Những mảnh sành sứ dệt nên tấm “áo choàng” cung điện rực rỡ

Những mảnh sành sứ dệt nên tấm “áo choàng” cung điện rực rỡ

Du khách khi vào tham quan khu vực Tử Cấm Thành Huế đều ngỡ ngàng với vẻ đẹp bên ngoài nổi bật, lộng lẫy, nguy nga của điện Kiến Trung đang được bàn tay tài hoa của những người thợ khảm sành sứ giỏi nhất đất Cố đô phục dựng. Nghệ thuật trang trí sành sứ được xem như chiếc “áo choàng” rực rỡ, thổi hồn vào ngôi điện mang phong cách kiến trúc Đông Dương độc đáo này, tạo điểm nhấn giữa một không gian cổ kính trầm mặc của những công trình kiến trúc truyền thống Cung đình Huế.

Những mảnh sành sứ dệt nên tấm “áo choàng” cung điện rực rỡ ảnh 1Khảm sành sứ mặt ngoài của điện Kiến Trung. Ảnh: Đỗ Trưởng – TTXVN

 Tạo nên nghệ thuật tạo từ những mảnh vụn

Dưới những tia nắng xen qua những tấm bạt che ngoài trời, hàng chục người thợ đang cần mẫn, tỉ mỉ cắt, gọt, tỉa những mảnh sành sứ, thủy tinh nhiều màu sắc để trang trí cho những bức phù điêu ở tiền sảnh của ngôi điện Kiến Trung. Anh Đinh Hùng, một trong hai thợ cả phụ trách tại đây đang chăm chút từng đường nét cho việc đắp cốt xi măng, tạo hình rồng thời vua Khải Định với dáng vẻ thanh thoát, nằm phía trên sảnh của cung điện. Công việc đắp cốt, làm bố cục cho các đề tài trang trí là bước đầu tiên, rất quan trọng, sau đó người thợ mới cắt tỉa, lựa chọn những mảnh gốm gắn vào để phối màu, thổi hồn cho tác phẩm.

Với hơn 30 năm kinh nghiệm gắn bó với nghề, anh Hùng đã tham gia vào nhiều dự án trùng tu các lăng tẩm, cung điện ở xứ Huế. Khi nhận lời tham gia thi công phục dựng lại điện Kiến Trung, anh rất tự hào và mong muốn dồn hết tâm huyết cho công trình quan trọng bậc nhất thuộc Quần thể Di tích Cố đô Huế.

Để thi công trang trí mặt ngoài của điện Kiến Trung, Phân viện Khoa học Công nghệ xây dựng miền Trung - đơn vị thi công đã đặt mua nhiều tấn sành sứ là những chiếc bát, đĩa, bình hoa, ấm chén, cùng một số loại thủy tinh với nhiều màu sắc từ những làng nghề truyền thống phía Bắc, tạo nguồn màu sắc phong phú cho người thợ lựa chọn.

Những mảnh sành sứ dệt nên tấm “áo choàng” cung điện rực rỡ ảnh 2Nghệ thuật khảm sành sứ ở điện Kiến Trung trong Tử Cấm Thành Huế. Ảnh: Đỗ Trưởng – TTXVN

Anh Đặng Phước Nhân, một người thợ chia sẻ, nghề này đòi hỏi sự kiên nhẫn, chỉnh chu, không thể làm nhanh, làm gấp được, nếu nóng vội sẽ dẫn đến hỏng việc, ảnh hưởng đến chất lượng của tác phẩm. So với những tác phẩm khảm sành sứ ngày xưa, hiện nay, người thợ có nhiều sự lựa chọn về màu sắc để phô diễn. Tuy nhiên do màu men hơi bóng nên đòi hỏi người thợ phải có kinh nghiệm trong việc xử lý phối màu để hài hòa với không gian, ánh sáng.

Chỉ với hai dụng cụ đơn giản là chiếc kìm bấm và chiếc bay nhỏ, bàn tay cắt tỉa tài hoa của người thợ đã biến những mảnh sành sứ thô cứng trở nên mềm mại, được ghép tài tình thành hàng ngàn hình ảnh với nhiều chủ đề trang trí khác nhau như long, lân, quy, phượng; các loại cây tùng, cúc, trúc mai; hoa dây, các loài thú như voi, hươu, chim… Có những chi tiết như cánh chim được cắt tỉa tỉ mỉ chỉ vài cm, tạo sự sinh động, chi tiết khiến người xem không khỏi trầm trồ, thán phục.

Những mảnh sành sứ dệt nên tấm “áo choàng” cung điện rực rỡ ảnh 3Người thợ khảm sành sứ trang trí cặp rồng chầu tại điện Kiến Trung. Ảnh: Đỗ Trưởng – TTXVN  

Theo anh Đinh Hùng, để sử dụng kìm bấm một cách điêu luyện tạo ra những mảnh sành sắc ngọt, có đường nét làm lên sự uyển chuyển cho từng họa tiết, đòi hỏi người thợ phải có kinh nghiệm nhiều năm, làm nhiều công trình, không ngừng học hỏi để tự trau dồi, nâng cao tay nghề. Những người thợ ngày xưa đều đạt đến trình độ tay nghề rất cao nên các đường nét trang trí mang dấu ấn phong cách sáng tạo cá nhân, trở thành sự chuẩn mực trong nghề. Những người thợ ngày nay khi phục dựng cũng phải đảm bảo theo những đường nét của người xưa, tiêu biểu là tại các công trình như: lăng vua Khải Định, cửa Chương Đức, cửa Hiển Nhơn…

Dự kiến hoàn thành cuối năm 2023

Những hình ảnh, video tư liệu lịch sử về điện Kiến Trung chủ yếu dừng lại ở bố cục toàn cảnh công trình, ít có ảnh đi vào chi tiết đường nét khảm sành sứ. Do đó, Trung tâm Bảo tồn Di tích Cố đô Huế và đơn vị thi công phải mất nhiều thời gian để nghiên cứu, đối sánh các họa tiết, chủ đề trang trí, cách phối màu với những công trình cung điện, lăng tẩm cùng thời để đưa ra bản vẽ chân xác nhất có thể.

Họa sỹ Nguyễn Thái Quang, Phân viện Khoa học Công nghệ xây dựng miền Trung cho biết, đỉnh cao của nghệ thuật khảm sành sứ Cung đình Huế là giai đoạn thời vua Khải Định (1916 - 1925). Màu sắc trang trí khảm sành sứ thời này rất phong phú, hơn hẳn những giai đoạn trước với nét đặc trưng là cách phối màu sặc sỡ nhưng nhìn xa lại tạo ra sự hài hòa. Điều đó đặt ra yêu cầu cao đối với người thợ hiện nay trong quá trình trùng tu di tích.

Những mảnh sành sứ dệt nên tấm “áo choàng” cung điện rực rỡ ảnh 4Nghệ thuật khảm sành sứ ở điện Kiến Trung trong Tử Cấm Thành Huế. Ảnh: Đỗ Trưởng – TTXVN

Điện Kiến Trung vốn là một phế tích, chỉ còn lại nền móng, được nhận biết chủ yếu qua hình ảnh đen trắng. Trung tâm Bảo tồn Di tích Cố đô Huế và đơn vị thi công phải mất 5 năm tiến hành từ đo vẽ nền móng, dựng khung sườn cho công trình đến phối màu bản vẽ trang trí bên ngoài.

Thợ cả Đinh Hùng chia sẻ thêm, điểm nhấn trong nghệ thuật trang trí khảm sành sứ ở điện Kiến Trung chính là các họa tiết ở ba sảnh chính mặt tiền của ngôi điện này. Những hình ảnh tư liệu còn lại vẫn có những “điểm mờ” đòi hỏi người thợ có kinh nghiệm lâu năm phải nghiên cứu những góc độ sáng - tối, tham chiếu với các họa tiết khảm sành sứ ở lăng Khải Định để đưa ra cách phối màu phù hợp. Nhiều chi tiết trang trí, người thợ phải phối hợp với họa sĩ cân đối ở nhiều góc độ trên thực tế, nhất là độ bung của bông hoa, sự uyển chuyển mềm mại của thân cây, sự thanh thoát của các con giống… Để phục dựng điện Kiến Trung hiện nay, những người thợ sử dụng 12 gam màu chủ đạo của sành sứ, thêm 4 màu thủy tinh và một số màu dặm khác.

Theo nhiều nhà nghiên cứu, khảm sành sứ Huế có từ thế kỷ XVII và đạt đến phát triển đỉnh cao vào giai đoạn cuối thế kỷ XIX và đầu thế kỷ XX; được xem là một trong những thành tựu nổi bật của mỹ thuật thời Nguyễn.

Điện Kiến Trung được xây dựng năm 1921, hoàn thành năm 1923 với quy mô hai tầng, xây dựng bằng bê tông cốt thép. Đây là công trình tiêu biểu quan trọng, đánh dấu một giai đoạn độc đáo và đặc sắc bổ sung cho kiến trúc truyền thống Cung đình Huế. Điện Kiến Trung là nơi làm việc, sinh hoạt của hai vị vua triều Nguyễn là Khải Định và Bảo Đại. Năm 1947, do ảnh hưởng của chiến tranh, bom đạn, điện Kiến Trung bị phá hủy gần như hoàn toàn, trở thành phế tích, chỉ còn nền móng. Dự án Phục hồi và tôn tạo điện được khởi công vào tháng 2/2019 và dự kiến sẽ hoàn thành vào cuối năm 2023. Đây là dấu mốc quan trọng trong hành trình 30 năm Quần thể Di tích Cố đô Huế được UNESCO vinh danh là Di sản văn hóa thế giới.

Đỗ Trưởng

(TTXVN)

Có thể bạn quan tâm

Đồng Nai: Phát triển du lịch sinh thái, thu hút khách du lịch

Đồng Nai: Phát triển du lịch sinh thái, thu hút khách du lịch

Đồng Nai có nhiều địa điểm du lịch sinh thái hấp dẫn với một số địa điểm nổi bật như Vườn quốc gia Bù Gia Mập, Trảng cỏ Bù Lạch, Vườn quốc gia Nam Cát Tiên, Khu Bảo tồn Thiên nhiên – Văn hóa Đồng Nai, Khu du lịch Bò Cạp Vàng, Khu du lịch sinh thái Thác Giang Điền, Khu du lịch Vườn Xoài, núi Chứa Chan…

Tiềm năng du lịch từ những ngôi cổ tháp

Tiềm năng du lịch từ những ngôi cổ tháp

Thành phố Đà Nẵng không chỉ nổi tiếng với Thánh địa Mỹ Sơn (Di sản văn hóa thế giới), Bảo tàng Chăm nơi lưu giữ nhiều hiện vật, Bảo vật Quốc gia liên quan đến nền văn hóa Chăm, mà còn có các ngọn cổ tháp Chăm ngàn năm tuổi vẫn tồn tại đến tận ngày nay như: Cụm tháp Khương Mỹ, Chiên Đàn và tháp Bằng An. Tuy nhiên, những ngọn tháp cổ này dường như đang bị “bỏ quên”, chưa được kết nối để trở thành các điểm du lịch hấp dẫn.

Khẩn trương tháo gỡ khó khăn, quyết liệt hoàn thành xóa nhà tạm

Khẩn trương tháo gỡ khó khăn, quyết liệt hoàn thành xóa nhà tạm

Nhờ sự vào cuộc quyết liệt của chính quyền địa phương và sự đồng lòng của người dân, công tác xóa nhà tạm, nhà dột nát tại tỉnh Thái Nguyên đang về đích đúng tiến độ, mang lại niềm hy vọng mới cho hàng trăm hộ nghèo trên địa bàn. Hoạt động này giúp các gia đình có hoàn cảnh khó khăn ổn định cuộc sống và vươn lên phát triển kinh tế.

Đa dạng dịch vụ, xây dựng sản phẩm du lịch đặc trưng

Đa dạng dịch vụ, xây dựng sản phẩm du lịch đặc trưng

Sở Văn hóa, Thể thao và Du lịch tỉnh Đồng Tháp thông tin, từ đầu năm đến nay, khách du lịch đến tỉnh tăng 17,6% so với cùng kỳ năm 2024. Đây là tín hiệu vui cho ngành Du lịch tỉnh nhờ những nỗ lực xây dựng, quảng bá cũng như đầu tư, xây dựng sản phẩm đặc trưng, mang bản sắc riêng của địa phương, tạo bước đột phá mới trong bản đồ du lịch khu vực Đồng bằng sông Cửu Long.

Di sản văn hóa Lào Cai - 'Mỏ vàng' phát triển du lịch

Di sản văn hóa Lào Cai - 'Mỏ vàng' phát triển du lịch

Tỉnh Lào Cai hiện có 56 di sản văn hóa phi vật thể được ghi danh vào Danh mục Di sản văn hóa phi vật thể quốc gia, 3 di sản văn hóa phi vật thể đại diện của nhân loại; là tỉnh dẫn đầu cả nước về số lượng di sản văn hóa phi vật thể. Địa phương đang tích cực bảo tồn, vun đắp, phát huy các giá trị văn hóa đặc sắc tiêu biểu; biến di sản thành tài sản, coi đây là mỏ vàng để phát triển du lịch.

Dư địa lớn để du lịch Lào Cai tăng tốc

Dư địa lớn để du lịch Lào Cai tăng tốc

Du lịch Lào Cai tiếp tục ghi nhận tín hiệu tăng trưởng tích cực trong 6 tháng đầu năm 2025, đặc biệt là sự gia tăng ổn định ở cả hai phân khúc là khách có lưu trú và khách trải nghiệm.

Khuổi My lấp lánh mùa nước đổ

Khuổi My lấp lánh mùa nước đổ

Từ bao đời nay, ruộng bậc thang không chỉ là nơi canh tác phù hợp với địa hình miền núi, mà còn là biểu tượng sống động cho sự kết tinh giữa con người và thiên nhiên nơi địa đầu Tổ quốc.

Liên kết phát triển Công viên địa chất toàn cầu UNESCO Lạng Sơn

Liên kết phát triển Công viên địa chất toàn cầu UNESCO Lạng Sơn

Công viên địa chất toàn cầu UNESCO Lạng Sơn hội tụ đầy đủ các giá trị về địa tầng cổ đại, hóa thạch quý hiếm, di tích khảo cổ và bản sắc văn hóa các dân tộc. Những giá trị nổi bật, riêng có này là điều kiện thuận lợi để khai thác, phát triển du lịch, nâng cao thu nhập và đời sống cho người dân. Đây là đánh giá của các nhà nghiên cứu, đại diện cơ quan quản lý văn hóa, du lịch trong nước tại Tọa đàm “Xây dựng và phát triển Công viên địa chất toàn cầu UNESCO Lạng Sơn”, do Trung tâm Xúc tiến Đầu tư, Thương mại và Du lịch tỉnh Lạng Sơn tổ chức chiều 28/6.

Cơ hội cho du lịch Kon Tum bứt phá sau hợp nhất tỉnh

Cơ hội cho du lịch Kon Tum bứt phá sau hợp nhất tỉnh

Kon Tum là vùng đất chứa đựng những giá trị văn hóa đặc sắc của 43 dân tộc anh em; trong đó có 7 dân tộc thiểu số tại chỗ. Thiên nhiên ban tặng cho tỉnh những cảnh sắc hoang sơ, những cánh rừng nguyên sinh màu mỡ, trải dài từ đỉnh núi Ngọc Linh xuống tận Cao nguyên Pleiku. Chính những điều này đã tạo nên một vùng đất đầy những điều thú vị cho du khách khám phá, trải nghiệm.

Xây dựng sản phẩm đặc trưng gắn với trải nghiệm văn hóa dân tộc

Xây dựng sản phẩm đặc trưng gắn với trải nghiệm văn hóa dân tộc

Sáu tháng đầu năm 2025, ngành Du lịch tỉnh Hòa Bình đã có những bước tăng trưởng tích cực khi đón hơn 3 triệu lượt khách, tăng 5,5% so với cùng kỳ 2024; doanh thu ước đạt 3.080 tỷ đồng. Hòa Bình đang dần khẳng định vị thế là điểm đến xanh và đậm đà bản sắc văn hóa của khu vực Tây Bắc.

Đưa du lịch bứt phá từ các hoạt động văn hóa, thể thao

Đưa du lịch bứt phá từ các hoạt động văn hóa, thể thao

Sở hữu cảnh quan thiên nhiên tươi đẹp, những nét văn hóa giàu bản sắc cùng hạ tầng đô thị được đầu tư khá hoàn thiện, thị xã Mộc Châu, tỉnh Sơn La hội tụ nhiều thế mạnh để tổ chức các sự kiện văn hóa đặc sắc, nhiều giải thể thao hấp dẫn. Địa phương đã triển khai nhiều hoạt động như: Tuần văn hóa du lịch Mộc Châu vào dịp 2/9, lễ hội Hết chá, lễ hội Cầu mưa, lễ hội Púng Hiéng của người Dao Tiền, ngày hội hái quả… thu hút đông đảo du khách đến tham gia và trải nghiệm.

Tiềm năng du lịch từ vẻ đẹp ruộng bậc thang Miền Đồi

Tiềm năng du lịch từ vẻ đẹp ruộng bậc thang Miền Đồi

Ẩn mình giữa núi rừng Lạc Sơn (Hòa Bình), xã Miền Đồi không chỉ gây ấn tượng bởi vẻ đẹp thiên nhiên nguyên sơ mà còn sở hữu những thửa ruộng bậc thang tầng lớp hùng vĩ, là tiềm năng lớn để phát triển du lịch sinh thái, cộng đồng. “Viên ngọc thô” ruộng bậc thang Miền Đồi vẫn đang chờ được "mài giũa" để tỏa sáng.

Khi hai miền di sản kết nối: Tỉnh Tuyên Quang mới vươn tầm điểm đến quốc gia

Khi hai miền di sản kết nối: Tỉnh Tuyên Quang mới vươn tầm điểm đến quốc gia

Việc hợp nhất hai tỉnh Hà Giang và Tuyên Quang để hình thành tỉnh Tuyên Quang mới là một dấu mốc quan trọng trong tiến trình đổi mới tổ chức hành chính theo hướng tinh gọn, hiệu quả, đồng thời mở ra không gian phát triển mới cho ngành du lịch - lĩnh vực có vai trò ngày càng lớn trong cơ cấu kinh tế vùng cao.

Nét duyên vùng Tây Bắc

Nét duyên vùng Tây Bắc

Mai Châu là điểm đến hấp dẫn du khách bằng vẻ đẹp nguyên sơ của núi rừng, không khí mát mẻ và mang đậm bản sắc văn hóa của các dân tộc. Với chủ trương phát triển du lịch cộng đồng bền vững, các địa phương như Pà Cò, bản Lác đã trở thành điểm sáng, bảo tồn di sản văn hóa, tạo sinh kế cho người dân.

Thanh niên vùng cao khởi nghiệp từ mô hình du lịch homestay

Thanh niên vùng cao khởi nghiệp từ mô hình du lịch homestay

Rời giảng đường đại học, nhiều thanh niên ở xã La Pán Tẩn, huyện Mù Cang Chải (Yên Bái) trở về quê hương, khởi nghiệp từ mô hình du lịch homestay. Nhiều tấm gương thanh niên tiêu biểu xuất hiện, không chỉ làm giàu cho bản thân, góp phần xóa đói giảm nghèo tại địa phương, mà còn đóng vai trò quan trọng trong việc quảng bá văn hóa, con người Mù Cang Chải đến với du khách trong và ngoài nước.

Mù Cang Chải mùa nước đổ đẹp như tranh thủy mặc

Mù Cang Chải mùa nước đổ đẹp như tranh thủy mặc

Giữa tháng 5 và tháng 6, khi những cơn mưa mùa Hạ đổ xuống cũng chính là lúc những thửa ruộng bậc thang ở huyện Mù Cang Chải (Yên Bái) vào mùa đổ nước. Nước được “phủ” đầy trên bề mặt những thửa ruộng bậc thang sau cày ải, tương phản dưới ánh nắng mặt trời cùng những gam màu đa sắc hòa quyện với nhau, từ màu của nước, của đất, màu cây cối, trời mây... đã tạo nên một bức tranh bích họa giữa núi non hùng vỹ.

Du lịch cộng đồng Quảng Ngãi - cơ hội phát triển mới

Du lịch cộng đồng Quảng Ngãi - cơ hội phát triển mới

Quảng Ngãi không chỉ nổi tiếng với những bãi biển hoang sơ, thắng cảnh hùng vĩ như Lý Sơn mà tiềm năng du lịch cộng đồng, du lịch sinh thái, du lịch nông nghiệp cần được đánh thức và phát triển. Loại hình du lịch này được khai thác hợp lý sẽ mang lại lợi ích kinh tế cho người dân địa phương; đồng thời góp phần bảo tồn văn hóa truyền thống và thiên nhiên.

Thoát nghèo từ các mô hình du lịch cộng đồng ở Hòa Bình

Thoát nghèo từ các mô hình du lịch cộng đồng ở Hòa Bình

Du lịch cộng đồng tại tỉnh Hòa Bình đang là một hướng đi chủ đạo, góp phần không nhỏ tạo sinh kế bền vững cho các vùng đồng bào dân tộc thiểu số và miền núi trên địa bàn thoát nghèo, vươn lên làm giàu gắn với xây dựng nông thôn mới.

Phát triển du lịch Ba Vì gắn với dịch vụ chăm sóc sức khỏe

Phát triển du lịch Ba Vì gắn với dịch vụ chăm sóc sức khỏe

Trong bối cảnh toàn cầu đang chuyển dịch mạnh mẽ theo hướng đề cao các giá trị sống bền vững, du lịch chăm sóc sức khỏe (wellness tourism) nổi lên như một xu thế tất yếu. Nằm cách trung tâm Hà Nội khoảng 60 km, vùng núi Ba Vì nổi tiếng với cảnh quan thiên nhiên hoang sơ, nguồn dược liệu phong phú, là khu vực sở hữu nhiều tiềm năng và lợi thế để phát triển loại hình du lịch chăm sóc sức khỏe. Việc kết hợp hài hòa giữa thiên nhiên, y học cổ truyền và các dịch vụ hiện đại đang mang đến những trải nghiệm nghỉ dưỡng kết hợp chăm sóc sức khỏe hấp dẫn cho du khách đến với Ba Vì.

Khai thác hiệu quả mô hình du lịch - làng nghề ở vùng cao

Khai thác hiệu quả mô hình du lịch - làng nghề ở vùng cao

Các làng nghề truyền thống ở Cao Bằng đã tạo nhiều cơ hội việc làm, giúp tăng thu nhập cho người dân. Để bảo tồn và phát triển làng nghề, tỉnh Cao Bằng đã có những hướng đi bền vững, trong đó có việc kết hợp phát triển làng nghề với du lịch, chuyển đổi số, có sự hỗ trợ, đồng hành từ chính quyền địa phương.

Thái Nguyên: Tiềm năng du lịch tại xã vùng cao Thần Sa

Thái Nguyên: Tiềm năng du lịch tại xã vùng cao Thần Sa

Tại Khu dự trữ thiên nhiên Thần Sa - Phượng Hoàng, xã vùng cao Thần Sa (huyện Võ Nhai, tỉnh Thái Nguyên), các nhà khảo cổ học Việt Nam đã phát hiện một loạt các di chỉ khảo cổ có niên đại từ trung kì đồ đá cũ đến sơ kì thời đại đồ đá mới, trong đó địa điểm quan trọng nhất là Mái đá Ngườm, được xếp hạng quốc gia năm 1982.

Hợp nhất Lào Cai và Yên Bái: Triển vọng tích cực phát triển du lịch xanh

Hợp nhất Lào Cai và Yên Bái: Triển vọng tích cực phát triển du lịch xanh

Việc sáp nhập hai tỉnh Yên Bái và Lào Cai để hình thành một tỉnh mới là chủ trương lớn, mang tính chiến lược của Trung ương nhằm tạo ra một cực tăng trưởng mới cho vùng Trung du và miền núi phía Bắc. Đối với lĩnh vực du lịch, đây là một bước ngoặt quan trọng, tạo ra nhiều thời cơ to lớn song đặt ra không ít thách thức cần được nhận diện và giải quyết đồng bộ.