Đổi thay trên quê hương những người mang họ Bác Hồ: Bài 1 - Hồi sinh vùng "đất chết" A Ngo

Đổi thay trên quê hương những người mang họ Bác Hồ: Bài 1 - Hồi sinh vùng "đất chết" A Ngo

Bài 1: Hồi sinh vùng "đất chết" A Ngo 

Anh hùng Lực lượng vũ trang Hồ Vai (Cu Thời) cho biết: "Ngày trước, đồng bào vùng núi ở miền Tây tỉnh Thừa Thiên - Huế thường lấy tên của các loài thực vật như Ra Pát, Pơ Loong, Pi siêh, A Relơ… làm họ của mình. Con đường đồng bào đến với họ Hồ là cả quá trình dài nhưng tất cả bắt đầu từ mạch nguồn tôn kính vô hạn Bác Hồ". Ông Hồ Vai cho biết thêm: "Đồng bào biết đến Bác Hồ đầu tiên là từ cán bộ người Kinh lên công tác, bám đất, bám rừng, tương trợ đồng bào chiến đấu chống giặc. Cán bộ thường kể về Bác Hồ, thường nói lời Bác dặn phải đoàn kết đánh giặc, người Kinh với người Thượng là một, phải coi nhau như anh em ruột thịt, phải chống giặc đói, giặc dốt, giữ gìn vệ sinh, ăn chín uống sôi". 

Nông dân huyện A Lưới được mùa vụ lúa đông xuân. Ảnh: Hồ Cầu- TTXVN
Nông dân huyện A Lưới được mùa vụ lúa đông xuân. Ảnh: Hồ Cầu- TTXVN

Năm 1969, khi chiến trường Trị Thiên - Huế đang ở giai đoạn khốc liệt của cuộc kháng chiến chống Mỹ, nghe tin Bác Hồ mất, đồng bào các dân tộc thiểu số miền núi tỉnh Thừa Thiên - Huế đã đồng loạt mang họ Hồ để tỏ lòng thương kính đối với Bác (mặc dù trước đó đã có người mang họ Bác Hồ nhưng chưa nhiều). Khắc sâu tình cảm thiêng liêng ấy, đồng bào các dân tộc thiểu số ở Thừa Thiên - Huế một lòng một dạ son sắt với Đảng, Bác Hồ kính yêu, đoàn kết chiến đấu giải phóng và xây dựng quê hương. 

Bảng vàng thành tích của A Lưới hiện ghi công 557 người con dân tộc thiểu số hy sinh cho đất nước, 1.018 thương bệnh binh, hàng ngàn lượt dân công hỏa tuyến, 10 Mẹ Việt Nam anh hùng, 14/21 xã được Nhà nước tặng thưởng Anh hùng Lực lượng vũ trang nhân dân, cùng 338 gia đình có công với nước, hàng trăm đồng bào bị địch giết hại. Những con số đó phần nào nói lên sự khốc liệt của chiến trường Trị Thiên - Huế. Nhiều người con ưu tú của đồng bào dân tộc thiểu số ở A Lưới mang họ Hồ đã trở thành anh hùng như Anh hùng Hồ Vai, Anh hùng Hồ Kan Lịch... Toàn huyện A Lưới có hơn 40,3% người mang họ Bác Hồ; trong đó, chỉ riêng đồng bào dân tộc Pacô có 7.122 người, chiếm tỉ lệ 45,2% dân số mang họ Bác Hồ. 

A Lưới nổi tiếng là vùng chiến khu cách mạng của Thừa Thiên - Huế. Nơi đây còn ghi dấu ấn của các dân tộc ít người như Pa Cô, Tà Ôi, Cơ Tu, Pa Hy… một lòng sắt son với Đảng, với Bác Hồ. Trước thời điểm Bác Hồ mất, chiến trường vốn ác liệt nhưng ở A Lưới còn một thứ khốc liệt hơn cả bom đạn - đó là thảm họa chất độc da cam/dioxin. Nếu tính trong chiến dịch Ranch Hand từ năm 1961 - 1971, quân đội Mỹ đã rải 72 triệu lít thuốc diệt cỏ (chứa 170kg dioxin) xuống miền Nam, trong đó riêng tại A Lưới (Thừa Thiên - Huế) là 432.812 lít (chứa 11kg dioxin). 

Đến nay, sân bay A So - vùng A Ngo (xã Đông Sơn, huyện A Lưới) được chia làm ba khu vực A, B, C để khắc phục hậu quả tùy theo mức độ nhiễm dioxin, trong đó khu A là khu vực nguy hiểm nhất, rộng 1,65 ha. Tại xã Đông Sơn đến nay còn 61 người bị tàn tật, điếc, bại não, thần kinh, liệt tay chân… liên quan đến dioxin, trong đó có 26 trẻ em từ 15 tuổi trở xuống. Tại A Lưới, số hộ nghèo hiện chủ yếu là những hộ có người nhiễm dioxin vì mỗi gia đình đều bị mất thêm lao động trong nhà do có người nhiễm, nghi nhiễm. 

Chất độc dioxin ở Ðông Sơn không chỉ tồn tại trong lòng đất mà nguồn nước phục vụ cho sản xuất, đời sống hàng ngày của nhân dân bị nhiễm nặng chất độc hóa học. Trước mức độ tồn đọng quá lớn của chất độc dioxin trên vùng đất A So, các nhà khoa học trong nước và nước ngoài đều cảnh báo không được sống, canh tác và không được nuôi bất cứ con gì, trồng cây gì ở "rốn da cam" Ðông Sơn này, bởi tất cả mọi thứ từ đất, nước, cây cối... đều có nồng độ dioxin cao hơn 26 lần mức cho phép. 

Chiến tranh đã lùi xa hơn 40 năm nhưng hậu quả của chất độc da cam để lại còn rất nặng nề. Dù đã được Nhà nước quan tâm hỗ trợ rất nhiều nhưng vẫn còn bao khó khăn mà các nạn nhân chất độc da cam ở đây đang phải gánh chịu. Năm 2005, Trung tâm Hỗ trợ bảo tồn tự nhiên và phát triển cộng đồng đưa ra phương án khoanh vùng nhiễm độc dioxin tại sân bay A So bằng hàng rào bồ kết và được các nhà khoa học đánh giá cao ở tính khả thi, hiệu quả. Loại cây này bà con vẫn hay trồng, không tốn nhiều công chăm sóc lại có tác dụng ngăn người và vật nuôi tiếp xúc với khu vực nguy hiểm. Cây bồ kết còn mang lại hiệu quả kinh tế cho người dân địa phương, đồng thời khả năng tái sản xuất rất cao. Ngân hàng Thế giới đã tài trợ hai vạn cây bồ kết gai và cây keo gai trồng làm hàng rào phụ bao quanh 1ha đất nhiễm dioxin. Nhưng trận lũ năm 2005, đã cuốn trôi tất cả. 

Năm 2007, tổ chức War Legacies Project (Hoa Kỳ) và một số tổ chức khác đã hỗ trợ trên 20.000 cây bồ kết gai và keo gai để trồng lại, nhằm giảm phần nào tác hại của dioxin, trả lại màu xanh cho vùng đất chết. Nhóm đối thoại Việt - Mỹ về chất độc da cam/dioxin hỗ trợ đã xây dựng tại Đông Sơn công trình cung cấp nước sạch sinh hoạt hằng ngày cho phần lớn đồng bào dân tộc thiểu số ở đây. Sắp tới, tại khu vực sân bay A So cũ sẽ khôi phục đường bay, hầm chỉ huy, công trình quân sự và cả nhà trưng bày hình ảnh A So - Ðông Sơn nhằm tạo một địa điểm du lịch trên đường Hồ Chí Minh. 

Các sản phẩm thủ công truyền thống của đồng bào dân tộc thiểu số ở huyện A Lưới (Thừa Thiên- Hế). Ảnh: Hồ Cầu- TTXVN
Các sản phẩm thủ công truyền thống của đồng bào dân tộc thiểu số ở huyện A Lưới (Thừa Thiên- Hế). Ảnh: Hồ Cầu- TTXVN

Huyện A Lưới có 18/21 xã, thị trấn thành lập được Hội nạn nhân chất độc da cam, thường xuyên tổ chức thăm và tặng quà cho các nạn nhân bị nhiễm chất độc da cam trên địa bàn với nguồn kinh phí chủ yếu từ nguồn xã hội hóa. Bên cạnh thực hiện các giải pháp khắc phục, nhiều chương trình trong và ngoài nước đã đến với Ðông Sơn, người dân được tập huấn kỹ thuật, hỗ trợ vốn để xây dựng mô hình sản xuất thử nghiệm như trồng lúa nước, trồng rừng, sắn, ngô cao sản thay cho cây công nghiệp dài ngày kém hiệu quả. Các chương trình 134, 135, chương trình xóa nhà tạm, hỗ trợ giống cây trồng, vật nuôi và kỹ thuật sản xuất... đã về với người dân Ðông Sơn nên kinh tế được cải thiện rõ rệt. Như gia đình chị Kăn Ay (có chồng và con bị nhiễm chất độc da cam dioxin) được vay vốn trồng cây ngô lai trên đất giữa hai vụ lúa, đủ làm thức ăn chăn nuôi và vươn lên thoát nghèo. 

Từ một vùng "đất chết", 50 năm sau ngày giải phóng, A So - Ðông Sơn nay đã hồi sinh với xanh ngát những cánh rừng trồng; nhiều công trình trường học, trạm y tế, nước sinh hoạt và các công trình dân sinh đã mọc lên khang trang. Hệ thống giao thông liên thôn, bản, xã đã được kết nối bằng bê tông hóa thuận tiện cho đồng bào giao thương hàng hóa giữa các vùng. Toàn xã đã sản xuất được 82 ha lúa nước, hơn 500 ha rừng kinh tế và chăn nuôi gần 1.000 con trâu, bò và dê. Có nhiều hộ nuôi hơn 10 con bò trở lên, làm chủ vài chục ha rừng và hầu như nhà nào cũng có từ hai đến ba sào ruộng lúa nước. Cùng với phát triển kinh tế hộ gia đình, Đông Sơn đã xóa được hơn 200 căn nhà tạm, giảm tỷ lệ hộ nghèo xuống mức thấp nhất. 

Đến thăm xã Ðông Sơn hôm nay, dẫu rằng vẫn còn có những người bị dị tật, cuộc sống vô cùng khó khăn vì di chứng của chất độc da cam nhưng màu xanh mướt của những vùng cây ngô hay ruộng rau tươi tốt như phần nào xoa dịu bớt nỗi đau da cam của họ...

Có thể bạn quan tâm

Thúc đẩy kết nối du lịch xanh để phát triển bền vững

Thúc đẩy kết nối du lịch xanh để phát triển bền vững

Trong khuôn khổ Hội chợ Du lịch quốc tế Lào Cai 2025, ngày 6/6, UBND tỉnh Lào Cai tổ chức tọa đàm "Kết nối phát triển du lịch xanh". Các đại biểu thống nhất cần thúc đẩy mạnh mẽ hơn nữa việc kết nối du lịch xanh giữa các vùng, các địa phương để phát triển bền vững.

Số hóa để phát triển du lịch

Số hóa để phát triển du lịch

Theo Phó Chủ tịch UBND tỉnh Bắc Giang Mai Sơn, từ nay đến hết năm 2025, tỉnh tiếp tục tập trung thực hiện nhiều giải pháp phát triển du lịch, trong đó chú trọng quảng bá, xúc tiến, kích cầu, đẩy mạnh chuyển đổi số trong lĩnh vực này.

Ẩm thực Lào Cai - thỏi nam châm hút khách

Ẩm thực Lào Cai - thỏi nam châm hút khách

Trong muôn vàn thú vui của hành trình tìm hiểu văn hóa, bản sắc một vùng đất thì khám phá ẩm thực luôn là điều không thể thiếu đối với mỗi du khách. Xác định ẩm thực là con đường tiếp cận nhanh chóng, gần gũi, dễ chạm vào cảm xúc du khách, có khả năng ghi dấu ấn mạnh mẽ và hỗ trợ phát triển du lịch tích cực, những người làm du lịch ở Lào Cai đã và đang ngày càng phát huy hiệu quả sức hấp dẫn của ẩm thực truyền thống, đồng thời phát triển, sáng tạo ẩm thực hiện đại, coi đây là thỏi nam châm hút khách bền vững.

Yên Bái: Mở hướng phát triển kinh tế từ du lịch kết hợp bảo vệ rừng

Yên Bái: Mở hướng phát triển kinh tế từ du lịch kết hợp bảo vệ rừng

Mù Cang Chải là huyện vùng cao của tỉnh Yên Bái có hệ sinh thái rừng đa dạng và phong phú các loài động, thực vật. Tận dụng tiềm năng để phát triển du lịch sinh thái, du lịch trải nghiệm và nghỉ dưỡng, những năm qua huyện triển khai đồng bộ các giải pháp nhằm quản lý, bảo vệ rừng theo hướng bền vững. Việc bảo vệ rừng không chỉ có ý nghĩa duy trì nguồn tài nguyên thiên nhiên mà còn có vai trò quan trọng trong việc phát triển du lịch của huyện.

Phát triển du lịch nông nghiệp hữu cơ gắn với bảo tồn văn hóa bản địa

Phát triển du lịch nông nghiệp hữu cơ gắn với bảo tồn văn hóa bản địa

Nơi núi rừng xã Ninh Tây (thị xã Ninh Hòa, tỉnh Khánh Hòa), giáp với tỉnh Đắk Lắk, tiếng cồng chiêng của đồng bào Ê Đê vẫn vang vọng giữa không gian thanh bình với những mái nhà và vườn trái cây xanh mướt. Người dân gắn bó với nghề nông và dành trọn tâm huyết để gìn giữ và lan tỏa bản sắc văn hóa của dân tộc bản địa.

Lào Cai đầu tư xây dựng 18 điểm du lịch sinh thái, nghỉ dưỡng

Lào Cai đầu tư xây dựng 18 điểm du lịch sinh thái, nghỉ dưỡng

UBND tỉnh Lào Cai đã phê duyệt Đề án Du lịch sinh thái, nghỉ dưỡng, giải trí Ban Quản lý rừng phòng hộ thị xã Sa Pa, Ban Quản lý rừng phòng hộ thành phố Lào Cai, Khu bảo tồn thiên nhiên Hoàng Liên Văn Bàn giai đoạn 2022 - 2030, trong đó có 8 điểm du lịch sinh thái, nghỉ dưỡng được quy hoạch trên diện tích gần 49.000ha tại các địa phương, tổng vốn đầu tư trên 2.843 tỷ đồng.

Tăng sức hấp dẫn cho Cao nguyên Mộc Châu

Tăng sức hấp dẫn cho Cao nguyên Mộc Châu

Cao nguyên Mộc Châu, tỉnh Sơn La là vùng đất rộng lớn với phong cảnh thiên nhiên tươi đẹp, khí hậu ôn hòa. Đặc biệt, nhiệt độ ở Mộc Châu vào mùa hè khá mát mẻ, không khí trong lành, rất phù hợp du lịch nghỉ dưỡng.

Cao nguyên đá Đồng Văn: Đòn bẩy phát triển kinh tế - xã hội bền vững nơi cực Bắc

Cao nguyên đá Đồng Văn: Đòn bẩy phát triển kinh tế - xã hội bền vững nơi cực Bắc

Nằm ở địa đầu cực Bắc của Tổ quốc, Công viên Địa chất toàn cầu UNESCO Cao nguyên đá Đồng Văn không chỉ là vùng đất chứa đựng những giá trị di sản địa chất, văn hóa, lịch sử quý giá mà còn là điểm tựa quan trọng cho chiến lược phát triển kinh tế - xã hội bền vững của tỉnh Hà Giang.

Đưa vào vận hành chuyến tàu du lịch 'Hành trình về với đất võ'

Đưa vào vận hành chuyến tàu du lịch 'Hành trình về với đất võ'

Ngày 1/5, tỉnh Bình Định đã chính thức đưa vào vận hành chuyến tàu trải nghiệm văn hóa “Hành trình văn hóa – Về miền đất võ”. Đây là sản phẩm du lịch mới do Sở Văn hóa, Thể thao và Du lịch tỉnh Bình Định phối hợp tổ chức cùng Hiệp hội Du lịch tỉnh, Tổng công ty Đường sắt Việt Nam và FLC Hotels & Resorts.

Du khách sẽ có những trải nghiệm thú vị, đáng nhớ khi đến Sơn La

Du khách sẽ có những trải nghiệm thú vị, đáng nhớ khi đến Sơn La

Kỳ nghỉ lễ 30/4 - 1/5 năm nay kéo dài 5 ngày. Dự kiến đông đảo du khách sẽ đến tham quan, nghỉ dưỡng, các địa phương, khu, điểm kinh doanh du lịch trên địa bàn tỉnh Sơn La đã chủ động chuẩn bị cơ sở vật chất, nhân lực và nâng cao chất lượng dịch vụ, lưu trú, đáp ứng tốt nhất nhu cầu của du khách.

Sa Pa - Xứ sở của tình yêu

Sa Pa - Xứ sở của tình yêu

Trong không khí hân hoan, phấn khởi của cả nước chào mừng kỷ niệm 50 năm Ngày Giải phóng miền Nam, thống nhất đất nước (30/4/1975 - 30/4/2025) và Ngày Quốc tế Lao động 1/5, tối 29/4, tại khu vực Sân Quần, UBND thị xã Sa Pa, tỉnh Lào Cai đã tổ chức khai mạc Lễ hội mùa hè năm 2025 với chủ đề “Sa Pa - Xứ sở của tình yêu”. Đây là một trong những lễ hội thường niên đã trở thành sản phẩm văn hóa du lịch đặc trưng mang bản sắc và thương hiệu riêng có của thị xã Sa Pa, tỉnh Lào Cai.

Du lịch Hà Giang dịp lễ 30/4 và 1/5: Làm mới sản phẩm, nâng cấp cơ sở hạ tầng, sẵn sàng phục vụ du khách

Du lịch Hà Giang dịp lễ 30/4 và 1/5: Làm mới sản phẩm, nâng cấp cơ sở hạ tầng, sẵn sàng phục vụ du khách

Dịp nghỉ lễ 30/4 và 1/5 năm nay kéo dài đến 5 ngày, là khoảng thời gian lý tưởng để du khách tìm về với thiên nhiên hoang sơ, cảnh sắc hùng vĩ và bản sắc văn hóa đặc sắc của vùng cao Hà Giang. Với vị trí địa đầu Tổ quốc, Hà Giang không chỉ hấp dẫn du khách bởi những dãy núi trùng điệp mà còn bởi những giá trị văn hóa truyền thống phong phú, những cung đường mê hoặc lòng người và tình người nồng hậu nơi biên cương.

Giấc mơ trên “cổng trời” Mường Lống

Giấc mơ trên “cổng trời” Mường Lống

Từng là “thủ phủ” của cây thuốc phiện, xã Mường Lống (huyện Kỳ Sơn, Nghệ An) giờ đây đang trở mình thành một điểm đến du lịch cộng đồng độc đáo giữa đại ngàn. Những người Mông quanh năm gắn bó với nương rẫy, nay đang học cách đón khách, làm du lịch và tự tay viết lại câu chuyện cuộc đời trên chính mảnh đất mình sinh ra.

Khu bảo tồn thiên nhiên Xuân Liên trở thành vườn quốc gia thứ 35 cả nước

Khu bảo tồn thiên nhiên Xuân Liên trở thành vườn quốc gia thứ 35 cả nước

Chiều 25/4, tại huyện Thường Xuân, Sở Nông nghiệp và Môi trường Thanh Hóa đã tổ chức lễ công bố quyết định chuyển hạng Khu bảo tồn thiên nhiên Xuân Liên thành Vườn quốc gia Xuân Liên. Với quyết định chuyển hạng này, Vườn quốc gia Xuân Liên chính thức trở thành vườn quốc gia thứ 35 của cả nước.

Côn Đảo: Từ “địa ngục trần gian” đến “thiên đường du lịch"

Côn Đảo: Từ “địa ngục trần gian” đến “thiên đường du lịch"

Nằm cách đất liền hơn 230 km, Côn Đảo từng là nơi giam giữ các chiến sĩ cách mạng và tù chính trị Việt Nam. Vào ngày 1/5/1975, Côn Đảo chính thức được giải phóng, khép lại một chương lịch sử 113 năm mang tên “địa ngục trần gian”, mở ra thời kỳ mới của hòa bình, phát triển. Sau 50 năm, Côn Đảo ngày nay đã khoác lên mình một diện mạo mới, trở thành “thiên đường du lịch sinh thái, lịch sử và tâm linh”.

Chợ phong lưu Khâu Vai - nơi tình yêu trở lại

Chợ phong lưu Khâu Vai - nơi tình yêu trở lại

Tối 22/4, tại Quảng trường trung tâm huyện Mèo Vạc (Hà Giang), đã diễn ra khai mạc Lễ hội Chợ phong lưu Khâu Vai 2025 - một trong những lễ hội đặc sắc, mang đậm dấu ấn văn hóa vùng cao nguyên đá Đồng Văn.

Nông trại du lịch đầu tiên tại An Giang đạt chuẩn OCOP 3 sao

Nông trại du lịch đầu tiên tại An Giang đạt chuẩn OCOP 3 sao

Giữa bạt ngàn cây trái và đồng ruộng xanh mướt của xã Mỹ Khánh (thành phố Long Xuyên, An Giang), nông trại Phan Nam đã tiên phong kết hợp sản xuất nông nghiệp công nghệ cao gắn với khai thác du lịch sinh thái và giáo dục thực nghiệm độc đáo thu hút hàng chục nghìn du khách mỗi năm. Cuối năm 2024, điểm du lịch nông trại Pham Nam được công nhận đạt chuẩn OCOP 3 sao; đây là sản phẩm OCOP du lịch nông trại đầu tiên của tỉnh An Giang.

Trình diễn nghệ thuật dân tộc tại chương trinh. Ảnh: Hoàng Nguyên - TTXVN

Khai mạc chương trình “Du lịch Đại Từ - Hương chè lan tỏa”

Ngày 19/4, tại xã Hoàng Nông, UBND huyện Đại Từ (Thái Nguyên) tổ chức chương trình “Du lịch Đại Từ - Hương chè lan tỏa”, đồng thời công bố Quyết định công nhận các xã đạt chuẩn nông thôn mới nâng cao năm 2024; trao chứng nhận sản phẩm công nghiệp nông thôn tiêu biểu cấp huyện năm 2025.

Cột cờ Lũng Cú nằm ở đỉnh Lũng Cú, còn gọi là đỉnh núi Rồng (Long Sơn) thuộc xã Lũng Cú, huyện Đồng Văn, tỉnh Hà Giang. Ảnh: Thành Đạt - TTXVN

Cột cờ Quốc gia Lũng Cú - Nơi non sông gửi trọn hồn thiêng dân tộc

Nằm sừng sững trên đỉnh núi Rồng, giữa đại ngàn núi đá tai mèo trập trùng của Cao nguyên Đồng Văn (Hà Giang), Cột cờ Quốc gia Lũng Cú không chỉ là điểm cực Bắc thiêng liêng của Tổ quốc, còn là biểu tượng hào hùng của chủ quyền quốc gia. Nơi đây, lá cờ đỏ sao vàng tung bay phấp phới trong gió đại ngàn, ghi dấu bao thế hệ người Việt đổ mồ hôi, xương máu gìn giữ từng tấc đất cha ông để lại.

Khám phá vẻ đẹp kỳ vĩ của Công viên đá Vườn quốc gia Núi Chúa - Ninh Thuận

Khám phá vẻ đẹp kỳ vĩ của Công viên đá Vườn quốc gia Núi Chúa - Ninh Thuận

Cách thành phố Phan Rang - Tháp Chàm khoảng 30km về phía Đông Bắc, Công viên đá nằm bên bờ biển Vườn quốc gia Núi Chúa thuộc Khu Dự trữ sinh quyển thế giới Núi Chúa (xã Vĩnh Hải, huyện Ninh Hải). Nơi đây đang nhanh chóng trở thành một điểm đến đầy sức hút, níu chân những du khách yêu thiên nhiên hoang dã và say mê khám phá những điều kỳ diệu.