Vĩnh Long nâng cao đời sống đồng bào dân tộc Khmer (Bài cuối)

Ông Kim Mực, xã Đông Bình (thị xã Bình Minh, tỉnh Vĩnh Long) chăm sóc bò từ nguồn vốn vay của địa phương. Ảnh: Lê Thúy Hằng – TTXVN
Ông Kim Mực, xã Đông Bình (thị xã Bình Minh, tỉnh Vĩnh Long) chăm sóc bò từ nguồn vốn vay của địa phương. Ảnh: Lê Thúy Hằng – TTXVN

Bài cuối - Tạo động lực để người dân tự lực vươn lên

Tỉnh Vĩnh Long phấn đấu đến năm 2024 cơ bản hỗ trợ cho 100% đồng bào dân tộc thiểu số nghèo và đặc biệt khó khăn có nhà và đất ở ổn định, giảm tỷ lệ hộ nghèo dân tộc của tỉnh bình quân hàng năm từ 3-4%. Để đạt được mục tiêu đề ra, tỉnh tiếp tục triển khai hiệu quả các chương trình, chính sách của Trung ương; xem xét điều chỉnh các chương trình đặc thù sao cho phù hợp với tình hình thực tế để chính sách thực sự phát huy hiệu quả, góp phần chăm lo thiết thực đời sống đồng bào Khmer trên địa bàn.

Còn nhiều khó khăn trong thực hiện chính sách

Theo Ban dân tộc tỉnh Vĩnh Long, tình hình phát triển kinh tế trong vùng đồng bào dân tộc Khmer tuy có phát triển nhưng vẫn còn chậm, chưa đồng đều, tỷ lệ hộ nghèo và cận nghèo có giảm nhưng còn cao so với hộ nghèo chung của tỉnh. Hiện nay, đa phần các hộ gia đình nghèo trong vùng có nghề nghiệp không ổn định, đông con, thiếu vốn và thiếu tư liệu sản xuất nên khi được hỗ trợ chính sách lại gặp nhiều lúng túng, không biết sử dụng nguồn vốn như thế nào để làm ăn hiệu quả. Bên cạnh đó, do ảnh hưởng của thiên tai, dịch bệnh và giá cả không ổn định cũng tác động đến hiệu quả của các chính sách.

Phó Chủ tịch Ủy ban nhân dân xã Tân Mỹ, huyện Trà Ôn Ngô Vĩnh Tuân cho rằng, những chính sách hỗ trợ vừa qua đã giúp cho nhiều hộ dân của xã có điều kiện phát triển kinh tế. Tuy nhiên, do đa phần người dân chưa xây dựng được phương án sản xuất phù hợp, hiệu quả nên trong các dự án hỗ trợ vốn, người dân đều tập trung vào chăn nuôi bò. Điển hình như thực hiện chính sách đặc thù hỗ trợ phát triển kinh tế - xã hội vùng dân tộc thiểu số trên địa bàn tỉnh Vĩnh Long giai đoạn 2017 - 2020, có 80 hộ vay thì 76 hộ vay chăn nuôi bò. Điều này dẫn đến tình trạng thiếu nguồn thức ăn nhưng lại dư nguồn cung, khó tiêu thụ. Ngoài ra, tình hình dịch bệnh trên bò những năm qua cũng diễn biến phức tạp đã khiến nhiều hộ dân chăn nuôi từ nguồn vốn vay bị thiệt hại. Mặc dù các trường hợp này đều được khảo sát, ghi nhận và có chính sách hỗ trợ, tuy nhiên người dân vẫn thiệt hại, đồng thời mang tâm lý lo lắng không dám mạnh dạn tiếp tục chăn nuôi.

Vĩnh Long nâng cao đời sống đồng bào dân tộc Khmer (Bài cuối) ảnh 1Ông Kim Mực, xã Đông Bình (thị xã Bình Minh, tỉnh Vĩnh Long) chăm sóc bò từ nguồn vốn vay của địa phương. Ảnh: Lê Thúy Hằng – TTXVN

Theo Phó Chủ tịch Ủy ban Mặt Trận Tổ quốc Việt Nam tỉnh Vĩnh Long Trần Thanh Lâm, trong năm 2020, Ủy ban Mặt trận Tổ quốc tỉnh đã tổ chức đoàn phối hợp cùng các ngành liên quan giám sát các chương trình, dự án hỗ trợ đồng bào dân tộc Khmer tại địa phương. Qua khảo sát và giám sát thực tế tại các địa phương, nhất là gặp trực tiếp các hộ dân cho thấy, những chương trình hỗ trợ bước đầu phát huy hiệu quả, mở ra hướng đi mới cho đồng bào Khmer phát triển đời sống, vươn lên thoát nghèo. Tuy nhiên, trong quá trình thực hiện vẫn còn những khó khăn, hạn chế như công tác khảo sát, thẩm định hộ nghèo đôi lúc thực hiện chưa tốt, từ đó dẫn đến tình trạng một số hộ không đảm bảo về điều kiện chuyển đổi nghề phù hợp với tình hình phương án làm ăn của hộ gia đình. Ngoài ra, công tác phối hợp với các tổ chức chính trị - xã hội trong việc tham gia kiểm tra và giám sát thực hiện các chính sách chưa được phát huy đúng mức, một số hộ nghèo còn có tư tưởng ỷ lại, cho rằng Nhà nước hỗ trợ cho không, còn một ít hộ sử dụng vốn chưa đúng mục đích.

Tạo động lực để người dân tự lực vươn lên

Tỉnh Vĩnh Long phấn đấu từ nay đến năm 2024 cơ bản hỗ trợ cho 100% đồng bào dân tộc thiểu số nghèo, đặc biệt khó khăn có nhà, đất ở ổn định, giảm tỷ lệ hộ nghèo dân tộc của tỉnh bình quân hàng năm từ 3-4%.

Theo Phó Chủ tịch Ủy ban Mặt Trận Tổ quốc Việt Nam tỉnh Vĩnh Long Trần Thanh Lâm, để đạt được mục tiêu này, bên cạnh việc tiếp tục thực hiện các chính sách của Trung ương, tỉnh Vĩnh Long cần tích cực giám sát các chương trình, dự án đặc thù của tỉnh, có những điều chỉnh kịp thời để phù hợp với tình hình. Đặc biệt, cần chú trọng hỗ trợ theo phương châm “trao cần câu hơn xâu cá” để tạo động lực trong đồng bào Khmer tự thân vươn lên thoát nghèo, không còn ỷ lại từ nguồn vốn hỗ trợ của chính quyền.

Là địa phương có đông đồng bào Khmer sinh sống, huyện Trà Ôn đã xác định ba khâu đột phá thực hiện trong giai đoạn 2020-2025 nhằm phát triển kinh tế xã hội địa phương, trong đó có định hướng chỉ tiêu về hộ nghèo giảm bình quân hàng năm 1,5%, trong đó giảm tỷ lệ hộ nghèo đồng bào Khmer hàng năm 3%.

Phó Chủ tịch Ủy ban nhân dân huyện Trà Ôn Nguyễn Chí Hiếu cho rằng, trong giai đoạn tới, khi áp dụng tiêu chí bình xét hộ nghèo mới, tỷ lệ hộ nghèo của huyện dự kiến tiếp tục tăng lên, do đó huyện sẽ đẩy mạnh tuyên truyền để đồng bào tự lực vươn lên, đồng thời chỉ đạo các ngành, địa phương hỗ trợ người dân chuyển đổi đa dạng các nghề, tạo điều kiện để người dân được học nghề và giới thiệu việc làm từ đó có điều kiện chăm lo phát triển kinh tế gia đình, tự vươn lên thoát nghèo.

Phó Chủ tịch Ủy ban nhân dân xã Tân Mỹ Ngô Vĩnh Tuân nhấn mạnh, với mục tiêu giảm tỷ lệ hộ nghèo còn dưới 4%, trong đó hộ nghèo trong đồng bào dân tộc còn dưới 8%, góp phần đưa xã Tân Mỹ đạt chuẩn nông thôn mới vào năm 2024, xã khuyến khích động viên hộ nghèo, hộ cận nghèo phát huy nội lực, tự lực vươn lên nâng cao chất lượng cuộc sống. Trong thời gian tới, xã tiếp tục quản lý chặt chẽ các nguồn vốn, các chương trình, dự án đầu tư hỗ trợ hộ nghèo, đánh giá kỹ về hiệu quả các phương án sản xuất trước khi cho vay vốn. Đồng thời, xã tiếp tục xây dựng và nhân rộng các mô hình phát triển kinh tế trong đồng bào Khmer, tăng cường hỗ trợ chuyển giao kỹ thuật để người dân nắm bắt, từ đó sử dụng đồng vốn vay hiệu quả.

Vĩnh Long nâng cao đời sống đồng bào dân tộc Khmer (Bài cuối) ảnh 2Ông Sơn Xâm, xã Đông Bình (thị xã Bình Minh, tỉnh Vĩnh Long) tận dụng diện tích ao vừa nuôi cá vừa trồng bông súng để tăng thu nhập. Ảnh: Lê Thúy Hằng - TTXVN

Theo Trưởng ban Dân tộc tỉnh Vĩnh Long Thạch Dương, từ nay đến năm 2024, tỉnh Vĩnh Long tiếp tục đẩy mạnh giảm nghèo vùng dân tộc thiểu số, rút ngắn khoảng cách phát triển giữa các dân tộc, giảm dần vùng đặc biệt khó khăn, từng bước hình thành các trung tâm kinh tế, văn hóa vùng dân tộc thiểu số. Theo đó, Ban Dân tộc phối hợp với các ngành, các địa phương tổ chức thực hiện có hiệu quả các chủ trương, chính sách nhằm phát triển kinh tế, văn hóa – xã hội, nâng cao đời sống, giảm nghèo trong đồng bào Khmer; tập trung thực hiện lồng ghép các chương trình, đề án, kế hoạch của Chính phủ gắn với huy động nhiều nguồn lực để đẩy nhanh phát triển kinh tế - xã hội nơi có đông đồng bào dân tộc thiểu số. Đặc biệt, tỉnh tiếp tục quan tâm thực hiện chính sách hỗ trợ nhà ở, đất ở, đất sản xuất, đào tạo nghề, giải quyết việc làm, cho vay vốn phát triển sản xuất để nâng cao chất lượng cuộc sống đồng bào Khmer.

Ngoài ra, Ban Dân tộc phối hợp với Ủy ban Mặt trận Tổ quốc, đoàn thể các cấp tranh thủ vận động và phát huy vai trò của lực lượng cốt cán, người có uy tín trong đồng bào Khmer, thông qua đó để hướng dẫn đồng bào dân tộc chấp hành, thực hiện tốt các chủ trương đường lối của Đảng, chính sách pháp luật của Nhà nước. Tích cực vận động và phát huy vai trò của đồng bào Khmer trong thực hiện các phong trào thi đua yêu nước trên các lĩnh vực, nhất là phong trào toàn dân bảo vệ an ninh Tổ quốc, cuộc vận động “Toàn dân đoàn kết xây dựng xây dựng Nông thôn mới, đô thị văn minh"... góp phần xây dựng vùng đồng bào dân tộc Khmer ngày càng phát triển.

Lê Thúy Hằng

(TTXVN)

Có thể bạn quan tâm

Thi đua 100 ngày đêm thông tuyến cao tốc Hữu Nghị - Chi Lăng và Đồng Đăng - Trà Lĩnh

Thi đua 100 ngày đêm thông tuyến cao tốc Hữu Nghị - Chi Lăng và Đồng Đăng - Trà Lĩnh

Đại diện Tập đoàn Đèo Cả cho biết, liên danh nhà đầu tư do Tập đoàn Đèo Cả đứng đầu phối hợp với các doanh nghiệp dự án và nhà thầu vừa tổ chức Lễ phát động phong trào thi đua cao điểm “100 ngày đêm thông tuyến” hai dự án cao tốc trọng điểm Hữu Nghị – Chi Lăng và Đồng Đăng – Trà Lĩnh.

Dấu ấn đổi thay ở vùng đồng bào dân tộc thiểu số

Dấu ấn đổi thay ở vùng đồng bào dân tộc thiểu số

Sau 4 năm triển khai, Chương trình Mục tiêu quốc gia phát triển kinh tế - xã hội vùng đồng bào dân tộc thiểu số và miền núi giai đoạn 2021- 2025 (Chương trình 1719) đã và đang tạo nên những đổi thay căn bản. Không chỉ là những con số về thu nhập hay hạ tầng, mà quan trọng hơn, đây là một cuộc cách mạng mang tính toàn diện: xóa bỏ đói nghèo, thay đổi diện mạo, và nâng cao nội lực cho gần 14,2 triệu đồng bào dân tộc thiểu số trên khắp cả nước.

Tây Ninh triển khai đồng bộ chính sách dân tộc, tôn giáo, hướng tới phát triển bền vững

Tây Ninh triển khai đồng bộ chính sách dân tộc, tôn giáo, hướng tới phát triển bền vững

Nhằm tăng cường công tác quản lý nhà nước về dân tộc, tín ngưỡng, tôn giáo trên địa bàn tỉnh Tây Ninh, chiều 8/9, tại phường Tân Ninh, đoàn công tác của Bộ Dân tộc và Tôn giáo, do ông Y Vinh Tơr, Ủy viên dự khuyết Trung ương Đảng, Thứ trưởng làm Trưởng đoàn, có buổi làm việc với UBND tỉnh Tây Ninh về việc thực hiện công tác quản lý nhà nước về dân tộc, tôn giáo.

Xử lý nghiêm trường hợp vi phạm khai thác, vận chuyển cát

Xử lý nghiêm trường hợp vi phạm khai thác, vận chuyển cát

Thông tin từ Phòng Cảnh sát giao thông, Công an tỉnh Đắk Lắk, qua công tác kiểm tra các phương tiện thủy khai thác, vận chuyển cát, đơn vị phát hiện và xử lý nghiêm trường hợp vi phạm góp phần bảo đảm trật tự an toàn giao thông đường thủy trên địa bàn.

Xây dựng chính quyền số ở xã đặc biệt khó khăn Tủa Sín Chải

Xây dựng chính quyền số ở xã đặc biệt khó khăn Tủa Sín Chải

Trong tiến trình xây dựng nền hành chính hiện đại, thân thiện, chuyển đổi số đang trở thành nhiệm vụ trọng tâm nhằm phục vụ người dân và doanh nghiệp nhanh chóng, minh bạch, hiệu quả. Ở xã vùng cao đặc biệt khó khăn Tủa Sín Chải của tỉnh Lai Châu, chính quyền địa phương đã và đang nỗ lực để hiện thực hóa mô hình chính quyền số, phù hợp với điều kiện thực tế.

Triển khai nhiều giải pháp phòng, chống dịch bệnh mùa tựu trường

Triển khai nhiều giải pháp phòng, chống dịch bệnh mùa tựu trường

Trước diễn biến phức tạp của dịch bệnh, đặc biệt là sốt xuất huyết và các bệnh truyền nhiễm ở trẻ nhỏ, ngành Y tế Đắk Lắk phối hợp với ngành giáo dục và các địa phương triển khai nhiều giải pháp nhằm đảm bảo an toàn sức khỏe cho học sinh khi bước vào năm học 2025-2026.

Nỗ lực vượt khó làm giàu của đồng bào Raglai ở Khánh Hòa

Nỗ lực vượt khó làm giàu của đồng bào Raglai ở Khánh Hòa

Cộng đồng người Raglai sinh sống lâu đời trên vùng đất Nam Trung Bộ, trong đó tập trung đông nhất ở khu vực miền núi của tỉnh Khánh Hòa. Cũng như đồng bào các dân tộc trong cả nước, trong các cuộc kháng chiến chống giặc ngoại xâm, đồng bào Raglai luôn một lòng theo Đảng, theo Bác Hồ để cùng chung tay đấu tranh giải phóng dân tộc, thống nhất đất nước.

Lạng Sơn huy động hơn 489 tỷ đồng xóa nhà dột nát

Lạng Sơn huy động hơn 489 tỷ đồng xóa nhà dột nát

Chiều 29/8, phát biểu tại Hội nghị tổng kết, đánh giá kết quả thực hiện Chương trình xóa nhà tạm, nhà dột nát trên địa bàn tỉnh năm 2025, do Ban Chỉ đạo triển khai xóa nhà tạm, nhà dột nát và phát triển nhà ở xã hội tỉnh Lạng Sơn tổ chức, Bí thư Tỉnh ủy Lạng Sơn Hoàng Văn Nghiệm yêu cầu, các cấp ngành, đơn vị tiếp tục quán triệt, triển khai thực hiện các chủ trương, chính sách của Đảng, Nhà nước về giảm nghèo bền vững, bảo đảm an sinh xã hội, coi công tác xóa nhà tạm, nhà dột nát là nhiệm vụ trọng tâm, thường xuyên.

Khoảng 12,35 triệu tỷ đồng sẽ được huy động cho xây dựng nông thôn mới và giảm nghèo giai đoạn 2026-2035

Khoảng 12,35 triệu tỷ đồng sẽ được huy động cho xây dựng nông thôn mới và giảm nghèo giai đoạn 2026-2035

Chiều 29/8, tại Hà Nội, Phó Chủ tịch Quốc hội Lê Minh Hoan và các đại biểu Quốc hội đã có cuộc làm việc với Bộ Nông nghiệp và Môi trường về đề xuất chủ trương đầu tư Chương trình mục tiêu quốc gia xây dựng nông thôn mới và giảm nghèo bền vững giai đoạn 2026-2035 (Chương trình).

Kết nghĩa để hỗ trợ xã miền núi khó khăn phát triển kinh tế - xã hội

Kết nghĩa để hỗ trợ xã miền núi khó khăn phát triển kinh tế - xã hội

Ban Thường vụ Thành ủy Đà Nẵng đã có công văn số 389-CV/TU ngày 25/8/2025 về việc triển khai chương trình kết nghĩa. Thường trực Thành ủy Đà Nẵng thống nhất phân công 60 phường, xã khu vực đồng bằng thực hiện kết nghĩa với 33 xã miền núi, vùng sâu, vùng xa, vùng dân tộc thiểu số, biên giới, hải đảo có nhu cầu cần hỗ trợ.

Thu giữ 15.000 bao thuốc lá lậu ở khu vực biên giới Hà Tiên

Thu giữ 15.000 bao thuốc lá lậu ở khu vực biên giới Hà Tiên

Khoảng 5 giờ ngày 27/8, tại khu vực Cầu Đình Đức (Kênh Đình Đức) thuộc tổ 9, khu phố 5, phường Hà Tiên (tỉnh An Giang), Tổ công tác Đội Đặc nhiệm (Phòng Nghiệp vụ, Bộ đội biên phòng tỉnh An Giang) chủ trì phối hợp với Đồn Biên phòng Cửa khẩu Quốc tế Hà Tiên mật phục theo dõi, phát hiện, truy đuổi 3 phương tiện vỏ composite vận chuyển trái phép hàng cấm là thuốc lá điếu nhập lậu.

Hướng tới tiếp cận công bằng về giáo dục cho đồng bào dân tộc thiểu số

Hướng tới tiếp cận công bằng về giáo dục cho đồng bào dân tộc thiểu số

Ngày 26/8, tại Nhà Quốc hội, Hội đồng Dân tộc của Quốc hội phối hợp với Ủy ban Văn hóa và Xã hội của Quốc hội, Bộ Giáo dục và Đào tạo, Bộ Dân tộc và Tôn giáo tổ chức Hội thảo quốc gia "Đổi mới và nâng cao chất lượng giáo dục và đào tạo ở vùng đồng bào dân tộc thiểu số và miền núi: Thực trạng, thách thức và giải pháp".

Báo cáo của xã Uar chưa phản ánh đúng thực tế khai thác cát lậu trên sông Ba

Báo cáo của xã Uar chưa phản ánh đúng thực tế khai thác cát lậu trên sông Ba

Sau khi TTXVN phản ánh tình trạng “Cát tặc ngang nhiên xẻ thịt sông Ba”, Sở Nông nghiệp và Môi trường tỉnh Gia Lai đã có Công văn số 1185/SNNMT-ĐCKS yêu cầu UBND xã Uar khẩn trương kiểm tra, xác minh và báo cáo kết quả. Ngày 26/8, UBND xã Uar cho biết đã có báo cáo giải trình gửi Sở Nông nghiệp và Môi trường, tuy nhiên nhiều nội dung trong báo cáo chưa phản ánh đúng thực tế.

Mái nhà của đồng thuận

Mái nhà của đồng thuận

Hàng trăm ngàn ngôi nhà kiên cố đã mọc lên, thay thế mái tôn dột nát, vách tre xiêu vẹo. Từ miền núi đến hải đảo, từ đồng bằng đến vùng sâu xa, những mái ấm mới không chỉ che nắng, che mưa mà còn là nền tảng an cư, điểm tựa để người dân ổn định cuộc sống, vươn lên thoát nghèo. Từ đây cũng thắp thêm niềm tin, khẳng định sự đồng thuận, chung tay trong một chương trình nhân văn chưa từng có.

Mỗi căn nhà – một hy vọng: Sức lan tỏa mệnh lệnh từ trái tim

Mỗi căn nhà – một hy vọng: Sức lan tỏa mệnh lệnh từ trái tim

Thủ tướng Chính phủ Phạm Minh Chính - Trưởng Ban chỉ đạo Trung ương triển khai xóa nhà tạm, nhà dột nát trên phạm vi cả nước sẽ chủ trì hội nghị trực tuyến toàn quốc tổng kết chương trình và phong trào thi đua “Cả nước chung tay xóa nhà tạm, nhà dột nát trong năm 2025" vào ngày 26/8.

Niềm vui an cư của đồng bào dưới chân dãy Ngọc Linh

Niềm vui an cư của đồng bào dưới chân dãy Ngọc Linh

Những ngày này, bà con ở Nam Trà My, thành phố Đà Nẵng nô nức vệ sinh đường làng, phát quang cây cối, treo cờ Tổ quốc, trang trí đặt ảnh thờ Bác Hồ ở nơi trang trọng nhất. Gia đình bà Hồ Thị Nhất, dân tộc Cor, ở thôn 2 càng vui hơn, vì ngôi nhà mới của bà đang được nhóm thợ xây hoàn thiện các phần việc cuối cùng để chuyển về sinh sống.

Lâm Đồng: Tất cả đã sẵn sàng cho năm học mới 2025- 2026

Lâm Đồng: Tất cả đã sẵn sàng cho năm học mới 2025- 2026

Năm học mới đang đến gần, các trường học trên địa bàn tỉnh Lâm Đồng đang tích cực chuẩn bị các khâu từ cơ sở vật chất, trang thiết bị dạy học đến việc ổn định đội ngũ cán bộ quản lý, giáo viên, huy động học sinh ra lớp với quyết tâm đạt kết quả cao nhất.

Quảng Trị: Nhiều chính sách hỗ trợ cán bộ về công tác tại trung tâm hành chính mới

Quảng Trị: Nhiều chính sách hỗ trợ cán bộ về công tác tại trung tâm hành chính mới

Để đảm bảo điều kiện cho cán bộ, công chức, viên chức, người lao động đang làm việc tại các cơ quan, tổ chức, đơn vị trên địa bàn tỉnh Quảng Trị sớm ổn định cuộc sống, nhanh chóng thích nghi với môi trường làm việc mới, yên tâm công tác sau khi chuyển đến làm việc tại trung tâm hành chính mới sau sắp xếp, tỉnh Quảng Trị đã ban hành, thực hiện nhiều chính sách, giải pháp hỗ trợ…

500 căn nhà, trường học mới cho vùng lũ Nghệ An: Nỗ lực giữ vững tiếng trống khai giảng

500 căn nhà, trường học mới cho vùng lũ Nghệ An: Nỗ lực giữ vững tiếng trống khai giảng

Ngày 12/8, tại xã Mỹ Lý, Bộ Công an phối hợp với tỉnh Nghệ An tổ chức lễ phát động cao điểm 40 ngày, đêm xây dựng nhà, trường học hỗ trợ nhân dân và học sinh các xã miền Tây Nghệ An chịu thiệt hại nặng nề do mưa lũ gây ra. Hoạt động diễn ra trong bối cảnh chỉ còn hơn một tuần nữa bước vào năm học mới, nhưng nhiều trường lớp vùng sâu, vùng xa vẫn ngổn ngang sau lũ dữ.

Vận động đồng bào vùng cao tự giác giao nộp vũ khí, vật liệu nổ

Vận động đồng bào vùng cao tự giác giao nộp vũ khí, vật liệu nổ

Những ngày đầu thu, khi nắng vàng trải trên triền đồi, ở các thôn bản của xã Thuận Hòa, tỉnh Tuyên Quang, không khó để bắt gặp hình ảnh cán bộ, chiến sĩ Công an xã kiên trì gõ cửa từng nhà, trò chuyện với bà con về nguy cơ từ việc tàng trữ vũ khí, vật liệu nổ.