​Luật Căn cước hướng đến chuyển đổi số, phục vụ nhân dân

​Luật Căn cước hướng đến chuyển đổi số, phục vụ nhân dân

Tại Kỳ họp thứ 6 vừa qua, Quốc hội thông qua Luật Căn cước, đổi tên thẻ căn cước công dân thành "thẻ căn cước". Có hiệu lực từ ngày 1/7/2024, Luật với nhiều quy định cụ thể về căn cước, định danh điện tử cho công dân,... giúp hoàn thiện pháp luật, đáp ứng thực tiễn về quản lý dân cư, cải cách hành chính, bảo đảm quyền con người, quyền công dân, hướng tới Chính phủ số, nền kinh tế số, xã hội số và phục vụ tốt hơn cho người dân, doanh nghiệp.

​Luật Căn cước hướng đến chuyển đổi số, phục vụ nhân dân ảnh 1Đại tướng Tô Lâm, Bộ trưởng Bộ Công an phát biểu giải trình, làm rõ một số vấn đề đại biểu Quốc hội nêu. Ảnh: Doãn Tấn - TTXVN

Bảo đảm đầy đủ các quyền con người, quyền công dân

Về lý do sửa tên luật thành Luật Căn cước, theo Bộ Công an (cơ quan soạn thảo dự án Luật), sự chỉnh lý này phù hợp với xu thế hội nhập sâu rộng của nước ta với thế giới, bởi một số quốc gia trên thế giới cũng có cách gọi tên ngắn gọn là căn cước mà không cần thêm từ công dân. Cùng với đó sự điều chỉnh này còn tạo nhằm điều kiện thuận lợi hơn nữa cho Việt Nam trong việc quản lý dân cư, mở rộng đối tượng cho các trường hợp "Công dân gốc Việt Nam sinh sống tại Việt Nam nhưng không có quốc tịch".

Bộ Công an cho biết, việc sử dụng tên của Luật là "Luật Căn cước" bảo đảm thể hiện đầy đủ chính sách sửa đổi, bổ sung tại dự án Luật lần này. Đồng thời, thể hiện đúng nội hàm của công tác quản lý căn cước là nhằm mục đích định danh, xác định rõ danh tính của từng con người cụ thể, phân biệt cá nhân này với cá nhân khác; đáp ứng yêu cầu quản lý căn cước ở nước ta trong giai đoạn hiện nay là phải quản lý đối với toàn bộ xã hội, mọi người dân sinh sống tại Việt Nam; bảo đảm các quyền của con người, quyền công dân theo quy định của Luật.

​Luật Căn cước hướng đến chuyển đổi số, phục vụ nhân dân ảnh 2Chủ nhiệm Ủy ban Quốc phòng và An ninh của Quốc hội Lê Tấn Tới trình bày Báo cáo tóm tắt giải trình, tiếp thu, chỉnh lý dự thảo Luật Căn cước. Ảnh: Doãn Tấn – TTXVN

Việc lược bỏ cụm từ "công dân" trong tên Luật không tác động đến yếu tố chủ quyền quốc gia, vấn đề quốc tịch cũng như địa vị pháp lý của công dân. Nội dung Luật Căn cước đã quy định phân biệt việc cấp căn cước cho công dân Việt Nam và cấp giấy chứng nhận căn cước cho những người chưa có đầy đủ các quyền như công dân Việt Nam.

Việc đổi tên Luật Căn cước công dân thành Luật Căn cước được xây dựng còn dựa trên cơ sở có bổ sung đối tượng được cấp thẻ căn cước và đối tượng được cấp giấy chứng nhận căn cước là người gốc Việt Nam đang sinh sống tại Việt Nam nhưng chưa xác định được quốc tịch. Đây là vấn đề có tính lịch sử, đã tồn tại lâu nay ở nước ta, đến nay chưa có bất kỳ văn bản luật nào giải quyết cơ bản, đầy đủ vấn đề này. Hiện nay mới nắm sơ bộ có khoảng hơn 31.000 người gốc Việt Nam chưa xác định được quốc tịch, trong đó có gần 800 trường hợp là con lai giữa công dân Việt Nam với người nước ngoài chưa xác định được quốc tịch, hơn 11.000 trường hợp không xác định được quốc tịch. Thực tế gây ra rất nhiều khó khăn trong quản lý đối với những trường hợp này, nhất là trong vấn đề bảo đảm an ninh, trật tự.

Khi cho ý kiến về dự án luật, Bộ trưởng Bộ Công an Tô Lâm cho biết, Luật Căn cước sẽ giúp "không ai bị bỏ lại phía sau". Do đó, mục tiêu, ý nghĩa bảo vệ quyền lợi nhân dân của việc này là rất lớn. Về việc cấp Giấy chứng nhận căn cước đối với người gốc Việt đang cư trú tại Việt Nam nhưng không có quốc tịch, Bộ trưởng Tô Lâm cho rằng, họ phải được xã hội thừa nhận, có quyền giao dịch trong xã hội. Tên Luật Căn cước đã chính xác và bao hàm hơn so với tên gọi cũ. Sửa tên Luật Căn cước để phạm vi đối tượng mở rộng hơn, phục vụ tốt việc quản lý xã hội.

Bên cạnh đó, Luật bổ sung quy định về quản lý, cấp thẻ căn cước cho người dưới 14 tuổi. Quy định cấp thẻ căn cước cho người dưới 14 tuổi sẽ góp phần giảm thiểu được giấy tờ, thủ tục hành chính, phát huy được giá trị của việc khai thác, sử dụng Cơ sở dữ liệu quốc gia về dân cư, Cơ sở dữ liệu căn cước và tiện ích của thẻ căn cước, tài khoản định danh điện tử; nhất là trong việc xác thực thông tin cá nhân; thực hiện công tác thống kê, phân tích, dự báo, thiết lập bản đồ số dân cư; giảm chi phí trong thực hiện công tác chuyển đổi số; bảo đảm quyền và lợi ích chính đáng cho người dân tham gia được các giao dịch dân sự, nhất là các giao dịch thiết yếu phục vụ cuộc sống.

An toàn, bảo mật và tích hợp thông tin

Trên thực tế, với việc ứng dụng những thành tựu công nghệ tiên tiến nhất trên thế giới, thẻ căn cước gắn chip điện tử của Việt Nam ra đời cùng với việc định danh điện tử không những giúp thúc đẩy mạnh mẽ việc chuyển đổi phương thức quản lý con người từ thủ công sang hiện đại, mà còn đảm bảo đầy đủ, chặt chẽ các yếu tố an ninh, an toàn và có khả năng bảo mật thông tin ở mức độ rất cao. Việc người dân sử dụng thẻ căn cước gắn chip có thể phòng ngừa các loại giấy tờ giả mạo, giảm chi phí khi công chứng các loại giấy tờ truyền thống, tạo thuận lợi cho công dân khi thực hiện các dịch vụ công trực tuyến. Chip gắn trên thẻ căn cước có mức độ an toàn, bảo mật rất cao và việc đối sánh sinh trắc học có thể thực hiện ngay trên chip nên thông tin định danh của công dân được lưu trên thẻ là không thể thay đổi, hạn chế tối đa giả mạo. Đặc biệt, chip điện tử này không có khả năng định vị, thông tin lưu trữ trên chip cần phải có công cụ chuyên dụng để đọc và thông tin được mã hóa.

Tại phiên thảo luận về dự thảo Luật Căn cước tại Kỳ họp thứ 6, Quốc hội khóa XV, Bộ trưởng Bộ Công an Tô lâm khẳng định: "Việc sử dụng thẻ căn cước có gắn chip điện tử và QR code, căn cước điện tử không bị theo dõi và không thể theo dõi được. Bộ Công an cũng như bất cứ cơ quan nào cũng không được và không thể làm việc này; đồng thời, chúng tôi có trách nhiệm bảo đảm an ninh, an toàn cho công dân - những người sử dụng thẻ không bị theo dõi bởi bất cứ cơ quan nào".

Bên cạnh đó, so với Luật Căn cước công dân 2014, thông tin về quê quán, vân tay đã được lược bỏ, không cần thể hiện trên thẻ căn cước. Thay vào đó, quê quán của công dân sẽ được tích hợp vào Cơ sở dữ liệu quốc gia về dân cư. Theo cơ quan soạn thảo Luật, việc bỏ vân tay trên bề mặt thẻ để bảo đảm tính bảo mật trong quá trình sử dụng thẻ; bỏ thông tin quê quán để đảm bảo tính riêng tư, hạn chế việc phải cấp đổi thẻ và vướng mắc trong xác thực thông tin.

Sự ưu việt của thẻ căn cước mới chính là tích hợp được nhiều thông tin của công dân trên thẻ hơn so với căn cước công dân mã vạch trước đây. Người dân khi đi làm các thủ tục hành chính hoặc các giao dịch khác, chỉ cần mang thẻ căn cước công dân gắn chip. Đây chính là nỗ lực lớn của Đảng, Nhà nước ta trên hành trình xây dựng cơ sở quốc gia về dữ liệu dân cư - trái tim của chuyển đổi số.

Theo Thiếu tướng Phạm Công Nguyên, Cục trưởng Cục Pháp chế và cải cách hành chính, tư pháp - Bộ Công an cho biết, hiện nay công dân có nhiều loại giấy tờ tùy thân khác nhau gây khó khăn nhất định trong lưu trữ, sử dụng, nhất là trong thực hiện các thủ tục hành chính, dịch vụ công, không phù hợp với xu hướng chuyển đổi số, ứng dụng công nghệ thông tin vào các hoạt động xã hội; thông tin của công dân trong cơ sở dữ liệu quốc gia về dân cư, cơ sở dữ liệu về căn cước công dân chỉ bao gồm một số nhóm thông tin, gây khó khăn trong thực hiện chuyển đổi số quốc gia...

Những hạn chế đó được khắc phục trong Luật Căn cước, cụ thể như: bổ sung, chỉnh lý quy định về quyền và nghĩa vụ của người gốc Việt Nam, bảo vệ dữ liệu cá nhân, quyền của công dân liên quan đến căn cước điện tử đầy đủ, chặt chẽ hơn… Luật Căn cước được thông qua giúp giải quyết thủ tục hành chính và cung cấp dịch vụ công trực tuyến, phục vụ phát triển kinh tế xã hội, phục vụ công dân số, hoàn thiện hệ sinh thái, phục vụ kết nối, khai thác, bổ sung làm giàu dữ liệu dân cư và phục vụ hiệu quả cho chỉ đạo, điều hành của lãnh đạo các cấp.

Để tạo điều kiện thuận lợi cho người dân sau khi Luật Căn cước được Quốc hội thông qua, Điều 46 Luật Căn cước đã quy định, các loại giấy tờ có giá trị pháp lý đã phát hành có sử dụng thông tin từ chứng minh nhân dân, căn cước công dân được giữ nguyên giá trị sử dụng. Cơ quan Nhà nước không được yêu cầu công dân thay đổi, điều chỉnh thông tin về chứng minh nhân dân, căn cước công dân trong giấy tờ đã cấp. Thẻ căn cước công dân, chứng minh nhân dân hết hạn sử dụng từ ngày 15/1/2024 đến trước ngày 30/6/2024 tiếp tục có giá trị sử dụng đến hết ngày 30/6/2024.

Việc Quốc hội thông qua Luật Căn cước tại Kỳ họp thứ 6, Quốc hội khóa XV là một bước đột phá trong việc đổi mới quản lý dân cư, bảo đảm quyền con người, quyền công dân, tăng cường ứng dụng khoa học - công nghệ, nâng cao hiệu quả, giá trị sử dụng của Cơ sở dữ liệu quốc gia về dân cư, thẻ căn cước vào công tác quản lý Nhà nước, phù hợp với xu hướng quản lý xã hội số.

Xuân Tùng

(TTXVN)

Có thể bạn quan tâm

Hoàn thiện khung pháp lý, bảo vệ quyền con người trong kỷ nguyên số

Hoàn thiện khung pháp lý, bảo vệ quyền con người trong kỷ nguyên số

Ngày 5/12, tại phường Lào Cai, tỉnh Lào Cai, Văn phòng Cơ quan Thường trực Ban Chỉ đạo Nhân quyền, Cục Đối ngoại, Bộ Công an phối hợp với Viện Quyền con người, Học viện Chính trị Quốc gia Hồ Chí Minh tổ chức Hội thảo khoa học chủ đề "Quyền con người trong kỷ nguyên số - Lý luận và thực tiễn".

Tuyên truyền các thủ đoạn tội phạm mới cho đồng bào vùng biên

Tuyên truyền các thủ đoạn tội phạm mới cho đồng bào vùng biên

Ngày 5/12, tại bản Tá Miếu (xã Sín Thầu), Ban Chỉ huy Bộ đội Biên phòng tỉnh Điện Biên tổ chức chương trình điểm về tuyên truyền đấu tranh phòng, chống tội phạm; phòng, chống ma túy, mua bán người, buôn lậu, gian lận thương mại và hàng giả dịp trước, trong và sau Tết Nguyên đán Bính Ngọ năm 2026.

Nghệ thuật chiêng Mường được Bộ Văn hóa, Thể thao và Du lịch đưa vào danh mục Di sản văn hóa phi vật thể quốc gia năm 2016.

Giữ hồn chiêng Mường giữa dòng chảy hiện đại

Đối với đồng bào dân tộc Mường, chiêng không chỉ là nhạc khí mà còn là thanh âm linh thiêng nhất trong đời sống tinh thần. Tiếng chiêng mang hồn rừng núi, là nhịp nối giữa con người và “thế giới siêu nhiên”. Từ lúc cất tiếng khóc chào đời đến khi trở về cõi Mường Ma, âm thanh ấy hiện diện trong cả không gian lẫn thời gian, len vào từng sinh hoạt và theo suốt cuộc đời mỗi người Mường.

Xây nhà ở phù hợp với truyền thống và thích ứng với thiên tai

Xây nhà ở phù hợp với truyền thống và thích ứng với thiên tai

Các trận bão lũ liên tiếp vào tháng 10 và 11 và đầu tháng 12/2025 trên địa bàn thành phố Đà Nẵng gây thiệt hại lên đến hàng nghìn tỷ đồng. Riêng về nhà ở, có gần 1.200 ngôi nhà, chủ yếu ở miền núi, vùng đồng bào các dân tộc thiểu số bị hư hại.

Dục Nông có thêm sinh kế thoát nghèo

Dục Nông có thêm sinh kế thoát nghèo

Dục Nông là xã biên giới của tỉnh Quảng Ngãi, được thành lập dựa trên cơ sở sáp nhập ba xã Đăk Nông, Đăk Dục và xã Đăk Ang (huyện Ngọc Hồi, tỉnh Kon Tum cũ).

Gia Lai: Tặng 1.000 thẻ bảo hiểm y tế cho người dân có hoàn cảnh khó khăn

Gia Lai: Tặng 1.000 thẻ bảo hiểm y tế cho người dân có hoàn cảnh khó khăn

Ngày 26/11, Bảo hiểm xã hội tỉnh Gia Lai đã tổ chức trao tặng 1.000 thẻ bảo hiểm y tế cho người dân có hoàn cảnh khó khăn chưa tham gia bảo hiểm y tế tại phường Hoài Nhơn, Hoài Nhơn Bắc, Hoài Nhơn Đông, xã Vạn Đức, Hoài Ân, Kim Sơn, Ân Hảo từ nguồn kinh phí do Vietcombank chi nhánh Bình Định hỗ trợ.

Giúp người dân vùng biên dễ hiểu, dễ nhớ các thông tin pháp luật

Giúp người dân vùng biên dễ hiểu, dễ nhớ các thông tin pháp luật

Lạng Sơn có đường biên giới dài trên 231km, tiếp giáp Trung Quốc cùng nhiều cửa khẩu đang diễn ra hoạt động giao thương, phát triển kinh tế biên mậu nhưng cũng tiềm ẩn nhiều vấn đề phức tạp về an ninh trật tự vùng biên. Việc tuyên truyền, phổ biến pháp luật cho cư dân vùng biên luôn được chính quyền và lực lượng chức năng xác định là nhiệm vụ trọng tâm, xuyên suốt. Việc nắm vững kiến thức pháp luật đã giúp người dân nâng cao ý thức chấp hành, góp phần giữ vững an ninh biên giới và thúc đẩy phát triển kinh tế - xã hội địa phương.

Sinh kế bền vững, động lực xây dựng nông thôn mới ở miền núi Nghệ An

Sinh kế bền vững, động lực xây dựng nông thôn mới ở miền núi Nghệ An

Tỉnh Nghệ An đang khẳng định hướng đi đúng đắn trong công tác giảm nghèo bền vững giai đoạn 2021-2025 thông qua việc triển khai linh hoạt các dự án, đặc biệt là dự án Đa dạng hóa sinh kế, nhằm hỗ trợ người dân chuyển đổi từ thu nhập bấp bênh sang các mô hình sản xuất, chăn nuôi hiệu quả. Sự kết hợp hài hòa giữa phát triển kinh tế và xây dựng nông thôn mới đã giúp người dân thay đổi cách nghĩ, cách làm, và tạo động lực vươn lên làm giàu chính đáng.

Kỳ vọng từ nền tảng phát triển giáo dục bền vững vùng biên

Kỳ vọng từ nền tảng phát triển giáo dục bền vững vùng biên

Quảng Trị là một tỉnh nghèo trên vùng đất miền Trung đầy nắng và gió, thiên tai khắc nghiệt quanh năm. Nơi đây, tập trung nhiều đồng bào dân tộc thiểu số như: Bru - Vân Kiều, Tà Ôi, Pa Cô, Chứt... sinh sống tại các bản làng xa xôi, điều kiện kinh tế - xã hội còn gặp nhiều khó khăn, thiếu thốn. Những năm qua, Đảng và Nhà nước đã tập trung triển khai nhiều chương trình, chính sách để hỗ trợ cuộc sống của người dân ngày càng đi lên.

Cách làm sáng tạo góp phần bảo đảm an ninh trật tự khu vực biên giới

Cách làm sáng tạo góp phần bảo đảm an ninh trật tự khu vực biên giới

Thực hiện Kế hoạch của Giám đốc Công an tỉnh Thanh Hóa về mở đợt cao điểm thu hồi vũ khí, vật liệu nổ, công cụ hỗ trợ và pháo, Công an các xã khu vực miền núi trong tỉnh đã có nhiều cách làm sáng tạo, góp phần phòng ngừa tội phạm, bảo đảm an ninh, trật tự ngay tại cơ sở.

Bàn giải pháp thúc đẩy kết nối giao thương, mở rộng thị trường Tây Bắc

Bàn giải pháp thúc đẩy kết nối giao thương, mở rộng thị trường Tây Bắc

Chiều 14/11, Sở Tài chính và Sở Công Thương tỉnh Lai Châu phối hợp với Cục Xúc tiến thương mại (Bộ Công thương) cùng Sở Công Thương các tỉnh vùng Tây Bắc tổ chức Hội nghị kết nối giao thương giữa nhà cung cấp khu vực Tây Bắc với các doanh nghiệp xuất khẩu và tổ chức xúc tiến thương mại năm 2025.

Trên 1.000 người dân khó khăn nơi biên giới được tặng thẻ bảo hiểm y tế

Trên 1.000 người dân khó khăn nơi biên giới được tặng thẻ bảo hiểm y tế

Hưởng ứng phong trào thi đua “Cả nước chung tay vì người nghèo - Không để ai bị bỏ lại phía sau” và Chương trình “Tặng thẻ bảo hiểm y tế cho người có hoàn cảnh khó khăn - Mang Tết ấm đến với người nghèo Xuân Bính Ngọ” do Bảo hiểm xã hội Việt Nam phát động, chiều 13/11, tại xã Ia Krái, Bảo hiểm xã hội tỉnh Gia Lai đã trao thẻ bảo hiểm y tế cho trên 1.000 người dân có hoàn cảnh khó khăn.

Vốn đúng chỗ, hộ nghèo vươn lên làm kinh tế giỏi

Vốn đúng chỗ, hộ nghèo vươn lên làm kinh tế giỏi

Xác định nguồn vốn tín dụng chính sách ưu đãi là "đòn bẩy" hỗ trợ người dân vùng cao, vùng đặc biệt khó khăn xóa đói giảm nghèo, Chi nhánh Ngân hàng Chính sách xã hội tỉnh Thanh Hóa đã bám sát các văn bản chỉ đạo, hướng dẫn của Trung ương, của tỉnh, nhanh chóng đưa nguồn vốn chính sách đến đúng đối tượng thụ hưởng. Nguồn vốn này không chỉ giúp người dân vùng cao có việc làm, tăng thu nhập mà còn góp phần thay đổi nhận thức, khơi dậy tinh thần vươn lên thoát nghèo bền vững.

Gia Lai linh động giải pháp thu thuế, hỗ trợ doanh nghiệp sau bão số 13

Gia Lai linh động giải pháp thu thuế, hỗ trợ doanh nghiệp sau bão số 13

Nhằm tạo điều kiện cho các tổ chức, doanh nghiệp và hộ kinh doanh trên địa bàn tỉnh Gia Lai phục hồi sau ảnh hưởng của bão số 13, ngành thuế tỉnh Gia Lai đã ban hành văn bản hướng dẫn hàng loạt giải pháp hỗ trợ, gia hạn, miễn, giảm thuế đối với các tổ chức, doanh nghiệp và hộ kinh doanh trên địa bàn chịu ảnh hưởng của thiên tai.

Lâm Đồng đầu tư hạ tầng thiết yếu, hướng tới giảm nghèo bền vững

Lâm Đồng đầu tư hạ tầng thiết yếu, hướng tới giảm nghèo bền vững

Từ nguồn vốn chương trình mục tiêu quốc gia giảm nghèo bền vững, các địa phương tỉnh Lâm Đồng đã tập trung đầu tư, xây dựng cơ sở hạ tầng tại các xã vùng khó khăn. Mục tiêu nhằm hỗ trợ người dân phát triển kinh tế, nâng cao thu nhập, cải thiện các chỉ số về y tế, giáo dục, việc làm…, hướng tới thoát nghèo bền vững.

Các xã biên giới giúp đồng bào xóa đói, giảm nghèo bền vững

Các xã biên giới giúp đồng bào xóa đói, giảm nghèo bền vững

Sau hơn 4 tháng chính quyền địa phương 2 cấp đi vào vận hành, tuy còn nhiều khó khăn, vướng mắc, song các xã vùng cao biên giới của tỉnh Thanh Hóa đã ban hành các nghị quyết, kế hoạch cụ thể thực hiện mục tiêu giảm nghèo và nâng cao đời sống nhân dân.

Quản lý chặt địa bàn, ngăn chặn buôn lậu qua biên giới

Quản lý chặt địa bàn, ngăn chặn buôn lậu qua biên giới

Tuyến biên giới giữa hai tỉnh Đồng Tháp (Việt Nam) và Prey Veng (Campuchia) dài hơn 50km, trong đó có khoảng 40km biên giới trên sông. Trước diễn biến phức tạp của tình hình buôn lậu và vận chuyển hàng hóa trái phép qua biên giới, nhất là trong mùa lũ, Bộ đội Biên phòng tỉnh Đồng Tháp đã chủ động triển khai nhiều biện pháp nghiệp vụ, tăng cường tuần tra, kiểm soát, quản lý chặt địa bàn, góp phần giữ vững an ninh, trật tự và ổn định tuyến biên giới.

Nhận diện thủ đoạn buôn lậu trên tuyến biên giới Lạng Sơn

Nhận diện thủ đoạn buôn lậu trên tuyến biên giới Lạng Sơn

Tình hình buôn lậu, vận chuyển trái phép hàng hóa trên tuyến biên giới tỉnh Lạng Sơn được các lực lượng chức năng triển khai nhiều biện pháp để kiểm soát trong thời gian qua. Tuy nhiên, với tuyến biên giới dài tiếp giáp với Trung Quốc với địa hình, địa vật phức tạp, do đó vẫn có nhiều thời điểm, các đối tượng vận chuyển hàng hóa xuất lậu, nhập lậu qua biên giới bằng các phương thức, thủ đoạn khác nhau.