Huyện Mường La, tỉnh Sơn La, có địa hình chia cắt, nhiều đồi núi nên nguy cơ xảy ra lũ quét, sạt lở đất rất lớn. Trước thực tế đó, hằng năm trước mùa mưa bão, huyện Mường La đã khẩn trương triển khai các dự án bố trí, xắp xếp dân cư vùng thiên tai đến nơi ở mới an toàn, thuận lợi.
Bản Lọng Bó, xã Chiềng Công, huyện Mường La nằm dưới một ngọn núi lớn, có nguy cơ sạt lở cao. Ảnh: Hữu Quyết – TTXVN
Là một trong những địa phương được xem là vùng “rốn lũ” của tỉnh Sơn La, hằng năm, huyện Mường La thường xuyên phải hứng chịu nhiều thiệt hại do lũ ống, lũ quét, sạt lở gây ra. Nhiều năm nay đã xuất hiện vết nứt lớn ở dãy núi nằm phía trên bản Lọng Bó, xã Chiềng Công, tiềm ẩn nguy cơ sạt lở cao. Mỗi khi mùa mưa bão về, người dân trong bản luôn sống trong cảm giác bất an, lo lắng. Đây là bản có 100% người dân tộc Mông, sống chênh vênh trên vách núi với độ cao gần 1.500 m, đời sống người dân còn gặp nhiều khó khăn.
Khu vực sinh sống của các hộ dân tại bản Lọng Bó, xã Chiềng Công, huyện Mường La nằm trong vùng có nguy cơ sạt lở cao. Ảnh: Hữu Quyết – TTXVN
Chị Mùa Thị Bầu, bản Lọng Bó, chia sẻ "quả đồi này xuất hiện vết nứt từ nhiều năm nay. Người dân trong bản rất sợ, nhất là mỗi khi trời mưa to, gió lớn. Bây giờ, Nhà nước đã hỗ trợ tìm được nơi ở mới rồi, mình chỉ mong được chuyển đến sớm để cuộc sống được ổn định, không còn lo lắng nữa".
Nhà của một hộ dân tại bản Lọng Bó, xã Chiềng Công, huyện Mường La nằm trong vùng có nguy cơ sạt lở cao. Ảnh: Hữu Quyết – TTXVN
Theo những người dân tại bản Lọng Bó, vết nứt lớn có nguy cơ sạt lở xuất hiện từ năm 2009. Nhiều năm qua, người dân đã có kiến nghị với chính quyền địa phương về mong muốn được chuyển đến nơi ở mới cho an toàn, thuận lợi.
Ông Lầu A Nênh, Trưởng bản Lọng Bó cho biết, vào mùa mưa lũ, nhân dân ở đây rất lo lắng. Nhiều hộ dân đã phải chuyển đến ở tạm tại các lán trại, khi hết mưa mới quay lại bản.
Do một số khó khăn trong bố trí nguồn vốn đầu tư cũng như việc tìm kiếm mặt bằng phù hợp nên đến năm 2019, UBND tỉnh Sơn La mới phê duyệt dự án bố trí, sắp xếp dân cư vùng thiên tai cho 71 hộ dân tại bản Lọng Bó. Theo đó, các hộ dân sẽ được di rời đến vị trí mới cách bản cũ khoảng 1,5 km. Bên cạnh đó, mỗi hộ dân sẽ được hỗ trợ 20 triệu đồng khi di rời theo quy định của Nhà nước.
Điểm bố trí, sắp xếp dân cư vùng thiên tai bản Lọng Bó, xã Chiềng Công, huyện Mường La được xây dựng trên một đỉnh núi cao. Ảnh: Hữu Quyết – TTXVN
Ông Lầu A Say, Phó Chủ tịch UBND xã Chiềng Công cho biết, hiện nay, với mức đầu tư trên 12 tỷ đồng, dự án đã được triển khai các hạng mục chính như san nền tạo mặt bằng, làm đường giao thông, hệ thống nước sinh hoạt, điện. Hiện tại, đơn vị thi công đang gấp rút hoàn thiện các hạng mục để người dân có thể chuyển đến trước mùa mưa bão.
Mặt bằng dự án bố trí, sắp xếp dân cư vùng thiên tai bản Lọng Bó, xã Chiềng Công, huyện Mường La cơ bản được hoàn thiện để đón người dân chuyển đến. Ảnh: Hữu Quyết – TTXVN
Theo thống kê, trên địa bàn huyện Mường La có 12 điểm dân cư với trên 420 hộ dân nằm trong khu vực có nguy cơ sạt lở, lũ quét khi xảy ra thiên tai. Huyện Mường La đã lập dự án, đưa vào kế hoạch đầu tư công trung hạn để di rời người dân tại các vị trí này đến nơi ở mới, với tổng số vốn dự kiến trên 170 tỷ đồng. Các dự án sắp xếp, bố trí ổn định dân cư được thực hiện trong giai đoạn 2021 – 2025. Trong năm 2021, đã có 2 dự án được triển khai với gần 120 hộ dân sẽ được di rời.
Cán bộ huyện Mường La kiểm tra tiến độ thi công dự án bố trí, sắp xếp dân cư bản Lọng Bó, xã Chiềng Công. Ảnh: Hữu Quyết - TTXVN
Tuy nhiên, việc thực hiện các dự án sắp xếp, bố trí lại dân cư tại huyện Mường La gặp không ít khó khăn. Nguyên nhân do đây là khu vực có địa hình chia cắt và độ dốc lớn nên việc tìm vị trí mặt bằng đáp ứng nhu cầu bố trí tập trung hàng trăm hộ dân là rất khó. Cùng với đó, hệ thống đường giao thông, cơ sở hạ tầng để thi công các điểm sắp xếp cư còn nhiều hạn chế.
Máy móc, phương tiện được huy động để đẩy nhanh tiến độ thi công dự án bố trí, sắp xếp dân cư bản Lọng Bó, xã Chiềng Công, huyện Mường La. Ảnh: Hữu Quyết – TTXVN
Ông Nguyễn Văn Tâm, Phó Chủ tịch UBND huyện Mường La cho biết, sắp xếp, bố trí lại dân cư đòi hỏi phải đầu tư các hệ thống cơ sở hạ tầng thiết yếu như điện, đường, trường, trạm, nên mức đầu tư rất lớn. Trong khi đó, nguồn ngân sách của huyện, tỉnh, Trung ương có hạn, lộ trình bố trí, sắp xếp không thể thực hiện ngay được mà phải cần thời gian dài.
Nguồn nước sạch đã được đưa về điểm sắp xếp dân cư bản Lọng Bó, xã Chiềng Công, huyện Mường La. Ảnh: Hữu Quyết - TTXVN
Để giải quyết vấn đề này, huyện Mường La chủ động thực hiện phương án những điểm người dân tự di rời được thì sắp xếp, bố trí trước. Còn những điểm lớn cần phải sử dụng ngân sách nhà nước, huyện trình cấp có thẩm quyền để bố trí ngân sách, nguồn vốn xã hội hóa. Bên cạnh đó, trong công tác chuẩn bị quy hoạch, chuẩn bị các vị trí sắp xếp dân cư, huyện đã chủ động đề nghị các bản, xã tự xác định những khu vực có nguy cơ sạt lở cao để trình cấp có thẩm quyền phê duyệt. Huyện đã giao cho các ngành tổng hợp, rà soát, đánh giá khả năng xảy ra sạt lở để có phương án sắp xếp dân cư. Ngoài ra, tại các thôn, bản trong vùng thiên tai, nếu các dự án chưa kịp hoàn thiện, huyện đã xây dựng các phương án di chuyển tạm thời cho người dân khi thời tiết cực đoan xảy ra.
Hữu Quyết
