Những ảnh hưởng đối với não có thể gây ra hội chứng COVID kéo dài

Những ảnh hưởng đối với não có thể gây ra hội chứng COVID kéo dài

COVID-19 được xem là bệnh về đường hô hấp, nhưng tác động của căn bệnh này vượt quá sự tác động đối với phổi. Kể từ khi đại dịch bùng phát, các nhà thần kinh học đã hiểu rõ rằng căn bệnh lây lan có thể ảnh hưởng đến ngay cả cơ quan quý giá nhất của con người là não bộ. Các biến chứng thần kinh và tâm thần của COVID-19 rất đa dạng và đôi khi vẫn tồn tại rất lâu sau khi bệnh nhân hồi phục. Đây là nhận định của nhà khoa học Serena Spudich được đưa ra trong bài viết mang tên "Perspective" đăng trên tạp chí Science mới đây.

Bà Spudich cho biết nhiều bệnh nhân cảm thấy tuyệt vọng khi không thể quay lại cuộc sống bình thường và việc thiếu hụt những liệu pháp điều trị cho triệu chứng COVID kéo dài khiến họ nản lòng.

Trong 2 thập kỷ qua, bà Spudich đã nghiên cứu sự tác động của virus HIV đối với não bộ và cách thức virus này có thể gây ra hậu quả về lâu dài đối với người mắc bệnh. Sau đó, năm 2020 đã chứng kiến sự bùng phát của dịch COVID-19 và ngày càng có nhiều báo cáo lâm sàng về các bệnh nhân có vấn đề liên quan đến não. Do vậy, nhà khoa học Spudich cũng các cộng sự tại Trường y khoa Yale đã tập trung nghiên cứu về sự tác động của virus SARS-CoV-2 đối với thần kinh.

Ảnh hưởng tới thần kinh

Điều đáng ngạc nhiên là tính không đồng nhất của các triệu chứng mà virus SARS-CoV-2 gây ra. Ngay cả với những trường hợp có triệu chứng nhẹ, COVID-19 có thể gây chứng nhầm lẫn, mê sảng, buồn ngủ, chức năng nhận thức kém, nhức đầu dữ dội và cảm giác khó chịu trên da. Trong trường hợp nghiêm trọng hơn, bệnh nhân bị các biến chứng nghiêm trọng như đột quỵ.

Các nhà nghiên cứu ban đầu tập trung vào các biến chứng trong giai đoạn cấp tính của bệnh và sau đó họ nhận thấy rằng nhiều biến chứng có thể kéo dài. Theo bà Spudich, hiện có nhiều báo cáo về những người có triệu chứng dai dẳng trong nhiều tháng. Thông thường, người mắc COVID-19 cắt sốt, không còn vấn đề về phổi, song họ lại gặp vấn đề về suy nghĩ, sự tập trung, trí nhớ hoặc gặp khó khăn với những cảm giác lạ và đau đầu.

 Tổn thương khi hệ miễn dịch phản ứng quá mức

Vào thời gian đầu của đại dịch, các nhà nghiên cứu lo ngại rằng các triệu chứng thần kinh có thể là do virus SARS-CoV-2 có khả năng xâm nhập và tái tạo trong các tế bào não và trực tiếp làm tổn thương não. Tuy nhiên, phần lớn các bằng chứng hiện tại cho thấy rằng không phải như vậy. Các nhà khoa học đã tập hợp bằng chứng về cách thức bộ não bị ảnh hưởng trong giai đoạn bệnh COVID-19 cấp tính. Bà Spudich cho hay các nhà khoa học đã phát hiện ra rằng hầu hết các nghiên cứu đều chỉ ra người bệnh bị tổn thương khi hệ miễn dịch phản ứng quá mức hơn là do virus xâm nhập vào não và giết chết các tế bào ở đó.

Các nhà nghiên cứu có thể tìm kiếm sự xuất hiện của mầm bệnh trong hệ thần kinh thông qua việc nghiên cứu dịch não tủy (CSF) - chất lỏng xung quanh não và cột sống. Trong số nhiều nghiên cứu đã được tiến hành trên toàn thế giới, rất ít nghiên cứu đã phát hiện ra dấu vết còn sót lại của virus SARS-CoV-2 trong CSF. Hơn nữa, các nghiên cứu khám nghiệm tử thi cũng không tìm thấy virus còn sót lại.

Tuy nhiên, ngay cả khi không có trường hợp virus tái tạo, COVID-19 vẫn có thể góp phần vào những thay đổi về miễn dịch. Cụ thể, các nghiên cứu đã chỉ ra sự gia tăng các dấu hiệu kích hoạt miễn dịch và tình trạng viêm trong CSF và não có thể dẫn tới các triệu chứng về thần kinh ở bệnh nhân COVID-19. Ví dụ, các tế bào miễn dịch giải phóng một số protein để chống lại sự nhiễm trùng, song những protein đó cũng có thể gây ra các tác động ngoài mục tiêu gây cản trở chức năng thần kinh.

Bà Spudich nhấn mạnh ở một số người mắc COVID-19 và bị các triệu chứng thần kinh, hệ thống miễn dịch đang gây ra những thay đổi trong hệ thần kinh. Ngoài ra, các nhà khoa học tin rằng một số triệu chứng có thể do sự tự miễn dịch gây ra - trong đó hệ thống miễn dịch được kích hoạt để chống lại mầm bệnh xâm nhập, nhưng lại nhầm lẫn các tế bào lành của cơ thể là mục tiêu. Bà Spudich lý giải rằng trong những trường hợp này, hệ miễn dịch hoạt động không như ý muốn và tấn công các tế bào não hoặc tế bào thần kinh ngoại vi, gây ra các hậu quả về thần kinh hoặc tâm thần.

Vẫn còn nhiều ẩn số về cơ chế COVID kéo dài

Sự tồn tại của các vấn đề sau khi bệnh nhân mắc COVID-19 cấp tính rõ ràng là một hiện tượng thậm chí còn khó hiểu hơn. Do biểu hiện của COVID kéo dài không đồng nhất và các thử nghiệm lâm sàng mà bệnh nhân trải qua thường trở lại bình thường nên các nhà nghiên cứu gặp khó khăn. Theo bà Spudich, hầu hết các bệnh nhân đều được bác sĩ tư vấn rằng họ không có vấn đề gì về sức khỏe. Do đó, nghiên cứu của bà và các cộng sự tập trung vào một số nguyên nhân gây ra hội chứng COVID kéo dài.

COVID kéo dài có thể là kết quả của tình trạng viêm thần kinh dai dẳng được kích hoạt trong quá trình mắc COVID-19 cấp tính hoặc do nhiều loại thay đổi khác liên quan đến khả năng tự miễn dịch. Tuy nhiên, hiện vẫn chưa có bằng chứng rõ ràng củng cố cho một trong hai giả thuyết. Do COVID kéo dài biểu hiện theo nhiều cách khác nhau, nên cần nhiều chuyên gia khác nhau làm việc cùng nhau để hiểu sinh lý bệnh của nó.

Đối với những người bị COVID kéo dài, họ bị giảm khả năng làm việc, chất lượng cuộc sống của họ giảm sút. Số người người đã xin nghỉ việc vì tình trạng này là “đáng kinh ngạc", do vậy, cần nghiên cứu thêm về hội chứng này. Ví dụ, nếu nghiên cứu phát hiện ra rằng chứng viêm quá mức hoặc sự tự miễn trong não là nguyên nhân gây ra một số triệu chứng thần kinh lâu dài, thì điều này sẽ giúp các nhà khoa học phát triển các liệu pháp điều trị.

Tìm cách làm sáng tỏ những bí ẩn của virus SARS-CoV-2

Trong phòng thí nghiệm của mình, nhà khoa học Spudich đang tiếp tục sử dụng các công cụ đã được phát triển trong nhiều năm để hiểu rõ hơn về cách thức HIV ảnh hưởng đến não bộ để làm sáng tỏ những bí ẩn của virus SARS-CoV-2.

Thông qua việc xem xét các tế bào và protein khác nhau bao quanh não và có thể đo được trong CSF, nhóm khoa học đang nghiên cứu cách chúng hoạt động khác nhau ở những người bị COVID kéo dài so với những người không bị mắc hội chứng này. Họ cũng sử dụng hình ảnh chụp MRI để nghiên cứu sự khác biệt về cấu trúc và chức năng của não giữa hai nhóm bệnh nhân này. Bà Spudich hy vọng rằng công trình của họ sẽ không chỉ cung cấp câu trả lời cho những người đang phải vật lộn với tác động của COVID-19, mà còn làm sáng tỏ các bệnh truyền nhiễm do virus chưa được hiểu rõ khác như bệnh Lyme do xoắn khuẩn Borrelia burgdorferi gây ra.

Thanh Hương

(TTXVN)

Có thể bạn quan tâm

Nỗ lực tuyên truyền thay đổi ‘nếp nghĩ, cách làm’ cho phụ nữ dân tộc thiểu số

Nỗ lực tuyên truyền thay đổi ‘nếp nghĩ, cách làm’ cho phụ nữ dân tộc thiểu số

Từ những buôn làng heo hút tại xã Trường Sơn (tỉnh Quảng Bình) đến các thôn bản xa xôi tại xã Ea Sô (tỉnh Đắk Lắk), những người phụ nữ dân tộc thiểu số vốn lâu nay bị bó buộc bởi định kiến giới, hủ tục và nghèo đói đang từng bước thay đổi “nếp nghĩ, cách làm” với sự tiếp sức của dự án 8.

Cánh tay nối dài của Đảng với đồng bào dân tộc thiểu số

Cánh tay nối dài của Đảng với đồng bào dân tộc thiểu số

Ông Điểu Dũng làm Trưởng thôn Thác Dài, xã Phú Văn, huyện Bù Gia Mập, tỉnh Bình Phước đã được gần 10 năm. Với sự tận tâm và trách nhiệm, ông đã trở thành điểm tựa vững chắc, tiếp thêm động lực cho nhiều hộ đồng bào dân tộc thiểu số vươn lên thoát nghèo, ổn định cuộc sống.

Ứng dụng công nghệ cao giúp nông dân tăng thu nhập gấp từ 3 - 10 lần

Ứng dụng công nghệ cao giúp nông dân tăng thu nhập gấp từ 3 - 10 lần

Ông Lê Văn Đông, Phó Giám đốc Sở Nông nghiệp và Môi trường Trà Vinh cho biết, hiện toàn tỉnh có hơn 29.700 ha đất nông nghiệp ứng dụng công nghệ cao như: tưới phun bán tự động, nhà lưới, sản xuất đạt tiêu chuẩn VietGAP, GlobalGAP, hữu cơ, ASC; nuôi tôm siêu thâm canh công nghệ cao... Các mô hình này cho năng suất, chất lượng vượt trội, hiệu quả kinh tế cao hơn từ 3 đến 10 lần so với phương thức truyền thống.

Nâng cao ‘quyền năng’ kinh tế cho phụ nữ dân tộc thiểu số

Nâng cao ‘quyền năng’ kinh tế cho phụ nữ dân tộc thiểu số

Từ những tổ tiết kiệm nhỏ trong cộng đồng đến các mô hình sinh kế hiệu quả, nhiều phụ nữ dân tộc thiểu sốn tại các vùng miền trên cả nước đang từng bước chuyển đổi mạnh mẽ. Khi được hỗ trợ đúng lúc, đúng cách, chị em không chỉ cải thiện thu nhập, mà còn tự tin làm chủ cuộc sống, trở thành điểm tựa vững chắc cho gia đình và cộng đồng.

Thắm tình quân dân trên cánh đồng lúa Rục Làn và Ka Ai

Thắm tình quân dân trên cánh đồng lúa Rục Làn và Ka Ai

Từ ngày 5 - 9/6, Đồn Biên phòng cửa khẩu Quốc tế Cha Lo và Đồn Biên phòng Cà Xèng (Bộ đội Biên phòng tỉnh Quảng Bình) đã huy động cán bộ, chiến sĩ xuống ruộng giúp nhân dân thu hoạch vụ lúa Đông - Xuân tại các cánh đồng bản Rục Làn, xã Thượng Hóa và bản Ka Ai, xã Dân Hóa, huyện Minh Hóa.

Vượt cầu tràn cầu tràn Bộc Bố, một người dân bị nước lũ cuốn trôi

Vượt cầu tràn cầu tràn Bộc Bố, một người dân bị nước lũ cuốn trôi

Theo thông tin ban đầu từ huyện Pác Nặm, tỉnh Bắc Kạn, do ảnh hưởng của trận mưa lớn vào rạng sáng 9/6, nước lũ đầu nguồn Sông Năng đổ về. Đến khoảng 9 giờ sáng cùng ngày, tại khu vực cầu tràn Bộc Bố - Nhạn Môn thuộc địa bàn xã Bộc Bố nước dâng cao, chảy xiết. Lúc đó, một người dân trong khi đi qua cầu tràn này không may đã bị nước lũ cuốn trôi, tử vong.

Tây Ninh: Học và làm theo Bác hiện thực hóa mục tiêu đổi mới đất nước

Tây Ninh: Học và làm theo Bác hiện thực hóa mục tiêu đổi mới đất nước

Ngày 9/6, Ban Thường vụ Tỉnh ủy Tây Ninh tổ chức Hội nghị tổng kết 10 năm thực hiện Chỉ thị 05-CT/TW, ngày 15/5/2016 của Bộ Chính trị khóa XII về "Đẩy mạnh học tập và làm theo tư tưởng, đạo đức, phong cách Hồ Chí Minh", gặp mặt, biểu dương, khen thưởng tập thể, cá nhân tiêu biểu, xuất sắc trong học và làm theo Bác.

Chắp cánh ước mơ cho trẻ khuyết tật ở Yên Bái

Chắp cánh ước mơ cho trẻ khuyết tật ở Yên Bái

Ngày 9/6, Hội Cứu trợ trẻ em tàn tật Việt Nam phối hợp với Ủy ban MTTQ Việt Nam tỉnh Yên Bái, Hội Chữ thập đỏ tỉnh và UBND thành phố Yên Bái tổ chức chương trình “Chắp cánh ước mơ cho trẻ em khuyết tật tỉnh Yên Bái”. Hoạt động nhằm lan tỏa tình yêu thương, chia sẻ những khó khăn, thiệt thòi và tạo điều kiện cho trẻ em khuyết tật tỉnh Yên Bái có cơ hội học tập, phát triển bản thân.

Kon Tum tiếp tục yêu cầu kiểm tra lại việc mã số vùng trồng cho sâm Ngọc Linh

Kon Tum tiếp tục yêu cầu kiểm tra lại việc mã số vùng trồng cho sâm Ngọc Linh

Liên quan đến những bất cập trong việc cấp mã vùng trồng sâm Ngọc Linh của Chi cục Nông nghiệp, Ủy ban nhân dân tỉnh Kon Tum tiếp tục có văn bản yêu cầu Sở Nông nghiệp và Môi trường khẩn trương kiểm tra, rà soát toàn bộ hồ sơ đề nghị, quy trình, trình tự cấp mã số vùng trồng đối với Công ty cổ phần Rượu sâm Ngọc Linh (số 2056/UBND-KTN ngày 6/6/2025).

Dự án đường dây 500kV Lào Cai - Vĩnh Yên: Bám tiến độ giữa mưa rừng, núi đá

Dự án đường dây 500kV Lào Cai - Vĩnh Yên: Bám tiến độ giữa mưa rừng, núi đá

Mặc dù đối mặt với nhiều khó khăn do thời tiết và địa hình hiểm trở, các đơn vị thi công thuộc dự án đường dây 500kV Lào Cai - Vĩnh Yên đang nỗ lực huy động tối đa nhân lực, thiết bị, linh hoạt tổ chức thi công để đảm bảo hoàn thành toàn tuyến trước ngày 19/8 theo chỉ đạo mới nhất của Thủ tướng Chính phủ.

Mùa xuân ‘gõ cửa’ trên những mái ấm xứ Thanh

Mùa xuân ‘gõ cửa’ trên những mái ấm xứ Thanh

Trong những thôn xóm tại huyện Như Xuân (tỉnh Thanh Hóa), một ngày mới bắt đầu như bao miền quê yên bình khác. Nhưng phía sau khung cảnh quen thuộc ấy là những thay đổi tích cực trong đời sống gia đình và vị thế người phụ nữ.

Tạo sự đồng thuận trong xây dựng nông thôn mới

Tạo sự đồng thuận trong xây dựng nông thôn mới

Từ vùng quê với muôn vàn khó khăn, xã Bình Hòa Nam (huyện Đức Huệ, tỉnh Long An) đang từng bước chuyển mình trở thành xã nông thôn mới vào năm 2020, mục tiêu thành xã nông thôn mới nâng cao vào cuối năm 2025 với sự chung sức đồng lòng của người dân và những định hướng quyết liệt từ chính quyền.

Nhân rộng và phát huy hiệu quả nhiều mô hình bảo vệ môi trường

Nhân rộng và phát huy hiệu quả nhiều mô hình bảo vệ môi trường

Ngày 6/6, Ủy ban Mặt trận Tổ quốc Việt Nam tỉnh Tuyên Quang tổ chức tổng kết thực hiện phong trào "Tuyên Quang chung tay xử lý rác thải và chống rác thải nhựa" giai đoạn 2021 - 2025 và sơ kết công tác MTTQ Việt Nam tham gia thực hiện nếp sống văn minh trong việc cưới, việc tang trên địa bàn tỉnh giai đoạn 2021 - 2025.

An Giang: Hoàn thành sớm xóa nhà tạm, dột nát

An Giang: Hoàn thành sớm xóa nhà tạm, dột nát

Tính đến đầu tháng 6/2025, tất cả 11/11 huyện, thị xã, thành phố trên địa bàn tỉnh An Giang đã cơ bản hoàn thành mục tiêu xóa nhà tạm, dột nát, sớm hơn so với kế hoạch của Ban Chỉ đạo tỉnh.

Kon Tum: Phát sinh hơn 1.300 nhà tạm, dột nát cần xóa

Kon Tum: Phát sinh hơn 1.300 nhà tạm, dột nát cần xóa

Sở Dân tộc và Tôn giáo tỉnh Kon Tum thông tin, đến đầu tháng 6/2025, công tác xóa nhà tạm, nhà dột nát ở tỉnh đạt 97% trong tổng số hơn 2.700 hộ. Tuy nhiên, qua rà soát, các huyện, thành phố đã đề xuất phê duyệt bổ sung thêm 1.312 hộ có nhà tạm, nhà dột nát cần xóa.

Hàng loạt cầu treo dân sinh ở Gia Lai xuống cấp nghiêm trọng

Hàng loạt cầu treo dân sinh ở Gia Lai xuống cấp nghiêm trọng

Qua đợt kiểm tra toàn diện hệ thống cầu treo dân sinh theo chỉ đạo của Thủ tướng Chính phủ và Bộ Xây dựng, Sở Xây dựng tỉnh Gia Lai đã phát hiện nhiều cây cầu xuống cấp nghiêm trọng, tiềm ẩn nguy cơ mất an toàn giao thông và tính mạng người dân.

Trao tặng nhà tình nghĩa cho người dân vùng khó Kon Tum

Trao tặng nhà tình nghĩa cho người dân vùng khó Kon Tum

Ngày 5/6, Công ty Điện lực Kon Tum phối hợp với chính quyền xã Mường Hoong, huyện Đăk Glei tổ chức bàn giao 5 căn nhà tình nghĩa cho các hộ nghèo người đồng bào dân tộc thiểu số thôn Đăk Bối (xã Mường Hoong, huyện Đăk Glei, tỉnh Kon Tum).

Mưa lũ gây thiệt hại hơn 30 ha cây trồng ở Yên Bái

Mưa lũ gây thiệt hại hơn 30 ha cây trồng ở Yên Bái

Thông tin từ Sở Nông nghiệp và Môi trường tỉnh Yên Bái, do chịu ảnh hưởng của rãnh áp thấp có trục qua Bắc Trung Bộ kết hợp với hội tụ gió trên 3.000 m, các khu vực trong tỉnh Yên Bái đêm ngày 4 và sáng 5/6 có mưa rào, mưa to và dông. Mưa lũ to gây thiệt hại hơn 30 ha diện tích nông nghiệp của người dân và một số công trình giao thông ở huyện Văn Yên.

Nghệ An: Mưa lớn gây sạt lở nghiêm trọng trên Quốc lộ 16

Nghệ An: Mưa lớn gây sạt lở nghiêm trọng trên Quốc lộ 16

Những ngày qua, khu vực các huyện miền núi biên giới Tương Dương, Kỳ Sơn của tỉnh Nghệ An có mưa to. Đặc biệt, vào các ngày 28, 29/5 và tối 4/6, mưa rất to đã gây sạt lở nghiêm trọng trên Quốc lộ 16 khiến giao thông bị chia cắt hoàn toàn.