Sa Dung - căn cứ địa kháng chiến năm xưa vẫn nhiều gian khó

Sa Dung - căn cứ địa kháng chiến năm xưa vẫn nhiều gian khó
Bản làng trù phú ở Sa Dung. Ảnh Xuân Tư – TTXVN
Bản làng trù phú ở Sa Dung. Ảnh Xuân Tư – TTXVN

Quá khứ hào hùng

Lịch sử Đảng bộ tỉnh Lai Châu (cũ) tập I (giai đoạn 1945-1975) ghi rõ: Do địa bàn cách trở, giao thông đi lại khó khăn nên ảnh hưởng của Cách mạng tháng Tám tác động đến đồng bào các dân tộc tỉnh Lai Châu lúc bấy giờ rất ít ỏi. Khi thực dân Pháp quay trở lại xâm lược nước ta, với mục đích mở mặt trận trong lòng định, ngày 29/2/1948 Tổng chỉ huy Quân đội Nhân dân Việt Nam ra mệnh lệnh thành lập Ban xung phong Tây Bắc, trong đó các đội võ trang tuyên truyền có nhiệm vụ xây dựng cơ sở cách mạng, phát triển chiến tranh du kích trên khu vực này.

Tháng 7/1949, Đội võ trang tuyên truyền mang tên Đội xung phong Quyết Tiến đã chọn xã Sa Dung của huyện Điện Biên cũ (nay là huyện Điện Biên Đông) làm địa bàn đứng chân đầu tiên của Đội; đồng thời thành lập Ban cán bộ huyện Điện Biên và sáu Ủy ban kháng chiến hành chính liên xã với những tên mới mang ý nghĩa cách mạng, trong đó xã Sa Dung được đặt tên là xã Quang Trung. Đội du kích xã là con em đồng bào dân tộc Mông, Thái gồm 12 người được thành lập với trang bị vũ khí toàn súng kíp. Nhờ đó, hành lang từ miền xuôi lên từ Tuần Giáo sang tới Điện Biên qua Bắc Lào được khai thông.

Giảng dạy bằng máy chiếu tại Trường Phổ thông dân tộc bán trú THCS Sa Dung. Ảnh: Xuân Tư – TTXVN
Giảng dạy bằng máy chiếu tại Trường Phổ thông dân tộc bán trú THCS Sa Dung. Ảnh: Xuân Tư – TTXVN

Du kích xã Sa Dung phối hợp với Bộ đội Quyết Tiến bẻ gẫy ba cuộc hành quân càn quét của giặc Pháp. Riêng lực lượng du kích đã độc lập chiến đấu diệt năm tên địch, là đội du kích nổi bật nhất trong các đội du kích được thành lập ở Điện Biên. Tháng 6/1950, Tiểu đội du kích độc lập chiến đấu ba trận tiêu diệt 13 tên địch, bắt sống một quan Ba Pháp.

Tháng 7/1950, tại căn cứ hang Mường Tỉnh, Chi bộ Đảng đầu tiên của huyện Điện Biên (cũ) được thành lập. Tháng 9/1950, Ban cán sự tỉnh Lai Châu chuyển cơ quan về đóng tại hang Mường Tỉnh và được đồng bào bảo vệ an toàn tuyệt đối. Tháng 11/1950 cũng tại hang này, Trung đội bộ đội địa phương được thành lập với 50 người. Đến tháng 2/1952 tại căn cứ hang Mường Tỉnh, Huyện đội Điện Biên được thành lập với nòng cốt là đội du kích xã Sa Dung, đã sát cách chiến đấu kiên cường với bộ đội chủ lực, góp phần tạo nên Chiến thắng lịch sử Điện Biên Phủ.

Người dân Sa Dung phát triển chăn nuôi gia súc. Ảnh: Xuân Tư – TTXVN
 Người dân Sa Dung phát triển chăn nuôi gia súc. Ảnh: Xuân Tư – TTXVN

Vẫn cách trở và khó khăn

Rời thủ phủ của tỉnh Điện Biên rực rỡ cờ hoa mừng 65 năm Chiến thắng Điện Biên Phủ vào tháng 5 này, chúng tôi tìm lên Sa Dung. Dù chỉ các thành phố Điện Biên Phủ 100 km, thế nhưng do tuyến đường đi qua đồi núi hiểm trở, nhất là đoạn từ huyện lỵ lên Sa Dung khoảng 40 km hầu hết là đường cấp phối, không hề có biển báo nên phải mất gần năm tiếng đồng hồ xe của Sở Kế hoạch và Đầu tư tỉnh Điện Biên mới “mò mẫm” đưa chúng tôi đến được trung tâm xã Sa Dung đặt tại bản Nà Sản A, trên độ cao hơn 1.000 m so với mực nước biển.

Anh Nông Tiến Dũng, phóng viên báo Điện Biên Phủ, cho biết: “Chẳng khó gì không nhận ra những nét mới của vùng đất cách mạng Sa Dung. Đó là đường từ trung tâm huyện lên trung tâm xã ngày xưa chỉ ngựa đi nay ô tô cũng lên được. Trụ sở xã, trường học, trạm y tế đã kiên cố hóa. Nhiều mái nhà của đồng bào dân tộc Mông, Thái trước chỉ lợp bằng cỏ gianh, giờ được phủ lên bằng tôn đủ sắc màu. Tỷ lệ trẻ em trong độ tuổi đến trường đạt tới 90%... Đây là kết quả của Chương trình 135 phát triển kinh tế-xã hội các xã đặc biệt khó khăn vùng dân tộc thiểu số và miền núi, Chương trình 30a hỗ trợ giảm nghèo nhanh và bền vững đối với 61 huyện nghèo mà xã được thụ hưởng”.
Đường bê tông và điện lưới quốc gia đến từng bản. Ảnh: Xuân Tư – TTXVN
Đường bê tông và điện lưới quốc gia đến từng bản. Ảnh: Xuân Tư – TTXVN

Đón chúng tôi như người thân đi xa về, Bí thư xã Sa Dung Lầu Chứ Sính và Chủ tịch UBND xã Chá Chồng Chu thẳng thắn cho biết: Xã có diện tích tự nhiên trên 9.000 ha, dân số có 6.369 người, chủ yếu là dân tộc Mông sinh sống ở 17 bản và hai bản là dân tộc Thái. Tới thời điểm này xã còn 57% hộ nghèo và cận nghèo.

Nguyên nhân cái nghèo vẫn đeo bám dai dẳng trên vùng cao này trước hết là do địa bàn xã quá xa xôi cách trở, khí hậu ở đây rất khắc nghiệt. Mùa khô kéo dài từ tháng 10 năm trước đến tháng 4 năm sau. “Mùa Đông cây rừng cũng chết thì trâu, bò, dê, lợn khó sống nổi!”- Bí thư xã Lầu Chứ Sính giãi bày và cho rằng: Phát triển kinh tế-xã hội của xã gặp khó khăn lớn nhất là do thiếu nước trầm trọng trong cả mùa khô và mùa mưa.

Tình trạng thiếu nước sinh hoạt không chỉ ở các bản mà ngay cả khu vực trung tâm, trụ sở của UBND xã, trường mầm non, Trạm Y tế của xã Sa Dung cũng thiếu nước. Năm 2007 khu vực trung tâm xã được đầu tư Trung học cơ sở bán trú Sa Dung. Thời gian đầu khi mới đưa vào sử dụng, nguồn nước khá ổn định. Những năm gần đây nguồn nước dần cạn kiệt dẫn đến tình trạng thiếu nước do diện tích rừng tự nhiên bị thu hẹp dần, độ che phủ của rừng chỉ còn khoảng 20% nên nước mưa không kịp ngấm vào đất mà chảy tuột đi. Ðể có nước sinh hoạt, nhiều bản cũng như các trường học trên địa bàn phải bỏ tiền mua máy bơm để bơm nước từ dưới khe suối lên. Thậm chí phải mua từ hai máy bơm trở lên để bơm nối tiếp, vì nguồn nước từ dưới chân núi lên đến các bản rất xa, một máy bơm không đủ công suất để đưa nước lên được. Cả xã chỉ có một nguồn nước duy nhất nên không thể đảm bảo cung cấp cho tất cả các bản, trong khi đó địa hình xã Sa Dung là nơi cao nhất so với toàn huyện Điện Biên Đông.

Chủ tịch UBND xã Chá Chồng Chu cho biết thêm: Ngày 29/12/2016, UBND tỉnh Điện Biên đã có Quyết định 1615 về việc phê duyệt Dự án Quy hoạch tài nguyên nước đến năm 2025, tầm nhìn đến năm 2035. Theo quy hoạch của Dự án, xã Sa Dung sẽ dùng nguồn nước từ suối Lọng Chuông và suối Xam Măn. Năm 2018, huyện cấp kinh phí cho xã hai tỷ đồng để làm công trình nước tại trung tâm xã. Song qua khảo sát nguồn nước lấy từ suối Lọng Chuông và suối Xam Măn đều cách trung tâm xã tới 4-5 km, nên không đủ kinh phí để đưa nước lên. Vì vậy, cho đến nay xã vẫn “khát nước”, người dân các bản vẫn phải cõng nước từ ao, suối về sử dụng mà không cần biết nước sạch hay bẩn.

Nguồn nước sinh hoạt cho người đã khó, nên việc chăn nuôi trâu bò đàn, hay mở rộng diện tích lúa nước là “bất khả thi”. Do đó, các hộ đồng bào nơi đây vẫn chăn nuôi theo phương thức ‘tự cấp tự túc”, tổng đàn trâu, bò, lợn, dê cả xã có khoảng 7.000 con. Trong số 1.291 ha sản xuất nông nghiệp, hầu hết là diện tích nương rẫy trồng ngô là chủ yếu.

Trường Phổ thông dân tộc bán trú THCS Sa Dung được đầu tư khang trang. Ảnh: Xuân Tư – TTXVN
 Trường Phổ thông dân tộc bán trú THCS Sa Dung được đầu tư khang trang. Ảnh: Xuân Tư – TTXVN

Một khó khăn nữa là hiện trong số 19 bản của xã vẫn còn tám bản không có điện, thậm chí có bản đường điện đi qua mái nhà nhưng thiếu kinh phí đưa điện đến hộ gia đình. Ngay cả đồng bào bản Trống là nơi có Di tích Quốc gia hang Mường Tỉnh thì hiện tại vẫn khắc khoải chờ ánh sáng điện bừng sáng ngôi nhà của họ. Từ khi hang Mường Tỉnh được công nhận là Di tích Quốc gia chỉ duy nhất 10 km đường từ trung tâm xã nối với bản được mở rộng, xe máy đi được trong mùa khô hàng năm. Còn điểm Di tích đã có biển chỉ dẫn và khoảng 400 m đường lát đá rộng khoảng 1 m, nhưng muốn vào trong hang du khách phải len lỏi 150 m nữa qua các bụi cây và đá tai mèo mới tới nơi.

Anh Sùng A Thái, Bí thư Đoàn Thanh niên xã Sa Dung - người đưa tôi bằng xe máy đến Di tích này, cho biết: Lâu lắm rồi không thấy ai đến tham quan, chắc vì đường đi khó khăn trắc trở, Di tích lại chưa được phục dựng và có người thuyết minh nên khó ai hiểu được thấu đáo hang Mường Tỉnh là nơi chứng kiến sự trưởng thành của phong trào cách mạng trên địa bàn huyện, là chứng tích lịch sử về sự đoàn kết, gắn bó, một lòng theo Đảng của đồng bào các dân tộc ở Điện Biên Đông trong cuộc kháng chiến chống thực dân Pháp trước kia cũng như ngày nay.
Văn Hào

Có thể bạn quan tâm

Lan tỏa cuộc vận động 'Toàn dân đoàn kết xây dựng nông thôn mới, đô thị văn minh'

Lan tỏa cuộc vận động 'Toàn dân đoàn kết xây dựng nông thôn mới, đô thị văn minh'

Với cách làm bài bản, có trọng tâm, trọng điểm và gắn bó mật thiết với đời sống người dân, cuộc vận động “Toàn dân đoàn kết xây dựng nông thôn mới, đô thị văn minh” tại Phú Thọ trở thành động lực thúc đẩy các phong trào thi đua yêu nước, khơi dậy tinh thần đoàn kết, góp phần thực hiện thắng lợi mục tiêu phát triển bền vững của tỉnh trong giai đoạn mới.

Thăm hỏi, chăm lo cho đồng bào Khmer nhân dịp lễ Sene Dolta

Thăm hỏi, chăm lo cho đồng bào Khmer nhân dịp lễ Sene Dolta

Nhân dịp lễ Sene Dolta, tại nhiều địa phương diễn ra các hoạt động thăm hỏi, chúc các vị Hòa thượng, Thượng tọa, Đại đức, các vị chức sắc, Ban Quản trị chùa và đồng bào Khmer đón lễ Sene Dolta năm 2025 vui tươi, an lành, hạnh phúc.

Bộ đội Biên phòng '3 bám, 4 cùng' với người dân vùng biên

Bộ đội Biên phòng '3 bám, 4 cùng' với người dân vùng biên

Nằm ở khu vực biên giới của tỉnh Điện Biên, xã Nà Bủng còn gặp nhiều khó khăn, hộ nghèo chiếm trên 50%. Cuộc sống của người dân chủ yếu dựa vào sản xuất nông nghiệp nhỏ lẻ, phụ thuộc nhiều vào điều kiện tự nhiên. Cán bộ, chiến sĩ Đồn Biên phòng Nà Bủng không chỉ thực hiện nhiệm vụ bảo vệ chủ quyền, an ninh biên giới quốc gia mà còn “3 bám, 4 cùng”, trở thành điểm tựa quan trọng, đồng hành cùng người dân trong hành trình thoát nghèo, xây dựng cuộc sống ấm no.

Đất, đá vùi lấp nhiều diện tích lúa tại tỉnh Thái Nguyên

Đất, đá vùi lấp nhiều diện tích lúa tại tỉnh Thái Nguyên

Sau nhiều trận mưa lớn, nhiều diện tích ruộng lúa của người dân tại cánh đồng thôn Nam Hà, xã Cẩm Giàng, tỉnh Thái Nguyên bị vùi lấp bởi đất, đá và bùn đỏ. Sự việc này đã diễn ra từ tháng 6/2025 và lượng đất đá này đổ xuống từ nhà máy gạch tuynel ở gần đó.

Diện mạo mới vùng đồng bào dân tộc thiểu số và miền núi Lâm Đồng

Diện mạo mới vùng đồng bào dân tộc thiểu số và miền núi Lâm Đồng

Việc thực hiện chương trình mục tiêu quốc gia phát triển kinh tế - xã hội vùng đồng bào dân tộc thiểu số và miền núi giai đoạn 2021 - 2025 đã giúp tỉnh Lâm Đồng hoàn thiện hệ thống cơ sở hạ tầng thiết yếu, giúp đồng bào dân tộc thiểu số vươn lên thoát nghèo bền vững. Nhờ đó, hệ thống chính trị cơ sở thêm vững mạnh, khối đại đoàn kết các dân tộc được củng cố, tình hình an ninh chính trị, trật tự an toàn xã hội được đảm bảo.

Tạo động lực phát triển cho kinh tế biên giới Tây Nam

Tạo động lực phát triển cho kinh tế biên giới Tây Nam

Khép kín sản xuất, mở rộng thị trường đang trở thành động lực quan trọng thúc đẩy kinh tế khu vực biên giới Tây Nam phát triển bền vững. Trong đó, Tây Ninh, tỉnh có đường biên giới giáp Campuchia dài gần 369 km, đang nổi lên như điểm sáng trong liên kết hợp tác.

Thăm, tặng quà đồng bào Khmer nhân dịp Lễ Sene Dolta

Thăm, tặng quà đồng bào Khmer nhân dịp Lễ Sene Dolta

Ngày 17/9, Đoàn công tác của Thành ủy, HĐND, UBND, MTTQ thành phố Cần Thơ do ông Đỗ Thanh Bình, Bí thư Thành ủy Cần Thơ làm Trưởng đoàn đã đến thăm hỏi, chúc mừng, tặng quà nhân dịp Lễ Sene Dolta của đồng bào Khmer.

Đồng Tháp: Giá tôm cuối vụ tăng mạnh

Đồng Tháp: Giá tôm cuối vụ tăng mạnh

Hiện giá tôm thẻ chân trắng trên địa bàn tỉnh Đồng Tháp đang tăng mạnh vào thời điểm cuối vụ, người nuôi thu lãi cao. Đây được xem là tín hiệu tích cực đối với ngành nuôi tôm vốn chịu nhiều biến động trong thời gian dài do chi phí đầu vào cao và thị trường xuất khẩu không ổn định.

Lâm Đồng: Ngân hàng máu thiếu hụt, bệnh viện kêu gọi hiến máu cứu người

Lâm Đồng: Ngân hàng máu thiếu hụt, bệnh viện kêu gọi hiến máu cứu người

Những tuần gần đây, nguồn máu phục vụ cấp cứu và điều trị bệnh nhân tại Bệnh viện Đa khoa Bình Thuận, tỉnh Lâm Đồng bị thiếu hụt nghiêm trọng, ảnh hưởng đến công tác chăm sóc y tế. Để khắc phục, bên cạnh duy trì “ngân hàng máu sống”, bệnh viện kêu gọi hiến máu tình nguyện từ cộng đồng, cơ quan, đơn vị nhằm đảm bảo đủ máu phục vụ công tác cấp cứu và điều trị.

Giá bò tăng trở lại, nông dân Vĩnh Long mạnh dạn đầu tư

Giá bò tăng trở lại, nông dân Vĩnh Long mạnh dạn đầu tư

Thị trường bò thịt tại Vĩnh Long hiện có nhiều tín hiệu khởi sắc khi giá bò hơi tăng trở lại sau giai đoạn giảm sâu. Đây là tín hiệu tích cực giúp nhiều hộ chăn nuôi vui mừng, mạnh dạn đầu tư mở rộng chuồng trại, tăng đàn để nâng cao thu nhập.

Thanh Hóa: Người dân bất an vì sạt lở bờ đê sông Chu

Thanh Hóa: Người dân bất an vì sạt lở bờ đê sông Chu

Khu vực bờ sông Chu thuộc thôn 7, xã Lam Sơn, tỉnh Thanh Hóa, đã xuất hiện tình trạng sạt lở nghiêm trọng. Trải qua các trận mưa bão, tình trạng sạt lở bờ sông Chu ngày càng nghiêm trọng gây thiệt hại nhiều đất đai và hoa màu, nhà cửa của người dân. Người dân khu vực này mong UBND xã Lam Sơn sớm triển khai dự án xây kè chống sạt lở, để bảo vệ nhà cửa và những diện tích đất nông nghiệp còn lại.

Khởi công tuyến đường chào mừng Đại hội Đảng bộ tỉnh Lai Châu

Khởi công tuyến đường chào mừng Đại hội Đảng bộ tỉnh Lai Châu

Chiều 16/9, UBND tỉnh Lai Châu tổ chức Lễ khởi công Dự án đầu tư xây dựng đường tránh thị trấn Tân Uyên, huyện Tân Uyên (nay là xã Tân Uyên, tỉnh Lai Châu). Dự án được lựa chọn là công trình trọng điểm chào mừng Đại hội đại biểu Đảng bộ tỉnh lần thứ XV, nhiệm kỳ 2025-2030.

Người dân nơi 'rốn lũ' chủ động sống chung với thiên tai

Người dân nơi 'rốn lũ' chủ động sống chung với thiên tai

Tích trữ lương thực, thực phẩm thiết yếu đủ dùng trong ít nhất hai tuần, đưa vật dụng giá trị lên cao từ sớm để tránh thiệt hại là kinh nghiệm sống chung với lũ của người dân xã Tuy Phước Đông, nơi được coi là “rốn lũ” phía Đông tỉnh Gia Lai. Nhờ sự chủ động này, nhiều năm qua bà con đã hạn chế đến mức thấp nhất thiệt hại do thiên tai gây ra, kể cả trong những đợt mưa lũ kéo dài.

Nỗ lực giúp người dân vùng lũ Điện Biên ổn định cuộc sống

Nỗ lực giúp người dân vùng lũ Điện Biên ổn định cuộc sống

Những ngày này, hàng trăm cán bộ, chiến sĩ lực lượng vũ trang đang khẩn trương ngày đêm dựng lại nhà cửa, giúp người dân các xã Xa Dung, Na Son, Tìa Dình, Mường Luân và Sín Thầu (tỉnh Điện Biên) có nhà mới kiên cố sau thiên tai xảy ra vào đầu tháng 8/2025, sớm ổn định cuộc sống. Mỗi căn nhà mới không chỉ là công trình dân sinh mà còn là “cột mốc” vững chãi ấm tình quân dân.

Gỡ vướng trong hoạt động tư pháp - hộ tịch

Gỡ vướng trong hoạt động tư pháp - hộ tịch

Sau hơn hai tháng triển khai mô hình chính quyền địa phương 2 cấp, tỉnh Tây Ninh đạt nhiều kết quả tích cực, bộ máy bước đầu vận hành ổn định, đúng hướng, đáp ứng nguyện vọng nhân dân. Tuy nhiên, thực tiễn cũng bộc lộ nhiều khó khăn, nhất là trong lĩnh vực tư pháp - hộ tịch.

Khẩn trương khắc phục thiệt hại do mưa lớn, dông lốc ở Cà Mau

Khẩn trương khắc phục thiệt hại do mưa lớn, dông lốc ở Cà Mau

Ngày 16/9, tin từ Văn phòng UBND tỉnh Cà Mau cho biết, Chủ tịch UBND tỉnh đã có chỉ đạo Sở Nông nghiệp và Môi trường, Công ty Điện lực Cà Mau cùng UBND các xã, phường nhanh chóng khắc phục thiệt hại do mưa lớn, dông lốc; bảo vệ sản xuất nông nghiệp, thủy sản, đảm bảo an toàn điện, giao thông và ổn định đời sống nhân dân.

Gia Lai kiến nghị mức thanh toán bảo hiểm y tế 100% cho người hưởng trợ cấp hưu trí xã hội

Gia Lai kiến nghị mức thanh toán bảo hiểm y tế 100% cho người hưởng trợ cấp hưu trí xã hội

UBND tỉnh Gia Lai cho biết đã gửi công văn kiến nghị Bộ Y tế xem xét, chủ trì, phối hợp với Bảo hiểm xã hội Việt Nam và các bộ, ngành liên quan nghiên cứu, trình Chính phủ điều chỉnh chính sách theo hướng thống nhất áp dụng một mức hưởng bảo hiểm y tế là 100% chi phí khám, chữa bệnh cho toàn bộ đối tượng hưởng trợ cấp hưu trí xã hội hằng tháng theo Nghị định số 176/2025/NĐ-CP, không phân biệt thời điểm bắt đầu hưởng.

Đắk Lắk: Mở rộng cơ hội học tập cho con em vùng biên

Đắk Lắk: Mở rộng cơ hội học tập cho con em vùng biên

Thực hiện chủ trương của Bộ Chính trị về xây dựng trường học tại khu vực biên giới, tỉnh Đắk Lắk triển khai kế hoạch đầu tư, xây dựng 4 trường nội trú liên cấp tiểu học - trung học cơ sở tại các xã biên giới: Ea Bung, Ia Rvê, Ia Lốp và Buôn Đôn.