Lớp học bảo tồn văn hoá H’Mông tại bản Cát Cát, Sapa

Lớp học bảo tồn văn hoá H’Mông tại bản Cát Cát, Sapa

Giữa bản Cát Cát (phường Sapa, tỉnh Lào Cai) tấp nập du khách, có một lớp học học bảo tồn văn hoá H’Mông và người thầy lặng lẽ trao truyền những giá trị truyền thống cho những đứa trẻ trong bản.

Trong một góc nhỏ bình dị giữa bản Cát Cát, tiếng hát ngập tràn trong nắng sớm, những đứa trẻ người H'Mông ngân vang bài ca về Bác Hồ kính yêu. Những ánh mắt trong veo, nụ cười rạng rỡ của các em níu bước chân du khách. Không gian ấy không chỉ là lớp học, mà là một mái nhà của ký ức, nơi những giá trị văn hóa đang được truyền trao bằng cả trái tim.

Sau khi nghỉ hưu vào tháng 4/2019, ông Giàng Seo Gà (66 tuổi, Nguyên Giám đốc Trung tâm văn hóa huyện Sa Pa (nay là phường Sa Pa), nghệ nhân ưu tú của người H'Mông) đã nhận lời mời của Công ty du lịch Cát Cát đứng lớp truyền dạy văn hóa H'Mông. Lớp học của ông Giàng Seo Gà chỉ có một tấm bảng đen nhỏ, vài viên phấn, dụng cụ thủ công, cùng với những tâm hồn thơ trẻ, đầy háo hức khám phá cội nguồn.

Các em nhỏ từ lớp 1 đến lớp 9 ngồi quây quần bên nhau, nghe thầy giảng giải bằng cả tiếng H'Mông và tiếng Việt. Không khí giản dị, gần gũi mà lấp lánh một điều gì rất thiêng liêng, như lời ông bộc bạch: Từng nét vẽ trên bảng, là từng sợi dây kết nối thế hệ hôm nay với truyền thống cha ông.

lophoc-6.jpg
Ông Giàng Seo Gà, 66 tuổi, nghệ nhân ưu tú của người H'Mông, nhiều năm cần mẫn truyền dạy văn hoá H'Mông cho các em nhỏ tại bản Cát Cát.

“Nhiều khoảng thời gian tôi gặp áp lực khi truyền dạy văn hoá cho các em, nhưng tôi luôn cố gắng giải thích chi tiết, cụ thể nhất, bằng song ngữ, từ tiếng H'Mông dịch sang tiếng Việt… để các em nắm bắt được tất cả những văn hóa truyền thống của người H'Mông. Và khi có những nhà nghiên cứu hỏi các em: Hoa văn này có ý nghĩa như thế nào? Cửa chính, cửa phụ, bàn thờ… được sắp đặt ở đâu? Tại sao có tục lệ đó?… Tôi muốn các em đủ hiểu biết để trả lời được những điều ấy, không chỉ bằng trí nhớ mà bằng sự tự hào”, ông Giàng Seo Gà nói, ánh mắt xa xăm nhưng rực lên niềm tin.

Có những em không nói được tiếng H'Mông. Về nhà, nói chuyện với cha mẹ bằng tiếng phổ thông mà cha mẹ nhiều người không biết chữ, không hiểu tiếng phổ thông, nên khoảng cách thế hệ càng rộng hơn. Lớp học nhỏ tại bản Cát Cát vì thế không chỉ là nơi lưu giữ ký ức dân tộc, mà còn là nhịp cầu nối giữa các bậc cha mẹ với con cái; là nơi để những đứa trẻ biết rằng, đằng sau mỗi khúc dân ca, mỗi đường kim mũi chỉ, là lịch sử, là cả một hồn cốt dân tộc đang đợi được đánh thức.

lophoc-10.jpg
Lớp học bảo tồn văn hoá H’Mông tại bản Cát Cát (Lào Cai)
lophoc-12.jpg
Các em nhỏ say sưa luyện viết chữ H'Mông trong lớp học.

Tại lớp học, ông Giàng Seo Gà cần mẫn truyền dạy cho các em nhỏ chữ viết của người H'Mông, cùng những phong tục, tập quán, làn điệu dân ca, điệu múa dân vũ, kỹ thuật thêu thùa, in sáp ong, thổi kèn lá, kèn môi… để các em nhỏ học và ghi nhớ sâu trong trí óc của mình về cội nguồn với những nét truyền thống của dân tộc mình.

Lịch học cũng được sắp xếp linh hoạt để phù hợp với cuộc sống của các em. Vào những ngày thường, khi các em bận học ở trường, lớp văn hóa sẽ mở vào cuối tuần. Riêng trong kỳ nghỉ hè, các em được học liên tục suốt ba tháng, mỗi buổi kéo dài 45 phút, nghỉ 15 phút rồi lại tiếp tục, đều đặn từ sáng đến chiều.

lophoc-5.jpg
lophoc-3.jpg
Tấm bảng nhỏ chắp cánh con chữ cho trẻ em vùng cao.

Bên cạnh đó, ông Giàng Seo Gà còn dạy các em những bài hát tam ca bằng tiếng H'Mông, tiếng Việt và tiếng Anh để rồi từ lớp học nhỏ ấy, những “nghệ sĩ nhí” người H'Mông đã tự tin bước ra biểu diễn tại Hà Nội, tại Sapa trong những sự kiện văn hóa lớn.

“Năm ngoái, tại Lễ công bố quyết định và trao chứng nhận di sản văn hóa phi vật thể cấp Quốc gia Nghệ thuật làm trang phục của người H'Mông đen, các em nhỏ trong lớp của tôi đã được mời biểu diễn. Đó là niềm vui không thể đo đếm”, ông Giàng Seo Gà kể.

Trước đây, Cát Cát từng là một vùng khó khăn, trẻ em bỏ học, lang thang, tình trạng chèo kéo khách du lịch, gây nhiều phiền hà cho du khách. Nhưng kể từ khi mô hình du lịch cộng đồng được phát triển, cuộc sống của người dân thay đổi rõ rệt và lớp học của ông Giàng Seo Gà chính là một “mắt xích” quan trọng trong hành trình ấy.

lophoc-14.jpg
Các em nhỏ say sưa tập thêu tranh lưu niệm, gìn giữ nét đẹp văn hóa truyền thống.
lophoc-15.jpg
Một em nhỏ tỉ mỉ thêu từng đường kim, mũi chỉ.

Công ty du lịch Cát Cát còn hỗ trợ mỗi em 100.000 đồng/ngày khi tham gia lớp học, đây vừa là động lực, vừa là cách kéo các em rời xa những thói quen không lành mạnh. “Không xin kẹo, xin tiền; không chèo kéo du khách, bán hàng rong… mà học để làm người H'Mông tự tin, tự trọng”, ông Giàng Seo Gà nói.

“Nhiều em nhỏ nói: Sau này cháu muốn làm thầy giáo như ông. Nghe vậy, tôi xúc động lắm. Những gì mình đang làm sẽ được tiếp nối bởi chính các em nhỏ trong lớp học…”, giọng ông chùng xuống, ánh mắt ánh lên niềm tin.

Dưới mái nhà mộc mạc ấy, từng thế hệ học sinh đã và đang dần lớn lên cùng những câu chuyện, bài học, tiếng khèn, điệu hát H'Mông... Không chỉ giữ lại nét đẹp của bản làng, ông Giàng Seo Gà còn đang gieo vào lòng các em niềm tự hào sâu sắc rằng mình là người H'Mông, mình có văn hóa, có những giá trị truyền thống để gìn giữ.

Có thể bạn quan tâm

Cà phê Sơn La được mùa, được giá, nông dân phấn khởi

Cà phê Sơn La được mùa, được giá, nông dân phấn khởi

Sơn La hiện có diện tích, sản lượng cà phê chè Arabica lớn nhất cả nước, với hơn 30.000 ha, sản lượng trung bình đạt 40.000 - 50.000 tấn quả tươi/năm. Thời điểm này, trên những nương đồi người dân đang rộn ràng bước vào vụ thu hoạch quả cà phê, với giá từ 30 nghìn đồng/kg trở lên mang lại thu nhập rất cao cho người trồng, nhân dân rất vui mừng, phấn khởi.

Đắk Lắk: Sạt lở núi gây thiệt hại lớn cho người dân vùng sâu

Đắk Lắk: Sạt lở núi gây thiệt hại lớn cho người dân vùng sâu

Mưa lớn kéo dài đã dẫn đến tình trạng sụt lún, sạt lở đất tại thôn Vĩnh Xuân, xã Tuy An Tây, tỉnh Đắk Lắk gây thiệt hại lớn cho người dân về nhà cửa, đường sá và các công trình hạ tầng khác. Hiện người dân nơi đây vẫn chưa thể quay về nhà ở do nguy cơ ngã đổ, mất an toàn tính mạng.

Hành trình đưa nông sản bước vào không gian số

Hành trình đưa nông sản bước vào không gian số

Vào một ngày cuối tháng 11, trung tâm xã Vĩnh Tuy (tỉnh Tuyên Quang) rộn ràng hơn thường lệ. Những quả cam vàng óng, hũ mật ong trong veo, các sản phẩm OCOP (Chương trình Mỗi xã một sản phẩm) được bày biện đẹp mắt dưới nắng nhẹ. Dòng người đổ về Hội chợ số lần đầu tiên của xã, nơi những trải nghiệm tưởng như xa xỉ đối với một vùng nông thôn bỗng trở nên gần gũi đến bất ngờ: quét mã QR mua hàng, thanh toán không tiền mặt, xem livestream bán sản phẩm ngay tại sân hội chợ.

Đắk Lắk: Sạt lở đồi Yang Yeh, nguy cơ mất an toàn cho người dân

Đắk Lắk: Sạt lở đồi Yang Yeh, nguy cơ mất an toàn cho người dân

Sáng 25/11, ông Huỳnh Viết Trung, Chủ tịch UBND xã Hòa Sơn, tỉnh Đắk Lắk, cho biết, tại khu vực Đồi thôn 4 Yang Reh nằm trên Quốc lộ 27 xuất hiện tình trạng sạt lở một mảng đất cùng nhiều vết nứt kéo dài, tiềm ẩn nguy cơ sạt lở lớn trong thời gian tới.

Quảng Ngãi kiểm tra các điểm sạt lở trên tuyến Quốc lộ 24

Quảng Ngãi kiểm tra các điểm sạt lở trên tuyến Quốc lộ 24

Chiều 24/11, ông Đỗ Tâm Hiển, Phó Chủ tịch Ủy ban nhân dân (UBND) tỉnh Quảng Ngãi đã trực tiếp kiểm tra tình hình thiệt hại và công tác khắc phục sau mưa lớn trên tuyến Quốc lộ 24 và hai xã Măng Đen, Kon Plông. Đây là 2 địa phương bị thiệt haị nặng nề do mưa bão, sạt lở trong những ngày qua của tỉnh Quảng Ngãi.

Thắp sáng tương lai nơi 'phên giậu' Tổ quốc

Thắp sáng tương lai nơi 'phên giậu' Tổ quốc

Thanh Hóa hiện có 16 xã biên giới đất liền với địa hình hiểm trở, điều kiện kinh tế còn nhiều khó khăn. Những năm qua, dù được quan tâm đầu tư cho giáo dục, song khoảng cách giữa vùng cao và đồng bằng vẫn còn đáng kể. Thực hiện chủ trương của Đảng và Nhà nước về xây dựng 100 trường nội trú liên cấp Tiểu học và Trung học Cơ sở tại 100 xã biên giới đất liền, tỉnh Thanh Hóa đã khởi công 6 trường. Đây là bước hỗ trợ quan trọng, tạo điều kiện học tập ổn định cho học sinh vùng biên, góp phần thu hẹp chênh lệch trong tiếp cận giáo dục.

Bộ đội Biên phòng Khánh Hoà dầm mình trong lũ đưa dân đến nơi an toàn

Bộ đội Biên phòng Khánh Hoà dầm mình trong lũ đưa dân đến nơi an toàn

Đoàn công tác của Bộ Tư lệnh Bộ đội Biên phòng do Thiếu tướng Trần Ngọc Hữu, Phó Tư lệnh Bộ đội Biên phòng, làm trưởng đoàn, đã đến Khánh Hòa trực tiếp chỉ đạo việc ứng phó với mưa lũ đặc biệt lớn gây thiệt hại nặng nề về tính mạng và tài sản của nhân dân.

Lễ phát động 'Hành trình đồng hành với học sinh biên giới' tại xã Na Sang, Điện Biên

Lễ phát động 'Hành trình đồng hành với học sinh biên giới' tại xã Na Sang, Điện Biên

Sáng 22/11, tại xã Na Sang (tỉnh Điện Biên), Trung ương Đoàn TNCS Hồ Chí Minh tổ chức Lễ phát động "Hành trình đồng hành với học sinh biên giới", triển khai Đề án "Tuổi trẻ Việt Nam đồng hành với thanh thiếu nhi vùng biên giới giai đoạn 2025 - 2030"; ra mắt các đội hình thanh niên tình nguyện.

Đắk Lắk tập trung mọi nguồn lực ứng cứu người dân vùng lũ

Đắk Lắk tập trung mọi nguồn lực ứng cứu người dân vùng lũ

Ngày 21/11, một số địa phương trên địa bàn tỉnh Đắk Lắk nước lũ bắt đầu rút, chính quyền địa phương và các lực lượng chức năng, hội đoàn thể tiếp cận những vùng bị ngập nặng, ứng cứu người dân về lương thực, thực phẩm, thuốc men… sau nhiều ngày “vật lộn” với mưa lũ.

Đắk Lắk: Tuyệt đối không để người dân bị cô lập trong nhà

Đắk Lắk: Tuyệt đối không để người dân bị cô lập trong nhà

Ngày 21/11, ông Trương Công Thái, Phó Chủ tịch UBND tỉnh Đắk Lắk đã ký công điện khẩn gửi các lực lượng chức năng về việc tập trung ứng phó và kịp thời khắc phục hậu quả lũ đặc biệt lớn, ngập lụt, sạt lở đất và lũ quét trên địa bàn tỉnh.

Bác tin đồn đập thủy điện Buôn Tua Srah 'đang không an toàn'

Bác tin đồn đập thủy điện Buôn Tua Srah 'đang không an toàn'

Ngày 21/11, Công ty Thủy điện Buôn Kuốp, đơn vị vận hành nhà máy thủy điện Buôn Tua Srah trên sông Sêrêpốk (thuộc địa phận xã Nam Ka, tỉnh Đắk Lắk và xã Quảng Phú, tỉnh Lâm Đồng) đã phát đi thông báo khẳng định tất cả các thiết bị và công trình hồ thủy điện đều đảm bảo an toàn.

Sạt lở đá trên đường Hồ Chí Minh nhánh Tây

Sạt lở đá trên đường Hồ Chí Minh nhánh Tây

Chiều 20/11, UBND xã Trường Sơn, tỉnh Quảng Trị cho biết, trên tuyến đường Hồ Chí Minh nhánh Tây, đoạn qua xã Trường Sơn vừa xảy ra vụ sạt lở đá. Rất may, vụ sạt lở không gây thiệt hại về người và tài sản.

Người dân tích cực quyên góp, ủng hộ nhân dân vùng lũ

Người dân tích cực quyên góp, ủng hộ nhân dân vùng lũ

Những ngày qua, thời tiết diễn biến phức tạp, mưa lớn kéo dài khiến nhiều địa phương khu vực phía Đông và Tây của tỉnh Đắk Lắk bị ngập sâu, người dân chịu thiệt hại nặng nề. Trước tình hình trên, các tổ chức, cá nhân, cán bộ và nhân dân tỉnh Đắk Lắk đã phối hợp, vận động nhiều nguồn lực nhằm giúp người dân vùng thiệt hại.

Gỡ điểm nghẽn về chất lượng và công bằng giáo dục

Gỡ điểm nghẽn về chất lượng và công bằng giáo dục

Ngày 20/11, Quốc hội dành cả ngày để thảo luận về các dự án luật sửa đổi, nghị quyết của Quốc hội về lĩnh vực giáo dục. Việc xây dựng cơ chế chính sách đặc thù ưu tiên phát triển giáo dục vùng đồng bào dân tộc thiểu số và miền núi, vùng khó khăn là một trọng tâm của Nghị quyết 71-NQ/TW nhằm tháo gỡ điểm nghẽn về chất lượng và công bằng giáo dục. Tỉnh Nghệ An với địa hình rộng và nhiều xã miền núi, cử tri đặc biệt quan tâm đến vấn đề này.

Kiểm tra, cảnh báo ngập lụt, sạt lở tại nhiều địa phương phía Tây tỉnh Lâm Đồng

Kiểm tra, cảnh báo ngập lụt, sạt lở tại nhiều địa phương phía Tây tỉnh Lâm Đồng

Ngày 20/11, lãnh đạo một số xã ven sông Krông Nô, tỉnh Lâm Đồng cho biết, do mưa lớn kéo dài, nước từ thượng nguồn đổ về với lưu lượng lớn đã khiến đất đai, hoa màu, nhà cửa của nhiều hộ dân ven sông bị ngập. Hiện chính quyền các địa phương đang tập trung hỗ trợ ứng phó với ưu tiên cao nhất là đảm bảo an toàn cho người dân.

Trải nghiệm 'thế giới thu nhỏ' của Khu dự trữ sinh quyển Pù Huống

Trải nghiệm 'thế giới thu nhỏ' của Khu dự trữ sinh quyển Pù Huống

Thành lập từ năm 2008, Nhà bảo tàng Khu bảo tồn thiên nhiên Pù Huống (xã Quỳ Hợp, tỉnh Nghệ An) là nơi lưu giữ và bảo tồn các nguồn gen quý hiếm của hệ động, thực vật của Khu bảo tồn thiên nhiên Pù Huống - một trong ba khu rừng đặc dụng thuộc vùng lõi khu dự trữ sinh quyển miền Tây Nghệ An, được UNESCO công nhận năm 2007. Nơi đây còn phục vụ công tác nghiên cứu khoa học cho các cá nhân và tổ chức khi đến với khu bảo tồn.

Công bố tình huống khẩn cấp về thiên tai đối với đèo Mimosa

Công bố tình huống khẩn cấp về thiên tai đối với đèo Mimosa

Sáng 20/11, lãnh đạo UBND tỉnh Lâm Đồng đã ra Quyết định số 2220/QĐ-UBND, công bố tình huống khẩn cấp về thiên tai đối với các đoạn tuyến bị sạt lở nghiêm trọng trên Quốc lộ 20, chủ yếu tại đèo Mimosa, cửa ngõ chính vào đô thị Đà Lạt, trung tâm tỉnh lỵ Lâm Đồng sau khi đèo Prenn bị sạt lở nghiêm trọng, phải phong tỏa ngày 17/11.

Nhiều tuyến đường bộ, đường sắt tại Đắk Lắk bị ngập, hư hỏng do mưa lũ

Nhiều tuyến đường bộ, đường sắt tại Đắk Lắk bị ngập, hư hỏng do mưa lũ

Mưa lớn trong những ngày qua khiến nhiều tuyến quốc lộ, tỉnh lộ, đường liên xã, đường sắt… trên địa bàn tỉnh Đắk Lắk bị ngập, hư hỏng gây chia cắt giao thông. Hiện các lực lượng chức năng, đơn vị liên quan đang khắc phục hậu quả và chốt chặn trên các tuyến đường hư hỏng, ngập nước.

Di dời khẩn cấp 113 hộ dân Tây Trà Bồng do nứt núi

Di dời khẩn cấp 113 hộ dân Tây Trà Bồng do nứt núi

Chiều 19/11, Chủ tịch Ủy ban nhân dân xã Tây Trà Bồng (Quảng Ngãi) Bùi Thanh Dũng cho biết, mưa lớn những ngày qua khiến một số khu dân cư trên địa bàn bị sụt lún, sạt lở, các vết nứt núi mở rộng gây nguy hiểm cho người dân.

Mưa lũ gây sạt lở, chia cắt nhiều tuyến giao thông tại Đắk Lắk

Mưa lũ gây sạt lở, chia cắt nhiều tuyến giao thông tại Đắk Lắk

Tình hình mưa lũ liên tục trong những ngày qua trên địa bàn tỉnh Đắk Lắk, đặc biệt mưa lớn từ tối 18 đến ngày 19/11 khiến nhiều tuyến giao thông bị sạt lở, hư hỏng, ngập lụt gây chia cắt. Hiện lực lượng chức năng đang tổ chức cảnh báo, chốt chặn và thu dọn đất đá để khắc phục hậu quả mưa lũ gây ra.

Khẩn trương di dời, tiếp tế lương thực cho người dân Gia Lai vùng ngập lụt

Khẩn trương di dời, tiếp tế lương thực cho người dân Gia Lai vùng ngập lụt

Từ đêm 18/11 đến sáng 19/11, mưa lớn kéo dài khiến mực nước trên các sông suối dâng cao, gây ngập sâu và chia cắt nhiều xã khu vực phía Đông tỉnh Gia Lai. Theo Ban Chỉ huy Phòng thủ dân sự tỉnh, toàn tỉnh có 10.256 hộ với 42.525 khẩu bị ngập, cô lập. Đến 10 giờ ngày 19/11, lực lượng Công an tỉnh và Bộ Chỉ huy Quân sự tỉnh đã tổ chức di dời hơn 2.460 hộ với trên 6.700 khẩu.

Nghệ An phân bổ vốn hỗ trợ các xã triển khai dự án hạ tầng

Nghệ An phân bổ vốn hỗ trợ các xã triển khai dự án hạ tầng

Ngày 19/11, thông tin từ UBND tỉnh Nghệ An cho biết, tỉnh vừa có quyết định giao bổ sung dự toán chi đầu tư phát triển cho ngân sách cấp xã với tổng số tiền 533,8 tỷ đồng. Nguồn kinh phí này được bố trí theo tiến độ thu tiền sử dụng đất, nhằm hỗ trợ các địa phương cơ sở có thêm nguồn lực đầu tư hạ tầng thiết yếu, đáp ứng nhu cầu phát triển kinh tế - xã hội tại khu vực nông thôn.

Khám phá 'kỳ quan trong lòng núi' giữa đại ngàn vùng Mường cổ

Khám phá 'kỳ quan trong lòng núi' giữa đại ngàn vùng Mường cổ

Ẩn mình dưới tán rừng già xóm Tớn, xã Vân Sơn, tỉnh Phú Thọ, động Nam Sơn hay còn gọi là động Tớn là một trong những hang động được các nhà khoa học công nhận với quá trình hình thành khoảng 250 triệu năm thuộc Khu bảo tồn thiên nhiên Ngọc Sơn - Ngổ Luông.

Hiệu quả 'Tiếng loa Biên phòng' nơi biên giới Lai Châu

Hiệu quả 'Tiếng loa Biên phòng' nơi biên giới Lai Châu

Tại xã biên giới Pa Tần, tỉnh Lai Châu, những năm qua, công tác tuyên truyền, nâng cao nhận thức cho đồng bào các dân tộc thiểu số đã được triển khai hiệu quả thông qua nhiều hình thức. Trong đó, mô hình “tiếng loa biên phòng” của Đồn Biên phòng Pa Tần đã thực sự phát huy vai trò rõ nét.