào dân tộc thiểu số

Ông Điểu Dũng làm Trưởng thôn Thác Dài, xã Phú Văn, huyện Bù Gia Mập, tỉnh Bình Phước đã được gần 10 năm. Với sự tận tâm và trách nhiệm, ông đã trở thành điểm tựa vững chắc, tiếp thêm động lực cho nhiều hộ đồng bào dân tộc thiểu số vươn lên thoát nghèo, ổn định cuộc sống.

Ứng dụng công nghệ cao giúp nông dân tăng thu nhập gấp từ 3 - 10 lần

Ứng dụng công nghệ cao giúp nông dân tăng thu nhập gấp từ 3 - 10 lần

Ông Lê Văn Đông, Phó Giám đốc Sở Nông nghiệp và Môi trường Trà Vinh cho biết, hiện toàn tỉnh có hơn 29.700 ha đất nông nghiệp ứng dụng công nghệ cao như: tưới phun bán tự động, nhà lưới, sản xuất đạt tiêu chuẩn VietGAP, GlobalGAP, hữu cơ, ASC; nuôi tôm siêu thâm canh công nghệ cao... Các mô hình này cho năng suất, chất lượng vượt trội, hiệu quả kinh tế cao hơn từ 3 đến 10 lần so với phương thức truyền thống.

Nâng cao ‘quyền năng’ kinh tế cho phụ nữ dân tộc thiểu số

Nâng cao ‘quyền năng’ kinh tế cho phụ nữ dân tộc thiểu số

Từ những tổ tiết kiệm nhỏ trong cộng đồng đến các mô hình sinh kế hiệu quả, nhiều phụ nữ dân tộc thiểu sốn tại các vùng miền trên cả nước đang từng bước chuyển đổi mạnh mẽ. Khi được hỗ trợ đúng lúc, đúng cách, chị em không chỉ cải thiện thu nhập, mà còn tự tin làm chủ cuộc sống, trở thành điểm tựa vững chắc cho gia đình và cộng đồng.

Thắm tình quân dân trên cánh đồng lúa Rục Làn và Ka Ai

Thắm tình quân dân trên cánh đồng lúa Rục Làn và Ka Ai

Từ ngày 5 - 9/6, Đồn Biên phòng cửa khẩu Quốc tế Cha Lo và Đồn Biên phòng Cà Xèng (Bộ đội Biên phòng tỉnh Quảng Bình) đã huy động cán bộ, chiến sĩ xuống ruộng giúp nhân dân thu hoạch vụ lúa Đông - Xuân tại các cánh đồng bản Rục Làn, xã Thượng Hóa và bản Ka Ai, xã Dân Hóa, huyện Minh Hóa.

Vượt cầu tràn cầu tràn Bộc Bố, một người dân bị nước lũ cuốn trôi

Vượt cầu tràn cầu tràn Bộc Bố, một người dân bị nước lũ cuốn trôi

Theo thông tin ban đầu từ huyện Pác Nặm, tỉnh Bắc Kạn, do ảnh hưởng của trận mưa lớn vào rạng sáng 9/6, nước lũ đầu nguồn Sông Năng đổ về. Đến khoảng 9 giờ sáng cùng ngày, tại khu vực cầu tràn Bộc Bố - Nhạn Môn thuộc địa bàn xã Bộc Bố nước dâng cao, chảy xiết. Lúc đó, một người dân trong khi đi qua cầu tràn này không may đã bị nước lũ cuốn trôi, tử vong.

Tây Ninh: Học và làm theo Bác hiện thực hóa mục tiêu đổi mới đất nước

Tây Ninh: Học và làm theo Bác hiện thực hóa mục tiêu đổi mới đất nước

Ngày 9/6, Ban Thường vụ Tỉnh ủy Tây Ninh tổ chức Hội nghị tổng kết 10 năm thực hiện Chỉ thị 05-CT/TW, ngày 15/5/2016 của Bộ Chính trị khóa XII về "Đẩy mạnh học tập và làm theo tư tưởng, đạo đức, phong cách Hồ Chí Minh", gặp mặt, biểu dương, khen thưởng tập thể, cá nhân tiêu biểu, xuất sắc trong học và làm theo Bác.

Chắp cánh ước mơ cho trẻ khuyết tật ở Yên Bái

Chắp cánh ước mơ cho trẻ khuyết tật ở Yên Bái

Ngày 9/6, Hội Cứu trợ trẻ em tàn tật Việt Nam phối hợp với Ủy ban MTTQ Việt Nam tỉnh Yên Bái, Hội Chữ thập đỏ tỉnh và UBND thành phố Yên Bái tổ chức chương trình “Chắp cánh ước mơ cho trẻ em khuyết tật tỉnh Yên Bái”. Hoạt động nhằm lan tỏa tình yêu thương, chia sẻ những khó khăn, thiệt thòi và tạo điều kiện cho trẻ em khuyết tật tỉnh Yên Bái có cơ hội học tập, phát triển bản thân.

Kon Tum tiếp tục yêu cầu kiểm tra lại việc mã số vùng trồng cho sâm Ngọc Linh

Kon Tum tiếp tục yêu cầu kiểm tra lại việc mã số vùng trồng cho sâm Ngọc Linh

Liên quan đến những bất cập trong việc cấp mã vùng trồng sâm Ngọc Linh của Chi cục Nông nghiệp, Ủy ban nhân dân tỉnh Kon Tum tiếp tục có văn bản yêu cầu Sở Nông nghiệp và Môi trường khẩn trương kiểm tra, rà soát toàn bộ hồ sơ đề nghị, quy trình, trình tự cấp mã số vùng trồng đối với Công ty cổ phần Rượu sâm Ngọc Linh (số 2056/UBND-KTN ngày 6/6/2025).

Dự án đường dây 500kV Lào Cai - Vĩnh Yên: Bám tiến độ giữa mưa rừng, núi đá

Dự án đường dây 500kV Lào Cai - Vĩnh Yên: Bám tiến độ giữa mưa rừng, núi đá

Mặc dù đối mặt với nhiều khó khăn do thời tiết và địa hình hiểm trở, các đơn vị thi công thuộc dự án đường dây 500kV Lào Cai - Vĩnh Yên đang nỗ lực huy động tối đa nhân lực, thiết bị, linh hoạt tổ chức thi công để đảm bảo hoàn thành toàn tuyến trước ngày 19/8 theo chỉ đạo mới nhất của Thủ tướng Chính phủ.

Mùa xuân ‘gõ cửa’ trên những mái ấm xứ Thanh

Mùa xuân ‘gõ cửa’ trên những mái ấm xứ Thanh

Trong những thôn xóm tại huyện Như Xuân (tỉnh Thanh Hóa), một ngày mới bắt đầu như bao miền quê yên bình khác. Nhưng phía sau khung cảnh quen thuộc ấy là những thay đổi tích cực trong đời sống gia đình và vị thế người phụ nữ.

Tạo sự đồng thuận trong xây dựng nông thôn mới

Tạo sự đồng thuận trong xây dựng nông thôn mới

Từ vùng quê với muôn vàn khó khăn, xã Bình Hòa Nam (huyện Đức Huệ, tỉnh Long An) đang từng bước chuyển mình trở thành xã nông thôn mới vào năm 2020, mục tiêu thành xã nông thôn mới nâng cao vào cuối năm 2025 với sự chung sức đồng lòng của người dân và những định hướng quyết liệt từ chính quyền.

Nhân rộng và phát huy hiệu quả nhiều mô hình bảo vệ môi trường

Nhân rộng và phát huy hiệu quả nhiều mô hình bảo vệ môi trường

Ngày 6/6, Ủy ban Mặt trận Tổ quốc Việt Nam tỉnh Tuyên Quang tổ chức tổng kết thực hiện phong trào "Tuyên Quang chung tay xử lý rác thải và chống rác thải nhựa" giai đoạn 2021 - 2025 và sơ kết công tác MTTQ Việt Nam tham gia thực hiện nếp sống văn minh trong việc cưới, việc tang trên địa bàn tỉnh giai đoạn 2021 - 2025.

An Giang: Hoàn thành sớm xóa nhà tạm, dột nát

An Giang: Hoàn thành sớm xóa nhà tạm, dột nát

Tính đến đầu tháng 6/2025, tất cả 11/11 huyện, thị xã, thành phố trên địa bàn tỉnh An Giang đã cơ bản hoàn thành mục tiêu xóa nhà tạm, dột nát, sớm hơn so với kế hoạch của Ban Chỉ đạo tỉnh.

Kon Tum: Phát sinh hơn 1.300 nhà tạm, dột nát cần xóa

Kon Tum: Phát sinh hơn 1.300 nhà tạm, dột nát cần xóa

Sở Dân tộc và Tôn giáo tỉnh Kon Tum thông tin, đến đầu tháng 6/2025, công tác xóa nhà tạm, nhà dột nát ở tỉnh đạt 97% trong tổng số hơn 2.700 hộ. Tuy nhiên, qua rà soát, các huyện, thành phố đã đề xuất phê duyệt bổ sung thêm 1.312 hộ có nhà tạm, nhà dột nát cần xóa.

Hàng loạt cầu treo dân sinh ở Gia Lai xuống cấp nghiêm trọng

Hàng loạt cầu treo dân sinh ở Gia Lai xuống cấp nghiêm trọng

Qua đợt kiểm tra toàn diện hệ thống cầu treo dân sinh theo chỉ đạo của Thủ tướng Chính phủ và Bộ Xây dựng, Sở Xây dựng tỉnh Gia Lai đã phát hiện nhiều cây cầu xuống cấp nghiêm trọng, tiềm ẩn nguy cơ mất an toàn giao thông và tính mạng người dân.

Trao tặng nhà tình nghĩa cho người dân vùng khó Kon Tum

Trao tặng nhà tình nghĩa cho người dân vùng khó Kon Tum

Ngày 5/6, Công ty Điện lực Kon Tum phối hợp với chính quyền xã Mường Hoong, huyện Đăk Glei tổ chức bàn giao 5 căn nhà tình nghĩa cho các hộ nghèo người đồng bào dân tộc thiểu số thôn Đăk Bối (xã Mường Hoong, huyện Đăk Glei, tỉnh Kon Tum).

Mưa lũ gây thiệt hại hơn 30 ha cây trồng ở Yên Bái

Mưa lũ gây thiệt hại hơn 30 ha cây trồng ở Yên Bái

Thông tin từ Sở Nông nghiệp và Môi trường tỉnh Yên Bái, do chịu ảnh hưởng của rãnh áp thấp có trục qua Bắc Trung Bộ kết hợp với hội tụ gió trên 3.000 m, các khu vực trong tỉnh Yên Bái đêm ngày 4 và sáng 5/6 có mưa rào, mưa to và dông. Mưa lũ to gây thiệt hại hơn 30 ha diện tích nông nghiệp của người dân và một số công trình giao thông ở huyện Văn Yên.

Nghệ An: Mưa lớn gây sạt lở nghiêm trọng trên Quốc lộ 16

Nghệ An: Mưa lớn gây sạt lở nghiêm trọng trên Quốc lộ 16

Những ngày qua, khu vực các huyện miền núi biên giới Tương Dương, Kỳ Sơn của tỉnh Nghệ An có mưa to. Đặc biệt, vào các ngày 28, 29/5 và tối 4/6, mưa rất to đã gây sạt lở nghiêm trọng trên Quốc lộ 16 khiến giao thông bị chia cắt hoàn toàn.