Chuyện về vùng đất anh hùng Xuân Lộc

Ngày 21/4/1975, Chiến dịch tiến công Xuân Lộc (Đồng Nai) kết thúc thắng lợi, từ đây khu vực phòng thủ trọng yếu, “cánh cửa thép” phía Đông Sài Gòn của Mỹ - Ngụy bị đập tan. Để có Chiến thắng Xuân Lộc, trước đó, quân và dân ta đã triệt để thực hiện chiến lược ấp bám ấp, xã bám xã. Việc giành và giữ từng tấc đất giữa ta và địch ở những địa bàn chiến lược khiến cuộc chiến tại vùng ven Xuân Lộc trở nên khốc liệt, đặc biệt là tại xã Bảo Chánh, nay là xã Xuân Thọ.

Trở thành tâm điểm trong cuộc chiến, quân và dân Bảo Chánh đã phát huy phẩm chất anh hùng, kiên cường chiến đấu, ngày 11/12/1974, Bảo Chánh trở thành xã đầu tiên của quân khu cũng như tỉnh Bà Rịa - Long Khánh được giải phóng.

Với những thành tích xuất sắc trong sự nghiệp đấu tranh giải phóng dân tộc, xã Xuân Thọ là địa phương duy nhất ở huyện Xuân Lộc được Chủ tịch nước phong tặng danh hiệu “Đơn vị anh hùng lực lượng vũ trang nhân dân”. Sau giải phóng, Xuân Thọ tiếp tục giành được nhiều thành tích trong phát triển kinh tế.

Vùng đất anh hùng

Ngồi trò chuyện với chúng tôi, ông Hồ Quang Bửu (84 tuổi, xã Xuân Thọ), nguyên là Bí thư Chi bộ xã Bảo Chánh từ năm 1974 - 1975 chia sẻ, do tuổi già nên đã quên đi nhiều thứ, nhưng riêng những năm tháng chiến đấu ở Bảo Chánh vẫn in sâu trong tâm khảm.

Ông Hồ Quang Bửu kể, xã Bảo Chánh ngày đó có dân số khoảng 1.500 người, Chi bộ xã ban đầu có gần 10 đảng viên; toàn xã có đội du kích hơn 10 người và vận động được khoảng 40 quần chúng trong xã làm liên lạc, nắm tin tức cho ta. Đây là lực lượng bám xã, phối hợp với quân đội chính quy tiến hành các trận đánh, vây đồn bốt, trực tiếp giữ từng tấc đất.

“Khi quân giải phóng chiếm được 1 ấp là đảng viên và du kích sẽ đến bám trụ địa bàn, tuyên truyền cho người dân ở đó đi theo cách mạng. Địch mất địa bàn thì bắn phá, tìm mọi cách để chiếm lại nhưng chúng tôi kiên quyết bám trụ. Chúng tôi xác định có ấp giải phóng mới có vùng giải phóng, có vùng giải phóng mới có miền Nam hoàn toàn giải phóng”, ông Hồ Quang Bửu chia sẻ.

Theo Lịch sử Đảng bộ xã Xuân Thọ, trong những năm 1973 – 1974, địch coi Bảo Chánh là tiền đồn bảo vệ thị xã Long Khánh, Quốc lộ 1A nên tập trung ở đây nhiều quân lực, xây dựng hệ thống đồn bốt kiên cố, lập bộ máy hành chính lớn với đồn, ấp, các tổ phòng vệ. Địch quyết tâm giữ đồn Bảo Chánh để làm bàn đạp đánh sâu vào vùng căn cứ của ta, duy trì hoạt động thám báo của chúng.

Do Bảo Chánh có vị trí chiến lược quan trọng nên bước vào Chiến dịch mùa khô năm 1974 - 1975, huyện ủy Xuân Lộc chọn Bảo Chánh làm xã trọng điểm để đánh địch, giải phóng bằng ba mũi giáp công (binh vận, chính trị, quân sự).

Đầu tháng 12/1974, Ban Chỉ huy trận bức hàng đồn Bảo Chánh được thành lập, ông Hồ Quang Bửu làm Phó Ban. Sau khi thống nhất phương án, chuẩn bị đầy đủ lực lượng, vũ khí, các mũi binh vận, chính trị, quân sự đồng loạt xuất quân, áp sát vành đai xã Bảo Chánh, bức địch dồn toàn bộ lực lượng về cố thủ ở đồn Bảo Chánh. Sau đó, các lực lượng giải phóng tăng cường bao vây, pháo kích, tuyên truyền, vận động, đến sáng 11/12/1974 toàn bộ chỉ huy, binh lính đồn Bảo Chánh ra đầu hàng.

Việc giải phóng Bảo Chánh là thắng lợi có ý nghĩa lịch sử to lớn, tạo tiền đề cho quân dân ta tiến lên tấn công địch, làm chủ các địa bàn dọc Quốc lộ 1A, tạo vùng căn cứ rộng lớn, chiến lược để làm bàn đạp tấn công, giải phóng hoàn toàn Xuân Lộc.

Vươn lên trong phát triển kinh tế

Ông Nguyễn Tiến Biểu (xã Xuân Hiệp, huyện Xuân Lộc), trinh sát đặc công thuộc Đại đội 21, Sư đoàn 6 chia sẻ, năm 1974, ông từ miền Bắc vào Xuân Thọ chiến đấu. Ngày đó, Xuân Thọ bạt ngàn đồi núi, đất đai cằn cỗi, hệ thống cơ sở hạ tầng là số không, nhưng nay Xuân Thọ đã có bước phát triển thần kỳ, đạt chuẩn nông thôn mới kiểu mẫu.

Theo Ủy ban nhân dân xã Xuân Thọ, sau khi miền Nam được giải phóng, rất đông người dân từ các tỉnh miền Bắc, miền Trung vào Xuân Thọ lập nghiệp. Ban đầu việc sản xuất nông nghiệp gặp rất nhiều khó khăn, nguyên nhân do người dân trồng các loại cây không phù hợp với đất đai, không nắm được kỹ thuật canh tác. Sau đó, các cấp chính quyền đã không ngừng khảo sát, nghiên cứu về tính chất đất đai, thổ nhưỡng trên địa bàn, qua đó tìm ra loại cây trồng thích hợp, hướng dẫn người dân áp dụng khoa học kỹ thuật vào nông nghiệp, lập ra các nông trường sản xuất tập trung.

Ông Hồ Đăng Văn, Bí thư Đảng ủy, Chủ tịch Ủy ban nhân dân xã Xuân Thọ cho biết, những năm qua, Xuân Thọ đã hình thành được vùng trồng cây hồ tiêu lớn nhất tỉnh Đồng Nai với diện tích hơn 600ha. Năm 2024, Hợp tác xã hồ tiêu Xuân Thọ thu mua và xuất bán hơn 300 tấn hạt tiêu, doanh thu đạt hơn 42 tỷ đồng. Hiện người dân trong xã đang xây dựng mã vùng trồng cho cây hồ tiêu, đồng thời áp dụng công nghệ số để thực hiện truy xuất nguồn gốc, được chứng nhận 3 sao OCOP cấp tỉnh. Ngoài ra, trên địa bàn xã còn có các hợp tác xã chuyên về ngô (bắp), hạt điều và 40 câu lạc bộ năng suất cao trên các loại cây trồng, vật nuôi.

Đặc biệt, kinh tế tư nhân của xã phát triển đa dạng, toàn xã có gần 1.200 hộ kinh doanh cá thể và hàng chục doanh nghiệp hoạt động kinh doanh trên nhiều lĩnh vực. Đến nay, kinh tế xã Xuân Thọ có bước phát triển vượt bậc, năm 2024 thu nhập bình quân đầu người của xã đạt hơn 96 triệu đồng, tăng hơn 27 triệu đồng so với năm 2020; toàn xã không còn hộ nghèo, hộ cận nghèo theo chuẩn nghèo đa chiều của Trung ương.

Hiện Xuân Thọ đang tập trung phát triển nông nghiệp theo hướng tăng cường ứng dụng công nghệ cao, hữu cơ, tuần hoàn và sản xuất hàng hóa bền vững; phát triển thương mại, dịch vụ; tiếp tục xây dựng nông thôn mới kiểu mẫu, trồng hoa, cây xanh trên các tuyến đường, xây dựng các mô hình bảo vệ môi trường tại ấp, gia đình.

Xuân Lộc đi đầu trong xây dựng nông thôn mới

Theo ông Lê Kim Bằng, Bí thư Huyện ủy Xuân Lộc, ngày 21/4/1975 quân và dân ta giải phóng thị xã Long Khánh. Chiến thắng này đập tan “bức tường thép” phía Đông Sài Gòn của Mỹ - Ngụy, làm rung chuyển toàn bộ hệ thống phòng thủ còn lại của địch quanh Sài Gòn, mở ra một khu vực thuận lợi để các binh đoàn chủ lực tiến vào giải phóng Sài Gòn, thống nhất Tổ quốc.

Để giải phóng thị xã Long Khánh, trước đó quân và dân ta đã có nhiều trận đánh với bao mất mát, hi sinh. Trong đó, Chiến thắng Bảo Chánh có ý nghĩa lịch sử to lớn, đây là lần đầu tiên ta sử dụng 3 mũi giáp công bức hàng đồn địch, mở đầu cho phong trào địa phương tự lực tự cường giải phóng xã, ấp.

Ông Lê Kim Bằng chia sẻ, sau giải phóng, Xuân Lộc là huyện nghèo nàn, lạc hậu, hệ thống cơ sở hạ tầng gần như là số không. Tuy nhiên, với quyết tâm, nỗ lực, đến nay Xuân Lộc là 1 trong 3 huyện đầu tiên của cả nước hoàn thành xây dựng nông thôn mới nâng cao và huyện đầu tiên ở nước ta hoàn thành các tiêu chí huyện nông thôn mới kiểu mẫu.

Những năm qua, huyện đã hình thành được nhiều tiểu vùng sản xuất tập trung với tổng diện tích gần 26.000ha. Trong đó, huyện định hướng phát triển được 17 vùng trồng trọt và chăn nuôi ứng dụng công nghệ cao trên các loại cây trồng đặc sản với giá trị kinh tế cao như: sầu riêng, chôm chôm, hồ tiêu. Ngoài ra, 105/105 trang trại chăn nuôi trên địa bàn đều áp dụng tốt công nghệ chuồng lạnh, an toàn sinh học, khép kín.

Hiện giá trị thu nhập đối với các cây trồng chủ lực trên địa bàn Xuân Lộc đạt hơn 348 triệu đồng/ha, tăng hơn 78 triệu đồng/ha so với năm 2018; thu nhập bình quân đầu người đạt hơn 95 triệu đồng/người, tăng trên 40 triệu đồng/người so với năm 2018.

Theo ông Lê Kim Bằng, huyện Xuân Lộc đã 2 lần được phong tặng danh hiệu anh hùng (“Anh hùng lực lượng vũ trang” và “Anh hùng lao động trong thời kỳ đổi mới”). Đây là sự ghi nhận của Đảng, Nhà nước đối với những hi sinh, truyền thống cách mạng, tinh thần lao động cần cù, sáng tạo của chính quyền và nhân dân Xuân Lộc. Tới đây, huyện sẽ tiếp tục phát huy những phẩm chất tốt, xây dựng chính quyền cơ sở ngày càng giàu đẹp hơn, nâng cao đời sống vật chất và tinh thần của người dân.

Công Phong