Những cơn mưa lớn trái mùa xuất hiện liên tiếp tại tỉnh Bạc Liêu vừa qua khiến nhiều diêm dân đối mặt với nguy cơ “trắng tay”. Vì vậy, bà con mong muốn các ngành chức năng tìm giải pháp hỗ trợ để tiếp tục duy trì và phát triển nghề truyền thống của địa phương.
Mưa trái mùa làm muối tan không thu hoạch được. Ảnh: Tuấn Kiệt – TTXVN
Huyện Đông Hải là một trong những vùng sản xuất muối trọng điểm của tỉnh Bạc Liêu với hơn 1.200 ha. Năm nay, thời tiết bất lợi, mưa trái mùa liên tiếp đã ảnh hưởng đến sản xuất của người dân. Anh Trương Văn Dũng (xã Điền Hải) chia sẻ, nếu thời tiết thuận lợi, từ tháng 1 nông dân có thể thu hoạch muối. Tuy nhiên, năm nay thời tiết thất thường, nắng ít, mưa nhiều nên diện tích muối của bà con bị thiệt hại lớn.
Theo anh Trần Văn Công (cùng ngụ xã Điền Hải), gần 30 năm gắn bó nghề muối, anh chưa từng gặp thời tiết bất lợi như năm nay. Đây là lần thứ 3 người dân cải tạo lại ruộng muối sau mỗi trận mưa. Hàng năm, thời điểm này, bà con đã cào xong đợt muối đầu tiên, chuẩn bị cho đợt 2. Nếu trời cứ mưa tiếp tục mưa thì không biết khi nào mọi người mới có muối để thu hoạch.
Ông Nguyễn Hoàng Quốc, Chủ tịch Hội đồng quản trị Hợp tác xã Diêm nghiệp Huy Điền (xã Điền Hải) cho biết, hợp tác xã có 42 ha quỹ đất công ích để sản xuất muối. Đầu vụ muối năm 2022 - 2023, tình hình sản xuất của Hợp tác xã gặp nhiều bất lợi do thời tiết mưa trái mùa. Chi phí nhân công và nhiên liệu cải tạo lại ruộng muối tăng cao.
Với gần 1.500 ha, Bạc Liêu là một trong những tỉnh có diện tích sản xuất muối lớn cả nước, sản lượng sản xuất hàng năm hơn 15.000 tấn. Nghề muối tại đây đã tồn tại trên 100 năm nhưng diêm dân chưa thể giàu lên từ muối. Nguyên nhân là do diện tích canh tác của từng gia đình không nhiều, giá cả không ổn định, khâu tiêu thụ còn bất cập... Cùng đó là thời tiết bất lợi càng làm cho thu nhập từ nghề muối thêm bấp bênh. Sản xuất muối tại Bạc Liêu hiện nay chủ yếu vẫn theo phương pháp phơi nước, phụ thuộc nhiều vào thời tiết nên số ngày nắng và mưa trong năm nhiều hay ít là điều kiện quyết định đến sản lượng, chất lượng muối.
Trưởng phòng Nông nghiệp và Phát triển nông thôn huyện Đông Hải Hồ Thanh Tuấn chia sẻ, vụ muối năm 2022 - 2023 là vụ muối khó khăn bởi mưa trái mùa cùng thời tiết bất thường. So với cùng kỳ hàng năm, vụ muối năm nay chậm hơn khoảng 30 - 45 ngày. Bà con đã chuẩn bị các điều kiện để vào vụ mùa muối song mấy ngày nay vẫn còn mưa, nắng ít gây trở ngại lớn đối người dân.
Hiện phương pháp trải bạt sản xuất muối trắng là hướng đi đúng để phát triển bền vững nghề muối. Tuy nhiên, do vốn đầu tư quá lớn, trong khi đa phần diêm dân đều nghèo nên khó triển khai. Đơn cử như vụ mùa 2021 - 2022, diện tích sản xuất theo phương pháp trải bạt trên sân kết tinh là hơn 103 ha, chỉ chiếm hơn 7% tổng diện tích sản xuất muối của toàn tỉnh.
Năm 2020, “Nghề làm muối ở Bạc Liêu” được Bộ Văn hóa, Thể thao và Du lịch công nhận là Di sản văn hóa phi vật thể quốc gia. Tuy nhiên, diêm dân vẫn đang rời đồng muối, diện tích làm muối giảm dần. Năm 2011, toàn tỉnh có hơn 3.000 ha sản xuất muối, đến năm 2015 giảm xuống chỉ còn hơn 2.600 ha và năm 2022 thực hiện sản xuất còn 1.411 ha. Tình trạng trên là do việc sản xuất muối không mang lại hiệu quả kinh tế cao so với các mô hình sản xuất khác nên nhiều diêm dân đã chuyển đổi mô hình sản xuất để có thu nhập cao hơn.
Chanh Đa
