Chuyện về những nhà giáo 'cắm bản' nơi vùng cao biên giới

Giáo viên, đảng viên trẻ Đinh Lệ Thu đứng lớp tại điểm trường Bảy Cửa, trường Tiểu học Đường Hoa, xã Đường Hoa, tỉnh Quảng Ninh – 17 năm gắn bó với những khu vực khó khăn, xa trung tâm.

Giữa vùng đất biên cương nơi cực Tây của Tổ quốc, dù còn nhiều gian khó, nhưng ngày cũng như đêm, những người lính vẫn chắc tay súng, kiên cường bám trụ nơi tuyến đầu, bảo vệ từng cột mốc, từng tấc đất thiêng liêng của non sông. Không chỉ hoàn thành tốt nhiệm vụ quốc phòng - an ninh, các chiến sĩ Ban Chỉ huy Phòng thủ khu vực 1 - Mường Nhé còn đồng hành, sẻ chia cùng đồng bào, góp phần củng cố “thế trận lòng dân”, gieo niềm tin và khát vọng bình yên nơi phên dậu Tổ quốc.

Hơn 15 năm qua, bà Vi Thị Dung, gần 80 tuổi, dân tộc Thái tại bản Văng Môn (xã Nga My, tỉnh Nghệ An), nơi đồng bào Ơ Đu tập trung sinh sống, vẫn luôn đau đáu việc gìn giữ, trao truyền bộ trang phục truyền thống của người Ơ Đu. Hiện nay, bà Vi Thị Dung là một trong số rất ít người tại bản Văng Môn nắm bắt được kỹ thuật dệt và nhớ được các mẫu họa tiết, hoa văn trên các bộ phận váy, dây thắt lưng, áo, khăn quàng của bộ trang phục truyền thống phụ nữ Ơ Đu.

Những năm qua, người có uy tín là lực lượng nòng cốt, “cầu nối” hỗ trợ đồng bào dân tộc thiểu số thực hiện tốt tuân thủ chủ trương, chính sách, pháp luật của Đảng và Nhà nước, góp phần củng cố khối đại đoàn kết toàn dân tộc.

Với lòng yêu nghề và kiến thức chuyên môn vững vàng, thầy Lê Văn Sơn, giáo viên Trường Trung học phổ thông Lấp Vò 1 (tỉnh Đồng Tháp) đã đạt nhiều thành tích xuất sắc trong bồi dưỡng học sinh giỏi môn Sinh học. Thầy được ví như “người gieo mầm xanh”, tận tâm dìu dắt nhiều thế hệ học trò vươn tới thành công, trong đó có không ít em đạt giải cao trong kỳ thi chọn học sinh giỏi quốc gia và được tuyển thẳng vào các trường đại học.

Với khát vọng vươn lên, dám nghĩ dám làm, chị Mai Thị Thủy, Giám đốc Công ty Trách nhiệm hữu hạn Cao Dược liệu Định Sơn Mai Thị Thủy, xã Cam Lộ, tỉnh Quảng Trị, đã mạnh dạn khởi nghiệp, phát triển thương hiệu các sản phẩm dược liệu ở địa phương ra thị trường lớn, làm giàu trên chính mảnh đất quê hương.

Giám đốc Công ty TNHH MEDIFOOD.IO Trần Mạc Vân Anh ở phường Chơn Thành (tỉnh Đồng Nai) là điển hình sáng về người phụ nữ khởi nghiệp sáng tạo, đưa sản phẩm làm bằng hạt gạo truyền thống Việt Nam vươn ra thị trường quốc tế, đồng thời có những đóng góp tích cực cho cộng đồng và phát triển bền vững.

Bà Thị Khưi (41 tuổi, người dân tộc M’nông) sống tại xã Thọ Sơn, tỉnh Đồng Nai không chỉ nối gót ông cha xây dựng quê hương mà còn trở thành Giám đốc một hợp tác xã trong vùng đồng bào dân tộc thiểu số, tiên phong đưa nông sản Việt vươn ra thế giới. Bà còn góp phần phát triển nông nghiệp sạch bền vững, cải thiện cuộc sống ấm no cho đồng bào dân tộc thiểu số tại địa phương.

Gần 30 năm gắn bó với công tác xét nghiệm, nghiên cứu vi sinh và phòng chống dịch bệnh, bác sĩ Nguyễn Thị Tuyết Vân (sinh năm 1969), Trưởng khoa Vi sinh - Miễn dịch, Viện Vệ sinh Dịch tễ Tây Nguyên (phường Tân An, tỉnh Đắk Lắk) đã trở thành hình ảnh tiêu biểu của người phụ nữ tận tụy với nghề, luôn lấy lợi ích cộng đồng làm mục tiêu.

Ngày 17/10, Trung ương Hội Liên hiệp Thanh niên Việt Nam công bố danh sách 80 gương thầy giáo, cô giáo tiêu biểu, xuất sắc tham dự chương trình “Chia sẻ cùng thầy cô” năm 2025.

Trong những năm tháng kháng chiến chống đế quốc Mỹ, giữa núi rừng Tây Nguyên khốc liệt, người phụ nữ Jrai tên Rơ Châm H’Yéo (sinh năm 1950, phường Pleiku, tỉnh Gia Lai) đã trở thành biểu tượng của lòng quả cảm và trung kiên. Bà được biết đến với nhiều danh hiệu như "Kiện tướng gùi đạn", "Dũng sĩ diệt Mỹ", "Dũng sĩ diệt xe cơ giới", "Người phụ nữ thép trên chiến trường Tây Nguyên".

Dù mang trong mình căn bệnh suy thận giai đoạn cuối nhưng với tấm lòng nhân ái, Thượng sỹ Giàng A Thắng, cán bộ Bệnh viện 7/5 (tỉnh Điện Biên) đã thành lập mô hình "bó đũa yêu thương” nhằm tạo việc làm, giúp người bệnh có thêm nguồn kinh phí để chữa bệnh. Mô hình còn là nơi kết nối những trái tim, giúp những bệnh nhân chạy thận ở Điện Biên vươn lên trong cuộc sống.

Từng là địa bàn vùng trũng về y tế cơ sở với tỷ lệ tử vong mẹ và trẻ sơ sinh trong nhóm cao nhất cả nước, giờ đây, công tác bảo vệ, chăm sóc sức khỏe nhân dân tại tỉnh Lào Cai đã đạt được nhiều kết quả nổi bật. Trong đó, không thể không kể đến sự đóng góp thầm lặng của những cô đỡ thôn bản đang ngày đêm tận tụy chăm sóc sự sống mới giữa núi rừng.

Trong khi nhiều người trẻ rời bỏ quê hương tìm kiếm cơ hội nơi phố thị thì anh Nguyễn Tiến Lộc (xã Vĩnh Phú, tỉnh Phú Thọ) đã chọn quay về quê hương, mang theo khát vọng nâng tầm nông sản địa phương, đưa sản vật quê hương vươn xa.

Tại xã Nghĩa Trung (tỉnh Đồng Nai), nhiều nông dân ai cũng biết chàng trai người dân tộc Khmer Thạch Sum ngụ tại thôn 4 là một điển hình khởi nghiệp tiêu biểu cho tinh thần dám nghĩ, dám làm từ đặc sản cây rau nhíp rừng hoang dại thành nguồn thu nhập bền vững cho gia đình.

Từ đam mê với những chú ong nhỏ bé nhưng cần mẫn làm việc, ông Lê Lộc Quân (46 tuổi, xã Dầu Giây, tỉnh Đồng Nai) từng bước gây dựng thương hiệu mật ong Việt Nam vươn ra thị trường quốc tế. Không chỉ là nông dân sản xuất giỏi với doanh thu 25 tỷ đồng/năm, ông còn là người tiên phong ứng dụng công nghệ cao trong nuôi ong góp phần khẳng định vị thế mật ong Việt Nam trên bản đồ xuất khẩu nông sản thế giới.

Dự án cao tốc Gia Nghĩa - Chơn Thành đi qua xã Nha Bích (Đồng Nai) gần 10 km đã nhận được sự đồng thuận cao từ người dân, vượt kế hoạch giao mặt bằng của tỉnh đề ra. Dù phải hy sinh cả diện tích cao su đang khai thác, ảnh hưởng đến nguồn thu nhập chính, nhiều hộ dân vẫn sẵn lòng làm gương, tiên phong giao đất.

Gần 25 năm qua, mô hình trồng lúa nước do Đồn Biên phòng Ia Púch (Ban Chỉ huy Bộ đội biên phòng, Bộ Chỉ huy Quân sự tỉnh Gia Lai) khởi xướng đã làm thay đổi căn bản đời sống của đồng bào Jrai ở xã Ia Púch, vùng biên giới phía Tây của tỉnh.

Trận lũ ống, lũ quét với mực nước vượt đỉnh lũ lịch sử xảy ra ngày 29/9 đã khiến bản Na Ngân (xã Nga My, tỉnh Nghệ An) chịu thiệt hại nặng nề về nhà cửa, hoa màu, vật nuôi và giao thông. Sau khi lũ dữ đi qua, điều khiến người dân bản cảm thấy nhẹ lòng nhất là không có thiệt hại về người. Sự may mắn ấy phần lớn nhờ vào sự nhanh trí và quyết đoán của chàng trai trẻ Lương Văn Ủn (sinh năm 1992) - Phó Trưởng bản, Tổ trưởng Tổ an ninh bản Na Ngân.

Những ngày đầu tháng 10, mưa lớn kéo dài do hoàn lưu bão số 10 đã nhấn chìm nhiều xã, phường và các xã vùng cao biên giới của tỉnh Tuyên Quang. Sạt lở, ngập lụt, chia cắt giao thông xảy ra trên diện rộng, hàng nghìn hộ dân bị ảnh hưởng nặng nề, nhiều người phải di dời khẩn cấp.

Tối 28/9, Tỉnh đoàn Gia Lai tổ chức Hội thi Bí thư đoàn cấp xã giỏi tỉnh Gia Lai lần thứ I năm 2025 với chủ đề “Tuổi trẻ Gia Lai tự hào vững tin theo Đảng”.

Nông dân Nguyễn Nhẫn (57 tuổi, ở thôn Kim Thành Thượng, xã Phước Giang, tỉnh Quảng Ngãi) với những thành công lớn trong phát triển kinh tế nông hộ đã vinh dự nhận danh hiệu “Nông dân Việt Nam xuất sắc” năm 2025. Tấm gương của ông đã lan tỏa đến nhiều nông dân khác trong vùng, động lực để phát triển kinh tế, vươn lên làm giàu chính trên chính mảnh đất quê hương.

Năm 2025, thành phố Cần Thơ có 3 nông dân được Hội Nông dân Việt Nam bình chọn là nông dân xuất sắc Việt Nam, trong đó có ông Trần Hồng Quan, ấp Trường Hiệp, xã Trường Long Tây. Với mô hình phát triển kinh tế - nuôi ba ba kết hợp trồng sầu riêng và lúa, nông dân Trần Hồng Quan thu lợi nhuận tiền tỷ mỗi năm.

Không chỉ phát triển kinh tế gia đình vững mạnh, tạo việc làm cho hàng chục lao động địa phương, anh Nguyễn Văn Long, sinh năm 1981, tiểu khu La Mát, phường Châu Sơn, tỉnh Ninh Bình còn là tấm gương tiêu biểu trong phong trào xây dựng nông thôn mới, đô thị văn minh tại địa phương. Anh vừa được vinh danh là Nông dân Việt Nam xuất sắc năm 2025.

Từ một vùng đất nghèo khó, xã Trường Hà, tỉnh Cao Bằng đã phát huy tiềm năng phát triển nông nghiệp công nghệ cao, du lịch, thương mại và dịch vụ; nhiều hộ dân đã mạnh dạn đầu tư nhà màng, nhà lưới, nuôi cá tầm, trồng dưa lưới… mang lại thu nhập cao.

Không bằng cấp nông nghiệp chuyên sâu, không nguồn vốn dồi dào, “vũ khí” lớn nhất là niềm đam mê chăn nuôi cháy bỏng và một ý chí sắt đá được tôi luyện từ những năm tháng phải nghỉ học sớm để phụ giúp gia đình, anh Lê Duy Bảo, sinh năm 1999, Bí thư Chi đoàn khóm 8, phường Tân Thành (Cà Mau) đã nhìn thấy cơ hội trong nghịch cảnh và quyết tâm biến khó khăn thành khởi đầu lập nghiệp.

Tại tỉnh Đồng Nai, nhà nông là hộ dân tộc thiểu số đã mạnh dạn áp dụng khoa học kỹ thuật vào sản xuất nông nghiệp đang mang lại hiệu quả vượt trội. Với sự hỗ trợ từ các chính sách của Nhà nước và vai trò cầu nối của Hội Nông dân, nhiều nông dân đã mạnh dạn thay đổi tư duy, từ bỏ lối canh tác truyền thống để tiếp cận các mô hình tiên tiến, mở ra hướng đi mới trong phát triển kinh tế nông nghiệp bền vững.

Về xã Nam Trạch, hỏi ông Bế Văn Mai, ai cũng biết đến vì ông là “vua cam” trên vùng đất đồi này. Ông Bế Văn Mai (xã Nam Trạch, tỉnh Quảng Trị) là một trong những tấm gương tiêu biểu trong phong trào nông dân thi đua sản xuất, kinh doanh giỏi.

Từ ý tưởng nhen nhóm trong đại dịch COVID-19, với bản lĩnh, sự nhạy bén và tinh thần dám dấn thân, chị Châu Thị Nương (48 tuổi, xã Cô Tô, tỉnh An Giang) đã gây dựng thành công trang trại trồng nấm dược liệu công nghệ cao tuần hoàn khép kín với quy mô hàng chục ha, mang tên “Nương Farm”. Thành công của chị Nương đã mở ra hướng phát triển nông nghiệp xanh, bền vững giữa lòng Bảy Núi.

Phong trào đổi mới sáng tạo đang lan tỏa mạnh mẽ trên địa bàn tỉnh Thái Nguyên. Nhiều nông dân đã mạnh dạn áp dụng khoa học kỹ thuật vào sản xuất, đạt hiệu quả kinh tế cao, góp phần thúc đẩy phát triển nông nghiệp theo hướng hiện đại, bền vững. Trong số đó, ông Nguyễn Văn Đường ở xã Phú Bình, là tấm gương tiêu biểu.