A Thui - Người giữ hồn văn hóa Rơ Ngao

A Thui - Người giữ hồn văn hóa Rơ Ngao

Ông A Thui (63 tuổi) được bà con người Rơ Ngao tại làng Kon Trang Long Loi, huyện Đăk Hà, tỉnh Kon Tum xem như người giữ hồn văn hóa của dân tộc khi am hiểu nhiều loại nhạc cụ và luôn quan tâm việc truyền dạy cồng chiêng, hát dân ca cho lớp trẻ trong làng.

* Đam mê nhạc cụ cổ truyền

 Từ nhỏ, ông A Thui đã được tiếp xúc với cồng chiêng qua người cha của mình. Trong một lần được cha đưa đi lễ hội, ông A Thui đã bị thu hút bởi âm thanh rộn rã của tiếng cồng chiêng vang khắp núi rừng. Hình ảnh đánh cồng chiêng mạnh mẽ của trai làng và những điệu múa xoang uyển chuyển của các cô gái hòa vào nhau là một hình ảnh đẹp trong tâm trí của ông.

A Thui - Người giữ hồn văn hóa Rơ Ngao ảnh 1 A Thui thử âm của những bộ cồng chiêng. Ảnh: Khoa Chương - TTXVN

Vì quá yêu văn hóa của dân tộc mình nên từ năm 13 tuổi, ông A Thui đã thuyết phục cha mẹ cho đi theo những người già trong làng để học đánh cồng chiêng. Nhờ có thiên phú về âm nhạc, ông A Thui đã sớm có thể chơi nhiều loại cồng chiêng và thể hiện nhuần nhuyễn nhiều giai điệu cồng chiêng khác nhau.

Đối với cộng đồng dân tộc Rơ Ngao nói riêng và các cộng đồng dân tộc khác tại Tây Nguyên nói chung, cồng chiêng là một loại nhạc cụ không thể thiếu trong các nghi lễ, hội. Tiếng cồng chiêng vang lên là dịp để người dân thể hiện tín ngưỡng của mình đối với thần linh và sự gắn kết trong cộng đồng.

A Thui - Người giữ hồn văn hóa Rơ Ngao ảnh 2 Ông A Thui hướng dẫn đội cồng chiêng “nhí” biểu diễn tại Lễ hội cúng “Nước Giọt”. Ảnh: Khoa Chương - TTXVN

Ông A Thui chia sẻ, để tiếng cồng chiêng được dồn dập, vang vọng hoặc nhẹ nhàng, sâu lắng, người biểu diễn phải biết điều chỉnh lực tay của mình khi đánh. Việc điều chỉnh được lực đánh, kết hợp gối chân để ngắt âm, thả âm sẽ tạo nên những giai điệu cuốn hút người nghe. Từ đó, thể hiện rõ nét những bản nhạc truyền thống, tạo nên bầu không khí mang đậm bản sắc văn hóa dân tộc.

Hiện gia đình ông A Thui đang lưu giữ một bộ cồng chiêng gồm 16 chiếc và nhiều loại nhạc cụ khác như đàn b’rot, t’rưng, ting ning, đàn sắt… Nổi bật nhất là chiếc đàn ting ning được ông A Thui chế tác công phu, tỉ mỉ từ thân cây lồ ô và thường xuyên mang đi trình diễn tại các lễ hội trong làng. Tiếng đàn ting ning trong trẻo, du dương thể hiện khát vọng về tình yêu của các đôi nam nữ và sự ấm no, hạnh phúc trong cộng đồng dân tộc tại địa phương.

Ngoài ra, ông A Thui cũng tìm tòi, học hỏi nhiều về nhạc lý nên bắt đầu “bén duyên” với nghề dạy cồng chiêng cho lớp trẻ trong làng.

* “Truyền lửa” cho thế hệ trẻ

 Cộng đồng người Rơ Ngao có nhiều nét đẹp về bản sắc, văn hóa. Tuy nhiên, những nét đẹp ấy đang bị mai một khi lớp trẻ dần tỏ ra thờ ơ với các giá trị truyền thống và theo đuổi những xu hướng mới của thời đại. Do đó, năm 2017, ông A Thui và một số nghệ nhân trong làng đã phối hợp cùng chính quyền địa phương thành lập Câu lạc bộ dân gian với hi vọng giúp cho thế hệ trẻ tiếp cận và yêu quý hơn những giá trị truyền thống của dân tộc.

A Thui - Người giữ hồn văn hóa Rơ Ngao ảnh 3 Ông A Thui biểu diễn chiếc đàn T’rưng sắt do chính ông chế tác. Ảnh: Khoa Chương - TTXVN

Thời gian đầu thành lập, Câu lạc bộ dân gian chỉ thu hút gần 10 người độ tuổi trung niên đến tham dự. Do đó, ông A Thui đã không ngại nắng, mưa để đi đến từng nhà vận động các trẻ em trong làng đến tham gia. Với những nỗ lực không biết mệt mỏi, các gia đình dần nhận thấy sự tận tâm và nhiệt huyết của ông A Thui nên đã hết lòng giúp đỡ, động viên con em theo học các nhạc cụ cổ truyền của Câu lạc bộ dân gian.

Ông A Thui cho biết: “Vào thời gian rảnh khi các em không đến trường, tôi kêu gọi các em tập trung tại nhà mình để luyện tập cồng chiêng. Khó khăn lớn nhất đối với các em khi tập chính là không hiểu rõ về nhạc lý nên còn ngập ngừng và thể hiện chưa đúng các giai điệu của bài nhạc truyền thống. Bên cạnh đó, các em còn nhỏ tuổi, chưa thể điều chỉnh lực tay của mình nên tiếng chiêng phát ra còn yếu, chưa ngân vang”.

Không nản lòng, ông A Thui kiên trì chỉ bảo từng em về cách sử dụng một chiếc cồng chiêng và nâng cao hơn nữa khả năng của mỗi người. Từ đó, nhiều em nhỏ trong làng đã biết đánh các loại cồng chiêng và cùng nhau tạo nên một đội chiêng nổi tiếng của cả làng.

A Thui - Người giữ hồn văn hóa Rơ Ngao ảnh 4 Ông A Thui dạy cồng chiêng cho các em nhỏ. Ảnh: Khoa Chương – TTXVN

Em A Tý (14 tuổi, làng Kon Trang Long Loi) cho biết, em bắt đầu tham gia lớp học đánh cồng chiêng từ năm 9 tuổi. Nhờ sự chỉ bảo tận tình và những lời động viên của thầy A Thui, em đã biết chơi cồng chiêng và một số loại đàn của dân tộc. Hiện em cơ bản đã hoàn thiện nhịp chiêng của mình và được tham gia biểu diễn tại nhiều lễ hội của làng, huyện.

Bên cạnh các loại nhạc cụ, ông A Thui cùng vợ mình là bà Y Nhuih (53 tuổi) cũng truyền dạy các điệu múa xoang và những câu hát dân ca cho các trẻ em gái và chị em trong làng. Từ đó, làng Kon Trang Long Loi dần có nhiều em gái, phụ nữ biết múa xoang, hát dân ca hơn.

Sau gần 4 năm hoạt động, Câu lạc bộ dân gian của ông A Thui đã hướng dẫn cho gần 100 người, trong đó có hơn 65 trẻ em tại làng Kon Trang Long Loi hiểu, biết và yêu hơn những giai điệu cồng chiêng và các nhạc cụ truyền thống.

A Thui - Người giữ hồn văn hóa Rơ Ngao ảnh 5 Ông A Thui cùng vợ là bà Y Nhuih (53 tuổi) chuẩn bị biểu diễn cồng chiêng. Ảnh: Khoa Chương - TTXVN

Với việc thành lập Làng du lịch cộng đồng Kon Trang Long Loi vào ngày 9/1 vừa qua, những thế hệ trẻ trong làng đã có thể kiếm thêm thu nhập thông qua việc biểu diễn các tiết mục múa xoang, đánh chiêng để phục vụ khách du lịch, qua đó vừa góp phần đưa nhịp cồng chiêng đến gần hơn với du khách, vừa góp phần lưu giữ những giá trị văn hóa quý báu của cộng đồng dân tộc tại địa phương.

Với những đóng góp ấy, ông A Thui vinh dự được Nhà nước công nhận là Nghệ nhân Ưu tú vào năm 2015 và được người dân tại làng Kon Trang Long Loi yêu quý, gọi là người “giữ hồn” văn hóa của đồng bào Rơ Ngao.

Khoa Chương

(TTXVN)

Có thể bạn quan tâm

Tư vấn pháp luật miễn phí trong vùng đồng bào dân tộc

Tư vấn pháp luật miễn phí trong vùng đồng bào dân tộc

Ngày 4/10, tại xã Hưng Hội (tỉnh Cà Mau), Đoàn Luật sư tỉnh Bạc Liêu (cũ) tổ chức chương trình "Ngày hội Tư vấn pháp luật miễn phí". Đây là một trong các hoạt động hướng tới kỷ niệm 80 năm Ngày truyền thống Luật sư Việt Nam (10/10/1945 - 10/10/2025). Dịp này, Đoàn Luật sư tỉnh Bạc Liêu (cũ) trao tặng 50 suất quà cho các hộ gia đình chính sách, hộ dân tộc Khmer có hoàn cảnh khó khăn trên địa bàn xã Hưng Hội.

Sáng 4/10 đã tìm thêm được hai thi thể người dân gặp nạn sau vụ sạt lở đất nghiêm trọng tại xã Lũng Cú

Sáng 4/10 đã tìm thêm được hai thi thể người dân gặp nạn sau vụ sạt lở đất nghiêm trọng tại xã Lũng Cú

Theo Bộ Tư lệnh Bộ đội Biên phòng, đến 8h30 phút sáng 4/10, cán bộ, chiến sĩ đồn Biên phòng Lũng Cú phối hợp với cấp ủy, chính quyền và các lực lượng tìm kiếm được thêm 2 nạn nhân trong vụ sạt lở đất tại thôn Mã Lầu A, xã Lũng Cú, tỉnh Tuyên Quang, đó là cháu Vàng Xuân Hoa, sinh năm 2023 và cháu Vàng Minh Hải, sinh năm 2024.

Khẩn trương tìm kiếm 3 nạn nhân mất tích ở Lũng Cú

Khẩn trương tìm kiếm 3 nạn nhân mất tích ở Lũng Cú

Ngày 3/10, ông Hầu A Lềnh, Ủy viên Trung ương Đảng, Bí thư Tỉnh ủy Tuyên Quang đã trực tiếp có mặt tại thôn Má Lầu A, xã Lũng Cú - nơi xảy ra vụ sạt lở đất đặc biệt nghiêm trọng khiến 4 người dân bị vùi lấp. Đến thời điểm này, lực lượng cứu hộ mới tìm thấy 1 nạn nhân, còn 3 người khác vẫn đang mất tích.

Sát cánh cùng người dân từng bước trở lại cuộc sống bình yên sau lũ dữ

Sát cánh cùng người dân từng bước trở lại cuộc sống bình yên sau lũ dữ

Những ngày này, sau khi dòng nước lũ rút, khắp các xã, phường của tỉnh Tuyên Quang hiện lên cảnh tượng tan hoang: Lớp bùn đất dày đặc phủ kín sân nhà, đường phố, rác thải, cành cây, đồ đạc gia đình bị cuốn trôi chất thành đống, nằm ngổn ngang nơi ngõ xóm. Cả hệ thống chính trị tỉnh Tuyên Quang cùng chung tay khắc phục hậu quả của trận lũ lịch sử.

Lào Cai dồn lực khắc phục hậu quả bão số 10

Lào Cai dồn lực khắc phục hậu quả bão số 10

Ảnh hưởng của hoàn lưu bão số 10, tỉnh Lào Cai bị thiệt hại nặng về người và tài sản của nhân dân, Nhà nước. Sau bão, Đảng bộ và chính quyền các cấp tỉnh Lào Cai nhanh chóng triển khai các phương án, giải pháp để sớm ổn định đời sống nhân dân, phục hồi sản xuất, kinh doanh.

Tình người giữa vùng bão lũ Tuyên Quang

Tình người giữa vùng bão lũ Tuyên Quang

Trận lũ lịch sử đầu tháng 10/2025 đã gây thiệt hại nặng nề tại Tuyên Quang, khiến 8 người chết và mất tích, hàng nghìn hộ dân rơi vào cảnh khốn khó, nhiều trường học, trạm y tế, công trình hạ tầng bị tàn phá. Trong hoạn nạn, những nỗ lực cứu hộ kịp thời, những suất cơm nóng và bàn tay sẻ chia từ lực lượng chức năng cùng cộng đồng đã trở thành điểm tựa, sưởi ấm và tiếp thêm sức mạnh để người dân vượt qua lũ dữ.

Sát cánh cùng nhân dân khắc phục hậu quả lũ dữ

Sát cánh cùng nhân dân khắc phục hậu quả lũ dữ

Ngay sau khi nước lũ bắt đầu rút, Bí thư Tỉnh ủy Tuyên Quang Hầu A Lềnh đã trực tiếp kiểm tra tình hình tại phường Hà Giang 1, Hà Giang 2 (tỉnh Tuyên Quang) - những nơi chịu thiệt hại nặng nề nhất.

Nghệ An: Bản làng bị cô lập, người dân liều mình vượt suối Nậm Ngân bằng bè mảng

Nghệ An: Bản làng bị cô lập, người dân liều mình vượt suối Nậm Ngân bằng bè mảng

Đêm ngày 28/9/2025, do mưa cường suất lớn diễn ra nhiều giờ, nước từ thượng nguồn suối Nậm Ngân ồ ạt đổ về, nhanh chóng dâng cao, dòng chảy xiết, ngập nhiều nhà cửa, ruộng vườn của người dân bản Canh (xã Nga My, tỉnh Nghệ An) cuốn trôi cây cầu sắt dân sinh bắc qua suối Nậm Ngân trên tuyến đường độc đạo tại bản Canh cô lập hơn 30 hộ dân với hơn 160 nhân khẩu. Dân bản đã kết bè mảng bằng tre nứa làm phương tiện qua suối tiềm ẩn nhiều nguy cơ xảy ra rủi ro.

Trung thu yêu thương đến với thiếu nhi khắp mọi miền

Trung thu yêu thương đến với thiếu nhi khắp mọi miền

Hòa chung không khí Tết Trung thu trên cả nước, nhiều hoạt động ý nghĩa đã được các đơn vị, địa phương tổ chức nhằm mang đến niềm vui cho thiếu nhi, đặc biệt là những em nhỏ có hoàn cảnh khó khăn, con công nhân lao động, trẻ em vùng sâu, vùng xa, đồng bào dân tộc thiểu số.

Ấm áp chương trình 'Biên cương - Đêm hội trăng rằm' Việt Nam - Lào

Ấm áp chương trình 'Biên cương - Đêm hội trăng rằm' Việt Nam - Lào

Tối 2/10, tại trường Tiểu học và Trung học cơ sở Hướng Việt (xã Hướng Lập, Quảng Trị), Ban Chỉ huy Bộ đội Biên phòng tỉnh Quảng Trị tổ chức Chương trình “Biên cương - Đêm hội trăng rằm” Việt Nam - Lào lần thứ 4 cho 1.000 thiếu nhi trên địa bàn xã và 150 học sinh ở cụm bản La Cồ, huyện Sê Pôn (tỉnh Savannakhet, Lào).

Nỗi lo của nông dân trồng bí đỏ vùng biên

Nỗi lo của nông dân trồng bí đỏ vùng biên

Những ngày này, tại khu vực biên giới xã Ia O, tỉnh Gia Lai, người dân đang bước vào vụ thu hoạch bí đỏ. Trái với kỳ vọng về một mùa bội thu, sản lượng và giá bán năm nay đều giảm, khiến nhiều hộ gia đình đứng trước nỗi lo không cân đối được chi phí sản xuất.

Đội dịch vụ lưu động nâng cao sức khỏe vùng sâu

Đội dịch vụ lưu động nâng cao sức khỏe vùng sâu

Trung tâm Y tế khu vực Phú Riềng (tỉnh Đồng Nai) đã triển khai Chiến dịch tăng cường tuyên truyền vận động và lồng ghép cung cấp dịch vụ chăm sóc sức khỏe sinh sản ngay tại các Trạm Y tế xã trên địa bàn. Để đảm bảo mọi người dân, đặc biệt là phụ nữ, được tiếp cận các dịch vụ y tế thiết thực, Trung tâm Y tế khu vực Phú Riềng đã thành lập “Đội dịch vụ lưu động”.

Tìm thấy thi thể các nạn nhân mất tích do lũ quét, sạt lở tại Cao Bằng và Tuyên Quang

Tìm thấy thi thể các nạn nhân mất tích do lũ quét, sạt lở tại Cao Bằng và Tuyên Quang

Ngày 2/10, Bộ Chỉ huy Quân sự tỉnh Cao Bằng thông tin, các lực lượng chức năng đã phát hiện thi thể cuối cùng là nạn nhân mất tích trong vụ lũ quét xảy ra tại khu vực Ban điều hành Dự án đầu tư xây dựng tuyến cao tốc Đồng Đăng - Trà Lĩnh, xóm Bản Néng, xã Đức Long. Qua xác nhận của gia đình, nạn nhân là Đinh Thị Hải sinh năm 1989, trú tại Ninh Bình.

Lào Cai tạm ngừng tổ chức tour, tuyến du lịch đến khu vực chịu ảnh hưởng của bão

Lào Cai tạm ngừng tổ chức tour, tuyến du lịch đến khu vực chịu ảnh hưởng của bão

Nhằm tập trung ứng phó, khắc phục hậu quả bão số 10 và mưa lũ sau bão trong lĩnh vực du lịch, Sở Văn hóa, Thể thao và Du lịch tỉnh Lào Cai vừa có văn bản đề nghị các khu, điểm du lịch, cơ sở kinh doanh dịch vụ du lịch trên địa bàn tỉnh tạm ngừng tổ chức các tour, tuyến du lịch đến những khu vực chịu ảnh hưởng của bão cho đến khi có thông báo chính thức về tình hình an toàn sau bão.

Ảnh hưởng bão số 10: Sạt lở nghiêm trọng gây ách tắc giao thông đi Mù Cang Chải

Ảnh hưởng bão số 10: Sạt lở nghiêm trọng gây ách tắc giao thông đi Mù Cang Chải

Chiều 1/10, thông tin từ Công ty cổ phần Xây dựng đường bộ I - Yên Bái, tỉnh Lào Cai cho biết, do ảnh hưởng của mưa lớn kéo dài trong những ngày qua gây sạt lở nghiêm trọng tuyến đường Quốc lộ 32 với nhiều điểm sạt lở; trong đó, khu vực đèo Khau Phạ, xã Tú Lệ bị sạt lở nghiêm trọng làm chia cắt giao thông từ Nghĩa Lộ đi Mù Cang Chải và Than Uyên (Lai Châu).

Học để thay đổi cuộc sống của đồng bào

Học để thay đổi cuộc sống của đồng bào

Sáng 1/10, tại Trường Trung học phổ thông Hoàng Văn Thụ, UBND tỉnh Lạng Sơn khai mạc Tuần lễ hưởng ứng học tập suốt đời năm 2025 (từ ngày 1 - 7/10) với chủ đề: Học để phát triển bản thân, làm chủ tri thức, công nghệ, góp phần xây dựng đất nước hùng cường, thịnh vượng.

Gia Lai: Xã Ia Pa từ chối nhận 2 tuyến đường vừa sửa chữa xong đã xuống cấp

Gia Lai: Xã Ia Pa từ chối nhận 2 tuyến đường vừa sửa chữa xong đã xuống cấp

UBND xã Ia Pa (tỉnh Gia Lai) thông tin, đến hết tháng 9/2025, địa phương này vẫn chưa tiếp nhận bàn giao công trình sửa chữa đường Quang Trung và Hùng Vương tại trung tâm xã từ Ban Quản lý dự án đầu tư xây dựng huyện Ia Pa (cũ). Nguyên nhân được cho là do 2 tuyến đường này vừa được nghiệm thu, thanh toán nhưng đã xảy ra hư hỏng, xuống cấp nghiêm trọng gây bức xúc trong nhân dân.

Đà Nẵng: Đầu tư hơn 1.500 tỷ xây dựng 6 trường phổ thông nội trú liên cấp tại các xã biên giới

Đà Nẵng: Đầu tư hơn 1.500 tỷ xây dựng 6 trường phổ thông nội trú liên cấp tại các xã biên giới

Thực hiện Thông báo kết luận số 81-TB/TW ngày 18/7/2025 của Bộ Chính trị về chủ trương đầu tư xây dựng trường học cho các xã biên giới, thành phố Đà Nẵng đã khởi động Dự án xây dựng 6 Trường Phổ thông nội trú liên cấp Tiểu học - Trung học cơ sở trong năm 2025. Dự án này có tổng vốn đầu tư hơn 1.500 tỷ đồng từ ngân sách trung ương, với quy mô 141 lớp, đáp ứng nhu cầu học tập của 4.800 học sinh khu vực biên giới thành phố, dự kiến hoàn thành trong năm 2026.

Đêm hội trăng rằm: Trung thu ấm áp, ý nghĩa cho thiếu nhi vùng biên

Đêm hội trăng rằm: Trung thu ấm áp, ý nghĩa cho thiếu nhi vùng biên

Nhân dịp Tết Trung thu 2025, tối 30/9, tại Trường Trung học Cơ sở Nguyễn Trãi (xã Ia Dom), Tỉnh đoàn Gia Lai phối hợp với Trung ương Đoàn Thanh niên Cộng sản Hồ Chí Minh, Hội đồng Đội Trung ương tổ chức chương trình “Đêm hội trăng rằm” với chủ đề “Lồng đèn rạng rỡ nụ cười trẻ thơ”. Chương trình nhằm mang đến cho thiếu nhi vùng biên giới một mùa Trung thu ấm áp, nhiều ý nghĩa.