Ngày Gia đình Việt Nam 28/6: Đạo hiếu - tinh hoa văn hóa gia đình Việt

Gia đình là tế bào của xã hội, là môi trường quan trọng hình thành, nuôi dưỡng và giáo dục nhân cách con người. Trong văn hóa Việt Nam, chữ hiếu được xem là nền tảng đạo đức quan trọng trong mỗi gia đình.

vna_potal_ngay_gia_dinh_viet_nam_286_“gia_dinh_hanh_phuc_-_quoc_gia_thinh_vuong”_7453686.jpg
Khoảnh khắc hạnh phúc chào đón Tết Nguyên đán Tân Sửu 2021 của một gia đình tại Đà Nẵng. Ảnh: Trần Lê Lâm – TTXVN

Gia đình tốt thì xã hội mới tốt

Những ngày này, nhiều địa phương trên cả nước sôi nổi tổ chức các hoạt động chào mừng Ngày Gia đình Việt Nam 28/6. Ngày hội Gia đình Việt Nam năm 2024 với chủ đề “Gia đình hạnh phúc, quốc gia thịnh vượng” hướng tới sự phát triển bền vững của gia đình trong thời kỳ mới, tôn vinh truyền thống văn hóa gia đình trong cộng đồng các dân tộc Việt Nam.

Theo Thứ trưởng Bộ Văn hóa, Thể thao và Du lịch Trịnh Thị Thủy, từ năm 2001, Thủ tướng Chính phủ đã Quyết định lấy ngày 28/6 hàng năm là Ngày Gia đình Việt Nam nhằm nhấn mạnh thêm vai trò, vị trí của gia đình cũng như trách nhiệm của các cấp, ngành và toàn thể xã hội trong xây dựng gia đình văn minh, bình đẳng, tiến bộ, hạnh phúc. Qua đó, các địa phương và toàn xã hội đẩy mạnh việc bảo vệ, chăm sóc và giáo dục trẻ em, góp phần xây dựng và bảo vệ Tổ quốc, bởi gia đình là tế bào của xã hội, không có gia đình tốt, không thể có xã hội tốt.

Đây cũng là ngày tôn vinh giá trị truyền thống nhân văn của gia đình Việt Nam, để mọi người trong gia đình thể hiện nhiều hơn sự quan tâm đến nhau, thêm yêu thương, chia sẻ và trân trọng. Đặc biệt, những con người đất Việt hướng về cội nguồn, người thân, nuôi dưỡng những tình cảm đẹp, giá trị văn hóa cao quý của dân tộc. Cho dù có đi đâu, làm gì thì gia đình vẫn là tổ ấm yêu thương, là nơi chốn bình yên để mỗi người tìm về.

Khi nói về vai trò của gia đình, Chủ tịch Hồ Chí Minh đã khẳng định: “Rất quan tâm đến gia đình là đúng, vì nhiều gia đình cộng lại mới thành xã hội. Xã hội tốt thì gia đình càng tốt, gia đình tốt thì xã hội mới tốt. Hạt nhân của xã hội là gia đình”.

Các nhà nghiên cứu cũng chỉ ra rằng, gia đình là tế bào của xã hội, là môi trường quan trọng hình thành, nuôi dưỡng và giáo dục nhân cách, bảo tồn và phát huy văn hóa truyền thống tốt đẹp, chống lại các tệ nạn xã hội, tạo nguồn nhân lực phục vụ sự nghiệp xây dựng và bảo vệ Tổ quốc. Bởi vậy, gia đình tốt là bảo đảm cho dân giàu, nước mạnh, xã hội lành mạnh và văn minh.

Tuy nhiên, dưới tác động của quá trình hội nhập quốc tế cùng những ảnh hưởng tiêu cực của cơ chế thị trường, càng ngày mối quan hệ giữa các thành viên trong gia đình ngày càng lỏng lẻo, lối sống đề cao cá nhân. Một số giá trị đạo đức như hiếu nghĩa, thủy chung... xuống cấp đã làm cho nhiều gia đình Việt Nam đứng trước nguy cơ bất ổn, tan vỡ, tác động trực tiếp đến sự phát triển của xã hội. Chính vì vậy, việc nâng cao chất lượng các mối quan hệ trong gia đình Việt Nam và hỗ chợ xây dựng gia đình hạnh phúc và bền vững là hết sức cần thiết.

Đạo hiếu - tinh hoa văn hóa gia đình Việt

Gia đình được ví là cái nôi, trường học đầu tiên giáo dục đạo đức và nhân cách cho mỗi thành viên của gia đình. Đạo hiếu là một trong những giá trị đạo đức tốt đẹp, sợi dây liên kết các thành viên trong gia đình, qua nhiều thế hệ. Trong suốt chiều dài lịch sử dân tộc, đạo hiếu đóng vai trò nền tảng của đời sống tinh thần, giữ vị trí quan trọng và quyết định quan hệ gia đình, quan hệ xã hội.

Theo các nhà nghiên cứu văn hóa, tinh hoa của đạo hiếu là lòng biết ơn được thấm nhuần trong tâm thức mỗi người con Việt. Một dân tộc có niềm tin vững chắc vào cội nguồn, vào ông bà, cha mẹ và các thế hệ tiền nhân. Một dân tộc lấy việc thương kính với cha mẹ, ông bà, tổ tiên làm trọng, lấy chữ hiếu là lẽ sống… Đó là đạo lý, là một nếp sống rất nhân bản mà người Việt đã xây dựng qua hàng nghìn năm lịch sử.

Người Việt Nam ở khắp nơi trên thế giới, trải qua nhiều thế hệ, đều có khuynh hướng là thiên về thờ Tổ. Người Việt có truyền thống thờ tổ gia đình (từ 5 đời trở xuống), thờ tổ gia tộc, tổ làng, thần làng, tổ nghề, Quốc tổ Hùng Vương. Đây là một biểu hiện sâu sắc trong đạo hiếu của người Việt đối với ông bà, cha mẹ, những người đã sinh dưỡng mình, chỉ ra đường đi nước bước cho thế hệ sau, hướng tới tương lai tốt đẹp hạnh phúc hơn…Ngày nay, đạo hiếu không chỉ được thể hiện qua tục thờ cúng tổ tiên, ông bà, cha mẹ, thờ các vị tổ làng, tổ nghề, mà nó còn được mở rộng hơn qua lời dạy của Chủ tịch Hồ Chí Minh: Trung với nước, hiếu với dân.

vna_potal__gio_to_hung_vuong_-_le_hoi_den_hung_2024_7328486.jpg
Đúng 6 giờ ngày 18/4/2024 (tức mùng 10/3 âm lịch), tại Khu di tích lịch sử Quốc gia đặc biệt Đền Hùng, các đại biểu lên núi Nghĩa Lĩnh dâng hương tưởng niệm các vua Hùng. Thủ tướng Chính phủ Phạm Minh Chính, đại diện các bộ, ngành, cơ quan Trung ương, lãnh đạo tỉnh Phú Thọ và các tỉnh, thành phố và hàng ngàn người dân trong cả nước có mặt từ sớm để dâng hương tưởng niệm các Vua Hùng. Trong ảnh: Đoàn hành lễ khởi hành lên đỉnh Nghĩa Lĩnh linh thiêng. Ảnh: Nhật Anh - TTXVN

Tục thờ tổ tiên nói chung trong mỗi gia đình Việt được lưu truyền tự ngàn xưa, chính là biểu hiện sinh động của đạo hiếu Việt. Từ cách thể hiện lòng biết ơn đặc biệt ấy, người Việt hình thành một nền văn hóa, văn minh mang cốt cách, bản sắc riêng: Nền văn minh Việt từ đạo hiếu. Từ đó, tạo dựng được cốt cách văn hóa trong tâm thức xã hội vững mạnh để tiếp nhận nền văn minh toàn cầu.

Trải qua hàng ngàn năm vun bồi, nếp sống và tín ngưỡng Việt trở nên vững vàng, bền bỉ trước mọi biến cố thăng trầm của lịch sử. Nếp sống ấy trở thành “đạo” và có giá trị cốt lõi làm nên tinh hoa văn hóa Việt – đó là “Đạo hiếu”. Nhờ có nền tảng từ tâm thức trọng nếp sống hiếu hạnh, tục thờ tổ, sự thờ cúng ở mỗi làng xã, mỗi gia đình hay ở các nhóm cộng đồng người Việt, đã trở thành một sợi dây liên kết mọi người với nhau.

Ngày nay, đạo hiếu không chỉ bó hẹp trong phạm vi gia đình mà còn mở rộng ra các tổ chức xã hội, qua các phong trào như “Đền ơn đáp nghĩa”, “Uống nước nhớ nguồn”, quan tâm chăm sóc thân nhân gia đình thương binh, liệt sỹ, người có công với cách mạng, già yếu, neo đơn…

Chính vì vậy, để thực hiện nhiệm vụ bảo tồn và phát huy giá trị đạo đức truyền thống của gia đình Việt Nam, thì việc tuyên truyền, nâng cao giá trị đạo hiếu góp phần xây dựng gia đình Việt Nam văn minh, ấm no, hạnh phúc… là một việc làm cấp thiết và có ý nghĩa quan trọng trong giai đoạn hiện nay. Bởi, gia đình ấm no, hạnh phúc là cơ sở để xây dựng xã hội ổn định, phát triển như chủ đề Ngày Gia đình Việt Nam đã nhấn mạnh "Gia đình hạnh phúc, quốc gia thịnh vượng”.

Phương Hà

(TTXVN)

Có thể bạn quan tâm

Khẩn trương khắc phục ngập úng ở Buôn Nu sau bão 13 và mưa lũ

Khẩn trương khắc phục ngập úng ở Buôn Nu sau bão 13 và mưa lũ

Ảnh hưởng của bão số 13 cùng với đợt mưa lũ lịch sử (từ ngày 16-20/11) đã khiến Buôn Nu, xã Uar (tỉnh Gia Lai) ngập sâu trong nước nhiều ngày, buộc hàng trăm hộ dân phải sơ tán khẩn cấp. Cho đến thời điểm hiện tại, Buôn Nu vẫn còn 30 hộ dân với gần 100 nhân khẩu sinh sống trong điều kiện nước ngập từ 0,2-0,5m, đời sống bị đảo lộn nghiêm trọng.

Dứa chết hàng loạt, người nông dân thiệt hại nặng nề

Dứa chết hàng loạt, người nông dân thiệt hại nặng nề

Hàng trăm ha cây dứa của người dân trên địa bàn xã Hà Long và phường Quang Trung, tỉnh Thanh Hóa, đang trong giai đoạn phát triển xanh tốt, bỗng nhiên héo úa và chết hàng loạt trong khoảng một tháng trở lại đây, gây thiệt hại nặng nề cho người nông dân. Hiện chính quyền địa phương đang thống kê mức thiệt hại, tìm giải pháp hỗ trợ giúp nông dân giảm thiệt hại do cây dứa bị chết.

Điện Biên: Tăng cường trên 100 y, bác sĩ để củng cố y tế cơ sở

Điện Biên: Tăng cường trên 100 y, bác sĩ để củng cố y tế cơ sở

Ngày 5/12, Giám đốc Sở Y tế tỉnh Điện Biên Phạm Giang Nam cho biết, đơn vị đang tập trung triển khai đợt tăng cường trên 100 y, bác sĩ từ các bệnh viện tuyến tỉnh và trung tâm y tế xuống hỗ trợ các trạm y tế xã. Đây là bước đi quan trọng nhằm nâng cao năng lực chăm sóc sức khỏe ban đầu, đặc biệt tại các xã vùng sâu, vùng xa nơi tỷ lệ đồng bào dân tộc thiểu số cao và nhu cầu khám, chữa bệnh tại chỗ ngày càng lớn.

Khám bệnh và phát thuốc miễn phí cho người dân vùng sạt lở

Khám bệnh và phát thuốc miễn phí cho người dân vùng sạt lở

Trong hai ngày 4 - 5/12, đoàn y bác sĩ Bệnh viện Đa khoa Trung ương Quảng Nam đã tổ chức chương trình quân - dân y kết hợp, thăm khám và phát thuốc miễn phí cho người dân xã Trà My, thành phố Đà Nẵng. Đây chủ yếu là đồng bào dân tộc thiểu số, sinh sống tại khu vực bị ảnh hưởng bởi lũ quét, sạt lở núi trong đợt mưa lũ vừa qua.

75 ngầm tràn miền núi Thanh Hóa hư hỏng, xuống cấp

75 ngầm tràn miền núi Thanh Hóa hư hỏng, xuống cấp

Theo thống kê của Sở Xây dựng tỉnh Thanh Hóa, trên địa bàn có tổng số 561 công trình ngầm tràn; trong đó có 90 tràn trên các tuyến đường tỉnh, 471 tràn trên các tuyến đường giao thông nông thôn. Mặc dù Thanh Hóa đã dành các nguồn lực để nâng cấp, sửa chữa ngầm tràn xuống cấp, tuy nhiên, tỉnh vẫn còn khoảng 75 ngầm tràn tại các xã miền núi đang bị hư hỏng, xuống cấp mà chưa được sửa chữa.

Tập trung tăng trưởng kinh tế và đảm bảo đời sống nhân dân

Tập trung tăng trưởng kinh tế và đảm bảo đời sống nhân dân

Sáng 5/12, đoàn công tác của Quốc hội do Ủy viên Bộ Chính trị, Phó Chủ tịch Thường trực Quốc hội Đỗ Văn Chiến làm Trưởng đoàn đã làm việc tại tỉnh Tuyên Quang về các dự án, chương trình chào mừng 80 năm Quốc hội Việt Nam (1946 - 2026) và về tình hình kinh tế - xã hội của tỉnh.

Hỗ trợ sinh kế giúp đồng bào thoát nghèo

Hỗ trợ sinh kế giúp đồng bào thoát nghèo

Thời gian qua, công tác giảm nghèo tại tỉnh Đắk Lắk, đặc biệt ở vùng đồng bào dân tộc thiểu số, ghi nhận nhiều chuyển biến nhờ mô hình hỗ trợ sinh kế theo nhu cầu và điều kiện thực tế của người dân. Từ việc hỗ trợ con giống, cây trồng, đến tập huấn kỹ thuật và giám sát quá trình sản xuất, các mô hình giảm nghèo đã tạo sinh kế bền vững, giúp nhiều hộ vươn lên ổn định kinh tế.

Phát huy giá trị văn hóa cồng chiêng và dệt thổ cẩm của người Ba Na

Phát huy giá trị văn hóa cồng chiêng và dệt thổ cẩm của người Ba Na

Tại thôn Xí Thoại (xã Xuân Lãnh, tỉnh Đắk Lắk), loại hình nghệ thuật đặc sắc “Trống đôi, cồng ba, chiêng năm” của người Ba Na - Di sản Văn hóa phi vật thể quốc gia được ghi danh từ năm 2016 cùng với nghề dệt thổ cẩm truyền thống đã tạo nên bản sắc độc đáo của cộng đồng nơi đây. Việc triển khai Dự án Dịch vụ du lịch cộng đồng thôn Xí Thoại không chỉ góp phần phát huy các nét văn hóa đặc trưng mà còn mở ra sinh kế bền vững, tạo việc làm, nâng cao thu nhập cho người dân địa phương.

OCOP Tuyên Quang: Từ sản vật bản địa đến thương hiệu vùng miền

OCOP Tuyên Quang: Từ sản vật bản địa đến thương hiệu vùng miền

Miền đất Tuyên Quang sau hợp nhất hiện lên như một dải lụa xanh thẳm, nơi non cao trùng điệp ôm lấy những thung lũng êm đềm, nơi triền đá tai mèo, nếp nhà trình tường, những tầng ruộng bậc thang mùa nối mùa tạo nên vẻ đẹp vừa hoang sơ, vừa phồn thực. Khí hậu phân tầng theo độ cao, nguồn nước tinh khiết chảy ra từ dãy Tây Côn Lĩnh đã nuôi dưỡng những loại cây trồng, loài hoa chỉ sinh trưởng được trên miền đá này.

Già làng, trưởng thôn là điểm tựa của đồng bào dân tộc thiểu số vùng biên

Già làng, trưởng thôn là điểm tựa của đồng bào dân tộc thiểu số vùng biên

Ngày 2/12, tại xã Phú Nghĩa (Đồng Nai), Đoàn Kinh tế - Quốc phòng 778 (Quân Khu 7) tổ chức buổi gặp mặt già làng, trưởng thôn, người có uy tín tiêu biểu trên địa bàn đứng chân nhân dịp Kỷ niệm 80 năm Ngày truyền thống của lực lượng vũ trang Quân khu 7 (10/12/1945 - 10/12/2025) và 81 năm Ngày thành lập Quân đội Nhân dân Việt Nam (22/12/1944 - 22/12/2025).

Di tích Gò Thành - Bảo vật sống của nền văn hóa Óc Eo

Di tích Gò Thành - Bảo vật sống của nền văn hóa Óc Eo

Tọa lạc tại ấp Tân Thành, xã Chợ Gạo, tỉnh Đồng Tháp (trước đây là xã Tân Thuận Bình, huyện Chợ Gạo, tỉnh Tiền Giang), di chỉ khảo cổ Gò Thành đã được khai quật là di tích thuộc nền văn hóa Óc Eo, nền văn minh cổ từng phát triển rực rỡ tại khu vực Nam Bộ từ thế kỷ I đến thế kỷ VIII.

Người dân vùng chăn nuôi gia súc gượng dậy nơi cơn lũ đi qua

Người dân vùng chăn nuôi gia súc gượng dậy nơi cơn lũ đi qua

Những đợt lũ liên tiếp đã khiến các vùng chăn nuôi dê, cừu ở Khánh Hòa và vùng nuôi bò thịt ven sông Ngân Sơn (Đắk Lắk) thiệt hại nặng. Nước đã rút nhưng chuồng trại hư hỏng, đàn gia súc mất trắng khiến nhiều hộ rơi vào cảnh trắng tay, đang gượng dậy khôi phục sản xuất trong khó khăn.

Đưa hàng Việt tới người tiêu dùng vùng biên giới An Giang

Đưa hàng Việt tới người tiêu dùng vùng biên giới An Giang

Ở vùng biên giới Tây Nam, nơi hàng ngoại chỉ cần "qua một con nước" đã có thể tràn vào các chợ nội địa, nên việc giữ vững chỗ đứng cho hàng Việt chưa bao giờ là dễ. Giữa dòng chảy ấy, ông Tạ Minh Sơn, Giám đốc Siêu thị Tứ Sơn (phường Châu Đốc, An Giang) vẫn kiên định với hơn 20 năm dành trọn tâm huyết đưa hàng Việt, đặc sản vùng miền và sản phẩm OCOP đến gần người tiêu dùng vùng biên, vùng sâu, vùng xa.

Cao Bằng quy hoạch lại vùng sản xuất thích ứng biến đổi khí hậu

Cao Bằng quy hoạch lại vùng sản xuất thích ứng biến đổi khí hậu

Trước tình hình biến đổi khí hậu ngày càng cực đoan, Sở Nông nghiệp và Môi trường tỉnh Cao Bằng đã xác định chiến lược nâng cao khả năng chống chịu của ngành nông nghiệp dựa trên Kế hoạch hành động ứng phó biến đổi khí hậu giai đoạn 2021-2030, tầm nhìn đến 2050.

Âm vang trống đồng trong đời sống người Lô Lô

Lào Cai: Khởi công xây dựng 6 điểm trường tại các xã biên giới

Ngày 29/11, tại điểm trường Mầm non Xà Khái Tủng, Trường Mầm non Tả Ngải Chồ, xã Pha Long, Ban Chỉ huy Bộ đội Biên phòng tỉnh Lào Cai phối hợp với UBND các xã Pha Long, Trịnh Tường, Y Tý tổ chức Lễ khởi công xây dựng 6 điểm trường trên địa bàn 3 xã biên giới Pha Long, Trịnh Tường và Y Tý.

Thanh Hóa xử lý sạt lở chuẩn bị cho mùa du lịch cao điểm cuối năm

Thanh Hóa xử lý sạt lở chuẩn bị cho mùa du lịch cao điểm cuối năm

Ngày 28/11, ông Hà Văn Tung, Trưởng phòng Kinh tế UBND xã Pù Luông (tỉnh Thanh Hóa) cho biết, nhằm đảm bảo an toàn giao thông và phục vụ hoạt động du lịch mùa cao điểm cuối năm một cách tốt nhất, UBND xã Pù Luông đã huy động các lực lượng tại chỗ phối hợp với Hạt Giao thông đường bộ khắc phục các điểm sạt lở do ảnh hưởng của mưa bão số 10.

Những gia đình 'không về nhà' sau mưa lũ lịch sử

Những gia đình 'không về nhà' sau mưa lũ lịch sử

Khu vực phía Đông tỉnh Đắk Lắk vừa trải qua trận mưa lũ lịch sử với những thiệt hại nặng nề về người và tài sản. Nước lũ rút đi, bà con ai nấy đều “nôn nóng” trở về nhà để kiểm tra tài sản, dọn dẹp nhà cửa, ổn định cuộc sống. Thế nhưng, có nhiều gia đình không thể trở về ngôi nhà của mình khi mưa lũ đã “xóa sổ” mái ấm mà hàng chục năm tích góp có được. Hơn lúc nào hết, những gia đình mất nơi an cư cần sự trợ giúp của Nhà nước, mạnh thường quân… để nhanh chóng “gượng dậy” sau mưa lũ kinh hoàng.