A Thui - Người giữ hồn văn hóa Rơ Ngao

A Thui - Người giữ hồn văn hóa Rơ Ngao

Ông A Thui (63 tuổi) được bà con người Rơ Ngao tại làng Kon Trang Long Loi, huyện Đăk Hà, tỉnh Kon Tum xem như người giữ hồn văn hóa của dân tộc khi am hiểu nhiều loại nhạc cụ và luôn quan tâm việc truyền dạy cồng chiêng, hát dân ca cho lớp trẻ trong làng.

* Đam mê nhạc cụ cổ truyền

 Từ nhỏ, ông A Thui đã được tiếp xúc với cồng chiêng qua người cha của mình. Trong một lần được cha đưa đi lễ hội, ông A Thui đã bị thu hút bởi âm thanh rộn rã của tiếng cồng chiêng vang khắp núi rừng. Hình ảnh đánh cồng chiêng mạnh mẽ của trai làng và những điệu múa xoang uyển chuyển của các cô gái hòa vào nhau là một hình ảnh đẹp trong tâm trí của ông.

A Thui - Người giữ hồn văn hóa Rơ Ngao ảnh 1 A Thui thử âm của những bộ cồng chiêng. Ảnh: Khoa Chương - TTXVN

Vì quá yêu văn hóa của dân tộc mình nên từ năm 13 tuổi, ông A Thui đã thuyết phục cha mẹ cho đi theo những người già trong làng để học đánh cồng chiêng. Nhờ có thiên phú về âm nhạc, ông A Thui đã sớm có thể chơi nhiều loại cồng chiêng và thể hiện nhuần nhuyễn nhiều giai điệu cồng chiêng khác nhau.

Đối với cộng đồng dân tộc Rơ Ngao nói riêng và các cộng đồng dân tộc khác tại Tây Nguyên nói chung, cồng chiêng là một loại nhạc cụ không thể thiếu trong các nghi lễ, hội. Tiếng cồng chiêng vang lên là dịp để người dân thể hiện tín ngưỡng của mình đối với thần linh và sự gắn kết trong cộng đồng.

A Thui - Người giữ hồn văn hóa Rơ Ngao ảnh 2 Ông A Thui hướng dẫn đội cồng chiêng “nhí” biểu diễn tại Lễ hội cúng “Nước Giọt”. Ảnh: Khoa Chương - TTXVN

Ông A Thui chia sẻ, để tiếng cồng chiêng được dồn dập, vang vọng hoặc nhẹ nhàng, sâu lắng, người biểu diễn phải biết điều chỉnh lực tay của mình khi đánh. Việc điều chỉnh được lực đánh, kết hợp gối chân để ngắt âm, thả âm sẽ tạo nên những giai điệu cuốn hút người nghe. Từ đó, thể hiện rõ nét những bản nhạc truyền thống, tạo nên bầu không khí mang đậm bản sắc văn hóa dân tộc.

Hiện gia đình ông A Thui đang lưu giữ một bộ cồng chiêng gồm 16 chiếc và nhiều loại nhạc cụ khác như đàn b’rot, t’rưng, ting ning, đàn sắt… Nổi bật nhất là chiếc đàn ting ning được ông A Thui chế tác công phu, tỉ mỉ từ thân cây lồ ô và thường xuyên mang đi trình diễn tại các lễ hội trong làng. Tiếng đàn ting ning trong trẻo, du dương thể hiện khát vọng về tình yêu của các đôi nam nữ và sự ấm no, hạnh phúc trong cộng đồng dân tộc tại địa phương.

Ngoài ra, ông A Thui cũng tìm tòi, học hỏi nhiều về nhạc lý nên bắt đầu “bén duyên” với nghề dạy cồng chiêng cho lớp trẻ trong làng.

* “Truyền lửa” cho thế hệ trẻ

 Cộng đồng người Rơ Ngao có nhiều nét đẹp về bản sắc, văn hóa. Tuy nhiên, những nét đẹp ấy đang bị mai một khi lớp trẻ dần tỏ ra thờ ơ với các giá trị truyền thống và theo đuổi những xu hướng mới của thời đại. Do đó, năm 2017, ông A Thui và một số nghệ nhân trong làng đã phối hợp cùng chính quyền địa phương thành lập Câu lạc bộ dân gian với hi vọng giúp cho thế hệ trẻ tiếp cận và yêu quý hơn những giá trị truyền thống của dân tộc.

A Thui - Người giữ hồn văn hóa Rơ Ngao ảnh 3 Ông A Thui biểu diễn chiếc đàn T’rưng sắt do chính ông chế tác. Ảnh: Khoa Chương - TTXVN

Thời gian đầu thành lập, Câu lạc bộ dân gian chỉ thu hút gần 10 người độ tuổi trung niên đến tham dự. Do đó, ông A Thui đã không ngại nắng, mưa để đi đến từng nhà vận động các trẻ em trong làng đến tham gia. Với những nỗ lực không biết mệt mỏi, các gia đình dần nhận thấy sự tận tâm và nhiệt huyết của ông A Thui nên đã hết lòng giúp đỡ, động viên con em theo học các nhạc cụ cổ truyền của Câu lạc bộ dân gian.

Ông A Thui cho biết: “Vào thời gian rảnh khi các em không đến trường, tôi kêu gọi các em tập trung tại nhà mình để luyện tập cồng chiêng. Khó khăn lớn nhất đối với các em khi tập chính là không hiểu rõ về nhạc lý nên còn ngập ngừng và thể hiện chưa đúng các giai điệu của bài nhạc truyền thống. Bên cạnh đó, các em còn nhỏ tuổi, chưa thể điều chỉnh lực tay của mình nên tiếng chiêng phát ra còn yếu, chưa ngân vang”.

Không nản lòng, ông A Thui kiên trì chỉ bảo từng em về cách sử dụng một chiếc cồng chiêng và nâng cao hơn nữa khả năng của mỗi người. Từ đó, nhiều em nhỏ trong làng đã biết đánh các loại cồng chiêng và cùng nhau tạo nên một đội chiêng nổi tiếng của cả làng.

A Thui - Người giữ hồn văn hóa Rơ Ngao ảnh 4 Ông A Thui dạy cồng chiêng cho các em nhỏ. Ảnh: Khoa Chương – TTXVN

Em A Tý (14 tuổi, làng Kon Trang Long Loi) cho biết, em bắt đầu tham gia lớp học đánh cồng chiêng từ năm 9 tuổi. Nhờ sự chỉ bảo tận tình và những lời động viên của thầy A Thui, em đã biết chơi cồng chiêng và một số loại đàn của dân tộc. Hiện em cơ bản đã hoàn thiện nhịp chiêng của mình và được tham gia biểu diễn tại nhiều lễ hội của làng, huyện.

Bên cạnh các loại nhạc cụ, ông A Thui cùng vợ mình là bà Y Nhuih (53 tuổi) cũng truyền dạy các điệu múa xoang và những câu hát dân ca cho các trẻ em gái và chị em trong làng. Từ đó, làng Kon Trang Long Loi dần có nhiều em gái, phụ nữ biết múa xoang, hát dân ca hơn.

Sau gần 4 năm hoạt động, Câu lạc bộ dân gian của ông A Thui đã hướng dẫn cho gần 100 người, trong đó có hơn 65 trẻ em tại làng Kon Trang Long Loi hiểu, biết và yêu hơn những giai điệu cồng chiêng và các nhạc cụ truyền thống.

A Thui - Người giữ hồn văn hóa Rơ Ngao ảnh 5 Ông A Thui cùng vợ là bà Y Nhuih (53 tuổi) chuẩn bị biểu diễn cồng chiêng. Ảnh: Khoa Chương - TTXVN

Với việc thành lập Làng du lịch cộng đồng Kon Trang Long Loi vào ngày 9/1 vừa qua, những thế hệ trẻ trong làng đã có thể kiếm thêm thu nhập thông qua việc biểu diễn các tiết mục múa xoang, đánh chiêng để phục vụ khách du lịch, qua đó vừa góp phần đưa nhịp cồng chiêng đến gần hơn với du khách, vừa góp phần lưu giữ những giá trị văn hóa quý báu của cộng đồng dân tộc tại địa phương.

Với những đóng góp ấy, ông A Thui vinh dự được Nhà nước công nhận là Nghệ nhân Ưu tú vào năm 2015 và được người dân tại làng Kon Trang Long Loi yêu quý, gọi là người “giữ hồn” văn hóa của đồng bào Rơ Ngao.

Khoa Chương

(TTXVN)

Có thể bạn quan tâm

Hỗ trợ nhân dân khắc phục hậu quả mưa lũ, ổn định đời sống

Hỗ trợ nhân dân khắc phục hậu quả mưa lũ, ổn định đời sống

Đợt mưa lũ vừa qua, nhiều gia đình tại xã Chiềng Sơ (tỉnh Sơn La) bị mất nhà cửa, tài sản và đang đối mặt với nhiều khó khăn. Sự chung tay giúp đỡ của cộng đồng là vô cùng cần thiết để giúp họ vượt qua khó khăn, sớm ổn định cuộc sống, tái thiết sản xuất, xây dựng, phát triển kinh tế gia đình.

Đề xuất xây dựng 21 trường phổ thông nội trú liên cấp cho các xã biên giới Nghệ An

Đề xuất xây dựng 21 trường phổ thông nội trú liên cấp cho các xã biên giới Nghệ An

Thực hiện Thông báo số 81-TB/TW của Bộ Chính trị về thống nhất chủ trương đầu tư xây dựng các trường phổ thông nội trú liên cấp tiểu học - trung học cơ sở tại 248 xã biên giới đất liền trên cả nước, Sở Giáo dục và Đào tạo tỉnh Nghệ An đã đánh giá, thống kê và trình danh sách 21 trường dự kiến sẽ được đầu tư xây dựng.

Nhiều dự án lớn tại Lâm Đồng tiếp tục chậm tiến độ

Nhiều dự án lớn tại Lâm Đồng tiếp tục chậm tiến độ

Theo Ban Quản lý dự án đầu tư xây dựng số 3 (trực thuộc UBND tỉnh Lâm Đồng), việc triển khai các dự án, công trình trên địa bàn tỉnh Đắk Nông (cũ) đang gặp nhiều khó khăn do thời tiết bất lợi. Thêm vào đó, một số dự án chưa được bố trí đủ vốn từ ngân sách địa phương, trong khi hạn định hoàn thành là vào cuối năm 2025.

Phát huy vai trò của nhân dân trong giữ gìn an ninh trật tự từ cơ sở

Phát huy vai trò của nhân dân trong giữ gìn an ninh trật tự từ cơ sở

Ngày 31/7, xã Quảng Uyên (tỉnh Cao Bằng) tổ chức Ngày hội Toàn dân bảo vệ an ninh Tổ quốc năm 2025. Đây là một trong 21 địa phương được Bộ Công an lựa chọn tổ chức điểm Ngày hội cấp tỉnh nhằm lan tỏa phong trào toàn dân tham gia giữ gìn an ninh trật tự ngay từ cơ sở.

Đắk Lắk quyết bứt tốc giải ngân vốn đầu tư công

Đắk Lắk quyết bứt tốc giải ngân vốn đầu tư công

Theo UBND tỉnh Đắk Lắk, tổng kế hoạch đầu tư công năm 2025 của tỉnh là 14.840 tỷ đồng (sau khi hợp nhất tỉnh Đắk Lắk và Phú Yên). Tỉnh Đắk Lắk xác định giải ngân vốn đầu tư công là nhiệm vụ chính trị trọng tâm để thúc đẩy tăng trưởng kinh tế, do đó trong thời gian tới sẽ quyết liệt thực hiện các giải pháp tháo gỡ khó khăn, đẩy nhanh giải ngân vốn đầu tư công.

Gia Lai đẩy mạnh tiêm chủng, chủ động giám sát dịch sởi

Gia Lai đẩy mạnh tiêm chủng, chủ động giám sát dịch sởi

Theo báo cáo của Sở Y tế tỉnh Gia Lai, từ đầu năm đến nay, toàn tỉnh ghi nhận 4.075 ca nghi sởi, trong đó có 594 ca dương tính, 1 ca tử vong. Số ca mắc tăng 4.060 ca, tử vong tăng 1 ca so với cùng kỳ năm 2024 (cùng kỳ năm 2024 ghi nhận 15 ca mắc/0 ca tử vong).

Thanh niên Cà Mau hỗ trợ xóa nhà tạm cho hàng trăm gia đình chính sách

Thanh niên Cà Mau hỗ trợ xóa nhà tạm cho hàng trăm gia đình chính sách

Tuổi trẻ tỉnh Cà Mau đã triển khai chuỗi hoạt động "Đền ơn đáp nghĩa - Uống nước nhớ nguồn" với nhiều dấu ấn thiết thực nhân kỷ niệm 78 năm Ngày Thương binh - Liệt sĩ (27/7/1947 - 27/7/2025). Nổi bật nhất là việc ra quân cao điểm hỗ trợ phong trào "xóa nhà tạm, nhà dột nát", góp phần mang lại mái ấm khang trang cho nhiều gia đình chính sách.

Vượt khó, tận tâm để gần dân

Vượt khó, tận tâm để gần dân

Từ ngày 1/7/2025, cùng với cả nước, tỉnh Khánh Hòa chính thức vận hành mô hình chính quyền địa phương 2 cấp, đánh dấu một bước chuyển mình quan trọng trong công cuộc cải cách hành chính.

Nghệ An: Hàng trăm ngôi nhà bị sạt lở, nằm cheo leo bên vực sông sau khi lũ dữ quét qua

Nghệ An: Hàng trăm ngôi nhà bị sạt lở, nằm cheo leo bên vực sông sau khi lũ dữ quét qua

Hoàn lưu bão số 3 đã gây ra đợt mưa lũ khốc liệt trên địa bàn các xã miền núi phía Tây của tỉnh Nghệ An, làm hơn 7.000 căn nhà bị ảnh hưởng, trong đó gần 420 căn sập, vùi lấp hoặc bị cuốn trôi hoàn toàn; 5.430 căn nhà khác bị ngập sâu trong nước, tài sản hư hỏng nặng, 1.240 căn tốc mái, nhiều căn bị thiệt hại trên 70%.

Mưa lũ đi qua, tình người ở lại

Mưa lũ đi qua, tình người ở lại

Từ ngày 26 đến sáng 27/7, trên địa bàn tỉnh Sơn La đã xảy ra mưa vừa đến mưa to, có nơi mưa rất to. Mưa lớn kéo dài dẫn đến lũ ống, lũ quét, khiến người dân một số xã dọc sông Mã, tỉnh Sơn La bị bất ngờ, không kịp ứng phó, nhiều tài sản, diện tích lúa hoa màu, ao nuôi trồng thuỷ sản bi ngập và cuốn trôi. Nhiều công trình dân sinh bị ảnh hưởng, hệ thống điện, liên lạc, giao thông bị gián đoạn nghiêm trọng và nhiều tuyến đường bị hư hỏng… Nhưng trong mưa lũ, tình người, tình quân dân lại càng thêm gắn bó, qua đó phần nào giúp người dân có thêm động lực để vực dậy cuộc sống sau những đổ nát, hoang tàn.

Khắc phục hậu quả mưa lũ: Bản giúp bản, xã giúp xã, trường giúp trường

Khắc phục hậu quả mưa lũ: Bản giúp bản, xã giúp xã, trường giúp trường

Với tinh thần "Bản giúp bản, xã giúp xã, trường giúp trường", những ngày này, hàng ngàn người dân, giáo viên tại các bản, xã, trường không bị ảnh hưởng, hoặc ít thiệt hại hơn bởi lũ lụt, đã tình nguyện về vùng lũ các xã miền Tây Nghệ An, mang theo cuốc, xẻng, hỗ trợ lương thực, đồ dùng thiết yếu để giúp đồng bào vùng ngập nặng dọn dẹp vệ sinh, khắc phục hậu quả mưa lũ, ổn định cuộc sống.

Ca mổ tái sinh cuộc đời cho thiếu nữ người Mông

Ca mổ tái sinh cuộc đời cho thiếu nữ người Mông

Ngày 29/7, Bệnh viện Trung ương Quân đội 108 cho biết, những ngày cuối tháng 7/2025, tại Trung tâm Phẫu thuật sọ mặt và Tạo hình của Bệnh viện đã diễn ra ca mổ kéo dài 9 giờ loại bỏ khối u và tái tạo gương mặt cho một thiếu nữ người Mông.

Cao Bằng đảm bảo an toàn lưới điện trong mùa mưa lũ

Cao Bằng đảm bảo an toàn lưới điện trong mùa mưa lũ

Cao Bằng là tỉnh miền núi, địa hình phức tạp, thường xuyên bị thiệt hại về công trình hạ tầng, công trình điện trong mùa mưa bão. Trước diễn biến thời tiết phức tạp, mưa bão, lũ quét và sạt lở đất gây thiệt hại nặng nề cho hệ thống lưới điện, đặc biệt là tại các xã vùng sâu vùng xa, Công ty Điện lực Cao Bằng đã chủ động triển khai nhiều biện pháp đồng bộ nhằm đảm bảo an toàn lưới điện trong mùa mưa bão năm 2025.

Ấm lòng những nghĩa cử ở vùng tâm lũ

Ấm lòng những nghĩa cử ở vùng tâm lũ

Từ đêm 22 đến sáng 23/7, hoàn lưu bão số 3 (WIPHA) và lũ lụt cực đoan đã gây thiệt hại lớn về tính mạng, tài sản, của cải đối với nhân dân các xã miền núi phía Tây tỉnh Nghệ An. Những ngày qua, với tinh thần “tương thân, tương ái”, “lá lành đùm lá rách”, đồng bào các dân tộc ở các xã vùng cao Nghệ An đã chủ động, tích cực triển khai nhiều cách làm hay, ý nghĩa, nhân văn, hiệu quả trong việc hỗ trợ người dân trong khắc phục hậu quả thiên tai, sớm ổn định cuộc sống.

Giúp đồng bào dân tộc thiểu số tự tin sử dụng tiện ích số

Giúp đồng bào dân tộc thiểu số tự tin sử dụng tiện ích số

Tại xã Phú Nghĩa (tỉnh Đồng Nai), nơi đồng bào dân tộc thiểu số chiếm 33,54%, với sự đồng lòng của cán bộ, công chức và nhiệt huyết của thanh niên, từ việc giúp người dân khai hồ sơ đến hỗ trợ công nghệ cho những người ít tiếp xúc với tin học, mô hình chính quyền địa phương 2 cấp đang giúp xóa bỏ rào cản hành chính.

Phát triển cây sả theo hướng bền vững ở xã cù lao

Phát triển cây sả theo hướng bền vững ở xã cù lao

Là cây gia vị cũng như cây dược liệu, cây sả được sử dụng rộng rãi trong ẩm thực, chế biến dược phẩm, mang lại giá trị kinh tế cao nên được Ủy ban nhân dân xã cù lao Tân Phú Đông, tỉnh Đồng Tháp lựa chọn làm cây trồng chủ lực trong mục tiêu tái cơ cấu sản xuất nông nghiệp thích ứng biến đổi khí hậu tại vùng cồn bãi, cù lao nhiều khó khăn.

Nghệ An dồn sức khắc phục hậu quả lũ dữ

Nghệ An dồn sức khắc phục hậu quả lũ dữ

Tại khu vực miền núi phía Tây tỉnh Nghệ An, từ ngày 24/7, mực nước trên sông Lam, Nậm Mộ, Nậm Nơn... giảm mạnh. Tình trạng ngập lụt tại các vùng tâm lũ thuộc các xã Con Cuông, Mường Xén, Tương Dương, Mỹ Lý, Nhôn Mai... đã bớt căng thẳng, nhiều nơi nước đã rút cạn.