Hằng năm, đồng bào Khmer ở các tỉnh, thành Nam Bộ tổ chức Lễ Cúng Trăng và Óc Om Bóc tại các chùa và phum sóc, nhằm mừng mùa màng bội thu và tỏ lòng biết ơn mặt trăng - vị thần điều hòa thời tiết, mang lại mưa thuận gió hòa, cây cối tốt tươi, vạn vật sinh sôi, nảy nở, mang tới sự ấm no cho phum sóc; đồng thời gìn giữ bản sắc văn hóa truyền thống của dân tộc mình.
Nghi thức này diễn ra vào đêm trăng tròn, ngày 15 cơt rằm tháng Kătdăk (thượng nguyệt) theo âm lịch Khmer, tương ứng ngày 5/11 dương lịch 2025, đánh dấu kết thúc vụ mùa theo tập quán canh tác truyền thống của người Khmer xưa.
Kru Achar Thạch Sa Rinh, chùa Kompong Trop, xã An Ninh, TP Cần Thơ cho biết: Lễ Cúng Trăng và Óc Om Bóc là truyền thống văn hóa lâu đời của đồng bào Khmer, thể hiện lòng biết ơn đối với thần Mặt Trăng - vị thần được tin là mang lại mưa thuận gió hòa, mùa màng tươi tốt. Sau khi thu hoạch vụ mùa, người dân chuẩn bị lễ vật để cúng trăng trước sân nhà, vào lúc trăng tròn và sáng nhất.
Lễ vật dâng cúng gồm lúa nếp mới rang chín, giã dẹp, sàng sạch vỏ trấu rồi trộn với đường và dừa nạo - gọi là cốm dẹp, cùng với bánh kẹo và các loại trái cây do người dân tự tay trồng. Những món lễ vật này tượng trưng cho sự no đủ, sung túc và thể hiện lòng biết ơn của con người đối với thiên nhiên.
Theo quan niệm của người Khmer, Lễ Cúng Trăng còn gắn với truyền thuyết Đức Phật từng giáng sinh thành Thỏ Bồ Tát trên mặt trăng, thể hiện lòng từ bi và hiến dâng. Vì vậy, người Khmer tổ chức Lễ Cúng Trăng không chỉ để tạ ơn thần linh mà còn tưởng nhớ và tri ân vạn vật đã sinh sôi trên thế gian.
Dịp này, ngoài Lễ Cúng Trăng và Óc Om Bóc, còn diễn ra các hoạt động lễ hội đặc sắc như đua ghe Ngo và Lễ Lôi Protip (thả đèn nước).
Bà Lâm Thị Sà Vên, ở ấp Bưng Tróp, xã An Ninh, TP Cần Thơ, cho biết, người dân chuẩn bị sẵn lễ cúng, đợi đến khi trăng lên cao và tỏa sáng trên đỉnh đầu mới tiến hành cúng. Khi lễ cúng kết thúc, người lớn tuổi dùng cốm dẹp, chuối, bánh kẹo đút cho con cháu và người thân, vừa hỏi: 'Con ước nguyện gì?'. Trong niềm vui rộn ràng, những đứa trẻ miệng còn đầy cốm dẹp cố gắng trả lời, gửi gắm ước vọng về một năm học đạt thành tích cao, bình an, no đủ và hạnh phúc.
Lễ Cúng Trăng và Óc Om Bóc không chỉ là dịp để đồng bào Khmer Nam Bộ bày tỏ lòng tri ân đối với thiên nhiên đã ban tặng mùa màng bội thu, mà còn góp phần gìn giữ và phát huy bản sắc văn hóa dân tộc, thể hiện tinh thần đoàn kết, niềm vui và khát vọng vươn lên của cộng đồng Khmer Nam Bộ hôm nay.