Phát huy các giá trị văn hóa truyền thống trong xây dựng nông thôn mới: *Bài cuối: Hướng tới xây dựng đô thị Cố đô Di sản

Phát huy các giá trị văn hóa truyền thống trong xây dựng nông thôn mới: *Bài cuối: Hướng tới xây dựng đô thị Cố đô Di sản

Ninh Bình từng là cố đô của 3 triều đại phong kiến Đinh, Tiền Lê, Lý; một trong những cái nôi văn hóa của vùng Đồng bằng Bắc Bộ với nhiều phong tục, tập quán truyền thống tốt đẹp. Đặc biệt, tỉnh là địa phương duy nhất ở Việt Nam và cũng là số ít trong khu vực sở hữu danh hiệu di sản kép: Di sản Văn hóa và Thiên nhiên thế giới Tràng An. Với những đặc trưng, thế mạnh riêng có, Ninh Bình đang tiếp tục giữ gìn và phát huy các giá trị truyền thống đó trong quá trình xây dựng nông thôn mới hướng tới xây dựng đô thị Cố đô di sản.

Phát huy các giá trị văn hóa truyền thống trong xây dựng nông thôn mới: *Bài cuối: Hướng tới xây dựng đô thị Cố đô Di sản ảnh 1Đến Hoa Lư, Du khách được hòa mình trong cảnh đẹp thiên nhiên hùng vĩ với những cánh đồng lúa chín. Ảnh: Đức Phương - TTXVN

Sức mạnh văn hóa vùng đất Cố đô

Trong quá trình đấu tranh dựng nước và giữ nước của dân tộc, các thế hệ người dân Ninh Bình luôn dựa vào hình sông, thế núi hiểm trở, cần cù lao động, sản xuất, mở rộng không gian sinh tồn, anh dũng, quật cường trong chiến đấu chống ngoại xâm, góp phần cùng quân và dân cả nước lập nên những chiến công hiển hách. Mỗi tên đất, tên làng, ngọn núi, con sông nơi đây đều gắn liền với hình ảnh những người con tuấn kiệt của quê hương và đi vào sử sách, thơ ca, sống mãi trong lòng dân tộc.

Trải qua những biến động của trời đất, thăng trầm của lịch sử dân tộc, Ninh Bình ngày nay còn lưu giữ rất nhiều di sản vật thể và phi vật thể làm nên nét văn hóa đặc sắc của người dân vùng đất Cố đô, trở thành tài sản, nguồn lực vật chất, tinh thần quan trọng của tỉnh, của quốc gia, quốc tế.

Nghị quyết Đại hội đại biểu Đảng bộ tỉnh lần thứ XXII, nhiệm kỳ 2020 - 2025 đã nhấn mạnh việc "Phát huy giá trị lịch sử, văn hóa Cố đô Hoa Lư; phát triển toàn diện văn hóa - xã hội; coi trọng văn hóa cơ sở, xây dựng nếp sống văn minh; bảo tồn, phát huy giá trị di sản". Để biến những chủ trương, quan điểm đó thành hành động thiết thực, khơi nguồn cho văn hóa phát triển, nhiều chương trình, kế hoạch cụ thể đã được triển khai.

Năm 2021, UBND tỉnh đã ban hành Kế hoạch về phát triển văn hóa, thể thao tỉnh Ninh Bình giai đoạn 2021-2025; Sở Văn hóa và Thể thao tỉnh đã triển khai Đề án "Xây dựng các sản phẩm văn hóa nhằm phát huy giá trị văn hóa, lịch sử Cố đô Hoa Lư phục vụ phát triển du lịch giai đoạn 2021 - 2025" và Đề án "Bảo tồn và phát huy giá trị lịch sử, văn hóa, truyền thống tốt đẹp của con người, vùng đất Cố đô Hoa Lư giai đoạn 2021 - 2030".

Từ năm 2021 đến nay, Ninh Bình đã đầu tư hơn 132 tỷ đồng để tu bổ, tôn tạo di tích lịch sử, văn hóa. Sở Văn hóa và Thể thao tỉnh đã xây dựng hồ sơ đề nghị đưa Lễ hội Báo bản làng Nộn Khê (xã Yên Từ, huyện Yên Mô) và Nghề cói Kim Sơn (huyện Kim Sơn); Nghề thêu ren Ninh Hải (xã Ninh Hải, huyện Hoa Lư) và Ẩm thực Kim Sơn vào Danh mục Di sản văn hóa phi vật thể quốc gia. Đồng thời, Sở phối hợp các đơn vị xây dựng Bộ hồ sơ khoa học quốc gia về di sản văn hóa Mo Mường đệ trình UNESCO ghi vào Danh sách Di sản văn hóa phi vật thể cần bảo vệ khẩn cấp của nhân loại; xây dựng Bộ hồ sơ khoa học quốc gia về di sản văn hóa Nghệ thuật Chèo đồng bằng Sông Hồng.

Ngành Văn hóa và Thể thao phấn đấu đến năm 2025 hoàn thành một số chỉ tiêu nhiệm vụ trọng tâm như: Tỉ lệ gia đình văn hóa đạt 90%; khu dân cư văn hóa đạt 92%; cơ quan, đơn vị, doanh nghiệp văn hóa đạt 80%; xã, phường có nhà văn hóa đạt 98,5%; khu dân cư có nhà văn hóa đạt 97%; có 20 - 25 di tích được tu bổ, tôn tạo hằng năm; 40 di tích được xếp hạng cấp tỉnh, cấp quốc gia từ năm 2021 đến năm 2025; hoàn thành "Dự án bảo tồn, tôn tạo, khai quật khảo cổ học và phát huy giá trị lịch sử văn hóa Khu di tích Quốc gia đặc biệt Cố đô Hoa Lư"...

Chủ tịch UBND tỉnh Ninh Bình Phạm Quang Ngọc cho biết, với địa hình đa dạng cùng bề dày lịch sử, văn hóa, tỉnh có nhiều di tích lịch sử văn hóa quan trọng mang tầm quốc gia và quốc tế. Đặc biệt, Ninh Bình là một trong 3 tỉnh, thành phố vùng Đồng bằng sông Hồng và một trong 8 tỉnh, thành phố trong cả nước có di sản thế giới.

Tại Lễ kỷ niệm 50 năm Công ước về Bảo vệ di sản văn hóa và thiên nhiên thế giới, Quần thể danh thắng Tràng An đã được ghi nhận là một trong những mô hình mẫu mực, tiêu biểu nhất trên thế giới về sự kết hợp thành công giữa phát triển kinh tế và du lịch bền vững.

Hiện, địa bàn tỉnh có 77 làng nghề, đa phần các làng nghề sở hữu bề dày lịch sử văn hóa cùng cảnh quan đặc sắc, có truyền thống lịch sử hàng trăm năm, hội tụ đầy đủ các giá trị văn hóa vật thể và phi vật thể mang đậm hơi thở quê hương gắn với đời sống cộng đồng dân cư.

Cùng với những giá trị văn hóa, lịch sử, cư dân Ninh Bình qua nhiều thế hệ đã sáng tạo, lưu truyền lan tỏa nhiều giá trị văn hóa đặc sắc, tạo nên cốt cách riêng của con người vùng đất Cố đô Hoa Lư thân thiện, hiền hòa, thanh lịch, mến khách; đồng thời mang đầy đủ đặc trưng của con người Việt Nam "yêu nước, nhân ái, nghĩa tình, trung thực, đoàn kết, cần cù, sáng tạo".

Theo Chủ tịch UBND tỉnh Ninh Bình, định hướng phát triển kinh tế xã hội của tỉnh trong thời gian tới được xác định là phát triển nhanh và bền vững, phát triển kinh tế đi đôi với công bằng và tiến bộ xã hội; trên cơ sở phát huy tối đa tiềm năng nổi trội, giá trị độc đáo và lợi thế riêng có của địa phương, cốt lõi là lấy bảo tồn, phát huy giá trị di sản văn hóa, lịch sử, cảnh quan thiên nhiên cùng truyền thống tốt đẹp của con người vùng đất Cố đô Hoa Lư làm nguồn lực và động lực phát triển.

Khơi dậy nội lực văn hóa

Thực hiện Chương trình mục tiêu Quốc gia xây dựng nông thôn mới trên địa bàn được xác định là một trong những nhiệm vụ trọng tâm, xuyên suốt hơn 12 năm qua của tỉnh Ninh Bình. Dưới sự lãnh đạo, chỉ đạo quyết liệt, sâu sát của Tỉnh ủy, HĐND, UBND, Ban Chỉ đạo tỉnh, sự vào cuộc hưởng ứng của cả hệ thống chính trị và người dân, với nhiều cách làm chủ động, sáng tạo, linh hoạt, có lộ trình cụ thể, đến nay Chương trình đã đạt được những thành quả to lớn. Hạ tầng kinh tế - xã hội cơ bản đồng bộ, từng bước hiện đại, diện mạo nông thôn ngày càng khởi sắc, đời sống vật chất, tinh thần của người dân ngày càng được nâng cao, trật tự xã hội được giữ vững là tiền đề quan trọng thu hút đầu tư phát triển kinh tế nông thôn.

Toàn tỉnh có có 8/8 huyện, thành phố đạt chuẩn/hoàn thành nhiệm vụ nông thôn mới, có 119/119 xã đạt chuẩn nông thôn mới, 33/119 xã đạt chuẩn nông thôn mới nâng cao, 15/119 xã đạt chuẩn nông thôn mới kiểu mẫu. Đã có 396 thôn (xóm, bản) được công nhận đạt chuẩn nông thôn mới kiểu mẫu; 01 huyện và 17 xã đang trong quá trình hoàn thiện hồ sơ, thẩm tra đề nghị Trung ương thẩm định, xét công nhận đạt chuẩn nông thôn mới nâng cao; 03 xã đang hoàn thiện hồ sơ đề nghị xét công nhận đạt chuẩn nông thôn mới kiểu mẫu. Đến nay, Ninh Bình đã cơ bản hoàn thành nhiệm vụ xây dựng nông thôn mới theo mục tiêu Nghị quyết Đại hội Đảng bộ tỉnh đề ra trong giai đoạn 2021-2025.

Theo bà Nguyễn Thị Lan Anh, Phó Giám đốc Sở Nông nghiệp và Phát triển nông thôn tỉnh, để khơi dậy nội lực, phát huy tiềm năng, thế mạnh của tỉnh trong phát triển nông nghiệp nông thôn và xây dựng nông thôn mới nhằm đạt được các mục tiêu đã đề ra trong giai đoạn 2021-2025, Ban Chấp hành Đảng bộ tỉnh đã ban hành Nghị quyết số 08-NQ/TU ngày 08/11/2021 về xây dựng nông thôn mới giai đoạn 2021-2025, định hướng đến năm 2030. Đến nay, sau hơn 2 năm thực hiện, những kết quả đạt được trong xây dựng nông thôn mới trên địa bàn đang chứng minh sự đúng đắn mà các giải pháp được tỉnh triển khai.

Bà Nguyễn Thị Lan Anh cho biết, ở Ninh Bình, các hình thức sản xuất nông nghiệp rất đa dạng và phong phú với nhiều sản phẩm đặc sản vùng miền riêng, có nhiều lợi thế cạnh tranh, tiềm năng phát triển thành các sản phẩm đặc trưng, hướng tới sản phẩm OCOP. Địa bàn tỉnh có nhiều nét văn hóa nghệ thuật truyền thống (hát Chèo, hát Xẩm, hát dân ca Mường,...), nhiều lễ hội dân gian, làng nghề truyền thống,.... Địa phương đang tiếp tục giữ gìn và phát huy rất hiệu quả các giá trị truyền thống đó trong quá trình xây dựng nông thôn mới hiện nay, nhất là du lịch nông thôn.

Trong xu thế hội nhập, phát triển và thực hiện sắp xếp lại các đơn vị hành chính, Ninh Bình đang hướng tới xây dựng đô thị Cố đô - Di sản với không gian lịch sử, văn hóa đặc trưng là Cố đô Hoa Lư.

Đối với xây dựng nông thôn mới. tỉnh phấn đấu khai thác hiệu quả những tiềm năng, thế mạnh với những nét đặc trưng trong đời sống, văn hóa truyền thống đã làm nên bản sắc của con người vùng đất Cố đô, kết hợp với cảnh sắc nông thôn tươi đẹp của vùng di sản mà thiên nhiên đã ban tặng để trở thành lợi thế riêng có, nguồn tài nguyên phong phú thúc đẩy du lịch phát triển, dần trở thành ngành kinh tế mũi nhọn của tỉnh.

Xây dựng đô thị Cố đô - Di sản với không gian lịch sử văn hóa đặc trưng của Cố đô Hoa Lư không chỉ là nguồn lực, mà còn tạo động lực mạnh mẽ tạo sức hút lớn đối với du khách trong nước và quốc tế, đồng thời nâng tầm vị thế của Ninh Bình trên con đường hội nhập và phát triển bền vững./. (Hết)

Hải Yến

(TTXVN)

Có thể bạn quan tâm

Cánh tay nối dài của Đảng với đồng bào dân tộc thiểu số

Cánh tay nối dài của Đảng với đồng bào dân tộc thiểu số

Ông Điểu Dũng làm Trưởng thôn Thác Dài, xã Phú Văn, huyện Bù Gia Mập, tỉnh Bình Phước đã được gần 10 năm. Với sự tận tâm và trách nhiệm, ông đã trở thành điểm tựa vững chắc, tiếp thêm động lực cho nhiều hộ đồng bào dân tộc thiểu số vươn lên thoát nghèo, ổn định cuộc sống.

Ứng dụng công nghệ cao giúp nông dân tăng thu nhập gấp từ 3 - 10 lần

Ứng dụng công nghệ cao giúp nông dân tăng thu nhập gấp từ 3 - 10 lần

Ông Lê Văn Đông, Phó Giám đốc Sở Nông nghiệp và Môi trường Trà Vinh cho biết, hiện toàn tỉnh có hơn 29.700 ha đất nông nghiệp ứng dụng công nghệ cao như: tưới phun bán tự động, nhà lưới, sản xuất đạt tiêu chuẩn VietGAP, GlobalGAP, hữu cơ, ASC; nuôi tôm siêu thâm canh công nghệ cao... Các mô hình này cho năng suất, chất lượng vượt trội, hiệu quả kinh tế cao hơn từ 3 đến 10 lần so với phương thức truyền thống.

Nâng cao ‘quyền năng’ kinh tế cho phụ nữ dân tộc thiểu số

Nâng cao ‘quyền năng’ kinh tế cho phụ nữ dân tộc thiểu số

Từ những tổ tiết kiệm nhỏ trong cộng đồng đến các mô hình sinh kế hiệu quả, nhiều phụ nữ dân tộc thiểu sốn tại các vùng miền trên cả nước đang từng bước chuyển đổi mạnh mẽ. Khi được hỗ trợ đúng lúc, đúng cách, chị em không chỉ cải thiện thu nhập, mà còn tự tin làm chủ cuộc sống, trở thành điểm tựa vững chắc cho gia đình và cộng đồng.

Thắm tình quân dân trên cánh đồng lúa Rục Làn và Ka Ai

Thắm tình quân dân trên cánh đồng lúa Rục Làn và Ka Ai

Từ ngày 5 - 9/6, Đồn Biên phòng cửa khẩu Quốc tế Cha Lo và Đồn Biên phòng Cà Xèng (Bộ đội Biên phòng tỉnh Quảng Bình) đã huy động cán bộ, chiến sĩ xuống ruộng giúp nhân dân thu hoạch vụ lúa Đông - Xuân tại các cánh đồng bản Rục Làn, xã Thượng Hóa và bản Ka Ai, xã Dân Hóa, huyện Minh Hóa.

Vượt cầu tràn cầu tràn Bộc Bố, một người dân bị nước lũ cuốn trôi

Vượt cầu tràn cầu tràn Bộc Bố, một người dân bị nước lũ cuốn trôi

Theo thông tin ban đầu từ huyện Pác Nặm, tỉnh Bắc Kạn, do ảnh hưởng của trận mưa lớn vào rạng sáng 9/6, nước lũ đầu nguồn Sông Năng đổ về. Đến khoảng 9 giờ sáng cùng ngày, tại khu vực cầu tràn Bộc Bố - Nhạn Môn thuộc địa bàn xã Bộc Bố nước dâng cao, chảy xiết. Lúc đó, một người dân trong khi đi qua cầu tràn này không may đã bị nước lũ cuốn trôi, tử vong.

Tây Ninh: Học và làm theo Bác hiện thực hóa mục tiêu đổi mới đất nước

Tây Ninh: Học và làm theo Bác hiện thực hóa mục tiêu đổi mới đất nước

Ngày 9/6, Ban Thường vụ Tỉnh ủy Tây Ninh tổ chức Hội nghị tổng kết 10 năm thực hiện Chỉ thị 05-CT/TW, ngày 15/5/2016 của Bộ Chính trị khóa XII về "Đẩy mạnh học tập và làm theo tư tưởng, đạo đức, phong cách Hồ Chí Minh", gặp mặt, biểu dương, khen thưởng tập thể, cá nhân tiêu biểu, xuất sắc trong học và làm theo Bác.

Chắp cánh ước mơ cho trẻ khuyết tật ở Yên Bái

Chắp cánh ước mơ cho trẻ khuyết tật ở Yên Bái

Ngày 9/6, Hội Cứu trợ trẻ em tàn tật Việt Nam phối hợp với Ủy ban MTTQ Việt Nam tỉnh Yên Bái, Hội Chữ thập đỏ tỉnh và UBND thành phố Yên Bái tổ chức chương trình “Chắp cánh ước mơ cho trẻ em khuyết tật tỉnh Yên Bái”. Hoạt động nhằm lan tỏa tình yêu thương, chia sẻ những khó khăn, thiệt thòi và tạo điều kiện cho trẻ em khuyết tật tỉnh Yên Bái có cơ hội học tập, phát triển bản thân.

Kon Tum tiếp tục yêu cầu kiểm tra lại việc mã số vùng trồng cho sâm Ngọc Linh

Kon Tum tiếp tục yêu cầu kiểm tra lại việc mã số vùng trồng cho sâm Ngọc Linh

Liên quan đến những bất cập trong việc cấp mã vùng trồng sâm Ngọc Linh của Chi cục Nông nghiệp, Ủy ban nhân dân tỉnh Kon Tum tiếp tục có văn bản yêu cầu Sở Nông nghiệp và Môi trường khẩn trương kiểm tra, rà soát toàn bộ hồ sơ đề nghị, quy trình, trình tự cấp mã số vùng trồng đối với Công ty cổ phần Rượu sâm Ngọc Linh (số 2056/UBND-KTN ngày 6/6/2025).

Dự án đường dây 500kV Lào Cai - Vĩnh Yên: Bám tiến độ giữa mưa rừng, núi đá

Dự án đường dây 500kV Lào Cai - Vĩnh Yên: Bám tiến độ giữa mưa rừng, núi đá

Mặc dù đối mặt với nhiều khó khăn do thời tiết và địa hình hiểm trở, các đơn vị thi công thuộc dự án đường dây 500kV Lào Cai - Vĩnh Yên đang nỗ lực huy động tối đa nhân lực, thiết bị, linh hoạt tổ chức thi công để đảm bảo hoàn thành toàn tuyến trước ngày 19/8 theo chỉ đạo mới nhất của Thủ tướng Chính phủ.

Mùa xuân ‘gõ cửa’ trên những mái ấm xứ Thanh

Mùa xuân ‘gõ cửa’ trên những mái ấm xứ Thanh

Trong những thôn xóm tại huyện Như Xuân (tỉnh Thanh Hóa), một ngày mới bắt đầu như bao miền quê yên bình khác. Nhưng phía sau khung cảnh quen thuộc ấy là những thay đổi tích cực trong đời sống gia đình và vị thế người phụ nữ.

Tạo sự đồng thuận trong xây dựng nông thôn mới

Tạo sự đồng thuận trong xây dựng nông thôn mới

Từ vùng quê với muôn vàn khó khăn, xã Bình Hòa Nam (huyện Đức Huệ, tỉnh Long An) đang từng bước chuyển mình trở thành xã nông thôn mới vào năm 2020, mục tiêu thành xã nông thôn mới nâng cao vào cuối năm 2025 với sự chung sức đồng lòng của người dân và những định hướng quyết liệt từ chính quyền.

Nhân rộng và phát huy hiệu quả nhiều mô hình bảo vệ môi trường

Nhân rộng và phát huy hiệu quả nhiều mô hình bảo vệ môi trường

Ngày 6/6, Ủy ban Mặt trận Tổ quốc Việt Nam tỉnh Tuyên Quang tổ chức tổng kết thực hiện phong trào "Tuyên Quang chung tay xử lý rác thải và chống rác thải nhựa" giai đoạn 2021 - 2025 và sơ kết công tác MTTQ Việt Nam tham gia thực hiện nếp sống văn minh trong việc cưới, việc tang trên địa bàn tỉnh giai đoạn 2021 - 2025.

An Giang: Hoàn thành sớm xóa nhà tạm, dột nát

An Giang: Hoàn thành sớm xóa nhà tạm, dột nát

Tính đến đầu tháng 6/2025, tất cả 11/11 huyện, thị xã, thành phố trên địa bàn tỉnh An Giang đã cơ bản hoàn thành mục tiêu xóa nhà tạm, dột nát, sớm hơn so với kế hoạch của Ban Chỉ đạo tỉnh.

Kon Tum: Phát sinh hơn 1.300 nhà tạm, dột nát cần xóa

Kon Tum: Phát sinh hơn 1.300 nhà tạm, dột nát cần xóa

Sở Dân tộc và Tôn giáo tỉnh Kon Tum thông tin, đến đầu tháng 6/2025, công tác xóa nhà tạm, nhà dột nát ở tỉnh đạt 97% trong tổng số hơn 2.700 hộ. Tuy nhiên, qua rà soát, các huyện, thành phố đã đề xuất phê duyệt bổ sung thêm 1.312 hộ có nhà tạm, nhà dột nát cần xóa.

Hàng loạt cầu treo dân sinh ở Gia Lai xuống cấp nghiêm trọng

Hàng loạt cầu treo dân sinh ở Gia Lai xuống cấp nghiêm trọng

Qua đợt kiểm tra toàn diện hệ thống cầu treo dân sinh theo chỉ đạo của Thủ tướng Chính phủ và Bộ Xây dựng, Sở Xây dựng tỉnh Gia Lai đã phát hiện nhiều cây cầu xuống cấp nghiêm trọng, tiềm ẩn nguy cơ mất an toàn giao thông và tính mạng người dân.

Trao tặng nhà tình nghĩa cho người dân vùng khó Kon Tum

Trao tặng nhà tình nghĩa cho người dân vùng khó Kon Tum

Ngày 5/6, Công ty Điện lực Kon Tum phối hợp với chính quyền xã Mường Hoong, huyện Đăk Glei tổ chức bàn giao 5 căn nhà tình nghĩa cho các hộ nghèo người đồng bào dân tộc thiểu số thôn Đăk Bối (xã Mường Hoong, huyện Đăk Glei, tỉnh Kon Tum).

Mưa lũ gây thiệt hại hơn 30 ha cây trồng ở Yên Bái

Mưa lũ gây thiệt hại hơn 30 ha cây trồng ở Yên Bái

Thông tin từ Sở Nông nghiệp và Môi trường tỉnh Yên Bái, do chịu ảnh hưởng của rãnh áp thấp có trục qua Bắc Trung Bộ kết hợp với hội tụ gió trên 3.000 m, các khu vực trong tỉnh Yên Bái đêm ngày 4 và sáng 5/6 có mưa rào, mưa to và dông. Mưa lũ to gây thiệt hại hơn 30 ha diện tích nông nghiệp của người dân và một số công trình giao thông ở huyện Văn Yên.

Nghệ An: Mưa lớn gây sạt lở nghiêm trọng trên Quốc lộ 16

Nghệ An: Mưa lớn gây sạt lở nghiêm trọng trên Quốc lộ 16

Những ngày qua, khu vực các huyện miền núi biên giới Tương Dương, Kỳ Sơn của tỉnh Nghệ An có mưa to. Đặc biệt, vào các ngày 28, 29/5 và tối 4/6, mưa rất to đã gây sạt lở nghiêm trọng trên Quốc lộ 16 khiến giao thông bị chia cắt hoàn toàn.

‘Thủ lĩnh của sự thay đổi’: Hành trình lớn từ những trái tim nhỏ

‘Thủ lĩnh của sự thay đổi’: Hành trình lớn từ những trái tim nhỏ

Giữa những ngọn núi phủ sương và những bản làng xa xôi, nơi con đường đến trường vẫn còn gập ghềnh đất đỏ, câu lạc bộ “Thủ lĩnh của sự thay đổi” như một tia sáng, mở ra hành trình mới cho những em nhỏ dân tộc thiểu số, học cách hiểu mình, hiểu người khác và mạnh dạn cất lên tiếng nói.