Việt Nam đạt được nhiều thành tựu trong xóa mù chữ và phổ cập giáo dục

Việt Nam đạt được nhiều thành tựu trong xóa mù chữ và phổ cập giáo dục
Xóa mù chữ, phổ cập giáo dục là chìa khóa mở ra cánh cửa tri thức, mang lại sự phát triển bền vững, thịnh vượng. Tại Việt Nam, xóa mù chữ, phổ cập giáo dục là chủ trương lớn của Đảng và Nhà nước nhằm hướng tới mục tiêu nâng cao dân trí, đào tạo nhân lực, bồi dưỡng nhân tài, góp phần thực hiện thắng lợi nhiệm vụ công nghiệp hóa-hiện đại hóa đất nước.
Cơ bản đạt được mục tiêu về xóa mù chữ

Biết đọc, biết viết là chìa khóa để tiếp thu kiến thức, kỹ năng sống và là một nhân tố phát triển xã hội và con người. Do đó, xóa nạn mù chữ là đầu tư một cách thông minh cho tương lai và là giai đoạn đầu tiên cho tất cả các hình thức phổ cập giáo dục mới trong thế kỷ XXI. Xóa mù chữ còn là việc làm mấu chốt để hạn chế đói nghèo, giảm thiểu tỷ lệ tử vong ở trẻ em, ngăn chặn đà tăng trưởng dân số, thiết lập bình đẳng giới và bảo đảm phát triển bền vững, hòa bình và dân chủ.

Do đó, năm 1965, UNESCO đã chọn ngày 8-9 hằng năm là Ngày Quốc tế xoá nạn mù chữ. Ngày này được kỷ niệm lần đầu tiên vào năm 1966 nhằm nâng cao tầm quan trọng của việc biết đọc biết viết đối với mỗi cá nhân và cộng đồng trong xã hội.

Tại Việt Nam, ngay sau Ngày tuyên bố độc lập 2-9-1945, Chủ tịch Hồ Chí Minh đã phát động chiến dịch xoá mù chữ, coi mù chữ như một “quốc nạn”, là một trong 3 loại "giặc" nguy hiểm, bên cạnh giặc đói và giặc ngoại xâm. Chưa đầy một tuần sau, ngày 8-9-1945, Chủ tịch Hồ Chí Minh ký Sắc lệnh thành lập Nha Bình dân học vụ để phụ trách việc chống nạn mù chữ trong cả nước. Chỉ sau một năm hoạt động Bình dân học vụ đã có hơn 2,5 triệu người biết chữ.
Sau ngày thống nhất đất nước, năm 1979, Trung ương và Chính phủ lại chuẩn bị một bước phát triển mới của giáo dục bằng Nghị quyết 14 của Bộ Chính trị, thực hiện khẩu hiệu nâng cao dân trí, đào tạo nhân lực, bồi dưỡng nhân tài của nước Việt Nam độc lập, thống nhất, hòa bình. Năm 1987, dưới sự chỉ đạo của Trung ương và Chính phủ, ngành giáo dục đã đưa ra khẩu hiệu: Giữ vững ổn định và phát triển, nhằm khôi phục và đưa sự nghiệp giáo dục thoát khỏi khó khăn; tiếp tục thực hiện đường lối phát triển của Đảng, tiếp tục phong trào xóa mù chữ và phổ cập tiểu học...

Kết quả, đến cuối năm 2000, tất cả các tỉnh/thành phố trong cả nước với 98,03% số quận/huyện; 98,53% số xã/phường đã được công nhận đạt chuẩn quốc gia xóa mù chữ; 94% dân số trong độ tuổi 15-35 đã biết chữ. Đây thực sự là một mốc son lớn trong lịch sử giáo dục nước nhà.

Đến nay, tỷ lệ người biết chữ độ tuổi từ 15-60 là 97,65%, cơ bản đạt được mục tiêu của Đề án xóa mù chữ (đến năm 2020 đạt 98%). Trong đó, số người biết chữ trong độ tuổi 15-35 chiếm tỷ lệ 97,92%; số người biết chữ trong độ tuổi từ 36-60 chiếm tỷ lệ 96,35%. Tỷ lệ người dân tộc thiểu số biết chữ độ tuổi 15-60 là 93,44%. 100% đơn vị cấp tỉnh, huyện và 99,9% đơn vị cấp xã duy trì đạt chuẩn xóa mù chữ.

Cùng với chữ quốc ngữ, việc dạy tiếng nói, chữ viết của các dân tộc thiểu số tiếp tục được quan tâm. Hiện tại, việc dạy và học 8 thứ tiếng dân tộc thiểu số (Mông, Chăm, Khmer, Gia Rai, Ba Na, Ê Đê, M'Nông, Thái) đang được triển khai tại 23 tỉnh, thành phố có đông đồng bào dân tộc thiểu số.
 
Sư Danh Sóc Kha tại chùa Tà Bết, xã Thạnh Lộc (Châu Thành, Kiên Giang) dạy tiếng Khmer cho các em nhỏ. Ảnh: Hồng Đạt - TTXVN
Sư Danh Sóc Kha tại chùa Tà Bết, xã Thạnh Lộc (Châu Thành, Kiên Giang) dạy tiếng Khmer cho các em nhỏ. Ảnh: Hồng Đạt - TTXVN

Hoàn thành sớm phổ cập giáo dục

Cùng với xóa mù chữ, phổ cập giáo dục là chủ trương lớn của Đảng và Nhà nước ta. Hiến pháp năm 2013 nhấn mạnh: “Công dân có quyền và nghĩa vụ học tập” (Điều 39); “Phát triển giáo dục là quốc sách hàng đầu nhằm nâng cao dân trí, phát triển nguồn nhân lực, bồi dưỡng nhân tài, Nhà nước ưu tiên đầu tư và thu hút nguồn đầu tư khác cho giáo dục; từng bước phổ cập giáo dục trung học; phát triển giáo dục đại học, giáo dục chuyên nghiệp; thực hiện chính sách học bổng, học phí hợp lý. Nhà nước ưu tiên phát triển giáo dục vùng miền núi, hải đảo, vùng đồng bào dân tộc thiểu số và vùng có điều kiện kinh tế-xã hội đặc biệt khó khăn” (Điều 61).

Kiên trì đường lối phát triển giáo dục như là một bộ phận quan trọng của công cuộc đổi mới, tháng 10-2013, Trung ương đã ra Nghị quyết 29 đổi mới căn bản toàn diện nền giáo dục với tinh thần chủ đạo là chuyển từ phát triển số lượng sang phát triển chất lượng, với khẩu hiệu thực học, thực nghiệp để giáo dục con người Việt Nam, thế hệ trẻ Việt Nam và nguồn nhân lực chất lượng cao theo Nghị quyết Đại hội XI đề ra.

Nhằm bảo đảm điều kiện tốt nhất cho giáo dục, đào tạo, những năm qua, dù nguồn ngân sách còn hạn chế, Nhà nước vẫn ưu tiên duy trì mức chi khoảng 20% tổng ngân sách cho giáo dục, đào tạo. Nhờ đó, nước ta đã xây dựng được một hệ thống giáo dục quy mô và đầy đủ các cấp học ở mọi vùng, miền với các loại hình trường lớp đảm bảo nhu cầu học tập cho học sinh các cấp đúng độ tuổi. Theo báo cáo của Ngân hàng Thế giới (công bố ngày 15-3-2018) Việt Nam là một trong số 10 nước có hệ thống giáo dục hàng đầu thế giới ở khu vực Đông Á-Thái Bình Dương tiên phong trong đổi mới giáo dục.

Xã hội hóa giáo dục và hợp tác quốc tế được đẩy mạnh, đạt nhiều kết quả quan trọng. Ngành giáo dục cũng đang tích cực triển khai việc đổi mới nhận thức trong cán bộ quản lý, các thầy cô giáo, học sinh, sinh viên và cộng đồng xã hội; đổi mới chương trình sách giáo khoa giáo dục phổ thông, đồng thời chỉ đạo đổi mới đồng bộ cách tiếp cận và thực hiện chương trình giáo dục phổ thông hiện hành theo hướng chuyển mạnh từ phương thức giáo dục nặng về trang bị kiến thức một chiều sang chú trọng phát triển phẩm chất, năng lực người học.

Sau nhiều nỗ lực, Việt Nam đã hoàn thành phổ cập tiểu học vượt trước 15 năm so với thời hạn của Mục tiêu Thiên niên kỷ (năm 2000). Hiện nay, tất cả các tỉnh, thành phố đều đạt phổ cập trung học cơ sở và đạt chuẩn phổ cập giáo dục tiểu học đúng độ tuổi; tất cả các địa phương trong cả nước đã được công nhận đạt chuẩn phổ cập giáo dục mầm non cho trẻ em 5 tuổi. Việt Nam đã được UNESCO đánh giá xếp thứ 64/127 nước về phát triển giáo dục.

Tuy nhiên, công tác giáo dục ở Việt Nam vẫn còn tồn tại những hạn chế nhất định. Đó là sự bất bình đẳng trong tiếp cận giáo dục, còn tồn tại khoảng cách về chất lượng giáo dục giữa thành thị và nông thôn, vùng dân tộc thiểu số; việc giáo dục tư tưởng, đạo đức, lối sống cho học sinh chưa được quan tâm đúng mức cả về nội dung và phương pháp. Giáo dục phổ thông mới quan tâm nhiều đến “dạy chữ”, mà chưa quan tâm đúng mức đến kỹ năng sống cho học sinh, sinh viên; việc thi cử còn nặng về điểm số…

Để khắc phục những hạn chế trên, theo các chuyên gia, thời gian tới, ngành giáo dục cần tiếp tục đổi mới căn bản, toàn diện giáo dục theo hướng chuyển mạnh từ đào tạo, bồi dưỡng kiến thức sang phát triển toàn diện năng lực và phẩm chất của người học. Đồng thời, xây dựng nền giáo dục mở, thực học, thực nghiệp; bảo đảm các điều kiện nâng cao chất lượng giáo dục; chuẩn hóa, hiện đại hóa, xã hội hóa và hội nhập quốc tế đối với nền giáo dục... .
 
Minh Duyên (tổng hợp)
(TTXVN)

Có thể bạn quan tâm

Giá bò tăng trở lại, nông dân Vĩnh Long mạnh dạn đầu tư

Giá bò tăng trở lại, nông dân Vĩnh Long mạnh dạn đầu tư

Thị trường bò thịt tại Vĩnh Long hiện có nhiều tín hiệu khởi sắc khi giá bò hơi tăng trở lại sau giai đoạn giảm sâu. Đây là tín hiệu tích cực giúp nhiều hộ chăn nuôi vui mừng, mạnh dạn đầu tư mở rộng chuồng trại, tăng đàn để nâng cao thu nhập.

Thanh Hóa: Người dân bất an vì sạt lở bờ đê sông Chu

Thanh Hóa: Người dân bất an vì sạt lở bờ đê sông Chu

Khu vực bờ sông Chu thuộc thôn 7, xã Lam Sơn, tỉnh Thanh Hóa, đã xuất hiện tình trạng sạt lở nghiêm trọng. Trải qua các trận mưa bão, tình trạng sạt lở bờ sông Chu ngày càng nghiêm trọng gây thiệt hại nhiều đất đai và hoa màu, nhà cửa của người dân. Người dân khu vực này mong UBND xã Lam Sơn sớm triển khai dự án xây kè chống sạt lở, để bảo vệ nhà cửa và những diện tích đất nông nghiệp còn lại.

Khởi công tuyến đường chào mừng Đại hội Đảng bộ tỉnh Lai Châu

Khởi công tuyến đường chào mừng Đại hội Đảng bộ tỉnh Lai Châu

Chiều 16/9, UBND tỉnh Lai Châu tổ chức Lễ khởi công Dự án đầu tư xây dựng đường tránh thị trấn Tân Uyên, huyện Tân Uyên (nay là xã Tân Uyên, tỉnh Lai Châu). Dự án được lựa chọn là công trình trọng điểm chào mừng Đại hội đại biểu Đảng bộ tỉnh lần thứ XV, nhiệm kỳ 2025-2030.

Người dân nơi 'rốn lũ' chủ động sống chung với thiên tai

Người dân nơi 'rốn lũ' chủ động sống chung với thiên tai

Tích trữ lương thực, thực phẩm thiết yếu đủ dùng trong ít nhất hai tuần, đưa vật dụng giá trị lên cao từ sớm để tránh thiệt hại là kinh nghiệm sống chung với lũ của người dân xã Tuy Phước Đông, nơi được coi là “rốn lũ” phía Đông tỉnh Gia Lai. Nhờ sự chủ động này, nhiều năm qua bà con đã hạn chế đến mức thấp nhất thiệt hại do thiên tai gây ra, kể cả trong những đợt mưa lũ kéo dài.

Nỗ lực giúp người dân vùng lũ Điện Biên ổn định cuộc sống

Nỗ lực giúp người dân vùng lũ Điện Biên ổn định cuộc sống

Những ngày này, hàng trăm cán bộ, chiến sĩ lực lượng vũ trang đang khẩn trương ngày đêm dựng lại nhà cửa, giúp người dân các xã Xa Dung, Na Son, Tìa Dình, Mường Luân và Sín Thầu (tỉnh Điện Biên) có nhà mới kiên cố sau thiên tai xảy ra vào đầu tháng 8/2025, sớm ổn định cuộc sống. Mỗi căn nhà mới không chỉ là công trình dân sinh mà còn là “cột mốc” vững chãi ấm tình quân dân.

Gỡ vướng trong hoạt động tư pháp - hộ tịch

Gỡ vướng trong hoạt động tư pháp - hộ tịch

Sau hơn hai tháng triển khai mô hình chính quyền địa phương 2 cấp, tỉnh Tây Ninh đạt nhiều kết quả tích cực, bộ máy bước đầu vận hành ổn định, đúng hướng, đáp ứng nguyện vọng nhân dân. Tuy nhiên, thực tiễn cũng bộc lộ nhiều khó khăn, nhất là trong lĩnh vực tư pháp - hộ tịch.

Khẩn trương khắc phục thiệt hại do mưa lớn, dông lốc ở Cà Mau

Khẩn trương khắc phục thiệt hại do mưa lớn, dông lốc ở Cà Mau

Ngày 16/9, tin từ Văn phòng UBND tỉnh Cà Mau cho biết, Chủ tịch UBND tỉnh đã có chỉ đạo Sở Nông nghiệp và Môi trường, Công ty Điện lực Cà Mau cùng UBND các xã, phường nhanh chóng khắc phục thiệt hại do mưa lớn, dông lốc; bảo vệ sản xuất nông nghiệp, thủy sản, đảm bảo an toàn điện, giao thông và ổn định đời sống nhân dân.

Gia Lai kiến nghị mức thanh toán bảo hiểm y tế 100% cho người hưởng trợ cấp hưu trí xã hội

Gia Lai kiến nghị mức thanh toán bảo hiểm y tế 100% cho người hưởng trợ cấp hưu trí xã hội

UBND tỉnh Gia Lai cho biết đã gửi công văn kiến nghị Bộ Y tế xem xét, chủ trì, phối hợp với Bảo hiểm xã hội Việt Nam và các bộ, ngành liên quan nghiên cứu, trình Chính phủ điều chỉnh chính sách theo hướng thống nhất áp dụng một mức hưởng bảo hiểm y tế là 100% chi phí khám, chữa bệnh cho toàn bộ đối tượng hưởng trợ cấp hưu trí xã hội hằng tháng theo Nghị định số 176/2025/NĐ-CP, không phân biệt thời điểm bắt đầu hưởng.

Đắk Lắk: Mở rộng cơ hội học tập cho con em vùng biên

Đắk Lắk: Mở rộng cơ hội học tập cho con em vùng biên

Thực hiện chủ trương của Bộ Chính trị về xây dựng trường học tại khu vực biên giới, tỉnh Đắk Lắk triển khai kế hoạch đầu tư, xây dựng 4 trường nội trú liên cấp tiểu học - trung học cơ sở tại các xã biên giới: Ea Bung, Ia Rvê, Ia Lốp và Buôn Đôn.

Người dân xã biên giới làm giàu nhờ mô hình kinh tế tổng hợp

Người dân xã biên giới làm giàu nhờ mô hình kinh tế tổng hợp

Xã biên giới Thanh Nưa (tỉnh Điện Biên) có đông đồng bào dân tộc Thái sinh sống. Trước đây, để phát triển kinh tế, đa số người dân chỉ dựa vào sản xuất nông nghiệp thuần túy gắn với cây lúa, ngô, sắn... khiến đời sống của bà con gặp rất nhiều khó khăn. Nhiều năm trở lại đây, nhờ thay đổi nếp nghĩ, cách làm, nhiều hộ dân mạnh dạn phát triển mô hình kinh tế tổng hợp, vươn lên làm giàu.

Sạt lở nghiêm trọng ven sông Krông Nô (Lâm Đồng)

Sạt lở nghiêm trọng ven sông Krông Nô (Lâm Đồng)

Tình trạng sạt lở ven sông Krông Nô (đoạn qua xã Nâm Nung, tỉnh Lâm Đồng) tiếp tục diễn biến phức tạp, khiến nhiều công trình hạ tầng thiết yếu như đường giao thông nội đồng, hệ thống kênh mương, đất đai ven sông… bị cuốn theo dòng nước.

Người dân cần cẩn trọng tái đàn sau dịch tả lợn châu Phi

Người dân cần cẩn trọng tái đàn sau dịch tả lợn châu Phi

Trong thời điểm bệnh dịch tả lợn châu Phi vẫn đang diễn biến phức tạp, cùng với thực hiện các biện pháp kiểm soát và khống chế dịch bệnh, ngành chức năng khuyến cáo, người chăn nuôi cẩn trọng trong việc tái đàn để bảo đảm hiệu quả, tránh thiệt hại trong chăn nuôi.

Tín ngưỡng nghi thức đặt cơm vắt của đồng bào Khmer Nam Bộ

Tín ngưỡng nghi thức đặt cơm vắt của đồng bào Khmer Nam Bộ

Nghi thức đặt cơm vắt (bayben) là một nét văn hóa tín ngưỡng đặc trưng của đồng bào Phật giáo Nam tông Khmer. Vào khoảng 4 giờ sáng, người dân mang cơm vắt làm từ xôi trộn chuối, đậu, mè và dừa đến chùa để hồi hướng phước báu đến thân nhân những người đã khuất. Tập tục này thể hiện lòng hiếu kính tổ tiên, đồng thời góp phần giáo dục tinh thần hướng thiện, sẻ chia với người nghèo và các loài hữu hình, vô hình.

Độc đáo 'làng tranh' nơi xứ đạo

Độc đáo 'làng tranh' nơi xứ đạo

Xã Hải Anh, tỉnh Ninh Bình không chỉ nổi tiếng với cầu ngói chợ Lương - cây cầu dáng rồng hơn 500 năm tuổi và nghề gỗ mỹ nghệ truyền thống, mà còn được xem là “cái nôi” hội họa. Nơi đây, nhiều nông dân với đôi tay khéo léo, dù chưa qua trường lớp, đã sáng tác những bức tranh có tính thẩm mỹ và nhân văn, hình thành nên một “làng tranh” độc đáo.

Hiệu quả thiết thực từ phong trào Hội Nông dân chung sức xây dựng nông thôn mới

Hiệu quả thiết thực từ phong trào Hội Nông dân chung sức xây dựng nông thôn mới

Hướng tới kỷ niệm 95 năm Ngày thành lập Hội Nông dân Việt Nam (14/10/1930 - 14/10/2025), chào mừng Đại hội Đảng các cấp tiến tới Đại hội đại biểu toàn quốc lần thứ XIV của Đảng (nhiệm kỳ 2025 - 2030) và thực hiện phong trào Hội Nông dân chung sức xây dựng nông thôn mới, thời gian qua, Hội Nông dân tỉnh An Giang thực hiện nhiều công trình, phần việc có ý nghĩa thiết thực, hướng về cộng đồng, góp phần nâng cao đời sống, sinh hoạt của người dân.

Thúc đẩy tiêu thụ bưởi Phúc Trạch đạt chuẩn hữu cơ

Thúc đẩy tiêu thụ bưởi Phúc Trạch đạt chuẩn hữu cơ

Ngày 12/9, tại xã Hương Khê, tỉnh Hà Tĩnh, Trung tâm Khuyến nông Quốc gia phối hợp với Sở Nông nghiệp và Môi trường Hà Tĩnh tổ chức Diễn đàn Khuyến nông @ Nông nghiệp với chủ đề: “Xúc tiến thương mại tiêu thụ bưởi Phúc Trạch sản xuất đạt tiêu chuẩn hữu cơ”.

Tuyên Quang: Cảnh báo rủi ro thiên tai do mưa lớn cục bộ

Tuyên Quang: Cảnh báo rủi ro thiên tai do mưa lớn cục bộ

Trung tâm Khí tượng Thủy văn Tuyên Quang cho biết, do ảnh hưởng của rãnh áp thấp có trục qua Bắc Bộ kết hợp với hội tụ gió lên đến mực 5.000m, từ đêm 12/9 đến sáng 13/9, các khu vực trên địa bàn tỉnh Tuyên Quang có mưa rào và dông, cục bộ có mưa to đến rất to.

An Giang: Hỗ trợ các hộ dân có nhà bị sập do dông lốc

An Giang: Hỗ trợ các hộ dân có nhà bị sập do dông lốc

Sáng 12/9, bà Quách Tố Giang, Bí thư Đảng ủy, Chủ tịch HĐND xã An Phú (tỉnh An Giang) và đoàn công tác của xã An Phú đã đến thăm, động viên và trao kinh phí hỗ trợ các hộ dân có nhà bị sập, tốc mái do mưa, dông lốc trên địa bàn xã.

Gìn giữ nghề truyền thống bánh đa nem Thổ Hà

Gìn giữ nghề truyền thống bánh đa nem Thổ Hà

Làng nghề bánh đa nem Thổ Hà, phường Vân Hà, tỉnh Bắc Ninh vừa được công nhận là Di sản văn hóa phi vật thể quốc gia. Đây không chỉ là niềm vinh dự lớn lao, mà còn là trách nhiệm của người dân Thổ Hà trong hành trình gìn giữ và phát huy giá trị truyền thống của quê hương.

An Giang vận hành xả, điều tiết lũ cho vùng Tứ giác Long Xuyên

An Giang vận hành xả, điều tiết lũ cho vùng Tứ giác Long Xuyên

Sáng 12/9, ông Vương Hữu Tiếng, Giám đốc Công ty Trách nhiệm hữu hạn Một thành viên Khai thác thủy lợi An Giang cho biết, do diễn biến mưa lũ trên địa bàn tỉnh An Giang đột ngột tăng nhanh, nhằm chủ động ứng phó với mưa lũ, đảm bảo an toàn sản xuất vụ Thu Đông năm 2025, Đông Xuân 2025-2026 trong vùng Tứ giác Long Xuyên, UBND tỉnh An Giang đã chấp thuận đề xuất của Sở Nông nghiệp và Môi trường tỉnh An Giang và Công ty Trách nhiệm hữu hạn Một thành viên Khai thác thủy lợi An Giang về việc sẽ vận hành xả lũ 2 cống Tha La và Trà Sư vào ngày 15/9/2025.