Lớp học bảo tồn văn hoá H’Mông tại bản Cát Cát, Sapa

Lớp học bảo tồn văn hoá H’Mông tại bản Cát Cát, Sapa

Giữa bản Cát Cát (phường Sapa, tỉnh Lào Cai) tấp nập du khách, có một lớp học học bảo tồn văn hoá H’Mông và người thầy lặng lẽ trao truyền những giá trị truyền thống cho những đứa trẻ trong bản.

Trong một góc nhỏ bình dị giữa bản Cát Cát, tiếng hát ngập tràn trong nắng sớm, những đứa trẻ người H'Mông ngân vang bài ca về Bác Hồ kính yêu. Những ánh mắt trong veo, nụ cười rạng rỡ của các em níu bước chân du khách. Không gian ấy không chỉ là lớp học, mà là một mái nhà của ký ức, nơi những giá trị văn hóa đang được truyền trao bằng cả trái tim.

Sau khi nghỉ hưu vào tháng 4/2019, ông Giàng Seo Gà (66 tuổi, Nguyên Giám đốc Trung tâm văn hóa huyện Sa Pa (nay là phường Sa Pa), nghệ nhân ưu tú của người H'Mông) đã nhận lời mời của Công ty du lịch Cát Cát đứng lớp truyền dạy văn hóa H'Mông. Lớp học của ông Giàng Seo Gà chỉ có một tấm bảng đen nhỏ, vài viên phấn, dụng cụ thủ công, cùng với những tâm hồn thơ trẻ, đầy háo hức khám phá cội nguồn.

Các em nhỏ từ lớp 1 đến lớp 9 ngồi quây quần bên nhau, nghe thầy giảng giải bằng cả tiếng H'Mông và tiếng Việt. Không khí giản dị, gần gũi mà lấp lánh một điều gì rất thiêng liêng, như lời ông bộc bạch: Từng nét vẽ trên bảng, là từng sợi dây kết nối thế hệ hôm nay với truyền thống cha ông.

lophoc-6.jpg
Ông Giàng Seo Gà, 66 tuổi, nghệ nhân ưu tú của người H'Mông, nhiều năm cần mẫn truyền dạy văn hoá H'Mông cho các em nhỏ tại bản Cát Cát.

“Nhiều khoảng thời gian tôi gặp áp lực khi truyền dạy văn hoá cho các em, nhưng tôi luôn cố gắng giải thích chi tiết, cụ thể nhất, bằng song ngữ, từ tiếng H'Mông dịch sang tiếng Việt… để các em nắm bắt được tất cả những văn hóa truyền thống của người H'Mông. Và khi có những nhà nghiên cứu hỏi các em: Hoa văn này có ý nghĩa như thế nào? Cửa chính, cửa phụ, bàn thờ… được sắp đặt ở đâu? Tại sao có tục lệ đó?… Tôi muốn các em đủ hiểu biết để trả lời được những điều ấy, không chỉ bằng trí nhớ mà bằng sự tự hào”, ông Giàng Seo Gà nói, ánh mắt xa xăm nhưng rực lên niềm tin.

Có những em không nói được tiếng H'Mông. Về nhà, nói chuyện với cha mẹ bằng tiếng phổ thông mà cha mẹ nhiều người không biết chữ, không hiểu tiếng phổ thông, nên khoảng cách thế hệ càng rộng hơn. Lớp học nhỏ tại bản Cát Cát vì thế không chỉ là nơi lưu giữ ký ức dân tộc, mà còn là nhịp cầu nối giữa các bậc cha mẹ với con cái; là nơi để những đứa trẻ biết rằng, đằng sau mỗi khúc dân ca, mỗi đường kim mũi chỉ, là lịch sử, là cả một hồn cốt dân tộc đang đợi được đánh thức.

lophoc-10.jpg
Lớp học bảo tồn văn hoá H’Mông tại bản Cát Cát (Lào Cai)
lophoc-12.jpg
Các em nhỏ say sưa luyện viết chữ H'Mông trong lớp học.

Tại lớp học, ông Giàng Seo Gà cần mẫn truyền dạy cho các em nhỏ chữ viết của người H'Mông, cùng những phong tục, tập quán, làn điệu dân ca, điệu múa dân vũ, kỹ thuật thêu thùa, in sáp ong, thổi kèn lá, kèn môi… để các em nhỏ học và ghi nhớ sâu trong trí óc của mình về cội nguồn với những nét truyền thống của dân tộc mình.

Lịch học cũng được sắp xếp linh hoạt để phù hợp với cuộc sống của các em. Vào những ngày thường, khi các em bận học ở trường, lớp văn hóa sẽ mở vào cuối tuần. Riêng trong kỳ nghỉ hè, các em được học liên tục suốt ba tháng, mỗi buổi kéo dài 45 phút, nghỉ 15 phút rồi lại tiếp tục, đều đặn từ sáng đến chiều.

lophoc-5.jpg
lophoc-3.jpg
Tấm bảng nhỏ chắp cánh con chữ cho trẻ em vùng cao.

Bên cạnh đó, ông Giàng Seo Gà còn dạy các em những bài hát tam ca bằng tiếng H'Mông, tiếng Việt và tiếng Anh để rồi từ lớp học nhỏ ấy, những “nghệ sĩ nhí” người H'Mông đã tự tin bước ra biểu diễn tại Hà Nội, tại Sapa trong những sự kiện văn hóa lớn.

“Năm ngoái, tại Lễ công bố quyết định và trao chứng nhận di sản văn hóa phi vật thể cấp Quốc gia Nghệ thuật làm trang phục của người H'Mông đen, các em nhỏ trong lớp của tôi đã được mời biểu diễn. Đó là niềm vui không thể đo đếm”, ông Giàng Seo Gà kể.

Trước đây, Cát Cát từng là một vùng khó khăn, trẻ em bỏ học, lang thang, tình trạng chèo kéo khách du lịch, gây nhiều phiền hà cho du khách. Nhưng kể từ khi mô hình du lịch cộng đồng được phát triển, cuộc sống của người dân thay đổi rõ rệt và lớp học của ông Giàng Seo Gà chính là một “mắt xích” quan trọng trong hành trình ấy.

lophoc-14.jpg
Các em nhỏ say sưa tập thêu tranh lưu niệm, gìn giữ nét đẹp văn hóa truyền thống.
lophoc-15.jpg
Một em nhỏ tỉ mỉ thêu từng đường kim, mũi chỉ.

Công ty du lịch Cát Cát còn hỗ trợ mỗi em 100.000 đồng/ngày khi tham gia lớp học, đây vừa là động lực, vừa là cách kéo các em rời xa những thói quen không lành mạnh. “Không xin kẹo, xin tiền; không chèo kéo du khách, bán hàng rong… mà học để làm người H'Mông tự tin, tự trọng”, ông Giàng Seo Gà nói.

“Nhiều em nhỏ nói: Sau này cháu muốn làm thầy giáo như ông. Nghe vậy, tôi xúc động lắm. Những gì mình đang làm sẽ được tiếp nối bởi chính các em nhỏ trong lớp học…”, giọng ông chùng xuống, ánh mắt ánh lên niềm tin.

Dưới mái nhà mộc mạc ấy, từng thế hệ học sinh đã và đang dần lớn lên cùng những câu chuyện, bài học, tiếng khèn, điệu hát H'Mông... Không chỉ giữ lại nét đẹp của bản làng, ông Giàng Seo Gà còn đang gieo vào lòng các em niềm tự hào sâu sắc rằng mình là người H'Mông, mình có văn hóa, có những giá trị truyền thống để gìn giữ.

Có thể bạn quan tâm

Phá thế cô lập nhiều ngày sau mưa lớn, lũ dữ ở Na Kho

Phá thế cô lập nhiều ngày sau mưa lớn, lũ dữ ở Na Kho

Rạng sáng 29/9, trận lũ ống, lũ quét xảy ra trên địa bàn xã Nga My (tỉnh Nghệ An) đã gây thiệt hại nặng nề đối với địa bàn xã nghèo này. Ngoài thiệt hại về kinh tế, giao thông, hệ thống thủy lợi, nhà cửa, mưa lũ đã gây sạt lở núi nghiêm trong, làm cô lập nhiều bản làng vùng sâu, vùng xa, vùng khó khăn nhiều ngày.

Nhận diện rào cản để giúp người dân vùng cao tiếp cận chuyển đổi số

Nhận diện rào cản để giúp người dân vùng cao tiếp cận chuyển đổi số

Tại các vùng cao, vùng khó của tỉnh Quảng Trị, việc chuyển đổi số để xây dựng chính quyền điện tử vẫn còn nhiều rào cản rất lớn. Chính quyền các địa phương đang nỗ lực khắc phục khó khăn, tháo gỡ các điểm nghẽn trong chuyển đổi số để thúc đẩy phát triển kinh tế - xã hội của địa phương.

Sau lũ dữ, người Ơ Đu hỗ trợ nhau di chuyển nhà ra khỏi nơi sạt lở suối Nậm Ngân

Sau lũ dữ, người Ơ Đu hỗ trợ nhau di chuyển nhà ra khỏi nơi sạt lở suối Nậm Ngân

Đồng bào dân tộc Ơ Đu là một trong 10 dân tộc ít người nhất của cả nước. Tại tỉnh Nghệ An, người Ơ Đu tập trung sinh sống ở bản Văng Môn (xã Nga My) với hơn 100 hộ, hơn 340 nhân khẩu. Trong ngày 29/9 vừa qua, mưa lớn, lũ cường suất mạnh, dâng nhanh trên suối Nậm Ngân đã gây ngập lụt nhiều ngôi nhà trong bản với mực nước từ 0,5 đến gần 1m.

Điện lực Lạng Sơn dồn lực sớm cấp điện cho khách hàng sau bão lũ

Điện lực Lạng Sơn dồn lực sớm cấp điện cho khách hàng sau bão lũ

Mưa lớn kéo dài do ảnh hưởng hoàn lưu bão số 11 khiến hệ thống cấp điện sinh hoạt, sản xuất của ngành điện thiệt hại nặng. Ngành điện lực Lạng Sơn đã triển khai các giải pháp để cấp điện trở lại phục vụ khôi phục sản xuất, sinh hoạt cho khách hàng được an toàn sau lũ lụt.

Hỗ trợ người dân vùng lũ Thanh Hóa tái thiết sản xuất

Hỗ trợ người dân vùng lũ Thanh Hóa tái thiết sản xuất

Chịu ảnh hưởng trực tiếp của cơn bão số 10 và hoàn lưu sau bão, nhiều địa phương ở Thanh Hóa bị ngập lụt, sạt lở nghiêm trọng, ảnh hưởng rất lớn đến tình hình kinh tế - xã hội nói chung và sản xuất nông nghiệp nói riêng.

Tiếp sức cho học sinh vùng cao Quảng Ngãi đến trường

Tiếp sức cho học sinh vùng cao Quảng Ngãi đến trường

Năm học 2025 - 2026, tại nhiều trường học ở khu vực phía Tây tỉnh Quảng Ngãi, các thầy cô giáo đã nỗ lực khắc phục khó khăn với những cách làm sáng tạo góp phần nâng cao chất lượng dạy và học, duy trì sĩ số lớp học.

'Vòng tay bình an' cho vùng đất Thái Nguyên

'Vòng tay bình an' cho vùng đất Thái Nguyên

Giữa lũ dữ, tinh thần đoàn kết, sẻ chia và sự chủ động ứng phó của chính quyền, lực lượng hộ đê và nhân dân đã tạo nên “vòng tay bình an” cho vùng đất Thái Nguyên.

Thái Nguyên: Giám sát chặt chẽ, không để bệnh tay - chân - miệng lây lan trong trường học

Thái Nguyên: Giám sát chặt chẽ, không để bệnh tay - chân - miệng lây lan trong trường học

Sáng 9/10, Trung tâm Y tế Bắc Kạn thông báo về việc phát hiện ổ dịch tay - chân - miệng tại Trường Mầm non Đồng Thắng, xã Bạch Thông, tỉnh Thái Nguyên. Lãnh đạo UBND xã ngay trong sáng 9/10 trực tiếp đến trường học nắm bắt tình hình, chỉ đạo các biện pháp xử lý nếu tiếp tục phát hiện ca bệnh mới.

Nước lũ rút, Cao Bằng khẩn trương khắc phục hậu quả, ổn định đời sống người dân

Nước lũ rút, Cao Bằng khẩn trương khắc phục hậu quả, ổn định đời sống người dân

Tính đến 9h sáng nay 9/10, nước lũ cơ bản đã rút khỏi các khu dân cư của tỉnh Cao Bằng, người dân đã có thể trở về nhà, tổ chức khắc phục hậu quả, dọn dẹp, vệ sinh nhà ở và đồ dung gia đình. Chỉ còn một số ít khu dân cư gần bờ sông, người dân vẫn chưa thể về nhà vì nước chưa rút hết.

Tình người và sự sẻ chia trong 'biển nước' Thái Nguyên

Tình người và sự sẻ chia trong 'biển nước' Thái Nguyên

Giữa mênh mông nước lũ, phóng viên Ban biên tập Tin kinh tế, Thông tấn xã Việt Nam đã có mặt tại vùng ngập sâu Thái Nguyên để ghi lại những hình ảnh chân thực về cuộc sống người dân đang oằn mình trong khó khăn. Nơi gần 50 xã, phường chìm trong biển nước, vẫn sáng lên tinh thần tương thân tương ái: chính quyền, lực lượng cứu hộ và các đoàn thiện nguyện kề vai sát cánh, mang đến hơi ấm và niềm tin cho bà con vùng ngập.

Chính quyền cấp xã Cao Bằng bám địa bàn, linh hoạt phòng, chống bão lụt

Chính quyền cấp xã Cao Bằng bám địa bàn, linh hoạt phòng, chống bão lụt

Rút kinh nghiệm từ cơn bão số 10, ngay khi có những thông tin về cơn bão số 11, chính quyền các xã tỉnh Cao Bằng đã đề ra các kịch bản, giải pháp linh hoạt phù hợp với tình hình địa phương và quyết liệt thực hiện các kịch bản đề ra, từ đó giảm được thiệt hại về người và tài sản cho người dân.

Mưa bão gây sập cổng chào xã Đồng Văn

Mưa bão gây sập cổng chào xã Đồng Văn

Do ảnh hưởng của bão số 11 gây mưa lớn kéo dài, sáng 8/10, tại khu vực đầu tuyến đường dẫn vào trung tâm xã Đồng Văn (Tuyên Quang) đã xảy ra sạt lở đất nghiêm trọng, làm sập hoàn toàn công trình Cổng chào xã Đồng Văn. Rất may, thời điểm xảy ra vụ việc không có người qua lại nên không ghi nhận thiệt hại về người.

Cao Bằng trắng đêm chống lũ

Cao Bằng trắng đêm chống lũ

Đêm 7/10, khi người dân tỉnh Cao Bằng vẫn chưa khắc phục xong hậu quả cơn bão số 10 thì lại phải gồng mình chống chọi với cơn lũ lịch sử lớn nhất trong nhiểu thập kỷ qua.

Giữ hồn làng nghề, dựng nghiệp từ những sợi lưới thủ công

Giữ hồn làng nghề, dựng nghiệp từ những sợi lưới thủ công

Làng nghề đan lưới Thơm Rơm là một trong những nghề truyền thống nổi tiếng ở thành phố Cần Thơ, với lịch sử hình thành đã gần 50 năm. Theo đánh giá của chính quyền thành phố, làng nghề hiện đang hoạt động khá sôi nổi, đóng vai trò quan trọng trong việc tăng thu nhập và giảm nghèo hiệu quả cho người dân địa phương.

Toàn bộ 124 xã, phường ở Tuyên Quang có nguy cơ cao xảy ra lũ ống

Toàn bộ 124 xã, phường ở Tuyên Quang có nguy cơ cao xảy ra lũ ống

Sở Nông nghiệp và Môi trường tỉnh Tuyên Quang cảnh báo trong 6 giờ tới, tất cả 124/124 xã, phường trên địa bàn tỉnh có nguy cơ rất cao xảy ra lũ ống trên các sông nhỏ, suối; lũ quét, sạt lở đất nơi có địa hình dốc, khu vực có kết cấu đất đá yếu, kém ổn định, các công trình xây dựng và ngập úng vùng trũng thấp, ven sông suối, ngập úng đô thị.

Thái Nguyên: Cứu hộ khẩn cấp 270 học sinh bị mắc kẹt trong trường do mưa lũ

Thái Nguyên: Cứu hộ khẩn cấp 270 học sinh bị mắc kẹt trong trường do mưa lũ

Do ảnh hưởng của hoàn lưu bão số 10 (Bualoi) và bão số 11 (MATMO), khu vực phía Bắc tỉnh Thái Nguyên đã hứng chịu mưa to và dông lớn bắt đầu từ sáng ngày 6/10. Tới sáng 7/10, Trường phổ thông Dân tộc Nội trú Na Rì (tỉnh Thái Nguyên) đã bị cô lập do nước suối dâng cao. Tại thời điểm bị cô lập, trong khuôn viên trường có hơn 270 học sinh.

Phá bỏ tổ ong có độc tố cao, liên tục tấn công người đi đường

Phá bỏ tổ ong có độc tố cao, liên tục tấn công người đi đường

Ngày 7/10, đại diện Phòng Cảnh sát Phòng cháy, chữa cháy và Cứu nạn, cứu hộ (Công an tỉnh Quảng Ngãi) cho biết, đơn vị đã phá hủy tổ ong vò vẽ “án ngữ” trên trụ điện cao thế thuộc khu dân cư 11, thôn Minh Tân Nam, xã Mỏ Cày (Quảng Ngãi) sau khi nhận được tin báo nhiều trường hợp bị ong đốt.

Cô giáo trẻ vùng sâu nhận Giải thưởng 'Thanh niên sống đẹp' 2025

Cô giáo trẻ vùng sâu nhận Giải thưởng 'Thanh niên sống đẹp' 2025

Từ mái trường mầm non nhỏ bên bìa rừng Mã Đà (Đồng Nai), cô giáo Nguyễn Thị Thu Nga đã lan tỏa tinh thần cống hiến và sống đẹp bằng những việc làm thiết thực cho học trò và cộng đồng. Những nỗ lực bền bỉ ấy đã giúp chị trở thành một trong những gương mặt tiêu biểu được vinh danh Giải thưởng “Thanh niên sống đẹp” năm 2025.

Thái Nguyên: Xuất hiện hố sụt lún lớn tại Km116+300 Quốc lộ 3B

Thái Nguyên: Xuất hiện hố sụt lún lớn tại Km116+300 Quốc lộ 3B

Ông Nghiêm Văn Thép, Phó Giám đốc Sở Xây dựng tỉnh Thái Nguyên cho biết, do ảnh hưởng của hoàn lưu bão số 11, khu vực phía Bắc tỉnh Thái Nguyên đã hứng chịu mưa to và dông lớn từ sáng 6/10, gây thiệt hại nghiêm trọng cho cơ sở hạ tầng giao thông. Mưa lớn đã làm xuất hiện một hố sụt lún lớn tại Km116+300 QL3B làm tê liệt tuyến đường huyết mạch này.

Sạt lở đất tại tuyến Quốc lộ 217 đi Cửa khẩu quốc tế Na Mèo

Sạt lở đất tại tuyến Quốc lộ 217 đi Cửa khẩu quốc tế Na Mèo

Sáng 7/10, ông Lữ Văn Hà, Chủ tịch UBND xã Trung Hạ (tỉnh Thanh Hóa) cho biết, do ảnh hưởng hoàn lưu bão số 11, trên địa bàn xã Trung Hạ (huyện miền núi Quan Sơn cũ) có mưa to kéo dài, gây ra tình trạng sạt lở taluy dương tại tuyến Quốc lộ 217 đi Cửa khẩu quốc tế Na Mèo.

Cao Bằng siết chặt quy trình xả lũ tại các nhà máy thủy điện

Cao Bằng siết chặt quy trình xả lũ tại các nhà máy thủy điện

Trước diễn biến phức tạp của tình hình bão lũ, lãnh đạo tỉnh Cao Bằng đã tổ chức kiểm tra công tác vận hành xả lũ tại hai nhà máy thủy điện Bình Long và Bạch Đằng - những công trình quan trọng nằm ở thượng nguồn các phường trung tâm thành phố Cao Bằng.