Chùa Thiên Mụ - điểm đến nổi tiếng ở thành phố Huế

Chùa Thiên Mụ - điểm đến nổi tiếng ở thành phố Huế
"Gió đưa cành trúc la đà
Tiếng chuông Thiên Mụ, canh gà Thọ Xương

Thuyền về xuôi mái sông Hương

Có nghe tâm sự đôi đường đắng cay"

Nếu như Hà Nội có chùa Một Cột, Huế lại nổi tiếng với ngôi chùa Thiên Mụ. Cách trung tâm thành phố Huế chừng 4km, chùa nằm ở cuối đường Kim Long, thuộc phường Hương Long, cạnh dòng sông Hương thơ mộng, như tô thêm nét duyên dáng cho khung cảnh thiên nhiên tuyệt đẹp của Huế, mê hoặc du khách đến tham quan, vãn cảnh.
 
Tác phẩm ảnh chùa Thiên Mụ của tác giả Nicolas Cornet. Nguồn: TTXVN
Tác phẩm ảnh chùa Thiên Mụ của tác giả Nicolas Cornet. Nguồn: TTXVN

Trên địa bàn tỉnh Thừa Thiên - Huế hiện có 618 cơ sở thờ tự, trong đó 305 tự viện có Tăng Ni thường trú (3 ngôi quốc tự, 180 chùa Tăng, 125 chùa Ni), 313 đơn vị Niệm Phật đường, 6 chùa được công nhận di tích cấp quốc gia, số chư tăng gồm 643 vị và 524 vị ni. Huế vốn là nơi có nhiều ngôi chùa cổ kính nổi tiếng của Việt Nam nhưng ngôi chùa xưa nhất phải kể đến là chùa Thiên Mụ - nơi có sự tích ra đời gắn liền với bước chân mở đường của vị chúa Nguyễn đầu tiên xứ Đàng Trong.

Chùa được xây dựng từ năm 1601, dưới thời chúa Nguyễn Hoàng. Sau đó chùa được xây dựng lại quy mô hơn dưới thời chúa Nguyễn Phúc Chu (1691-1725). Ngoài chuông lớn, chùa còn có thêm hàng chục công trình kiến trúc rất quy mô như điện Thiên Vương, điện Đại Hùng, nhà Thuyết Pháp, lầu Tàng Kinh, phòng Tăng, nhà Thiền... Ông còn đích thân viết bài văn bia nói về việc xây dựng các công trình kiến trúc ở đây, ca tụng triết lý của đạo Phật, ghi rõ sự tích Hòa thượng Thạch Liêm - người có công lớn trong việc giúp chúa Nguyễn chấn hưng Phật giáo ở Đàng Trong. Bia được đặt trên lưng một con rùa đá rất lớn, trang trí đơn sơ nhưng tuyệt đẹp, nay vẫn còn trong khuôn viên chùa.

Với quy mô được mở rộng và cảnh đẹp tự nhiên, ngay từ thời đó, chùa Thiên Mụ đã trở thành ngôi chùa đẹp nhất xứ Đàng Trong. Trải qua bao biến cố lịch sử, chùa Thiên Mụ đã từng được dùng làm đàn Tế Đất dưới triều Tây Sơn (khoảng năm 1788), sau đó được trùng tu tái thiết nhiều lần dưới triều các vua nhà Nguyễn. Năm 1844, nhân dịp mừng lễ “bát thọ" (mừng sinh nhật thứ tám mươi) của bà Thuận Thiên Cao Hoàng hậu (vợ vua Gia Long, bà nội của vua Thiệu Trị), vua Thiệu Trị kiến trúc lại ngôi chùa một cách quy mô hơn: xây thêm tháp Từ Nhân (sau đổi là Phước Duyên), đình Hương Nguyện và dựng 2 tấm bia ghi chép thơ văn của nhà vua.

Khi du khách đến gần chùa, điều thu hút sự chú ý đầu tiên là tòa tháp hình bát giác bảy tầng mang tên Phước Duyên. Tháp Phước Duyên là một biểu tượng nổi tiếng gắn liền với chùa Thiên Mụ. Tháp cao 23m, gồm bảy tầng, được xây dựng ở phía trước chùa. Mỗi tầng tháp đều có thờ tượng Phật. Bên trong có cầu thang hình xoắn ốc dẫn lên tầng trên cùng, nơi trước đây có thờ tượng Phật bằng vàng. Phía trước tháp là đình Hương Nguyện. Chùa Thiên Mụ được xếp vào hai mươi thắng cảnh đất Thần Kinh với bài thơ "Thiên Mụ chung thanh" do đích thân vua Thiệu Trị sáng tác và được ghi vào bia đá dựng gần cổng chùa. Năm 1862, dưới thời vua Tự Đức, để cầu mong có con nối dõi, nhà vua sợ chữ "Thiên" phạm đến Trời nên cho đổi từ "Thiên Mụ" thành "Linh Mụ" (Bà mụ linh thiêng). Mãi đến năm 1869, vua mới cho dùng lại tên Thiên Mụ như trước. Bởi vậy trong dân gian, người ta vẫn dùng cả hai tên khi muốn nhắc đến chùa này.

Trận bão khủng khiếp năm 1904 đã tàn phá ngôi chùa nặng nề. Nhiều công trình bị hư hỏng, trong đó đình Hương Nguyện bị sụp đổ hoàn toàn. Qua nhiều đợt trùng tu lớn nhỏ, ngoài những công trình kiến trúc như tháp Phước Duyên, điện Đại Hùng, điện Địa Tạng, điện Quan Âm... cùng bia đá, chuông đồng, chùa Thiên Mụ ngày nay còn là nơi có nhiều cổ vật quý giá không chỉ về mặt lịch sử mà còn về nghệ thuật. Những bức tượng Hộ Pháp, tượng Thập Vương, tượng Phật Di Lặc, tượng Tam Thế Phật... hay các hoành phi, câu đối ở đây đều ghi dấu thời kỳ lịch sử vàng son của chùa Thiên Mụ.

Từ 2003-2007, Trung tâm Bảo tồn Di tích cố đô Huế đã trùng tu di tích chùa Thiên Mụ. Công trình có tổng vốn đầu tư 27 tỷ đồng, vay từ nguồn vốn ODA của Nhật Bản, với nhiều hạng mục được trùng tu, trong đó 2 hạng mục chính là tháp Phước Duyên và điện Đại Hùng. Tháp Phước Duyên là tòa tháp hình bát giác 7 tầng, cao trên 23m, xây bằng gạch vồ, vữa vôi...Đến thời điểm tu bổ tháp đã bị hư hại nặng như: Mái nứt gây thấm dột, các thanh sắt đỡ vòm nứt mục làm thành hệ thống nứt lớn trong khối xây, nhiều vết nứt xuyên tường, nước mưa thấm vào làm mục gạch, vữa. Gạch hoa mất nhiều bộ phận đã bị sửa chữa không đúng nguyên gốc.

Toàn bộ tháp Phước Duyên đã được vệ sinh khoa học để loại bỏ rêu mốc, hoàn trả màu sắc hài hòa bằng cách chấm màu, bảo quản chống ẩm tường. Hệ thống khe nứt được bơm keo và vữa để toàn khối hóa. Các thanh sắt được chống gỉ; 178 thanh (chiều dài trung bình 1,0-2,5m) được thay bằng thép không gỉ. Đặc biệt đã tìm lại quy luật phân bố gạch men hoa văn và phục hồi hệ thống lan can giả; chống thấm mái tháp, phục hồi Hồ lô và các con giao pháp lam, bố trí hệ chống sét.

Đối với điện Đại Hùng, toàn bộ điện được tu bổ, loại bỏ nền xi măng và lát lại nền gạch gốm, làm lại mái, gia cố căn chỉnh móng. Riêng chính điện được phục chế bằng gỗ kiền kiền thay cho kết cấu bê tông cốt thép. Các viên ngói liệt cũ được sử dụng lại trên công trình cùng với ngói mới. Cùng với đó là thực hiện công tác phòng mối mọt, gia cường chống gió bão, làm hệ thống chống sét và chiếu sáng bên trong, làm lớp ngăn ẩm nền...; loại bỏ lớp sơn công nghiệp và phục hồi các lớp sơn truyền thống. Toàn bộ các bích họa trên cổ diềm được bảo tồn (hạ giải từng đoạn tường có tranh, bảo quản giữ màu, chống mốc và lắp dựng trở lại), phục hồi màu sắc và các trang trí như nguyên gốc.

Trong khuôn viên chùa hiện nay là một vườn hoa được chăm sóc, vun trồng hàng ngày. Ở đó, hòn non bộ của vị tổ nghề hát tuồng Việt Nam Đào Tấn được đặt gần chiếc xe ô tô - di vật của cố Hòa thượng Thích Quảng Đức để lại trước khi châm lửa tự thiêu để phản đối chính sách đàn áp Phật giáo của chế độ Ngô Đình Diệm năm 1963. Cuối khu vườn là khu mộ tháp của cố Hòa thượng Thích Đôn Hậu, vị trụ trì nổi tiếng của chùa Thiên Mụ, người đã cống hiến cả cuộc đời mình cho những hoạt động ích đạo giúp đời. Khung cảnh này càng tôn thêm vẻ đẹp cổ kính và linh thiêng cho chùa Thiên Mụ...
Quốc Việt
TTXVN

Có thể bạn quan tâm

Mùa quả chín 'đánh thức' du lịch nông nghiệp

Mùa quả chín 'đánh thức' du lịch nông nghiệp

Những ngày cuối năm, “thủ phủ cam, bưởi” của Bắc Ninh bước vào vụ chín rộ, phủ lên triền đồi sắc vàng óng ả đặc trưng. Những vườn cây trĩu nặng, từng chùm quả căng mọng đung đưa trong nắng nhẹ hấp dẫn du khách dừng chân tham quan, trải nghiệm. Sắc vàng ấy không chỉ báo hiệu một mùa vàng bội thu mà còn mở ra cơ hội để địa phương phát triển du lịch nông nghiệp, xây dựng các sản phẩm trải nghiệm gần gũi, gắn với lợi thế vùng cây ăn quả.

Phát triển du lịch cộng đồng gắn với giữ gìn bản sắc văn hóa dân tộc Thái

Phát triển du lịch cộng đồng gắn với giữ gìn bản sắc văn hóa dân tộc Thái

Vùng đất Mai Châu (Hòa Bình cũ) nay là tỉnh Phú Thọ từ lâu đã nổi tiếng với cảnh quan thiên nhiên nguyên sơ, khí hậu trong lành cùng không gian văn hóa độc đáo của đồng bào người Thái. Sau sáp nhập, chính quyền xã Mai Châu đang từng bước định hình phát triển không gian du lịch cộng đồng mới song hành với bảo tồn bản sắc văn hóa bền vững, đưa Mai Châu trở thành điểm đến hàng đầu trên bản đồ du lịch cộng đồng miền núi phía bắc.

Tổ chức không gian du lịch Sa Pa trong mối liên kết vùng

Tổ chức không gian du lịch Sa Pa trong mối liên kết vùng

Tốc độ đô thị hóa nhanh, áp lực du lịch ngày càng lớn, hạ tầng chưa đồng bộ, nguy cơ sạt lở, suy giảm cảnh quan, bản sắc văn hóa đang là những vấn đề cấp bách đặt ra cho phường Sa Pa nói riêng và tỉnh Lào Cai nói chung.

Khai thác hiệu quả du lịch dựa trên nền tảng văn hóa đặc sắc

Khai thác hiệu quả du lịch dựa trên nền tảng văn hóa đặc sắc

Thời gian qua, tỉnh Đắk Lắk từng bước khai thác hiệu quả tiềm năng du lịch dựa trên nền tảng văn hóa truyền thống đặc sắc của các dân tộc thiểu số. Việc giữ gìn, phục dựng và phát huy bản sắc văn hóa bản địa không chỉ góp phần bảo tồn di sản mà còn mở ra hướng phát triển kinh tế, xã hội bền vững cho người dân, đặc biệt tại các buôn làng.

Đưa di sản văn hóa Chăm trở thành sản phẩm du lịch đặc trưng

Đưa di sản văn hóa Chăm trở thành sản phẩm du lịch đặc trưng

Trong định hướng phát triển du lịch bền vững, tỉnh Khánh Hòa đẩy mạnh việc bảo tồn, khai thác giá trị di sản văn hóa Chăm nhằm đa dạng hóa sản phẩm du lịch, phát huy bản sắc văn hóa bản địa trở thành sản phẩm du lịch đặc trưng của địa phương.

Cao nguyên đá Đồng Văn bước vào kỷ nguyên du lịch thông minh

Cao nguyên đá Đồng Văn bước vào kỷ nguyên du lịch thông minh

Giữa những dãy núi trầm mặc của Công viên Địa chất toàn cầu Cao nguyên đá Đồng Văn - nơi đá xếp lớp như trang sách ngàn năm, xã Đồng Văn (tỉnh Tuyên Quang) đang đổi thay bằng một cách rất riêng: đem công nghệ số hòa vào mạch sống du lịch.

Bình minh giữa biển mây trên đèo Keo Lôm (Điện Biên)

Bình minh giữa biển mây trên đèo Keo Lôm (Điện Biên)

Mỗi sáng sớm, đèo Keo Lôm thuộc xã Na Son (tỉnh Điện Biên) lại bừng tỉnh giữa biển mây trắng xóa dưới thung lũng. Trong ánh bình minh vàng óng, những dãy núi nối tiếp nhau hiện lên mờ ảo, tạo nên bức tranh thiên nhiên vừa hùng vĩ vừa thơ mộng. Vẻ đẹp nguyên sơ ấy khiến Keo Lôm trở thành điểm đến hấp dẫn với du khách và những người yêu cảnh quan núi rừng Tây Bắc.

Mùa hoa đánh thức bước chân về miền cực Bắc Tổ quốc

Mùa hoa đánh thức bước chân về miền cực Bắc Tổ quốc

Khi những cơn gió đông đầu mùa khe khẽ lùa qua các khe núi, Cao nguyên đá Đồng Văn lại thức dậy trong một vẻ đẹp rất riêng. Đá vẫn xám, núi vẫn cao, nhưng sắc hoa Tam giác mạch trải xuống những thung lũng, triền đá, khiến cả vùng biên ải như khoác lên tấm áo mỏng phớt hồng - tím - trắng, mềm mại đến ngỡ ngàng. Từ Quản Bạ, Yên Minh đến Đồng Văn, Mèo Vạc, loài hoa nhỏ bé ấy như sợi chỉ nối những tầng đá lạnh thành một miền ký ức dịu dàng.

Rộn ràng hội thi Bò đẹp ở xã biên giới Phố Bảng, Tuyên Quang

Rộn ràng hội thi Bò đẹp ở xã biên giới Phố Bảng, Tuyên Quang

Ngày 29/11, giữa không gian hùng vĩ của những dãy núi đá tai mèo dựng đứng và thung lũng nhỏ xen giữa mùa cỏ xanh, xã Phố Bảng (Tuyên Quang) tổ chức hội thi "Bò đẹp lần thứ I năm 2025". Sự kiện nằm trong chuỗi hoạt động của Lễ hội Hoa Tam giác mạch Đồng Văn năm 2025.

Lũng Cẩm - Điểm nhấn của du lịch văn hóa trên Cao nguyên đá Đồng Văn

Lũng Cẩm - Điểm nhấn của du lịch văn hóa trên Cao nguyên đá Đồng Văn

Giữa thung lũng xanh mướt của xã Sủng Là (tỉnh Tuyên Quang), thôn Lũng Cẩm hiện lên như một mảnh ghép độc đáo giữa "miền đá xám". Nơi đây từ lâu là chốn cư trú của cộng đồng người Mông, cùng một số hộ Hoa, Nùng, Giáy…, tạo nên sự phong phú về văn hóa và nếp sống. Những ngôi nhà trình tường dày màu đất vàng, những hàng rào đá xếp tay qua nhiều thế hệ và cánh đồng hoa trải rộng đã làm nên bản sắc riêng biệt của vùng đất này.

Kết hợp văn hóa và du lịch trong không gian liên kết mới

Kết hợp văn hóa và du lịch trong không gian liên kết mới

Sau hợp nhất, tỉnh Phú Thọ mới không chỉ là vùng đất Tổ linh thiêng mà còn là vùng đất có bề dày về những giá trị lịch sử, văn hóa đa sắc tộc cùng với cảnh quan thiên nhiên và hàng loạt các mô hình du lịch cộng đồng, giải trí và nghỉ dưỡng hiện đại. Phú Thọ đang từng bước định hình vị thế là trung tâm du lịch mới của miền Bắc, nơi văn hóa và du lịch song hành, tạo nên sức hút riêng biệt.

Tạo sức hấp dẫn riêng biệt, phát triển du lịch cộng đồng bền vững

Tạo sức hấp dẫn riêng biệt, phát triển du lịch cộng đồng bền vững

Phát triển du lịch cộng đồng tại vùng đồng bào dân tộc thiểu số và miền núi là một trong những hướng đi chiến lược, gắn bảo tồn bản sắc văn hóa với thiên nhiên, góp phần nâng cao đời sống nhân dân. Tỉnh Quảng Ngãi sở hữu tiềm năng to lớn về du lịch miền núi nhưng vẫn đang ở giai đoạn khai mở, chưa tương xứng với dư địa. Chính vì vậy, việc tìm được những giải pháp để phát triển du lịch cộng đồng bền vững là nhiệm vụ quan trọng của ngành văn hóa, thể thao và du lịch địa phương trong những năm tới.

Bảo tồn văn hóa truyền thống các dân tộc với phát triển du lịch bền vững

Bảo tồn văn hóa truyền thống các dân tộc với phát triển du lịch bền vững

Ngày 22/11, Hội thảo khoa học “Bảo tồn, phát huy giá trị văn hóa truyền thống của các dân tộc thiểu số gắn với phát triển du lịch” diễn ra tại Làng Văn hóa - Du lịch các dân tộc Việt Nam (Đoài Phương, Hà Nội). Sự kiện do Bộ Văn hóa, Thể thao và Du lịch tổ chức, trong khuôn khổ Tuần “Đại đoàn kết các dân tộc - Di sản Văn hóa Việt Nam” năm 2025 và “Ngày hội Văn hóa Mường lần thứ II”.

Sắc hồng Tam Cốc thu hút đông đảo du khách trong nước và quốc tế

Sắc hồng Tam Cốc thu hút đông đảo du khách trong nước và quốc tế

Ngày 22/11, tại Khu du lịch Tam Cốc, tỉnh Ninh Bình đã diễn ra chương trình “Sắc hồng Tam Cốc 2025 - Bản tình ca mùa thu”. Sự kiện nhằm tôn vinh vẻ đẹp thiên nhiên, văn hóa và con người vùng đất cố đô, đồng thời khẳng định Tam Cốc là điểm đến lễ hội bốn mùa của Việt Nam.

'Thung lũng trường thọ' lưu giữ văn hóa Mường cổ

'Thung lũng trường thọ' lưu giữ văn hóa Mường cổ

Giữa những giải mây bảng lảng và những dãy núi trùng điệp của núi rừng Tây Bắc, xã Vân Sơn, còn được gọi là “nóc nhà xứ Mường” của tỉnh Phú Thọ, hiện lên như một bản giao hòa của thiên nhiên, con người. Với cảnh sắc nguyên sơ, khí hậu mát lành và những giá trị văn hóa của vùng Mường cổ được lưu giữ vẹn nguyên, xã Vân Sơn đang trở thành điểm sáng du lịch mới của tỉnh Phú Thọ.

Xóm Mường cổ Lũy Ải - bản giao hưởng của di sản văn hóa và du lịch

Xóm Mường cổ Lũy Ải - bản giao hưởng của di sản văn hóa và du lịch

Vùng đất cổ Mường Bi là vùng Mường lớn nhất trong bốn Mường (Mường Bi, Mường Vang, Mường Thàng, Mường Động). Nơi đây với những nếp nhà sàn cổ, thửa ruộng bậc thang cùng các điệu múa Mường trong thanh âm trầm hùng của chiêng Mường vẫn đang lưu giữ nhiều nét văn hóa nguyên bản của dân tộc Mường Hòa Bình cũ, được xem như “trái tim” của người Mường.

Đặc sắc Lễ hội du lịch mùa vàng Bắc Sơn năm 2025

Đặc sắc Lễ hội du lịch mùa vàng Bắc Sơn năm 2025

Tối 7/11, UBND xã Bắc Sơn, tỉnh Lạng Sơn, tổ chức khai mạc Lễ hội du lịch mùa vàng Bắc Sơn năm 2025 và công bố giải thưởng Làng du lịch tốt nhất năm 2025 của tổ chức du lịch Liên hợp quốc (UN Tourism) đối với Làng du lịch cộng đồng Quỳnh Sơn.

Sa Pa tăng tốc hút khách mùa du lịch lễ hội cuối năm

Sa Pa tăng tốc hút khách mùa du lịch lễ hội cuối năm

Sở hữu nền nhiệt thấp với thời tiết giá lạnh, sương mù và băng tuyết, Lễ hội Mùa Đông là sản phẩm du lịch, thương hiệu riêng có của Sa Pa - một điểm đến cực kỳ lý tưởng với trải nghiệm du lịch "ôn đới trong lòng nhiệt đới”; đồng thời, tạo động lực kích cầu du lịch, đóng góp không nhỏ vào sự tăng trưởng của ngành "công nghiệp không khói" tại địa phương.

Mùa vàng rực rỡ ở Mù Cang Chải

Mùa vàng rực rỡ ở Mù Cang Chải

Hằng năm, vào tháng 9 - 10, thời điểm đẹp nhất trong năm khi những thửa ruộng bậc thang ở các xã Mù Cang Chải, Púng Luông (tỉnh Lào Cai) chuyển màu vàng óng, rực rỡ cả núi rừng Tây Bắc. Sắc vàng trải dài uốn lượn theo triền núi tạo nên bức tranh thiên nhiên hùng vĩ, thơ mộng giữa núi rừng. Đây là thời điểm thu hút hàng nghìn du khách và nhiếp ảnh gia đến chiêm ngưỡng và cảm nhận.

Đánh thức tiềm năng phát triển du lịch cao nguyên Sìn Hồ

Đánh thức tiềm năng phát triển du lịch cao nguyên Sìn Hồ

Được mệnh danh là “Sa Pa thứ hai” của vùng Tây Bắc, Cao nguyên Sìn Hồ (Lai Châu) không chỉ hấp dẫn bởi khí hậu mát mẻ quanh năm và cảnh quan hùng vĩ, mà còn là nơi lưu giữ nét văn hóa đặc sắc của đồng bào các dân tộc Mông, Dao. Những năm gần đây, xã Sìn Hồ đã và đang khai thác hiệu quả tiềm năng phát triển du lịch gắn với bảo tồn thiên nhiên và bản sắc văn hóa, từng bước đưa du lịch trở thành hướng phát triển kinh tế bền vững của địa phương.

Nông nghiệp tuần hoàn gắn với du lịch trải nghiệm ở nông thôn

Nông nghiệp tuần hoàn gắn với du lịch trải nghiệm ở nông thôn

Khu bảo tồn Làng nhà sàn dân tộc sinh thái Thái Hải (xã Tân Cương, tỉnh Thái Nguyên) là một trong những điển hình về công tác bảo tồn di sản sống gắn với phát triển kinh tế tuần hoàn ở vùng nông thôn Việt Nam. Đến đây, du khách sẽ được trải nghiệm cuộc sống vùng nông thôn tươi đẹp của văn hóa người Tày; trải nghiệm cuộc sống hằng ngày với các hoạt động như làm thuốc nam, nấu rượu, xay thóc, giã gạo, chơi đàn tính và các trò chơi dân gian…

Giang Mỗ bảo tồn văn hóa Mường gắn với phát triển du lịch

Giang Mỗ bảo tồn văn hóa Mường gắn với phát triển du lịch

Nằm cách trung tâm phường Hòa Bình, tỉnh Phú Thọ khoảng 10km, bản Giang Mỗ mang trong mình vẻ đẹp nguyên sơ và thanh bình. Đây là một không gian bản làng mang đậm nét văn hóa Mường cổ vẫn đang được người dân nơi đây gìn giữ và phát triển.

Sắc màu chợ phiên Dào San

Sắc màu chợ phiên Dào San

Chợ phiên Dào San họp vào sáng Chủ nhật hằng tuần, là nét sinh hoạt văn hóa đặc trưng của đồng bào vùng biên giới Lai Châu. Không chỉ đơn thuần là nơi trao đổi, mua bán hàng hóa, chợ còn là điểm giao thoa văn hóa độc đáo của các dân tộc thiểu số như Dao, Mông, Hà Nhì.