Chính phủ kiên trì nguyên tắc 3 trụ cột kinh tế - xã hội - môi trường

Tổng Bí thư, Chủ tịch nước Nguyễn Phú Trọng đến dự và phát biểu tại Hội nghị triển khai Nghị quyết của Quốc hội khóa XIV về nhiệm vụ phát triển kinh tế, xã hội năm 2019. Ảnh: Lê Trí Dũng - TTXVN

Tổng Bí thư, Chủ tịch nước Nguyễn Phú Trọng, Thủ tướng Chính phủ Nguyễn Xuân Phúc, Chủ tịch Quốc hội Nguyễn Thị Kim Ngân, các Phó Thủ tướng Chính phủ và lãnh đạo các bộ, ngành, địa phương dự Hội nghị.

Chính phủ không bao giờ cho phép ngủ quên trên vòng nguyệt quế

Phát biểu khai mạc, Thủ tướng Nguyễn Xuân Phúc cho biết, mọi thành quả và khó khăn năm 2018 đều tác động quan trọng đến tinh thần và quyết tâm của năm 2019 - năm chúng ta bắt đầu tiệm cận với Đại hội Đảng các cấp, tiến tới Đại hội lần thứ XIII của Đảng. Năm 2019 càng trở nên quan trọng về mọi phương diện chính trị, kinh tế và xã hội. Các thành quả từ đầu nhiệm kỳ đến nay là kết quả của sự lãnh đạo sâu sắc, quyết liệt của Ban Chấp hành Trung ương, đứng đầu là đồng chí Tổng Bí thư, sự đồng thuận của Quốc hội, sự ủng hộ của cả hệ thống chính trị cùng với nhiều nỗ lực vượt bậc của các tỉnh, thành trong cả nước. Tất cả điều đó tiếp thêm sức mạnh lớn lao cho Chính phủ kể từ ngày đầu nhận trọng trách trước Đảng, Nhà nước và nhân dân.

“Tôi muốn nhấn mạnh điều này vì có những hoàn cảnh và thời điểm chúng ta đứng trước khó khăn rất lớn, không nằm trong mọi kịch bản hay dự đoán, nhưng chúng ta đã vượt qua được hành trình gian truân và có ý nghĩa”, Thủ tướng nói và dẫn chứng, năm 2016 ta trải qua hạn hán lớn nhất sau một thế kỷ thì hôm nay lần đầu tiên trong lịch sử, nông nghiệp xuất khẩu được 40 tỷ USD. Từ năm 2008 đến nay, lần đầu trong 10 năm, nền kinh tế chúng ta đã không chỉ đạt mà còn vượt mức tăng trưởng 0,38 điểm phần trăm, từ 6,7% đã lên mức 7,08% trong năm 2018.

Nếu năm 2017, xuất siêu đạt mức kỷ lục 2,1 tỷ USD, năm 2018, dự kiến đạt mức xuất siêu kỷ lục, lên đến trên 7 tỷ USD, gấp hơn 3 lần kỷ lục mà chúng ta đã xác lập được. Đặc biệt, tăng trưởng xuất khẩu của khu vực trong nước đạt 17%, cao hơn khu vực FDI 14%. Điều càng có ý nghĩa trong bối cảnh xung đột thương mại Mỹ - Trung, Việt Nam có 2 năm “vàng son” liên tiếp về kỷ lục xuất khẩu. Trong khi Việt Nam thuộc nhóm các quốc gia tăng trưởng kinh tế cao và ổn định hàng đầu châu Á, chất lượng tăng trưởng của chúng ta lại có sự cải thiện rõ nét, thể hiện qua tốc độ tăng năng suất lao động. Và đặc biệt, tốc độ tăng trưởng kinh tế cao kỷ lục trong 10 năm nhưng tăng trưởng tín dụng chỉ đạt dưới 14% so với 17-18% của các năm trước, công nghiệp khai khoáng giảm gần 4%, công nghiệp chế biến, chế tạo tăng lên trên 12%.

“Rõ ràng, chúng ta đang có sự chuyển dịch về mô hình tăng trưởng và sự thăng tiến cao hơn về chuỗi giá trị”, Thủ tướng nhấn mạnh.

Theo Thủ tướng, “điều đáng mừng là Nghị quyết của Trung ương về kinh tế tư nhân đang thực sự đi vào cuộc sống, chưa thời điểm nào chúng ta được chứng kiến sự lớn mạnh của một quyết tâm vươn ra biển lớn của kinh tế tư nhân như trong 2 năm qua”. Trước đây, chúng ta lo lắng sợ sụp đổ tài khóa quốc gia, lần đầu tiên, đến 27/12/2018, vượt thu ngân sách so với dự toán đã lên trên 3,5 tỷ USD, dự trữ ngoại hối đạt kỷ lục, nợ xấu giảm rất sâu. Nhiệm vụ về an sinh xã hội, giảm nghèo bền vững đều thực hiện tốt. Nhiều kết quả về văn hóa, xã hội, đặc biệt thành tích về thể thao gây ấn tượng.

Thủ tướng nhấn mạnh điểm đặc biệt là nhiều vụ án tham nhũng lớn được thanh tra, điều tra nghiêm túc và đưa ra xét xử nghiêm minh. “Điều tôi muốn nhấn mạnh là niềm tin của nhân dân vào sự lãnh đạo của Đảng, quyết tâm giải quyết những vấn đề của đất nước – từ quyết tâm phòng, chống tham nhũng đến những vấn đề môi trường, nông nghiệp, nông dân… chưa bao giờ lớn và sâu sắc như lúc này”, Thủ tướng khẳng định.

Cho rằng, mọi chủ trương, nghị quyết của Đảng, Quốc hội được Chính phủ thực hiện nghiêm túc, đạt được kết quả cụ thể, theo Thủ tướng, đó là sự nỗ lực không ngừng nghỉ của cả hệ thống chính trị, “điều này khẳng định con đường ta chọn là đúng, tư duy của ta không lỗi nhịp mà đem lại cho ta khả năng chủ động, ứng phó với xu thế phát triển toàn cầu”.

Thủ tướng cho biết, Hội nghị không chỉ tổng kết tình hình kinh tế - xã hội năm 2018, nhằm đề ra nhiệm vụ, giải pháp năm 2019 mà còn soi chiếu lại tất cả hành trình từ đầu nhiệm kỳ đến nay, vì thành quả đạt được của năm 2018 chính là kết quả của những chính sách, những hành động đã được thực hiện ngay từ lúc bắt đầu nhiệm kỳ, kế thừa cả những thành quả đã đạt được trước đó và những gì chưa đạt được cũng sẽ là sự phản ánh những tồn tại và yếu kém của toàn bộ quá trình, đòi hỏi phải xem xét một cách khách quan, tổng thể và có tính hệ thống.

Gợi ý một số nội dung chính để Hội nghị thảo luận, Thủ tướng cho rằng cần tìm giải pháp mạnh mẽ khơi thông và huy động mọi nguồn lực cho phát triển. Khắc phục nhanh những chậm trễ, trì trệ, kém hiệu quả trong xây dựng cơ chế, chính sách và trong tổ chức thực hiện. “Chúng ta không thể đổ lỗi cho cơ chế, chính sách vì thể chế pháp luật đều do cán bộ, công chức làm ra, do sự hạn chế về tư duy, tầm nhìn, do cách chúng ta thực hiện và quản lý”, Thủ tướng nêu rõ.

Thủ tướng cũng cho rằng cần làm rõ những rào cản làm kinh tế tư nhân không bứt phá được, đặc biệt là kinh tế hộ khó chuyển đổi thành doanh nghiệp, những nút thắt của doanh nghiệp ứng dụng công nghệ và đầu tư vào nông nghiệp; tiếp tục đẩy mạnh phòng, chống tham nhũng, lãng phí, đi liền với hoàn thiện thể chế pháp luật, có cơ chế kiểm tra, giám sát, kiểm soát quyền lực. Phát hiện và sửa ngay những quy định, sơ hở, mâu thuẫn dễ tiêu cực, quan liêu, xa dân, giải quyết tốt các yếu kém, để làm sao cả hệ thống chuyển động, cơ bản khắc phục tình trạng trên nóng dưới lạnh mà người dân còn phàn nàn. Kiểm tra lại mục tiêu Chính phủ điện tử, Chính phủ số, các chỉ số kiến tạo phát triển, đánh giá toàn bộ thực trạng và tiềm năng của các nền kinh tế có tính chủ lực nhằm kiến tạo sức bật mới cho phát triển.

“Dù những con số về tình hình kinh tế - xã hội năm 2018 đáng khích lệ, nhưng không con số nào đo lường được sự cố gắng của toàn bộ hệ thống chính trị trên mục tiêu đưa Việt Nam tiến nhanh trên con đường độc lập, tự cường và thịnh vượng. Chính phủ không bao giờ cho phép ngủ quên trên vòng nguyệt quế”, Thủ tướng bày tỏ.

Trên tinh thần đó, Thủ tướng yêu cầu cần triển khai toàn diện chương trình phát triển kinh tế - xã hội với 12 chữ “kỷ cương, liêm chính, hành động, sáng tạo, hiệu quả, bứt phá”, quan điểm là không đánh đổi, lựa chọn giữa tốc độ và chất lượng tăng trưởng mà phải đảm bảo cả 2 là phát triển nhanh và bền vững. Chính phủ kiên trì nguyên tắc 3 trụ cột gồm kinh tế, xã hội và môi trường.

“Năm 2019, tôi sẽ trực tiếp đánh giá lại các vấn đề như các tư duy hình thành chính sách, những yếu kém của nền kinh tế, cách khắc phục các dự án thua lỗ kéo dài, qua đó phải chỉ ra những giá trị kế thừa và những bài học kinh nghiệm lớn để chỉnh đốn một cách nghiêm túc”, Thủ tướng cho hay.

Kiên quyết xử lý, khắc phục tình trạng "tham nhũng vặt"

Hội nghị đã nghe báo cáo tóm tắt về kết quả thực hiện kế hoạch phát triển kinh tế - xã hội năm 2018, kế hoạch năm 2019; kiểm điểm công tác chỉ đạo, điều hành của Chính phủ năm 2018; dự thảo Nghị quyết của Chính phủ về nhiệm vụ, giải pháp chủ yếu thực hiện Kế hoạch phát triển kinh tế - xã hội và dự toán ngân sách nhà nước năm 2019 (Nghị quyết 01); dự thảo Nghị quyết về tiếp tục thực hiện những nhiệm vụ, giải pháp chủ yếu cải thiện môi trường kinh doanh, nâng cao năng lực cạnh tranh quốc gia năm 2019 và định hướng đến năm 2021. 

Giới thiệu dự thảo Nghị quyết 01 của Chính phủ, Phó Thủ tướng Vương Đình Huệ cho biết, năm 2019 được xác định là năm bứt phá để thực hiện thành công kế hoạch 5 năm giai đoạn 2016-2020 và kỷ niệm 50 năm thực hiện Di chúc của Chủ tịch Hồ Chí Minh. Với phương châm hành động là: "Kỷ cương, liêm chính, hành động, sáng tạo, bứt phá, hiệu quả", Chính phủ đề ra 4 trọng tâm chỉ đạo điều hành. Theo đó, nâng cao năng lực nội tại, khả năng chống chịu của nền kinh tế. Củng cố nền tảng vĩ mô, duy trì và khơi thông các động lực tăng trưởng. Quyết liệt thực hiện các đột phá chiến lược, cơ cấu lại nền kinh tế, đổi mới mô hình tăng trưởng; đẩy mạnh ứng dụng khoa học, công nghệ, đổi mới sáng tạo, khởi nghiệp.

Xây dựng bộ máy kỷ cương, liêm chính, hành động, phục vụ; tiếp tục tạo môi trường đầu tư, kinh doanh thuận lợi. Tập trung hoàn thiện thể chế, nâng cao chất lượng xây dựng và thực thi pháp luật. Siết chặt kỷ luật, kỷ cương hành chính, công vụ. Chú trọng cải cách hành chính, xây dựng Chính phủ điện tử gắn với sắp xếp tổ chức bộ máy biên chế tinh gọn, hiệu lực, hiệu quả. Đổi mới và tăng cường hiệu quả hoạt động tư pháp.

Phát triển toàn diện, hài hòa các lĩnh vực văn hóa, xã hội, nâng cao đời sống của nhân dân; xây dựng con người Việt Nam đáp ứng yêu cầu phát triển bền vững đất nước; đẩy mạnh phong trào thi đua yêu nước, kỷ niệm 50 năm thực hiện Di chúc Chủ tịch Hồ Chí Minh; tăng cường quản lý tài nguyên, bảo vệ môi trường, phòng chống thiên tai, ứng phó với biến đổi khí hậu. Củng cố quốc phòng, an ninh, bảo vệ vững chắc độc lập, chủ quyền, thống nhất, toàn vẹn lãnh thổ; bảo đảm an ninh chính trị, trật tự an toàn xã hội; đẩy mạnh công tác đối ngoại và hội nhập quốc tế.

Chủ động, tích cực tham gia chuẩn bị Đại hội Đảng các cấp tiến tới Đại hội lần thứ XIII của Đảng. Tập trung tổng kết và xây dựng Chiến lược phát triển kinh tế - xã hội 10 năm giai đoạn 2021-2030 và Kế hoạch phát triển kinh tế - xã hội 5 năm giai đoạn 2021-2025.

Dự thảo Nghị quyết đề ra 8 nhóm nhiệm vụ, giải pháp trọng tâm với 45 nhiệm vụ, giải pháp và 188 nhiệm vụ cụ thể. Trong đó, tập trung củng cố nền tảng kinh tế vĩ mô, kiểm soát lạm phát, bảo đảm các cân đối lớn của nền kinh tế với 6 nhiệm vụ, giải pháp với nội dung trọng tâm là điều hành chính sách tiền tệ chủ động, linh hoạt và thận trọng, phối hợp hài hòa với chính sách tài khóa và các chính sách vĩ mô khác, nhất quán mục tiêu xuyên suốt là duy trì ổn định kinh tế vĩ mô, kiểm soát lạm phát, bảo đảm các cân đối lớn của nền kinh tế. Tăng trưởng tín dụng đi đôi với cơ cấu lại và nâng cao chất lượng tín dụng, tập trung tín dụng cho các lĩnh vực sản xuất, nhất là các lĩnh vực ưu tiên; đẩy mạnh bao phủ tín dụng, đẩy lùi tín dụng ”đen”; Mở rộng áp dụng hóa đơn điện tử, cơ bản hoàn thành trong năm 2019 ở Hà Nội, Thành phố Hồ Chí Minh và các thành phố lớn; Tiết kiệm chi thường xuyên, không bố trí kinh phí cho các nhiệm vụ chi chưa thực sự cấp thiết; Cân đối nguồn lực để thực hiện đúng lộ trình cải cách chính sách tiền lương và bảo hiểm xã hội theo Nghị quyết Trung ương.

Chính phủ xác định thực hiện quyết liệt các đột phá chiến lược, cơ cấu lại nền kinh tế, đổi mới mô hình, nâng cao chất lượng tăng trưởng; thực hiện quyết liệt các đột phá chiến lược, cơ cấu lại nền kinh tế, đổi mới mô hình, nâng cao chất lượng tăng trưởng. Trong đó nhấn mạnh, khơi thông thể chế để tăng cường huy động và sử dụng có hiệu quả nguồn lực xã hội; đề cao vai trò, trách nhiệm người đứng đầu của các bộ, ngành, địa phương, đơn vị trong việc thúc đẩy giải ngân vốn đầu tư công; công khai kết quả thực hiện. Thu hút chọn lọc, có hiệu quả nguồn vốn đầu tư từ nước ngoài trong tình hình mới; công khai doanh nghiệp đã cổ phần hóa, đủ điều kiện nhưng chưa niêm yết trên thị trường chứng khoán và xem xét trách nhiệm người đứng đầu.

Chính phủ tập trung phát triển toàn diện, hài hòa các lĩnh vực văn hóa, xã hội, không ngừng nâng cao đời sống vật chất, tinh thần của nhân dân, kịp thời chấn chỉnh những hạn chế, bất cập, không để độc quyền, lãng phí trong in, phát hành, sử dụng sách giáo khoa. Tổ chức các kỳ thi nghiêm túc, an toàn, chất lượng, Đẩy mạnh công tác phòng, chống tệ nạn xã hội, phòng chống bạo lực gia đình, học đường, bệnh viện, xâm hại trẻ em.

Chính phủ tăng cường, nâng cao hiệu quả công tác thanh tra, kiểm tra, tiếp công dân, giải quyết khiếu nại, tố cáo; đẩy mạnh công tác phòng, chống tham nhũng, thực hành tiết kiệm, chống lãng phí. Qua đó, thực hiện nghiêm trách nhiệm tiếp công dân của người đứng đầu; kiểm tra, rà soát, giải quyết dứt điểm các vụ khiếu nại, tố cáo phức tạp, kéo dài, dư luận xã hội quan tâm. Triển khai đồng bộ, quyết liệt các giải pháp phòng chống tham nhũng, lãng phí; Tăng cường thanh tra, kiểm tra, điều tra, kiểm toán; Đẩy nhanh tiến độ điều tra, truy tố, xét xử, thi hành án đối với các vụ án tham nhũng, thu hồi triệt để tài sản bị thất thoát; kiên quyết xử lý, khắc phục tình trạng "tham nhũng vặt".

Bên cạnh đó, Chính phủ chú trọng xây dựng bộ máy tinh gọn, hiệu lực, hiệu quả; siết chặt kỷ luật, kỷ cương; xây dựng Chính phủ điện tử phục vụ người dân và doanh nghiệp; tăng cường quốc phòng, an ninh, nâng cao hiệu quả công tác đối ngoại, hội nhập quốc tế, giữ vững môi trường hòa bình, ổn định để phát triển; đẩy mạnh thông tin và truyền thông; tăng cường công tác phối hợp giữa Chính phủ và các cơ quan của Đảng, Nhà nước, các đoàn thể.