Kỷ niệm 45 năm Thống nhất đất nước:

Nhà báo Trương Đức Anh: Chiến trường là cuộc thử thách bản lĩnh người làm báo

Nhà báo Trương Đức Anh: Chiến trường là cuộc thử thách bản lĩnh người làm báo
Nhà báo Trương Đức Anh, nguyên Phó Tổng Giám đốc Thông tấn xã Việt Nam. Ảnh: Nguyễn Thắng - TTXVN
Nhà báo Trương Đức Anh, nguyên Phó Tổng Giám đốc Thông tấn xã Việt Nam. Ảnh: Nguyễn Thắng - TTXVN

Hãy nhìn về miền Bắc và nhớ đến Bác Hồ

Dù đã nhiều năm trôi qua, tôi vẫn cảm nhận được sự hào sảng trong câu chuyện ông kể về một thời khói lửa. Mạch chuyện bắt đầu từ chiến trường ác liệt của những năm 1972, khi ông và Nhà báo Vũ Tạo được cử về Sư đoàn 304, tức Sư đoàn Vinh Quang - đơn vị kết nghĩa với Việt Nam Thông Tấn xã) đi sâu vào sát các căn cứ của địch để chuẩn bị chiến dịch giải phóng Quảng Trị. Cuộc "hành quân" ấy của ông được kể lại đầy tự hào, vừa là cảm xúc của chàng thanh niên ở tuổi 27 ngày ấy, vừa pha chút hoài niệm của một nhà báo từng trải hôm nay.

Chặng dừng chân của đoàn phóng viên GP 10 của Việt Nam Thông tấn xã trên đường vào Chiến dịch Hồ Chí Minh để chi viện cho Thông tấn xã Giải phóng. Ảnh: Tư liệu TTXVN
Chặng dừng chân của đoàn phóng viên GP 10 của Việt Nam Thông tấn xã trên đường vào Chiến dịch Hồ Chí Minh để chi viện cho Thông tấn xã Giải phóng. Ảnh: Tư liệu TTXVN

Nhà báo Trương Đức Anh chia sẻ: Với chiếc ba lô nặng trĩu, ruột tượng gạo khoác ngang vai và lỉnh kỉnh súng ngắn, dao găm, mặt nạ phòng độc, lựu đạn, hăng gô, bi đông nước, vai khóa chiếc sắc cốt đựng tài liệu..., chúng tôi vượt núi băng rừng trèo đèo, lội suối, lúc nắng, lúc mưa. Đêm thì gió rét, muỗi đốt. Ngày thì nắng gắt gay. Trên trời máy bay địch quần đảo. Dưới đất, pháo bầy nổ ầm ầm trước mặt, sau lưng; thám báo và biệt kích địch rình rập. Có khi vừa qua một khu đồi được ít phút, ngoảnh lại đã thấy bom tọa độ và pháo bầy chụp xuống...

Trong không gian ấy, người phóng viên "chân ướt, chân ráo" lao vào đạn lửa, nhỏ bé nhất đoàn, vừa mang vác đồ đạc, chạy theo đoàn quân, vừa "bật" tất cả các giác quan để "ghi lại" không khí, diễn biến trận đánh vừa phải giữ mình an toàn thực sự không hề dễ dàng. Thậm chí, cứ mỗi đoạn đường đi qua, mỗi lúc một nguy hiểm, để theo kịp đơn vị, ông đã để lại màn, phim thì tháo bỏ hết hộp giấy, thậm chí chiếc bàn chải đánh răng cũng bẻ gẫy cán ném đi, để bớt phần nào nhẹ phần ấy.

Nhà báo Trương Đức Anh nhớ lại: Mắt ông cận thị tới gần 3 đi-ốp, đeo chiếc kính đã buộc dây chun bám theo bộ đội. Lúc chạy, lúc nằm xuống theo ám hiệu của người chỉ huy đơn vị, có lúc ngã sấp lại vùng dậy chạy cho kịp mũi tiến công, chỉ sợ bị rớt lại. 

Cảm giác "chỉ sợ bị rớt lại" dường như vẫn còn hồi hộp trong từng lời kể. Ông không ngại khi tâm sự về những bỡ ngỡ của "lần đầu tiên" này khi không được tập huấn, không được rèn luyện trước đó, nhận lệnh là lên đường ngay.

Bồi dưỡng nghiệp vụ ảnh báo chí cho các phóng viên tại căn cứ Thông tấn xã Giải phóng. Ảnh: Tư liệu TTXVN
Bồi dưỡng nghiệp vụ ảnh báo chí cho các phóng viên tại căn cứ Thông tấn xã Giải phóng. Ảnh: Tư liệu TTXVN

Nhà báo Trương Đức Anh kể lại: Các anh Vũ Tạo, Đoàn Tý, Lương Nghĩa Dũng, Hồng Thụ là phóng viên ảnh của Phân xã Quân đội biệt phái sang Thông tấn ở phòng Ảnh thời sự Phân xã Nhiếp ảnh, đã vào ra nhiều mặt trận, trải qua nhiều thử thách gian khổ, nên các anh đã quen với trận mạc. Còn tôi, lần đầu vào mặt trận, lại theo bộ đội hành quân đêm ngày, nên gặp không ít khó khăn. Các anh phải hướng dẫn tôi từ cách rút dép, buộc võng, đào hầm, cách buộc phao bơi vượt sông.

Và rồi ông cứ thế đi, cứ thế chạy cùng bộ đội. Cũng lạ là dường như ông không có cái cảm giác của sợ hãi. Như khi tác nghiệp ở Ái Tử xong, được du kích dẫn đường, ông cùng đồng nghiệp vượt sông Thạch Hãn vào thị xã Quảng Trị. Lúc này, thị xã Quảng Trị đã được giải phóng, nhưng bọn ác ôn, điệp ngầm, thám báo không chịu ra hàng, vẫn còn lẩn khuất, bắn tỉa, ném lựu đạn vào nơi ta đóng quân. Chưa kể bom đạn từ máy bay và tàu chiến của địch, vì cay cú thất bại, có thể trút xuống bất cứ lúc nào.

Vì vậy, chiến sự vẫn hết sức ác liệt. Thậm chí, có nhiều lần chết hụt do vượt sông, đạn bắn, bom nổ nhưng giống như những người lính, những phóng viên tác nghiệp trên chiến trường không biết chùn bước.

Còn hôm nay nhắc lại những kỷ niệm khó quên ấy, Nhà báo Trương Đức Anh chỉ gật gù ví von rất giản dị rằng "với tôi, đó là những lần thử thách nghị lực và bản lĩnh của người phóng viên thông tấn và cảm nhận được những khó khăn vất vả, sự hy sinh của những nhà báo Thông tấn đã vào chiến trường trước tôi".

Khắp mặt trận Quảng Trị, bộ đội ta đã đồng loạt nổ súng tấn công vào các vị trí của địch, chúng hoảng hốt tháo chạy vào phía Nam. Ông cùng các nhà báo bám theo bộ đội.

"Anh Vũ Tạo khuyên tôi chọn lấy một khẩu cạc-bin và vài băng đạn, thêm hai quả lựu đạn mỏ vịt để tự vệ (khi cần). Thỉnh thoảng vẫn có tiếng súng nổ lác đác. Đường hành quân theo các chiến sĩ giải phóng vừa mệt, vừa đói, vừa khát, chân mỏi rã rời, ngực tức. Thấy thế, anh Vũ Tạo động viên: "Mệt quá thì hãy nhìn về miền Bắc và nhớ đến Bác Hồ". Với Nhà báo Trương Đức Anh, lời động viên ấy dường như đã theo ông suốt cuộc hành quân gian khổ, cũng như theo ông suốt cuộc đời làm nghề, tận đến hôm nay khi nhắc lại, ông vẫn không thôi xúc động.
  
Sức mạnh, tinh thần của người phóng viên Thông tấn

Không chỉ có khó khăn, gian khổ, với Nhà báo Trương Đức Anh, chiến trường như "thử lửa", chiến trường như tiếp sức, là những bài học quý báu cho chặng đường nghề nghiệp. Ông nhắc đến những niềm vui của năm tháng làm phóng viên tại chiến trường Quảng Trị. Đó là lần ông trở lại để viết về cuộc chiến đấu của quân, dân Quảng Trị bảo vệ thị xã Quảng Trị và Thành Cổ Quảng Trị khi địch mở chiến dịch "Tái chiếm Quảng Trị".

"Chúng tôi đến Sở Chỉ huy đoàn Quang Sơn (tức đoàn Q, Trung đoàn 48, Sư đoàn 320, một trong những đơn vị bảo vệ Thành Cổ), Chính ủy và Phó Chính ủy Trung đoàn liền lệnh cho Trợ lý Tuyên huấn: Điện xuống tất cả các đơn vị, có nhà báo Quân Giải phóng đang ở mặt trận, các đơn vị hãy dũng cảm chiến đấu, đánh mạnh hơn nữa không cho chúng tiến vào Thành Cổ, để các nhà báo viết bài, chụp ảnh để cho các chiến sĩ, cho nhân dân trong và ngoài nước biết", ông kể.

Cũng mạch cảm xúc ấy, ông nhắc lại kỉ niệm về những bài viết của ông "về những trận chiến đấu và những tấm gương của các đơn vị, các chiến sĩ đã anh dũng bảo vệ Thành Quảng Trị" được phát sóng, đồng chí Phó Chính ủy đã điện ngay cho đơn vị thông báo rằng, nhà báo Quân giải phóng đã biểu dương chúng ta, đã biết chúng ta đánh địch như thế nào rồi đấy, các đơn vị khác tiếp tục thi đua và phát huy...

Tổ phóng viên mũi nhọn của Việt Nam Thông tấn xã đưa tin, ảnh về Chiến dịch Hồ Chí Minh, tháng 4/1975. Ảnh: TTXVN
Tổ phóng viên mũi nhọn của Việt Nam Thông tấn xã đưa tin, ảnh về Chiến dịch Hồ Chí Minh, tháng 4/1975. Ảnh: TTXVN

Ông nhắc lại chuyện cũ, bởi chính nơi đây đã giúp ông cảm nhận được hết sự "hãnh diện" của nghề cầm bút. Đúng như điều mà cố Tổng biên tập TTXVN Đào Tùng từng nói: Chiến sĩ chiến đấu bằng súng, chúng ta chiến đấu bằng cây bút, máy ảnh... Hãnh diện hơn nữa là khi nghe đồng chí Chính ủy của đoàn Quang Sơn động viên: "Một bài báo, một tấm ảnh của các anh bằng hàng trăm viên đạn bắn thẳng vào quân thù".

Chúng tôi có cảm giác rất rõ nét tâm trạng của người trả lời phỏng vấn hôm nay không chỉ bởi câu chuyện của ông đầy cảm xúc, giàu tư liệu mà còn bởi một tinh thần rất "thông tấn". Ông bảo: Khi giữa cái sống và cái chết, trong lòng ông luôn suy nghĩ về trách nhiệm của một Đảng viên, của một phóng viên Việt Nam Thông tấn xã. Trước tôi, cũng tại chiến trường này, trong những năm chiến tranh, các cán bộ của TTXVN đã từng ngã xuống vì sự nghiệp Thông tấn...

Nói rồi ông lại hướng câu chuyện đến những người làm báo trẻ. Ông bảo, làm báo bây giờ đâu chỉ có làm tin viết bài phản ánh, phải đấu tranh với cả tin giả, tin như thật mà không phải thật. Thế nên, anh em bây giờ giỏi hơn ngày xưa. Cạnh tranh thông tin, làm tin nhanh, chính xác, cũng mất mát, hy sinh, đổ mồ hôi, sôi nước mắt. Rồi ngay cả thời điểm này, khi bệnh dịch COVID-19 nguy hiểm, người phóng viên vẫn phải trên tuyến đầu tin tức. Điều kiện bây giờ có thể giúp họ nhanh nhẹn hơn xưa nhưng thời nào cũng vậy, phóng viên đều phải lăn vào thực tế. Không lăn vào thực tế, không dấn thân, không đam mê, không thể có tin bài hay được. 

Quả thực, một trong những điều rất dễ cảm nhận được về Nhà báo Trương Đức Anh đó là ông rất khiêm tốn, lạc quan. Ông bảo: "Gian khổ của mình thấm sao với những gian khổ của các chiến sĩ. Mặc dù, mình cũng khoác áo lính cũng được coi là một người lính trong một đơn vị anh hùng, nhưng mình đã làm được gì đâu".

Để rồi đến hôm nay, dù nghe "một tai còn một tai bị điếc" do chấn thương âm thanh, dù chấn thương sọ não do bị bom vùi, trái gió trở trời lại đau nhưng ông vẫn cho rằng mình đã may mắn hơn khi được trở về. Nói đến đây, ông không khỏi bùi ngùi nhớ tới các chiến sĩ đã hy sinh để Quảng Trị được giải phóng, là tỉnh đầu tiên của miền Nam thân yêu thoát khỏi sự kìm kẹp của địch, nơi ấy có những người đồng đội, đồng nghiệp của ông đã nằm lại không về...!
Nguyễn Thắng

Có thể bạn quan tâm

Đề xuất xây dựng 21 trường phổ thông nội trú liên cấp cho các xã biên giới Nghệ An

Đề xuất xây dựng 21 trường phổ thông nội trú liên cấp cho các xã biên giới Nghệ An

Thực hiện Thông báo số 81-TB/TW của Bộ Chính trị về thống nhất chủ trương đầu tư xây dựng các trường phổ thông nội trú liên cấp tiểu học - trung học cơ sở tại 248 xã biên giới đất liền trên cả nước, Sở Giáo dục và Đào tạo tỉnh Nghệ An đã đánh giá, thống kê và trình danh sách 21 trường dự kiến sẽ được đầu tư xây dựng.

Nhiều dự án lớn tại Lâm Đồng tiếp tục chậm tiến độ

Nhiều dự án lớn tại Lâm Đồng tiếp tục chậm tiến độ

Theo Ban Quản lý dự án đầu tư xây dựng số 3 (trực thuộc UBND tỉnh Lâm Đồng), việc triển khai các dự án, công trình trên địa bàn tỉnh Đắk Nông (cũ) đang gặp nhiều khó khăn do thời tiết bất lợi. Thêm vào đó, một số dự án chưa được bố trí đủ vốn từ ngân sách địa phương, trong khi hạn định hoàn thành là vào cuối năm 2025.

Phát huy vai trò của nhân dân trong giữ gìn an ninh trật tự từ cơ sở

Phát huy vai trò của nhân dân trong giữ gìn an ninh trật tự từ cơ sở

Ngày 31/7, xã Quảng Uyên (tỉnh Cao Bằng) tổ chức Ngày hội Toàn dân bảo vệ an ninh Tổ quốc năm 2025. Đây là một trong 21 địa phương được Bộ Công an lựa chọn tổ chức điểm Ngày hội cấp tỉnh nhằm lan tỏa phong trào toàn dân tham gia giữ gìn an ninh trật tự ngay từ cơ sở.

Đắk Lắk quyết bứt tốc giải ngân vốn đầu tư công

Đắk Lắk quyết bứt tốc giải ngân vốn đầu tư công

Theo UBND tỉnh Đắk Lắk, tổng kế hoạch đầu tư công năm 2025 của tỉnh là 14.840 tỷ đồng (sau khi hợp nhất tỉnh Đắk Lắk và Phú Yên). Tỉnh Đắk Lắk xác định giải ngân vốn đầu tư công là nhiệm vụ chính trị trọng tâm để thúc đẩy tăng trưởng kinh tế, do đó trong thời gian tới sẽ quyết liệt thực hiện các giải pháp tháo gỡ khó khăn, đẩy nhanh giải ngân vốn đầu tư công.

Gia Lai đẩy mạnh tiêm chủng, chủ động giám sát dịch sởi

Gia Lai đẩy mạnh tiêm chủng, chủ động giám sát dịch sởi

Theo báo cáo của Sở Y tế tỉnh Gia Lai, từ đầu năm đến nay, toàn tỉnh ghi nhận 4.075 ca nghi sởi, trong đó có 594 ca dương tính, 1 ca tử vong. Số ca mắc tăng 4.060 ca, tử vong tăng 1 ca so với cùng kỳ năm 2024 (cùng kỳ năm 2024 ghi nhận 15 ca mắc/0 ca tử vong).

Thanh niên Cà Mau hỗ trợ xóa nhà tạm cho hàng trăm gia đình chính sách

Thanh niên Cà Mau hỗ trợ xóa nhà tạm cho hàng trăm gia đình chính sách

Tuổi trẻ tỉnh Cà Mau đã triển khai chuỗi hoạt động "Đền ơn đáp nghĩa - Uống nước nhớ nguồn" với nhiều dấu ấn thiết thực nhân kỷ niệm 78 năm Ngày Thương binh - Liệt sĩ (27/7/1947 - 27/7/2025). Nổi bật nhất là việc ra quân cao điểm hỗ trợ phong trào "xóa nhà tạm, nhà dột nát", góp phần mang lại mái ấm khang trang cho nhiều gia đình chính sách.

Vượt khó, tận tâm để gần dân

Vượt khó, tận tâm để gần dân

Từ ngày 1/7/2025, cùng với cả nước, tỉnh Khánh Hòa chính thức vận hành mô hình chính quyền địa phương 2 cấp, đánh dấu một bước chuyển mình quan trọng trong công cuộc cải cách hành chính.

Nghệ An: Hàng trăm ngôi nhà bị sạt lở, nằm cheo leo bên vực sông sau khi lũ dữ quét qua

Nghệ An: Hàng trăm ngôi nhà bị sạt lở, nằm cheo leo bên vực sông sau khi lũ dữ quét qua

Hoàn lưu bão số 3 đã gây ra đợt mưa lũ khốc liệt trên địa bàn các xã miền núi phía Tây của tỉnh Nghệ An, làm hơn 7.000 căn nhà bị ảnh hưởng, trong đó gần 420 căn sập, vùi lấp hoặc bị cuốn trôi hoàn toàn; 5.430 căn nhà khác bị ngập sâu trong nước, tài sản hư hỏng nặng, 1.240 căn tốc mái, nhiều căn bị thiệt hại trên 70%.

Mưa lũ đi qua, tình người ở lại

Mưa lũ đi qua, tình người ở lại

Từ ngày 26 đến sáng 27/7, trên địa bàn tỉnh Sơn La đã xảy ra mưa vừa đến mưa to, có nơi mưa rất to. Mưa lớn kéo dài dẫn đến lũ ống, lũ quét, khiến người dân một số xã dọc sông Mã, tỉnh Sơn La bị bất ngờ, không kịp ứng phó, nhiều tài sản, diện tích lúa hoa màu, ao nuôi trồng thuỷ sản bi ngập và cuốn trôi. Nhiều công trình dân sinh bị ảnh hưởng, hệ thống điện, liên lạc, giao thông bị gián đoạn nghiêm trọng và nhiều tuyến đường bị hư hỏng… Nhưng trong mưa lũ, tình người, tình quân dân lại càng thêm gắn bó, qua đó phần nào giúp người dân có thêm động lực để vực dậy cuộc sống sau những đổ nát, hoang tàn.

Khắc phục hậu quả mưa lũ: Bản giúp bản, xã giúp xã, trường giúp trường

Khắc phục hậu quả mưa lũ: Bản giúp bản, xã giúp xã, trường giúp trường

Với tinh thần "Bản giúp bản, xã giúp xã, trường giúp trường", những ngày này, hàng ngàn người dân, giáo viên tại các bản, xã, trường không bị ảnh hưởng, hoặc ít thiệt hại hơn bởi lũ lụt, đã tình nguyện về vùng lũ các xã miền Tây Nghệ An, mang theo cuốc, xẻng, hỗ trợ lương thực, đồ dùng thiết yếu để giúp đồng bào vùng ngập nặng dọn dẹp vệ sinh, khắc phục hậu quả mưa lũ, ổn định cuộc sống.

Ca mổ tái sinh cuộc đời cho thiếu nữ người Mông

Ca mổ tái sinh cuộc đời cho thiếu nữ người Mông

Ngày 29/7, Bệnh viện Trung ương Quân đội 108 cho biết, những ngày cuối tháng 7/2025, tại Trung tâm Phẫu thuật sọ mặt và Tạo hình của Bệnh viện đã diễn ra ca mổ kéo dài 9 giờ loại bỏ khối u và tái tạo gương mặt cho một thiếu nữ người Mông.

Cao Bằng đảm bảo an toàn lưới điện trong mùa mưa lũ

Cao Bằng đảm bảo an toàn lưới điện trong mùa mưa lũ

Cao Bằng là tỉnh miền núi, địa hình phức tạp, thường xuyên bị thiệt hại về công trình hạ tầng, công trình điện trong mùa mưa bão. Trước diễn biến thời tiết phức tạp, mưa bão, lũ quét và sạt lở đất gây thiệt hại nặng nề cho hệ thống lưới điện, đặc biệt là tại các xã vùng sâu vùng xa, Công ty Điện lực Cao Bằng đã chủ động triển khai nhiều biện pháp đồng bộ nhằm đảm bảo an toàn lưới điện trong mùa mưa bão năm 2025.

Ấm lòng những nghĩa cử ở vùng tâm lũ

Ấm lòng những nghĩa cử ở vùng tâm lũ

Từ đêm 22 đến sáng 23/7, hoàn lưu bão số 3 (WIPHA) và lũ lụt cực đoan đã gây thiệt hại lớn về tính mạng, tài sản, của cải đối với nhân dân các xã miền núi phía Tây tỉnh Nghệ An. Những ngày qua, với tinh thần “tương thân, tương ái”, “lá lành đùm lá rách”, đồng bào các dân tộc ở các xã vùng cao Nghệ An đã chủ động, tích cực triển khai nhiều cách làm hay, ý nghĩa, nhân văn, hiệu quả trong việc hỗ trợ người dân trong khắc phục hậu quả thiên tai, sớm ổn định cuộc sống.

Giúp đồng bào dân tộc thiểu số tự tin sử dụng tiện ích số

Giúp đồng bào dân tộc thiểu số tự tin sử dụng tiện ích số

Tại xã Phú Nghĩa (tỉnh Đồng Nai), nơi đồng bào dân tộc thiểu số chiếm 33,54%, với sự đồng lòng của cán bộ, công chức và nhiệt huyết của thanh niên, từ việc giúp người dân khai hồ sơ đến hỗ trợ công nghệ cho những người ít tiếp xúc với tin học, mô hình chính quyền địa phương 2 cấp đang giúp xóa bỏ rào cản hành chính.

Phát triển cây sả theo hướng bền vững ở xã cù lao

Phát triển cây sả theo hướng bền vững ở xã cù lao

Là cây gia vị cũng như cây dược liệu, cây sả được sử dụng rộng rãi trong ẩm thực, chế biến dược phẩm, mang lại giá trị kinh tế cao nên được Ủy ban nhân dân xã cù lao Tân Phú Đông, tỉnh Đồng Tháp lựa chọn làm cây trồng chủ lực trong mục tiêu tái cơ cấu sản xuất nông nghiệp thích ứng biến đổi khí hậu tại vùng cồn bãi, cù lao nhiều khó khăn.

Nghệ An dồn sức khắc phục hậu quả lũ dữ

Nghệ An dồn sức khắc phục hậu quả lũ dữ

Tại khu vực miền núi phía Tây tỉnh Nghệ An, từ ngày 24/7, mực nước trên sông Lam, Nậm Mộ, Nậm Nơn... giảm mạnh. Tình trạng ngập lụt tại các vùng tâm lũ thuộc các xã Con Cuông, Mường Xén, Tương Dương, Mỹ Lý, Nhôn Mai... đã bớt căng thẳng, nhiều nơi nước đã rút cạn.