Để thực hiện tốt việc quản lý, bảo vệ rừng, thời gian qua, tỉnh Phú Thọ đã triển khai nhiều cách làm sáng tạo; trong đó, ứng dụng công nghệ thông tin vào quản lý, bảo vệ rừng đã mang lại hiệu quả rõ rệt.
Việc ứng dụng công nghệ thông tin đã giúp công tác quản lý, bảo vệ rừng tại huyện Thanh Sơn (Phú Thọ) thuận tiện và hiệu quả hơn. Ảnh: baophutho.vn
Trước đây, việc báo cáo diễn biến rừng trên địa bàn tỉnh được tổng hợp dưới hình thức báo cáo từ cơ sở lên các đơn vị quản lý hành chính. Do vậy, kết quả thường bị chậm, không đảm bảo độ chính xác, nhất là thiếu phần dữ liệu bản đồ cập nhật hiện trạng rừng. Vấn đề này đã ảnh hưởng không nhỏ tới chỉ đạo của lực lượng kiểm lâm đối với các hành vi tác động, xâm hại tài nguyên rừng. Những năm gần đây, việc ứng dụng các thiết bị và phần mềm cập nhật theo giờ, sử dụng phần mềm Google Earth quan sát diễn biến rừng ở Chi cục kiểm lâm và các đơn vị trực thuộc, đã góp phần nâng cao khả năng tương tác, quản lý, bảo vệ rừng.
Thanh Sơn là một những những huyện có diện tích rất lớn. Nếu như trước đây, những dụng cụ hỗ trợ như: Bản đồ giấy, máy định vị, la bàn… là những vật “bất ly thân” của cán bộ kiểm lâm địa bàn ở Thanh Sơn thì đến nay, mọi thứ đều được tích hợp trong một chiếc máy tính bảng hay điện thoại thông minh với đầy đủ tính năng cần thiết thông qua các ứng dụng, phần mềm cài đặt như phần mềm Locus Map và Google Earth Pro giúp mở hệ thống bản đồ trên điện thoại khi tích hợp nền bản đồ quy hoạch ba loại rừng và nền bản đồ kiểm kê rừng; phần mềm QGIS phục vụ theo dõi diễn biến rừng, biên tập bản đồ; MapInfo Pro giúp mở hệ thống bản đồ trên máy tính bảng…
Ông Trần Quang Hưng, Hạt trưởng Hạt Kiểm lâm huyện Thanh Sơn cho biết, với đặc thù quản lý diện tích rừng rộng lớn, có địa hình phức tạp… do đó việc bảo vệ rừng gặp nhiều khó khăn. Tuy nhiên hiện nay, từ những hình ảnh vệ tinh, số liệu diễn biến rừng trên phần mềm, đơn vị có thể thường xuyên nắm bắt tình hình, diễn biến rừng, việc tổng hợp số liệu cũng dễ dàng, nhanh chóng. Đây thực sự là những công cụ hỗ trợ đắc lực, giúp đơn vị nâng cao hiệu quả hoạt động, đáp ứng yêu cầu công việc trong tình hình mới. Hiện nay, 100% cán bộ Hạt Kiểm lâm huyện đều đã sử dụng thành thạo, làm chủ được việc sử dụng các phần mềm.
Tương tự như Thanh Sơn, huyện Đoan Hùng cũng đã đưa ứng dụng phần mềm công nghệ vào quản lý, bảo vệ rừng; trong đó, đơn vị sử dụng ảnh vệ tinh qua Google Earth, ArcGIS Earth kết hợp các phần mềm chuyên dụng trong lâm nghiệp như Mapinfor, Global Mapper, máy định vị GPS, máy tính và điện thoại sử dụng hệ điều hành Android có cài đặt ứng dụng FRMS - phần mềm theo dõi diễn biến rừng, đất lâm nghiệp, chi trả dịch vụ môi trường rừng và công tác quản lý rừng. Những thiết bị này đã giúp phát hiện, cảnh báo sớm các thay đổi bất thường, cập nhật chính xác những biến động về rừng và đất lâm nghiệp.
Theo ông Trần Ngọc Cường, Phó Chi cục trưởng Chi cục Kiểm lâm tỉnh Phú Thọ, để tăng cường quản lý và bảo vệ rừng một cách hiệu quả, Chi cục Kiểm lâm tỉnh chỉ đạo ứng dụng công nghệ trong quản lý, bảo vệ rừng ở các đơn vị trực thuộc. Hiện, Chi cục đã áp dụng các ứng dụng chuyên ngành như FRMS phần mềm theo dõi diễn biến rừng và đất lâm nghiệp trên thiết bị di động sử dụng hệ điều hành Android với các tính năng đo đạc, hỗ trợ kiểm tra thực địa áp dụng cho lĩnh vực lâm nghiệp. Hệ thống thông tin địa lý và máy định vị GPS được sử dụng trong cập nhật diễn biến rừng...”.
Với các thiết bị, ứng dụng công nghệ, cán bộ kiểm lâm có thể truy cập thường xuyên để theo dõi diễn biến rừng từ ảnh vệ tinh cung cấp. Có nguồn thông tin tham khảo này, cán bộ kiểm lâm sẽ xây dựng phương án kiểm tra, đo đạc vị trí cụ thể tại thực địa nhanh, thuận lợi, chính xác. Trước khi đến hiện trường, lực lượng kiểm lâm sẽ bật máy tính, điện thoại và truy cập các phần mềm, máy sẽ cho thông tin về vị trí, diện tích biến động hiển thị trên màn hình rất tiện lợi.
Nhờ các ứng dụng công nghệ thông tin trong quản lý, bảo vệ rừng, năm 2022, Chi cục Kiểm lâm Phú Thọ đã phát hiện, cảnh báo sớm 5 vụ cháy rừng, phát hiện 66 vụ vi phạm trong lĩnh vực lâm nghiệp, xử lý vi phạm hành chính với tổng số tiền xử phạt trên 600 triệu đồng.
Ngoài ra, thông qua khai thác, sử dụng ảnh vệ tinh, lực lượng kiểm lâm đã phát hiện, xử lý kịp thời tám vụ phá rừng làm nương rẫy trái phép trên địa bàn xã Thượng Long, huyện Yên Lập; xã Yên Sơn, huyện Thanh Sơn; xã Xuân Áng, huyện Hạ Hoà; phát hiện 19 điểm cháy nhỏ, ngăn không lan ra diện rộng tại các xã Thượng Long, huyện Yên Lập; Tu Vũ, huyện Thanh Thủy; Thu Ngạc, huyện Tân Sơn và Hương Lung, huyện Cẩm Khê.
Thời gian tới, Chi cục Kiểm lâm tiếp tục chỉ đạo các hạt kiểm lâm trên địa bàn tăng cường ứng dụng công nghệ thông tin; đặc biệt là sử dụng các phần mềm ứng dụng, thiết bị, ảnh viễn thám trong công tác theo dõi diễn biến rừng, phòng cháy chữa cháy rừng và phát hiện các vụ vi phạm về phá rừng, khai thác rừng trái pháp luật.
Đề xuất Sở Nông nghiệp và Phát triển nông thôn tiếp tục đầu tư hệ thống máy móc, thiết bị hiện đại phục vụ cho quản lý rừng, theo dõi tình hình diễn biến rừng để công tác bảo vệ và phát triển rừng trên địa bàn đạt hiệu quả cao hơn. Mua ảnh vệ tinh của các cơ quan uy tín để giải đoán ảnh, đối chiếu hiện trạng trong hồ sơ quản lý, giám sát tình hình diễn biến rừng, không để điểm nóng về phá rừng, cháy rừng trên địa bàn tỉnh. Xây dựng các chuyên mục tuyên truyền phổ biến pháp luật về bảo vệ rừng, phát triển rừng và phòng cháy chữa cháy rừng đăng tải trên các phương tiện thông tin truyền thông và nền tảng các mạng xã hội Zalo, Facebook… để mọi người dân nâng cao ý thức, trách nhiệm bảo vệ rừng.
Nhằm tăng cường quản lý, bảo vệ rừng hơn nữa, ngày 7/2, tỉnh Phú Thọ ban hành văn bản về việc tăng cường các biện pháp bảo vệ và phát triển rừng, ngăn chặn tình trạng phá rừng, khai thác rừng trái pháp luật và phòng chống cháy rừng năm 2023.
Theo đó, tỉnh Phú Thọ yêu cầu các sở, ban, ngành, UBND các huyện, thành, thị tổ chức triển khai thực hiện nghiêm các nội dung, nhiệm vụ theo yêu cầu của Bộ Nông nghiệp và Phát triển nông thôn về việc tăng cường các biện pháp bảo vệ và phát triển rừng, ngăn chặn tình trạng phá rừng, khai thác rừng trái pháp luật và phòng chống cháy rừng năm 2023; đồng thời, tiếp tục thực hiện có hiệu quả chỉ đạo của UBND tỉnh về tăng cường quản lý, bảo vệ rừng, xử lý tình trạng phá rừng, lấn chiếm rừng trái pháp luật.
Sở Nông nghiệp và Phát triển nông thôn tập trung chỉ đạo hoàn thành vượt mức các chỉ tiêu kế hoạch bảo vệ, phát triển rừng năm 2023 đã đề ra: Trồng mới rừng tập trung 9,15 nghìn ha (trong đó trồng rừng gỗ lớn 2,24 nghìn ha), trồng cây phân tán 2,39 triệu cây, khoán bảo vệ rừng 37,5 nghìn lượt ha, sản lượng gỗ khai thác 750 nghìn m3; quản lý chặt chẽ chất lượng giống cây lâm nghiệp hướng dẫn lựa chọn cơ cấu các giống cây lâm nghiệp phù hợp với từng vùng sinh thái tập huấn kỹ thuật trồng, chăm sóc, quản lý, bảo vệ rừng đảm bảo yêu cầu…
Sở Tài nguyên và Môi trường, Công an tỉnh Phú Thọ chủ trì, phối hợp với các cơ quan có liên quan tăng cường thanh tra, kiểm tra, ngăn chặn và xử lý nghiêm các trường hợp sử dụng đất rừng sai mục đích, chuyển mục đích sử dụng đất rừng trái quy định, xây dựng trái phép trên đất rừng; đấu tranh, truy quét các đầu nậu mua bán, vận chuyển, tàng trữ gỗ, động vật rừng, các loại lâm sản trái pháp luật; điều tra xử lý nghiêm các vụ án hình sự trong lĩnh vực lâm nghiệp, đặc biệt là các hành vi hủy hoại rừng, vi phạm quy định về khai thác, bảo vệ rừng; tăng cường phối hợp thực hiện phòng và chữa cháy rừng…
Toàn Đức
