Ngày Gia đình Việt Nam 28/6: Đạo hiếu - tinh hoa văn hóa gia đình Việt

Gia đình là tế bào của xã hội, là môi trường quan trọng hình thành, nuôi dưỡng và giáo dục nhân cách con người. Trong văn hóa Việt Nam, chữ hiếu được xem là nền tảng đạo đức quan trọng trong mỗi gia đình.

vna_potal_ngay_gia_dinh_viet_nam_286_“gia_dinh_hanh_phuc_-_quoc_gia_thinh_vuong”_7453686.jpg
Khoảnh khắc hạnh phúc chào đón Tết Nguyên đán Tân Sửu 2021 của một gia đình tại Đà Nẵng. Ảnh: Trần Lê Lâm – TTXVN

Gia đình tốt thì xã hội mới tốt

Những ngày này, nhiều địa phương trên cả nước sôi nổi tổ chức các hoạt động chào mừng Ngày Gia đình Việt Nam 28/6. Ngày hội Gia đình Việt Nam năm 2024 với chủ đề “Gia đình hạnh phúc, quốc gia thịnh vượng” hướng tới sự phát triển bền vững của gia đình trong thời kỳ mới, tôn vinh truyền thống văn hóa gia đình trong cộng đồng các dân tộc Việt Nam.

Theo Thứ trưởng Bộ Văn hóa, Thể thao và Du lịch Trịnh Thị Thủy, từ năm 2001, Thủ tướng Chính phủ đã Quyết định lấy ngày 28/6 hàng năm là Ngày Gia đình Việt Nam nhằm nhấn mạnh thêm vai trò, vị trí của gia đình cũng như trách nhiệm của các cấp, ngành và toàn thể xã hội trong xây dựng gia đình văn minh, bình đẳng, tiến bộ, hạnh phúc. Qua đó, các địa phương và toàn xã hội đẩy mạnh việc bảo vệ, chăm sóc và giáo dục trẻ em, góp phần xây dựng và bảo vệ Tổ quốc, bởi gia đình là tế bào của xã hội, không có gia đình tốt, không thể có xã hội tốt.

Đây cũng là ngày tôn vinh giá trị truyền thống nhân văn của gia đình Việt Nam, để mọi người trong gia đình thể hiện nhiều hơn sự quan tâm đến nhau, thêm yêu thương, chia sẻ và trân trọng. Đặc biệt, những con người đất Việt hướng về cội nguồn, người thân, nuôi dưỡng những tình cảm đẹp, giá trị văn hóa cao quý của dân tộc. Cho dù có đi đâu, làm gì thì gia đình vẫn là tổ ấm yêu thương, là nơi chốn bình yên để mỗi người tìm về.

Khi nói về vai trò của gia đình, Chủ tịch Hồ Chí Minh đã khẳng định: “Rất quan tâm đến gia đình là đúng, vì nhiều gia đình cộng lại mới thành xã hội. Xã hội tốt thì gia đình càng tốt, gia đình tốt thì xã hội mới tốt. Hạt nhân của xã hội là gia đình”.

Các nhà nghiên cứu cũng chỉ ra rằng, gia đình là tế bào của xã hội, là môi trường quan trọng hình thành, nuôi dưỡng và giáo dục nhân cách, bảo tồn và phát huy văn hóa truyền thống tốt đẹp, chống lại các tệ nạn xã hội, tạo nguồn nhân lực phục vụ sự nghiệp xây dựng và bảo vệ Tổ quốc. Bởi vậy, gia đình tốt là bảo đảm cho dân giàu, nước mạnh, xã hội lành mạnh và văn minh.

Tuy nhiên, dưới tác động của quá trình hội nhập quốc tế cùng những ảnh hưởng tiêu cực của cơ chế thị trường, càng ngày mối quan hệ giữa các thành viên trong gia đình ngày càng lỏng lẻo, lối sống đề cao cá nhân. Một số giá trị đạo đức như hiếu nghĩa, thủy chung... xuống cấp đã làm cho nhiều gia đình Việt Nam đứng trước nguy cơ bất ổn, tan vỡ, tác động trực tiếp đến sự phát triển của xã hội. Chính vì vậy, việc nâng cao chất lượng các mối quan hệ trong gia đình Việt Nam và hỗ chợ xây dựng gia đình hạnh phúc và bền vững là hết sức cần thiết.

Đạo hiếu - tinh hoa văn hóa gia đình Việt

Gia đình được ví là cái nôi, trường học đầu tiên giáo dục đạo đức và nhân cách cho mỗi thành viên của gia đình. Đạo hiếu là một trong những giá trị đạo đức tốt đẹp, sợi dây liên kết các thành viên trong gia đình, qua nhiều thế hệ. Trong suốt chiều dài lịch sử dân tộc, đạo hiếu đóng vai trò nền tảng của đời sống tinh thần, giữ vị trí quan trọng và quyết định quan hệ gia đình, quan hệ xã hội.

Theo các nhà nghiên cứu văn hóa, tinh hoa của đạo hiếu là lòng biết ơn được thấm nhuần trong tâm thức mỗi người con Việt. Một dân tộc có niềm tin vững chắc vào cội nguồn, vào ông bà, cha mẹ và các thế hệ tiền nhân. Một dân tộc lấy việc thương kính với cha mẹ, ông bà, tổ tiên làm trọng, lấy chữ hiếu là lẽ sống… Đó là đạo lý, là một nếp sống rất nhân bản mà người Việt đã xây dựng qua hàng nghìn năm lịch sử.

Người Việt Nam ở khắp nơi trên thế giới, trải qua nhiều thế hệ, đều có khuynh hướng là thiên về thờ Tổ. Người Việt có truyền thống thờ tổ gia đình (từ 5 đời trở xuống), thờ tổ gia tộc, tổ làng, thần làng, tổ nghề, Quốc tổ Hùng Vương. Đây là một biểu hiện sâu sắc trong đạo hiếu của người Việt đối với ông bà, cha mẹ, những người đã sinh dưỡng mình, chỉ ra đường đi nước bước cho thế hệ sau, hướng tới tương lai tốt đẹp hạnh phúc hơn…Ngày nay, đạo hiếu không chỉ được thể hiện qua tục thờ cúng tổ tiên, ông bà, cha mẹ, thờ các vị tổ làng, tổ nghề, mà nó còn được mở rộng hơn qua lời dạy của Chủ tịch Hồ Chí Minh: Trung với nước, hiếu với dân.

vna_potal__gio_to_hung_vuong_-_le_hoi_den_hung_2024_7328486.jpg
Đúng 6 giờ ngày 18/4/2024 (tức mùng 10/3 âm lịch), tại Khu di tích lịch sử Quốc gia đặc biệt Đền Hùng, các đại biểu lên núi Nghĩa Lĩnh dâng hương tưởng niệm các vua Hùng. Thủ tướng Chính phủ Phạm Minh Chính, đại diện các bộ, ngành, cơ quan Trung ương, lãnh đạo tỉnh Phú Thọ và các tỉnh, thành phố và hàng ngàn người dân trong cả nước có mặt từ sớm để dâng hương tưởng niệm các Vua Hùng. Trong ảnh: Đoàn hành lễ khởi hành lên đỉnh Nghĩa Lĩnh linh thiêng. Ảnh: Nhật Anh - TTXVN

Tục thờ tổ tiên nói chung trong mỗi gia đình Việt được lưu truyền tự ngàn xưa, chính là biểu hiện sinh động của đạo hiếu Việt. Từ cách thể hiện lòng biết ơn đặc biệt ấy, người Việt hình thành một nền văn hóa, văn minh mang cốt cách, bản sắc riêng: Nền văn minh Việt từ đạo hiếu. Từ đó, tạo dựng được cốt cách văn hóa trong tâm thức xã hội vững mạnh để tiếp nhận nền văn minh toàn cầu.

Trải qua hàng ngàn năm vun bồi, nếp sống và tín ngưỡng Việt trở nên vững vàng, bền bỉ trước mọi biến cố thăng trầm của lịch sử. Nếp sống ấy trở thành “đạo” và có giá trị cốt lõi làm nên tinh hoa văn hóa Việt – đó là “Đạo hiếu”. Nhờ có nền tảng từ tâm thức trọng nếp sống hiếu hạnh, tục thờ tổ, sự thờ cúng ở mỗi làng xã, mỗi gia đình hay ở các nhóm cộng đồng người Việt, đã trở thành một sợi dây liên kết mọi người với nhau.

Ngày nay, đạo hiếu không chỉ bó hẹp trong phạm vi gia đình mà còn mở rộng ra các tổ chức xã hội, qua các phong trào như “Đền ơn đáp nghĩa”, “Uống nước nhớ nguồn”, quan tâm chăm sóc thân nhân gia đình thương binh, liệt sỹ, người có công với cách mạng, già yếu, neo đơn…

Chính vì vậy, để thực hiện nhiệm vụ bảo tồn và phát huy giá trị đạo đức truyền thống của gia đình Việt Nam, thì việc tuyên truyền, nâng cao giá trị đạo hiếu góp phần xây dựng gia đình Việt Nam văn minh, ấm no, hạnh phúc… là một việc làm cấp thiết và có ý nghĩa quan trọng trong giai đoạn hiện nay. Bởi, gia đình ấm no, hạnh phúc là cơ sở để xây dựng xã hội ổn định, phát triển như chủ đề Ngày Gia đình Việt Nam đã nhấn mạnh "Gia đình hạnh phúc, quốc gia thịnh vượng”.

Phương Hà

(TTXVN)

Có thể bạn quan tâm

Sạt lở đất tại Sa Pa khiến 1 người tử vong

Sạt lở đất tại Sa Pa khiến 1 người tử vong

Theo UBND thị xã Sa Pa, tỉnh Lào Cai, vào lúc 4 giờ 40 phút sáng 15/5, tại tổ dân phố số 3, phường Cầu Mây, thị xã Sa Pa đã xảy ra vụ sạt đất, làm sập 1 nhà của người dân, khiến 1 người tử vong.

Cao Bằng ngăn chặn dịch tả lợn châu Phi bùng phát

Cao Bằng ngăn chặn dịch tả lợn châu Phi bùng phát

Thời gian gần đây, tại tỉnh Cao Bằng tiếp tục phát sinh các ổ dịch tả lợn châu Phi. Địa phương đang khẩn trương triển khai biện pháp khoanh vùng, xử lý, ngăn chặn không để dịch bệnh bùng phát, gây thiệt hại cho người chăn nuôi.

Cảnh báo trục lợi chờ đền bù cao tốc Quảng Ngãi - Kon Tum

Cảnh báo trục lợi chờ đền bù cao tốc Quảng Ngãi - Kon Tum

Sau khi nắm bắt thông tin về dự án đường cao tốc Quảng Ngãi - Kon Tum, khoảng từ đầu tháng 4/2025 tới nay, tại huyện Ba Tơ, tỉnh Quảng Ngãi một số hộ dân đã trồng xen cây huỳnh đàn với các loại cây khác như cây keo, chuối, cau trên đất lâm nghiệp nhằm trục lợi từ dự án.

Phú Yên nỗ lực hoàn thành sớm chương trình xóa nhà tạm

Phú Yên nỗ lực hoàn thành sớm chương trình xóa nhà tạm

Với sự nỗ lực của các địa phương và ban, ngành, đoàn thể, đến nay, số lượng nhà khởi công trong chương trình xóa nhà tạm, dột nát trên địa bàn tỉnh Phú Yên đạt hơn 80%. Trong đó, có 4/9 huyện, thị xã, thành phố đã hoàn thành chương trình xóa nhà tạm, dột nát. Tỉnh đặt mục tiêu hoàn thành chương trình sớm hơn so với kế hoạch đề ra.

Những mái ấm giữa đá núi biên cương

Những mái ấm giữa đá núi biên cương

Trên hành trình hướng tới mục tiêu phát triển bền vững và bao trùm, tỉnh Hà Giang đang từng bước hiện thực hóa cam kết “không để ai bị bỏ lại phía sau” bằng những hành động thiết thực, đầy tính nhân văn. Một điểm sáng nổi bật là chương trình xóa nhà tạm, nhà dột nát cho hộ nghèo, cận nghèo và người có công, một chủ trương lớn do Thủ tướng Chính phủ phát động được tỉnh triển khai sâu rộng, quyết liệt và hiệu quả.

Cây chè Shan tuyết - 'tài sản xanh' của đại ngàn Tây Côn Lĩnh

Cây chè Shan tuyết - 'tài sản xanh' của đại ngàn Tây Côn Lĩnh

Trên độ cao gần 1.000 m so với mực nước biển, nơi dãy Tây Côn Lĩnh sừng sững vươn mình giữa trời mây, những gốc chè Shan tuyết cổ thụ ở xã Cao Bồ (huyện Vị Xuyên) vẫn xanh tốt giữa sương gió đại ngàn. Từ những cây chè hàng trăm năm tuổi ấy, người Dao Cao Bồ đang từng bước đánh thức tiềm năng nông nghiệp đặc sản, phát triển kinh tế xanh và xây dựng mô hình du lịch bản địa gắn với bảo tồn văn hóa truyền thống.

Triển vọng trồng cây gai xanh ở vùng núi Cao Bằng

Triển vọng trồng cây gai xanh ở vùng núi Cao Bằng

Tại các xã miền núi của tỉnh Cao Bằng, nhiều hộ dân đã có thêm nguồn thu nhập ổn định nhờ chuyển đổi một số diện tích đất canh tác sang trồng cây gai xanh. Việc phát triển vùng trồng loại cây gắn với chuỗi liên kết tiêu thụ đã mở ra hướng phát triển kinh tế mới, tạo nhiều triển vọng cho người nông dân vùng sâu vùng xa.

Khu tái định cư xóm Nhàng, xã Kim Thượng nằm giữa đồi xanh bạt ngàn ở huyện miền núi Tân Sơn, tỉnh Phú Thọ. Ảnh: laodong.vn

Gấp rút hoàn thành dự án tái định cư cho đồng bào ở vùng bị ảnh hưởng sạt lở đất

Nhiều năm qua, mỗi khi vào mùa mưa lũ, người dân tại khu Nhàng, xã Kim Thượng (huyện miền núi Tân Sơn, tỉnh Phú Thọ) lại thấp thỏm lo âu do sạt lở đất. Được di chuyển đến nơi ở mới an toàn, thuận tiện hơn là mong muốn từ lâu của những hộ dân nơi đây. Do đó, Dự án Khu tái định cư mới khu Nhàng, xã Kim Thượng đang được gấp rút hoàn thành sẽ giúp hàng chục hộ dân vùng sạt lở có nơi ở mới.

Gia Lai yêu cầu hoàn thành các công trình trọng điểm trước khi hợp nhất

Gia Lai yêu cầu hoàn thành các công trình trọng điểm trước khi hợp nhất

Gia Lai đang tập trung nguồn lực đẩy nhanh tiến độ các công trình trọng điểm, đặc biệt là các dự án giao thông với mục tiêu hoàn thành trước thời điểm hợp nhất tỉnh. Mặc dù đã đạt được những kết quả tích cực, song công tác giải phóng mặt bằng vẫn là điểm nghẽn lớn nhất rất cần sự vào cuộc quyết liệt của cả hệ thống chính trị.

Dốc toàn lực hỗ trợ người dân khó khăn sớm có nơi ở ổn định

Dốc toàn lực hỗ trợ người dân khó khăn sớm có nơi ở ổn định

Không để người dân phải sống trong những căn nhà tạm bợ, dột nát là mục tiêu xuyên suốt trong chiến lược an sinh xã hội của tỉnh Phú Thọ. Với quyết tâm chính trị cao, tỉnh đang huy động tối đa nguồn lực, quyết liệt triển khai xóa nhà tạm, nhà dột nát nhằm đảm bảo mọi người dân đều có nơi ở ổn định, hướng tới mục tiêu phát triển bền vững.

Xây dựng nông thôn mới hướng đến nâng cao đời sống người dân

Xây dựng nông thôn mới hướng đến nâng cao đời sống người dân

Tiền Giang đã được Hội đồng thẩm định Trung ương thống nhất trình Thủ tướng Chính phủ công nhận tỉnh đạt chuẩn nông thôn mới năm 2024 nhờ triển khai đồng bộ các giải pháp xây dựng nông thôn mới nâng cao nhằm phát triển đồng bộ kết cấu hạ tầng kinh tế - xã hội.

Mưa lớn diện rộng gây lũ trên toàn bộ hệ thống sông ngòi Lào Cai

Mưa lớn diện rộng gây lũ trên toàn bộ hệ thống sông ngòi Lào Cai

Từ đêm qua 10/5 đến rạng sáng nay 11/5, mưa to, mưa rất to dữ dội trút xuống nhiều địa phương trong tỉnh Lào Cai. Lượng mưa thu được các khu vực phổ biến từ 40-90mm, một số nơi mưa trên 100mm. Đây là trận mưa lớn diện rộng hiếm gặp xuất hiện vào đầu mùa mưa năm 2025 mà chuỗi số liệu nhiều năm mới ghi nhận được.

Tuyên Quang: Mưa dông làm 42 ngôi nhà bị hư hỏng

Tuyên Quang: Mưa dông làm 42 ngôi nhà bị hư hỏng

Rạng sáng 10/5, trên địa bàn tỉnh Tuyên Quang có mưa rào và dông, một số nơi có mưa to đến rất to. Tại huyện Hàm Yên, lượng mưa đo được ở xã Hùng Ðúc 140 mm; Thái Hoà 120 mm; Bằng Cốc 109,6 mm; Thành Long 107,8 mm.

Quảng Trị giao khoán hàng chục nghìn ha rừng cho cộng đồng

Quảng Trị giao khoán hàng chục nghìn ha rừng cho cộng đồng

Đến tháng 5/2025, tỉnh Quảng Trị đã giao hơn 19.200 ha rừng tự nhiên; khoán khoảng 50.000 ha rừng cho các cá nhân, hộ dân và cộng đồng quản lý. Qua đó, tăng hiệu quả bảo vệ rừng, tạo sinh kế cho người dân, nhất là đồng bào dân tộc thiểu số ở vùng miền núi, biên giới.

Nỗ lực hoàn thành xóa nhà tạm cho đồng bào Raglai ở miền núi Bác Ái

Nỗ lực hoàn thành xóa nhà tạm cho đồng bào Raglai ở miền núi Bác Ái

Thời gian qua, tỉnh Ninh Thuận đã tập trung huy động mọi nguồn lực để đầu tư, triển khai xóa nhà tạm, dột nát cho người dân khó khăn về nhà ở nói chung, đồng bào Raglai ở huyện miền núi Bái Ái nói riêng; qua đó giúp người dân vùng khó nhanh chóng an cư, lạc nghiệp, sớm ổn định cuộc sống.

Phát huy hiệu quả tổ bảo vệ rừng ở vùng cao Mù Cang Chải

Phát huy hiệu quả tổ bảo vệ rừng ở vùng cao Mù Cang Chải

Cùng với các địa phương khác trong tỉnh Yên Bái, huyện vùng cao Mù Cang Chải luôn quan tâm phát huy vai trò của tổ xung kích bảo vệ rừng trong tuyên truyền, vận động người dân tham gia chăm sóc, bảo vệ, phòng cháy chữa cháy rừng. Qua đó, góp phần nâng tỷ lệ che phủ rừng, tạo việc làm, tăng thu nhập từ tiền chi trả dịch vụ môi trường rừng.

Kiên Giang: Đẩy nhanh chuyển đổi số, chuyển đổi xanh trong phát triển du lịch

Kiên Giang: Đẩy nhanh chuyển đổi số, chuyển đổi xanh trong phát triển du lịch

Phú Quốc đang chuẩn bị tổ chức Hội nghị thượng đỉnh APEC 2027, tiếp tục mở ra cơ hội phát triển cho đảo ngọc. Năm 2025, tỉnh Kiên Giang tăng tốc, thực hiện thắng lợi nhiệm vụ phát triển du lịch, nhằm tạo động lực lan tỏa phát triển các ngành, lĩnh vực khác, đóng góp tích cực, hiệu quả vào thực hiện mục tiêu tăng trưởng kinh tế hai con số, đưa Kiên Giang phát triển nhanh, bền vững trong kỷ nguyên mới. Tỉnh đặt mục tiêu đón 11,05 triệu lượt khách đến tham quan, du lịch (tăng 12% so với năm 2024), trong đó có 1,2 triệu lượt khách quốc tế (tăng 22,6%); tổng thu từ du lịch đạt 28.500 tỷ đồng (tăng 13,4%).