Ngày quốc tế trẻ em gái (11/10): Phát huy quyền tham gia của trẻ em gái vùng dân tộc thiểu số (Bài 1)

Cán bộ dân số tuyến cơ sở phổ biến nội dung mô hình can thiệp dân số đến đồng bào vùng cao. Ảnh TTXVN
Cán bộ dân số tuyến cơ sở phổ biến nội dung mô hình can thiệp dân số đến đồng bào vùng cao. Ảnh TTXVN

Trong cộng đồng người dân tộc thiểu số, phụ nữ và trẻ em gái thường là đối tượng thiệt thòi hơn về khả năng tiếp cận cơ hội, nguồn lực, điều kiện để lên tiếng nói. Bằng sự vào cuộc mạnh mẽ, nỗ lực của bộ ngành, đoàn thể, chính quyền các cấp và tổ chức phi chính phủ, nhiều vấn đề liên quan đến trẻ em gái, đặc biệt là trẻ em dân tộc thiểu số đã được quan tâm. Các em được kiến nghị, bày tỏ ý kiến cũng như nguyện vọng bản thân. Tuy nhiên việc phát huy quyền tham gia của trẻ em gái đồng bào dân tộc thiểu số trong việc ra quyết định có ảnh hưởng đến tương lai vẫn là vấn đề được quan tâm.

TTXVN thực hiện 2 bài viết nhân Ngày quốc tế trẻ em gái (11/10) nhằm làm rõ những vấn đề đặt ra trong việc phát huy quyền của trẻ em gái ở vùng dân tộc thiểu số.

Bài 1- Chuyển biến và thách thức

Những năm gần đây, nước ta đã đạt được kết quả đáng ghi nhận trong việc thúc đẩy quyền tham gia của trẻ em gái, trong đó có trẻ em gái vùng đồng bào dân tộc thiểu số. Tuy vậy, quyền tham gia của trẻ em gái vùng dân tộc thiểu số trong một số vấn đề vẫn ở mức độ giới hạn, cần nhận được nhiều quan tâm hơn nữa để thay đổi và phát triển bền vững.

Đã có chuyển biến cơ bản...

Luật trẻ em năm 2016 có quy định 4 nhóm quyền của trẻ em bao gồm: Quyền được sống còn, quyền được phát triển, quyền được bảo vệ và quyền được tham gia. Trong đó, quyền được tham gia có thể hiểu ngắn gọn là các em được quyền bày tỏ mong muốn, nguyện vọng để hỗ trợ cuộc sống của bản thân. Về cơ bản, hiện nay, quyền được tham gia của trẻ em, đặc biệt là trẻ em vùng đồng bào dân tộc thiểu số đã có những cải thiện đáng mừng.

Theo bà Phạm Thị Thủy (Cục Trẻ em, Bộ Lao động – Thương binh và Xã hội), những năm qua, trẻ em đồng bào dân tộc thiểu số, trong đó có trẻ em gái đã có cơ hội bày tỏ ý kiến thông qua nhiều mô hình thúc đẩy sự tham gia của trẻ em vào các vấn đề của chính các em như: Diễn đàn trẻ em, Hội đồng trẻ em, thăm dò ý kiến của trẻ em, Câu lạc bộ quyền tham gia của trẻ em, chương trình hoạt động do trẻ em khởi xướng thực hiện…

Các mô hình này đã tạo ra không gian để trẻ em thực hành nâng cao khả năng, kỹ năng trong việc bày tỏ ý kiến về các vấn đề đang gặp phải, đề xuất giải pháp, sáng kiến để giải quyết vấn đề dựa vào mong muốn và lăng kính của các em. Ý kiến của các em cũng được các cấp lãnh đạo tiếp nhận, triển khai, trình cấp có thẩm quyền xem xét, quyết định…

Bà Nguyễn Thị Tuyết Mai, nguyên Trưởng ban Gia đình Xã hội, Trung ương Hội Liên hiệp Phụ nữ Việt Nam chia sẻ, trong quá trình thực hiện các dự án về trẻ em tại vùng đồng bào dân tộc thiểu số, bà tiếp xúc với nhiều bé gái và nhận thấy mong ước của các em rất đơn giản là được đi học, vui chơi; sống trong sự yêu thương của gia đình và cộng đồng; được ăn no, mặc ấm…

Ngày quốc tế trẻ em gái (11/10): Phát huy quyền tham gia của trẻ em gái vùng dân tộc thiểu số (Bài 1) ảnh 1Ly Mí Hờ và Sùng Thị Cáy, thôn Thèn Ván, xã Lũng Cú, huyện Đồng Văn (Hà Giang) làm bố mẹ ở tuổi 16. Ảnh: Nguyễn Chiến-TTXVN

Điều đáng mừng là nhận thức của các bậc cha mẹ ở vùng đồng bào dân tộc thiểu số hiện nay đã tiến bộ hơn rất nhiều. Đơn cử như trong vấn đề học hành của con, sau khi các con bày tỏ nguyện vọng, bố mẹ đã lắng nghe và chấp thuận cho con đi học. Bà không thể nào quên hình ảnh ông bố người Mông ở một thôn rất xa xôi của tỉnh Hà Giang ngày ngày đi xe máy, vượt quãng đường xa, hiểm trở lên tận đỉnh Mã Pì Lèng để đưa con đi học. Khi được hỏi tại sao có thể làm được như vậy, anh trả lời: Cuộc sống gia đình khó khăn lắm nhưng con gái rất thích được đi học. Nếu không cho đi thì con khóc nên anh đã cố gắng vượt khó khăn để hàng ngày đưa con đi học. Câu chuyện nhỏ này cho thấy, quyền, ý kiến của các con trong gia đình về vấn đề học tập đã được cha mẹ, người lớn quan tâm hơn, bà Nguyễn Thị Tuyết Mai nhấn mạnh.

Nhưng vẫn còn nhiều vấn đề phải quan tâm

Mặc dù vấn đề học tập của trẻ em gái miền núi đã được quan tâm hơn trong thời gian qua nhưng thực tế cho thấy, cơ hội học cao lên của các bé gái vẫn chưa được cao như bé trai. Nhiều em gái chỉ được học đến cấp hai rồi nghỉ để kết hôn sớm theo yêu cầu của gia đình hoặc phụ giúp công việc nhà, nương rẫy…

Bà Nguyễn Thị Tuyết Mai chia sẻ, Hội Liên hiệp Phụ nữ Việt Nam đã từng nhận được đơn thư của các bé gái tại Hà Giang thể hiện mong muốn Trung ương Hội hỗ trợ để các em được tiếp tục đi học khi bố mẹ yêu cầu nghỉ học, lấy chồng sớm.

Ngày quốc tế trẻ em gái (11/10): Phát huy quyền tham gia của trẻ em gái vùng dân tộc thiểu số (Bài 1) ảnh 2Cán bộ dân số tuyến cơ sở phổ biến nội dung mô hình can thiệp dân số đến đồng bào vùng cao. Ảnh TTXVN

Trong thời gian qua, tỷ lệ kết hôn sớm của trẻ em dân tộc thiểu số có giảm nhưng vẫn ở mức độ cao. Theo báo cáo của Ủy ban Dân tộc miền núi và các nghiên cứu của một số tổ chức quốc tế cho thấy, tỷ lệ kết hôn sớm của trẻ em đồng bào dân tộc thiểu số là 21,9%, trong đó, bé gái kết hôn sớm là 23,5% và bé trai là 20,1%. Nguyên nhân cơ bản của vấn đề này là do bất bình đẳng giới, đói nghèo và các hủ tục lạc hậu được truyền từ đời này sang đời khác vẫn còn tồn tại khá dai dẳng ở vùng dân tộc thiểu số.

Kết hôn sớm sẽ để lại hậu quả vô cùng nặng nề như suy sinh dưỡng, ảnh hưởng đến sức khỏe của bà mẹ trẻ em, chất lượng dân số, chất lượng nguồn nhân lực của đất nước và quan trọng hơn là gây ảnh hưởng đến phát triển kinh tế - xã hội, phát triển bền vững của đồng bào vùng dân tộc thiểu số, bà Nguyễn Thị Tuyết Mai bày tỏ.

Ngày quốc tế trẻ em gái (11/10): Phát huy quyền tham gia của trẻ em gái vùng dân tộc thiểu số (Bài 1) ảnh 3Tỉnh Sơn La đã và đang thực hiện nhiều giải pháp giảm thiểu tình trạng TH&HNCHT, nâng cao chất lượng cuộc sống đồng bào các DTTS trên địa bàn tỉnh. Ảnh: TTXVN

Theo Phó Chủ tịch Thường trực Hội đồng Đội Trung ương Nguyễn Phạm Duy Trang, mối quan hệ phụ hệ ảnh hưởng rất lớn đến quyền tham gia của phụ nữ, đặc biệt là trẻ em vào các vấn đề của chính các em. Trẻ em vùng dân tộc thiểu số phải đối mặt với rất nhiều vấn đề không an toàn trong gia đình và cộng đồng. Các em có thể trở thành nạn nhân của nạn buôn bán người qua biên giới, bạo lực gia đình hay bị dụ dỗ tham gia vào đường dây buôn bán ma túy do thiếu hiểu biết… Trẻ em vùng đồng bào dân tộc thiểu số, đặc biệt là trẻ em gái cũng khó có cơ hội tiếp cận với các nguồn lực, nói lên tiếng nói của mình là do định kiến xã hội áp đặt vị trí và giới hạn sự phát triển của các em…(Còn tiếp)

Minh Huệ

(TTXVN)

Có thể bạn quan tâm

Cánh tay nối dài của Đảng với đồng bào dân tộc thiểu số

Cánh tay nối dài của Đảng với đồng bào dân tộc thiểu số

Ông Điểu Dũng làm Trưởng thôn Thác Dài, xã Phú Văn, huyện Bù Gia Mập, tỉnh Bình Phước đã được gần 10 năm. Với sự tận tâm và trách nhiệm, ông đã trở thành điểm tựa vững chắc, tiếp thêm động lực cho nhiều hộ đồng bào dân tộc thiểu số vươn lên thoát nghèo, ổn định cuộc sống.

Ứng dụng công nghệ cao giúp nông dân tăng thu nhập gấp từ 3 - 10 lần

Ứng dụng công nghệ cao giúp nông dân tăng thu nhập gấp từ 3 - 10 lần

Ông Lê Văn Đông, Phó Giám đốc Sở Nông nghiệp và Môi trường Trà Vinh cho biết, hiện toàn tỉnh có hơn 29.700 ha đất nông nghiệp ứng dụng công nghệ cao như: tưới phun bán tự động, nhà lưới, sản xuất đạt tiêu chuẩn VietGAP, GlobalGAP, hữu cơ, ASC; nuôi tôm siêu thâm canh công nghệ cao... Các mô hình này cho năng suất, chất lượng vượt trội, hiệu quả kinh tế cao hơn từ 3 đến 10 lần so với phương thức truyền thống.

Nâng cao ‘quyền năng’ kinh tế cho phụ nữ dân tộc thiểu số

Nâng cao ‘quyền năng’ kinh tế cho phụ nữ dân tộc thiểu số

Từ những tổ tiết kiệm nhỏ trong cộng đồng đến các mô hình sinh kế hiệu quả, nhiều phụ nữ dân tộc thiểu sốn tại các vùng miền trên cả nước đang từng bước chuyển đổi mạnh mẽ. Khi được hỗ trợ đúng lúc, đúng cách, chị em không chỉ cải thiện thu nhập, mà còn tự tin làm chủ cuộc sống, trở thành điểm tựa vững chắc cho gia đình và cộng đồng.

Thắm tình quân dân trên cánh đồng lúa Rục Làn và Ka Ai

Thắm tình quân dân trên cánh đồng lúa Rục Làn và Ka Ai

Từ ngày 5 - 9/6, Đồn Biên phòng cửa khẩu Quốc tế Cha Lo và Đồn Biên phòng Cà Xèng (Bộ đội Biên phòng tỉnh Quảng Bình) đã huy động cán bộ, chiến sĩ xuống ruộng giúp nhân dân thu hoạch vụ lúa Đông - Xuân tại các cánh đồng bản Rục Làn, xã Thượng Hóa và bản Ka Ai, xã Dân Hóa, huyện Minh Hóa.

Vượt cầu tràn cầu tràn Bộc Bố, một người dân bị nước lũ cuốn trôi

Vượt cầu tràn cầu tràn Bộc Bố, một người dân bị nước lũ cuốn trôi

Theo thông tin ban đầu từ huyện Pác Nặm, tỉnh Bắc Kạn, do ảnh hưởng của trận mưa lớn vào rạng sáng 9/6, nước lũ đầu nguồn Sông Năng đổ về. Đến khoảng 9 giờ sáng cùng ngày, tại khu vực cầu tràn Bộc Bố - Nhạn Môn thuộc địa bàn xã Bộc Bố nước dâng cao, chảy xiết. Lúc đó, một người dân trong khi đi qua cầu tràn này không may đã bị nước lũ cuốn trôi, tử vong.

Tây Ninh: Học và làm theo Bác hiện thực hóa mục tiêu đổi mới đất nước

Tây Ninh: Học và làm theo Bác hiện thực hóa mục tiêu đổi mới đất nước

Ngày 9/6, Ban Thường vụ Tỉnh ủy Tây Ninh tổ chức Hội nghị tổng kết 10 năm thực hiện Chỉ thị 05-CT/TW, ngày 15/5/2016 của Bộ Chính trị khóa XII về "Đẩy mạnh học tập và làm theo tư tưởng, đạo đức, phong cách Hồ Chí Minh", gặp mặt, biểu dương, khen thưởng tập thể, cá nhân tiêu biểu, xuất sắc trong học và làm theo Bác.

Chắp cánh ước mơ cho trẻ khuyết tật ở Yên Bái

Chắp cánh ước mơ cho trẻ khuyết tật ở Yên Bái

Ngày 9/6, Hội Cứu trợ trẻ em tàn tật Việt Nam phối hợp với Ủy ban MTTQ Việt Nam tỉnh Yên Bái, Hội Chữ thập đỏ tỉnh và UBND thành phố Yên Bái tổ chức chương trình “Chắp cánh ước mơ cho trẻ em khuyết tật tỉnh Yên Bái”. Hoạt động nhằm lan tỏa tình yêu thương, chia sẻ những khó khăn, thiệt thòi và tạo điều kiện cho trẻ em khuyết tật tỉnh Yên Bái có cơ hội học tập, phát triển bản thân.

Kon Tum tiếp tục yêu cầu kiểm tra lại việc mã số vùng trồng cho sâm Ngọc Linh

Kon Tum tiếp tục yêu cầu kiểm tra lại việc mã số vùng trồng cho sâm Ngọc Linh

Liên quan đến những bất cập trong việc cấp mã vùng trồng sâm Ngọc Linh của Chi cục Nông nghiệp, Ủy ban nhân dân tỉnh Kon Tum tiếp tục có văn bản yêu cầu Sở Nông nghiệp và Môi trường khẩn trương kiểm tra, rà soát toàn bộ hồ sơ đề nghị, quy trình, trình tự cấp mã số vùng trồng đối với Công ty cổ phần Rượu sâm Ngọc Linh (số 2056/UBND-KTN ngày 6/6/2025).

Dự án đường dây 500kV Lào Cai - Vĩnh Yên: Bám tiến độ giữa mưa rừng, núi đá

Dự án đường dây 500kV Lào Cai - Vĩnh Yên: Bám tiến độ giữa mưa rừng, núi đá

Mặc dù đối mặt với nhiều khó khăn do thời tiết và địa hình hiểm trở, các đơn vị thi công thuộc dự án đường dây 500kV Lào Cai - Vĩnh Yên đang nỗ lực huy động tối đa nhân lực, thiết bị, linh hoạt tổ chức thi công để đảm bảo hoàn thành toàn tuyến trước ngày 19/8 theo chỉ đạo mới nhất của Thủ tướng Chính phủ.

Mùa xuân ‘gõ cửa’ trên những mái ấm xứ Thanh

Mùa xuân ‘gõ cửa’ trên những mái ấm xứ Thanh

Trong những thôn xóm tại huyện Như Xuân (tỉnh Thanh Hóa), một ngày mới bắt đầu như bao miền quê yên bình khác. Nhưng phía sau khung cảnh quen thuộc ấy là những thay đổi tích cực trong đời sống gia đình và vị thế người phụ nữ.

Tạo sự đồng thuận trong xây dựng nông thôn mới

Tạo sự đồng thuận trong xây dựng nông thôn mới

Từ vùng quê với muôn vàn khó khăn, xã Bình Hòa Nam (huyện Đức Huệ, tỉnh Long An) đang từng bước chuyển mình trở thành xã nông thôn mới vào năm 2020, mục tiêu thành xã nông thôn mới nâng cao vào cuối năm 2025 với sự chung sức đồng lòng của người dân và những định hướng quyết liệt từ chính quyền.

Nhân rộng và phát huy hiệu quả nhiều mô hình bảo vệ môi trường

Nhân rộng và phát huy hiệu quả nhiều mô hình bảo vệ môi trường

Ngày 6/6, Ủy ban Mặt trận Tổ quốc Việt Nam tỉnh Tuyên Quang tổ chức tổng kết thực hiện phong trào "Tuyên Quang chung tay xử lý rác thải và chống rác thải nhựa" giai đoạn 2021 - 2025 và sơ kết công tác MTTQ Việt Nam tham gia thực hiện nếp sống văn minh trong việc cưới, việc tang trên địa bàn tỉnh giai đoạn 2021 - 2025.

An Giang: Hoàn thành sớm xóa nhà tạm, dột nát

An Giang: Hoàn thành sớm xóa nhà tạm, dột nát

Tính đến đầu tháng 6/2025, tất cả 11/11 huyện, thị xã, thành phố trên địa bàn tỉnh An Giang đã cơ bản hoàn thành mục tiêu xóa nhà tạm, dột nát, sớm hơn so với kế hoạch của Ban Chỉ đạo tỉnh.

Kon Tum: Phát sinh hơn 1.300 nhà tạm, dột nát cần xóa

Kon Tum: Phát sinh hơn 1.300 nhà tạm, dột nát cần xóa

Sở Dân tộc và Tôn giáo tỉnh Kon Tum thông tin, đến đầu tháng 6/2025, công tác xóa nhà tạm, nhà dột nát ở tỉnh đạt 97% trong tổng số hơn 2.700 hộ. Tuy nhiên, qua rà soát, các huyện, thành phố đã đề xuất phê duyệt bổ sung thêm 1.312 hộ có nhà tạm, nhà dột nát cần xóa.

Hàng loạt cầu treo dân sinh ở Gia Lai xuống cấp nghiêm trọng

Hàng loạt cầu treo dân sinh ở Gia Lai xuống cấp nghiêm trọng

Qua đợt kiểm tra toàn diện hệ thống cầu treo dân sinh theo chỉ đạo của Thủ tướng Chính phủ và Bộ Xây dựng, Sở Xây dựng tỉnh Gia Lai đã phát hiện nhiều cây cầu xuống cấp nghiêm trọng, tiềm ẩn nguy cơ mất an toàn giao thông và tính mạng người dân.

Trao tặng nhà tình nghĩa cho người dân vùng khó Kon Tum

Trao tặng nhà tình nghĩa cho người dân vùng khó Kon Tum

Ngày 5/6, Công ty Điện lực Kon Tum phối hợp với chính quyền xã Mường Hoong, huyện Đăk Glei tổ chức bàn giao 5 căn nhà tình nghĩa cho các hộ nghèo người đồng bào dân tộc thiểu số thôn Đăk Bối (xã Mường Hoong, huyện Đăk Glei, tỉnh Kon Tum).

Mưa lũ gây thiệt hại hơn 30 ha cây trồng ở Yên Bái

Mưa lũ gây thiệt hại hơn 30 ha cây trồng ở Yên Bái

Thông tin từ Sở Nông nghiệp và Môi trường tỉnh Yên Bái, do chịu ảnh hưởng của rãnh áp thấp có trục qua Bắc Trung Bộ kết hợp với hội tụ gió trên 3.000 m, các khu vực trong tỉnh Yên Bái đêm ngày 4 và sáng 5/6 có mưa rào, mưa to và dông. Mưa lũ to gây thiệt hại hơn 30 ha diện tích nông nghiệp của người dân và một số công trình giao thông ở huyện Văn Yên.

Nghệ An: Mưa lớn gây sạt lở nghiêm trọng trên Quốc lộ 16

Nghệ An: Mưa lớn gây sạt lở nghiêm trọng trên Quốc lộ 16

Những ngày qua, khu vực các huyện miền núi biên giới Tương Dương, Kỳ Sơn của tỉnh Nghệ An có mưa to. Đặc biệt, vào các ngày 28, 29/5 và tối 4/6, mưa rất to đã gây sạt lở nghiêm trọng trên Quốc lộ 16 khiến giao thông bị chia cắt hoàn toàn.

‘Thủ lĩnh của sự thay đổi’: Hành trình lớn từ những trái tim nhỏ

‘Thủ lĩnh của sự thay đổi’: Hành trình lớn từ những trái tim nhỏ

Giữa những ngọn núi phủ sương và những bản làng xa xôi, nơi con đường đến trường vẫn còn gập ghềnh đất đỏ, câu lạc bộ “Thủ lĩnh của sự thay đổi” như một tia sáng, mở ra hành trình mới cho những em nhỏ dân tộc thiểu số, học cách hiểu mình, hiểu người khác và mạnh dạn cất lên tiếng nói.