
Đào tạo và giữ gìn bản sắc dân tộc
Theo ông Hứa Sa Ni, Phó Trưởng khoa Di sản và Văn hóa dân tộc, Trường Đại học Văn hóa TP Hồ Chí Minh, suốt 18 năm qua, công tác đào tạo nguồn nhân lực trong lĩnh vực văn hóa dân tộc luôn được nhà trường chú trọng. Đến nay, Khoa đã đào tạo khoảng 600 sinh viên, phần lớn là con em các dân tộc thiểu số, đông nhất là Khmer, Hoa và Chăm.
Sau khi tốt nghiệp, đa số các em đều có việc làm ổn định, trải rộng ở nhiều lĩnh vực: có người trở thành hướng dẫn viên du lịch chuyên nghiệp, có người kinh doanh thành đạt, nhiều người đang công tác tại các sở, ban, ngành ở TP Hồ Chí Minh cũng như các tỉnh, thành như Cần Thơ, Vĩnh Long…


Không chỉ đào tạo, thầy và trò Khoa Di sản và Văn hóa dân tộc còn thường xuyên hỗ trợ các địa phương trong tổ chức sự kiện văn hóa. Điển hình là tại phường An Khánh, hàng năm, mỗi dịp lễ hội văn hóa dân tộc thiểu số, tập thể Khoa đều đảm nhận hầu hết công việc từ trưng bày, triển lãm đến biểu diễn văn nghệ. “Nhưng điều quan trọng hơn cả là chúng tôi mong muốn lan tỏa giá trị văn hóa, làm cầu nối để văn hóa Khmer giao thoa với các dân tộc khác”, ông Hứa Sa Ni chia sẻ.
Ngoài việc đào tạo và giữ gìn bản sắc, là Phó Chi hội Văn học Nghệ thuật Khmer TP Hồ Chí Minh, ông Hứa Sa Ni cùng với các sinh viên đưa văn hoá dân tộc đến với công chúng khi tổ chức hoạt động trình diễn trang phục cưới dân tộc Khmer ngay trên phố đi bộ Nguyễn Huệ. Đây là sự kiện mang lại niềm tự hào không chỉ cho sinh viên mà còn cho cả cộng đồng, thu hút sự quan tâm của người dân thành phố và khách quốc tế. Điều này không chỉ góp phần giữ gìn văn hóa truyền thống mà còn tạo sức hút cho du lịch TP Hồ Chí Minh.
Hàng năm, Khoa Di sản và Văn hóa dân tộc cũng tổ chức chương trình “Sắc màu văn hóa” góp phần tạo cơ hội để sinh viên Khmer, Chăm, Hoa và nhiều dân tộc khác giao lưu, giới thiệu phong tục, trang phục, nghệ thuật; đồng thời giúp sinh viên các khoa có dịp hiểu biết và trân trọng sự đa dạng văn hóa nhiều hơn.
“Bà con Khmer ở TP Hồ Chí Minh rất mong mỏi có thêm sân chơi văn hóa, đặc biệt trong các dịp lễ hội lớn. Nếu chính quyền kết hợp với các công ty, khu công nghiệp để tổ chức những chương trình văn hóa - nghệ thuật ngay tại nơi công nhân làm việc thì sẽ giúp bà con gắn bó hơn, bớt vất vả phải về quê; đồng thời thêm tự hào vì nét đẹp truyền thống của dân tộc mình được tôn vinh ngay giữa lòng đô thị”, ông Hứa Sa Ni đề xuất.
Lan tỏa tinh thần đoàn kết trong cộng đồng các dân tộc
Thực hiện Cuộc vận động “Toàn dân đoàn kết xây dựng đời sống văn hóa tại khu dân cư", đồng bào các dân tộc thiểu số cũng đã tích cực tham gia cùng chính quyền địa phương với các hoạt động bảo tồn, gìn giữ ngôn ngữ đặc trưng, giới thiệu phong tục tập quán của mình thông qua việc tổ chức các lễ hội truyền thống, phong tục tập quán, tín ngưỡng tại các chùa, hội quán, thánh đường..


Tại khu vực có đông đồng bào Chăm Islam sinh sống tập trung (các phường Chánh Hưng, Bình Tiên, Nhiêu Lộc, Phú Nhuận, Gia Định…) bà con vẫn duy trì bản sắc văn hóa độc đáo.
Ông Mohamad Zen, Trưởng ban Quản trị Thánh đường Hồi giáo Jamia Al Sa’adah, phường Bình Tiên cho biết, trong nhiều năm qua, cộng đồng người Chăm Hồi giáo tại TP Hồ Chí Minh luôn nỗ lực gìn giữ bản sắc văn hóa truyền thống qua việc 'truyền lửa' cho các thế hệ trẻ em người Chăm trong cộng đồng, để các em có thể nắm vững ngôn ngữ, biết đọc, biết viết và văn hóa truyền thống của dân tộc Chăm.
"Chúng tôi tự hào khi bà con Chăm tham gia vào nhiều lĩnh vực như thương mại, dịch vụ, giáo dục, góp phần thúc đẩy kinh tế thành phố phát triển", ông Mohamad Zen cho biết.
“Thông qua các hoạt động tôn giáo và văn hóa tại Thánh đường, chúng tôi luôn nhắc nhở thế hệ trẻ giữ gìn đạo đức, sống tốt đời đẹp đạo, đồng hành cùng sự phát triển chung của địa phương. Tôi tin rằng, với truyền thống cần cù, gắn bó và ý thức trách nhiệm, cộng đồng Chăm sẽ tiếp tục đóng góp nhiều hơn nữa vào sự phát triển bền vững của TP Hồ Chí Minh trong thời gian tới”, ông Mohamad Zen chia sẻ thêm.
Cùng quan điểm, ông Ab-Dohalim, Phó ban Quản trị Thánh đường Jamiul Anwar (phường Chánh Hưng) phấn khởi bày tỏ: “Cộng đồng người Chăm tại TP Hồ Chí Minh luôn phát huy truyền thống đoàn kết, chăm chỉ lao động, đặc biệt trong các ngành nghề kinh doanh buôn bán, góp phần tạo nên sự sôi động cho đời sống kinh tế địa phương. Ngoài ra, chúng tôi luôn chú trọng đến việc nuôi dạy con em học tập, rèn luyện để trở thành những công dân có ích. Con em trong cộng đồng Chăm hiện nay đã tốt nghiệp đại học, làm việc ở những công ty, doanh nghiệp lớn, góp một phần nhỏ sức trẻ để xây dựng và phát triển Thành phố”.
Đồng bào dân tộc Hoa là cộng đồng có số dân đông bậc nhất trong các dân tộc thiểu số ở TP Hồ Chí Minh, tập trung nhiều ở phường Chợ Lớn, Chợ Quán, An Đông, Minh Phụng. Đây cũng là cộng đồng có đóng góp lớn trong phát triển kinh tế - thương mại của Thành phố.


Ông Lâm Minh Huy, Trưởng ban Quản trị Hội quán Hải Nam (phường Chợ Lớn) cho rằng, cộng đồng người Hoa tại TP Hồ Chí Minh luôn gắn bó và đồng hành cùng sự phát triển của Thành phố trong nhiều lĩnh vực.
"Ngoài việc giữ gìn những giá trị văn hóa kiến trúc chùa, miếu có tuổi đời hàng trăm năm, cộng đồng người Hoa chúng tôi còn tích cực tham gia các hoạt động kinh doanh, thương mại, góp phần tạo nên diện mạo sầm uất, năng động của TP Hồ Chí Minh. Bên cạnh đó, bà con người Hoa cũng luôn quan tâm đến công tác thiện nguyện, hỗ trợ cộng đồng, đóng góp tích cực vào các hoạt động an sinh xã hội, xây dựng tình đoàn kết dân tộc", ông Lâm Minh Huy cho biết.
Cũng theo ông Lâm Minh Huy, sự phát triển mạnh mẽ của các ngành nghề truyền thống như: Phố ẩm thực, đông y, may mặc và kinh doanh mua bán tại các khu chợ ở phường Chợ Lớn đã góp phần đa dạng hóa các sản phẩm du lịch và có sức hút đặc biệt với du khách quốc tế khi đến tham quan, trải nghiệm tại TP Hồ Chí Minh.