Trong bức tranh đổi mới nông nghiệp của tỉnh Thái Nguyên, Hợp tác xã chè La Bằng là một điểm sáng về sự sáng tạo, bền bỉ trong sản xuất và xây dựng thương hiệu.

Người thắp lửa và dẫn dắt Hợp tác xã suốt gần 20 năm qua là chị Nguyễn Thị Hải, Chủ tịch Hội đồng quản trị Hợp tác xã chè La Bằng, người đưa sản phẩm chè truyền thống vươn lên thành thương hiệu uy tín, gắn với văn hóa trà Việt.
Xây dựng thương hiệu
Sinh ra và lớn lên trên mảnh đất La Bằng, một trong những nơi được mệnh danh “Tứ đại danh trà” của Thái Nguyên, chị Hải từ nhỏ đã gắn bó với nương chè xanh ngát. Với chị, cây chè không chỉ là kế sinh nhai mà còn là giá trị văn hóa, niềm tự hào quê hương nên chị luôn mong muốn chè La Bằng có thương hiệu, chỗ đứng vững chắc trên thị trường.
Năm 2006, khi chè La Bằng chưa có nhãn hiệu tập thể, chị Hải mạnh dạn thành lập Hợp tác xã chè La Bằng. Khởi đầu vô vàn khó khăn, song với sự kiên định, đến nay Hợp tác xã đã phát triển với 15 thành viên, liên kết hơn 200 hộ trồng chè, có vốn điều lệ 1,5 tỷ đồng. “Chính tình yêu quê hương đã thôi thúc tôi phải làm bằng được một thương hiệu riêng cho chè La Bằng, để khẳng định giá trị và mang sản phẩm đi xa hơn” - chị Hải chia sẻ.
Chị cùng các thành viên Hợp tác xã tiên phong sản xuất chè an toàn, kiên quyết nói không với hóa chất độc hại, áp dụng các tiêu chuẩn VietGAP và hữu cơ. Hiện, Hợp tác xã quản lý 37ha chè (20ha đạt VietGAP, 17ha hữu cơ), mỗi năm cho 518 tấn chè búp tươi với quy trình sản xuất nghiêm ngặt, bảo đảm an toàn cho người làm và người tiêu dùng. Hợp tác xã tạo việc làm thường xuyên cho gần 20 lao động địa phương với thu nhập bình quân khoảng 10 triệu đồng/tháng.

Không chỉ cải thiện thu nhập, Hợp tác xã còn thay đổi tư duy sản xuất cho nông dân. Anh Nguyễn Bằng Giang (xã viên ở xóm Non Bẹo) cho biết: “Tham gia Hợp tác xã, tôi được học về kỹ thuật làm chè an toàn, được bao tiêu sản phẩm. Chè hữu cơ bán giá cao, ổn định hơn, đời sống gia đình tôi giờ khá hơn trước nhiều”. Hiện với khoảng 0,3ha chè hữu cơ, gia đình anh Giang có thu nhập đều và bền vững.
Hiện đại hóa sản xuất, gắn kết văn hóa và cộng đồng
Để nâng cao chất lượng sản phẩm, chị Hải đã đầu tư xây dựng nhà xưởng chế biến rộng 1.000m2 với hệ thống máy móc hiện đại gồm: 6 máy sao chè bằng gas, 6 máy sao chè bằng điện, 40 máy vò, 1 máy đóng gói liên hoàn, 4 máy hút chân không, 2 cân định lượng điện tử và 3 máy nghiền bột matcha…
Toàn bộ quy trình sản xuất - chế biến áp dụng hệ thống quản lý chất lượng ISO 22000:2018. Các sản phẩm của Hợp tác xã đều có truy xuất nguồn gốc rõ ràng, bao bì đẹp, tiện dụng, được phân phối không chỉ ở thị trường trong nước mà còn trên nhiều sàn thương mại điện tử như: Shopee, Lazada, TikTok…
Cùng với đổi mới công nghệ, Hợp tác xã đặc biệt chú trọng đa dạng hóa sản phẩm để đáp ứng thị hiếu thị trường. Cụ thể, ngoài chè xanh truyền thống còn có matcha trà xanh, hồng trà, kẹo trà xanh, bột ngâm chân… Mỗi sản phẩm vừa đảm bảo chất lượng vừa có tính sáng tạo, góp phần nâng cao giá trị thương hiệu.

Đến nay, Hợp tác xã đã có sản phẩm được chứng nhận OCOP 4 sao, nhiều sản phẩm đạt danh hiệu sản phẩm công nghiệp nông thôn tiêu biểu. Dấu ấn đặc biệt đó là sản phẩm Đinh Tâm Trà được chọn làm quà tặng cho các nguyên thủ quốc gia tại Hội nghị APEC 2017 ở Đà Nẵng, khẳng định thương hiệu chè La Bằng trên trường quốc tế.
Không dừng lại ở sản xuất, Hợp tác xã chè La Bằng còn gắn sản phẩm với văn hóa trà và du lịch trải nghiệm. Không gian trưng bày, giới thiệu và thưởng trà đã trở thành điểm đến hấp dẫn du khách. “Làm chè hôm nay không chỉ để bán sản phẩm, mà còn phải mang đến cho người thưởng thức một không gian văn hóa, một trải nghiệm trọn vẹn”, chị Hải chia sẻ.
Mỗi tháng, Hợp tác xã đón từ 200 - 500 lượt khách, trong đó có nhiều du khách quốc tế. Họ được tự tay hái chè, pha trà, thưởng thức hương vị, tham gia hoạt động văn hóa bản địa như: nghe hát then, làm cơm lam, bánh chè lam… Có thể thấy, cây chè không chỉ mang lại thu nhập mà còn trở thành sản phẩm du lịch, giáo dục gắn với cộng đồng.
Song song với sản xuất kinh doanh, Hợp tác xã còn tích cực tham gia hoạt động xã hội. Trong 5 năm qua, doanh nghiệp đã hỗ trợ trên 15 hộ nghèo, cận nghèo với số tiền hơn 300 triệu đồng, tham gia các phong trào hiến máu, trồng cây xanh, bảo vệ môi trường…
Ông Đặng Thanh Tùng, Chủ tịch UBND xã La Bằng đánh giá: “Hợp tác xã chè La Bằng là điển hình tiêu biểu của địa phương. Chị Nguyễn Thị Hải là tấm gương sáng, giúp nâng cao thu nhập cho nông dân, lan tỏa văn hóa trà La Bằng, đóng góp tích cực cho xây dựng nông thôn mới”.

Với những nỗ lực và đóng góp, chị Nguyễn Thị Hải cùng Hợp tác xã chè La Bằng đã được vinh danh bằng nhiều giải thưởng như: Nông dân Việt Nam xuất sắc, Hợp tác xã tiêu biểu toàn quốc… Đặc biệt, năm 2025, chị Hải được trao Giải thưởng Phụ nữ Việt Nam - phần thưởng ghi nhận những cá nhân có thành tựu xuất sắc trong lao động sáng tạo, cống hiến cho cộng đồng và thúc đẩy bình đẳng giới.
Hành trình của chị Nguyễn Thị Hải không chỉ làm nên thương hiệu chè La Bằng mà còn là minh chứng cho sự chuyển đổi tất yếu từ sản xuất nông nghiệp nhỏ lẻ sang kinh tế nông nghiệp đa giá trị, hiện đại và hội nhập. Chị cũng là tấm gương phụ nữ nông thôn giàu bản lĩnh, khát vọng vươn lên trong thời kỳ hội nhập./.