Xuất khẩu gạo: Doanh nghiệp nhỏ mong chờ được “cởi trói”

Xuất khẩu gạo: Doanh nghiệp nhỏ mong chờ được “cởi trói”
Bốc xếp gạo xuất khẩu tại cảng Sài Gòn. Ảnh: Đình Huệ - TTXVN
Bốc xếp gạo xuất khẩu tại cảng Sài Gòn. Ảnh: Đình Huệ - TTXVN

Được tự do tham gia hợp đồng xuất khẩu

Theo dự thảo về thay đổi, bổ sung một số điều trong Nghị định 109/2010/NĐ-CP, các doanh nghiệp được tự do kinh doanh xuất khẩu gạo mà không khống chế số lượng, bổ sung quy định đối với các mặt hàng gạo hữu cơ, gạo đồ, gạo tăng cường vi chất dinh dưỡng, gạo dược liệu, thương nhân được xuất khẩu không hạn chế về số lượng, bãi bỏ điều 18 và 19 về quy định tiêu chí đăng ký hợp đồng xuất khẩu gạo và giá sàn khi tham gia xuất khẩu.... Đây là tín hiệu đáng mừng cho các doanh nghiệp tham gia xuất khẩu gạo hiện nay.

Mặc dù vậy, trong năm 2017, Nghị định 109 vẫn còn hiệu lực. Từ đầu tháng 6/2017, Bộ Công Thương đã kí kết hợp đồng ghi nhớ thương mại gạo xuất khẩu với Bộ Lương thực Bangladesh có giá trị đến năm 2022.

Theo đó mỗi năm Việt Nam xuất khẩu gạo các loại sang thị trường Bangladesh 1 triệu tấn. Đây là cơ hội lớn cho Việt Nam đẩy mạnh xuất khẩu ngành hàng lương thực mũi nhọn này, đồng thời để các doanh nghiệp kinh doanh lúa gạo đẩy mạnh xây dụng thương hiệu, liên kết với nông dân phát triển.

Theo quy định chi tiết một số điều của Nghị định 109/2010/NĐ-CP về xuất khẩu gạo, Hiệp hội Lương thực Việt Nam (VFA) đã chỉ định Tổng Công ty lương thực Miền Bắc và Tổng Công ty lương thực Miền Nam tham gia hoạt động này. Trong quá trình thực hiện giao dịch và ký kết, các doanh nghiệp xuất khẩu gạo khác phải tìm hợp đồng thương mại tại các thị trường khác.

Theo ông Phạm Thái Bình, Tổng giám đốc Công ty TNHH Trung An (Cần Thơ), một số điều trong Nghị định 109/2010/NĐ-CP đã vô tình trói các doanh nghiệp xuất khẩu gạo, không tạo điều kiện cho các doanh nghiệp phát triển.

Khi hoạt động xuất khẩu gạo có sự tham gia của Chính phủ vào việc tìm kiếm hợp đồng tập trung là một việc tốt cho nông nghiệp Việt Nam, nhưng cũng phải tạo điều kiện cho tất cả các doanh nghiệp xuất khẩu gạo cùng tham gia vào hoạt động này mới có thể đẩy mạnh giao dịch vào các thị trường có hợp đồng tập trung.

Trong trường hợp trong nước xảy ra tình trạng thiếu lương thực thì Chính phủ mới huy động cộng đồng doanh nghiệp ngừng xuất khẩu tự do. Do đó, bản dự thảo mới sẽ “cởi trói” cho doanh nghiệp trong việc tìm kiếm và tham gia hợp đồng xuất khẩu.

Hiện nay, hoạt động sản xuất và xuất khẩu gạo yêu cầu một liên kết chuỗi chặt chẽ để đảm bảo người sản xuất có thể sống được trên mảnh ruộng của mình. Tuy nhiên, khi doanh nghiệp xuất khẩu gặp trở ngại trong việc tìm kiếm thị trường thì nông dân sản xuất lúa gạo cũng sẽ bị ảnh hưởng, ông Bình nhấn mạnh.

Khi có sự thay đổi về quy định kho chứa, cơ sở xay xát, chỉ tiêu an toàn thực phẩm trong chế biến gạo, mở rộng cho tất cả các doanh nghiệp có khả năng tham gia thì những tiêu chí này đã giúp các hoạt động phụ trợ cho ngành gạo phát triển, đồng thời giảm chi phí đầu tư của những doanh nghiệp có tiềm lực vốn yếu nhưng sản phẩm đạt chất lượng cao, số lượng ít, mở rộng thêm sự lưu thông của các loại gạo chất lượng Việt Nam - bà Đặng Thị Liên, Giám đốc công ty TNHH Lương thực thực phẩm Long An chia sẻ

Trao đổi về vấn đề này, ông Võ Minh Khải, Tổng Giám đốc Công ty Viễn Phú Organic – Healthy Food (Cà Mau) cho biết, suốt những năm qua, các doanh nghiệp xuất khẩu gạo nhỏ, số lượng ít, nhưng sản phẩm chất lượng cao đã bị “chặn” con đường đưa hạt gạo ra thế giới.

Để có thể xuất khẩu được, các doanh nghiệp này phải “bám” vào các doanh nghiệp lớn làm đơn vị trung gian. Những điều thay đổi trong bản dự thảo mới sẽ tạo một sân chơi công bằng, chủ động hơn cho các doanh nghiệp xuất khẩu gạo, khả năng tiếp cận thị trường của doanh nghiệp cũng sẽ rộng và thông thoáng hơn.

Các doanh nghiệp có khả năng đầu tư, sản xuất sản phẩm đạt chất lượng cao sẽ dễ dàng phát triển, được thị trường thế giới biết đến. Điều này cũng đồng nghĩa, hạt gạo chất lượng của Việt Nam cũng sẽ tạo tiếng vang, có khả năng cạnh tranh với các loại gạo chất lượng cao của Thái Lan và Campuchia hơn so với hiện nay.

Gắn thương hiệu đúng với chất lượng

Ngành gạo Việt Nam đã đưa hạt gạo ra thị trường thế giới gần 30 năm, với số lượng lần đầu tiên là 1,4 triệu tấn gạo, đạt kim ngạch 310 triệu USD vào năm 1989. Cho đến nay, ngành gạo xuất khẩu được 4,9 triệu tấn, kim ngạch 2,1 tỷ USD vào năm 2016 nhưng gạo Việt Nam vẫn chưa khẳng định được thương hiệu trên thị trường thế giới.

Đến thời điểm này, khách hàng thế giới chỉ biết đến gạo Việt Nam qua các loại gạo 5% tấm và 25% tấm và chưa có một cái tên cụ thể để khi nhắc đến, người tiêu dùng thế giới biết được gạo Việt Nam.

Ông Phạm Thái Bình cho rằng, chính vì sự khắt khe trong quy định xuất khẩu gạo đã làm cho hạt gạo khó lưu thông. Đồng thời gạo Việt Nam chưa có thương hiệu nên đã xảy ra tình trạng nhiều loại gạo ngon của Việt Nam lưu thông trên thị trường thế giới bằng thương hiệu của các nước khác.

Trên thực tế, nếu so sánh với chất lượng gạo Thái Lan và gạo Campuchia, gạo Việt Nam được xuất khẩu sang nước ngoài có nhiều loại khác nhau như ST, Jasmine, Hoa Sữa, Lộc Trời… chất lượng cao, cho cơm ngon hơn nhưng sản lượng nhỏ, không đủ số lượng đáp ứng yêu cầu của nhà nhập khẩu, thậm chí có loại không đủ cung cấp cho thị trường trong nước và chưa có xu hướng xuất khẩu.

Vì vậy, để xây dựng thương hiệu gạo Việt Nam tương xứng với chất lượng thì việc trước mắt là làm ra sản phẩm chất lượng, song song với việc hạt gạo lưu thông dễ dàng thì thương hiệu của gạo đã thành công. Ông Lê Thanh Tùng, Phó trưởng Phòng Cây lương thực và thực phẩm, Cục Trồng trọt chia sẻ.

Dự thảo Nghị định về xuất khẩu gạo có hiệu lực từ ngày 1/1/2018 sẽ tạo điều kiện nhiều hơn cho các loại gạo này vươn ra thị trường thế giới khi doanh nghiệp xuất khẩu gạo tiếp xúc trực tiếp với nhà nhập khẩu, tránh hiện tượng gạo pha trộn, làm giảm chất lượng gạo.

Đây cũng chính là một phương pháp giúp cho gạo Việt Nam xây dựng thương hiệu dựa trên chất lượng thực tế của gạo Việt, tránh sự gian lận trong mua bán. Đồng thời, Chính phủ cũng cần có chính sách khuyến khích các doanh nghiệp có khả năng sản xuất gạo chất lượng cao, giá trị cao, được người tiêu dùng thế giới lựa chọn, có như vậy mới thúc đẩy doanh nghiệp chú trọng phát triển chất lượng hạt gạo.

Bốc xếp gạo xuất khẩu tại cảng Sài Gòn. Ảnh: Đình Huệ - TTXVN
Bốc xếp gạo xuất khẩu tại cảng Sài Gòn. Ảnh: Đình Huệ - TTXVN

Từ chất lượng này mới làm nên một thương hiệu gạo tốt cho Việt Nam, ông Võ Minh Khải, Tổng Giám đốc Công ty Viễn Phú Organic – Healthy Food chia sẻ.

Quy định mới về xuất khẩu gạo thoáng hơn, tạo điều kiện cho ngành gạo nói chung và các doanh nghiệp xuất khẩu gạo nói riêng được phát triển, đặc biệt là các doanh nghiệp vừa và nhỏ, xuất khẩu gạo với số lượng nhỏ nhưng chất lượng cao, giá trị cao, khẳng định được thương hiệu gạo Việt Nam.

Có như vậy mới giảm tình trạng gạo Việt Nam chỉ được xuất khẩu thô và hàng loạt như hiện nay, ông Võ Hùng Dũng, Giám đốc Phòng Thương mại và Công nghiệp Việt Nam tại Cần Thơ cho biết.

Như vậy, khi có sự thay đổi về cơ chế chính sách mở, vận động theo cơ chế thị trường, thúc đẩy các doanh nghiệp tự vận động, phát triển, khẳng định, uy tín thương hiệu của nhà xuất khẩu trước người tiêu dùng quốc tế cũng chính là một cách khẳng định thương hiệu gạo Việt Nam.
Hồng Nhung

Có thể bạn quan tâm

Hỗ trợ nhân dân khắc phục hậu quả mưa lũ, ổn định đời sống

Hỗ trợ nhân dân khắc phục hậu quả mưa lũ, ổn định đời sống

Đợt mưa lũ vừa qua, nhiều gia đình tại xã Chiềng Sơ (tỉnh Sơn La) bị mất nhà cửa, tài sản và đang đối mặt với nhiều khó khăn. Sự chung tay giúp đỡ của cộng đồng là vô cùng cần thiết để giúp họ vượt qua khó khăn, sớm ổn định cuộc sống, tái thiết sản xuất, xây dựng, phát triển kinh tế gia đình.

Đề xuất xây dựng 21 trường phổ thông nội trú liên cấp cho các xã biên giới Nghệ An

Đề xuất xây dựng 21 trường phổ thông nội trú liên cấp cho các xã biên giới Nghệ An

Thực hiện Thông báo số 81-TB/TW của Bộ Chính trị về thống nhất chủ trương đầu tư xây dựng các trường phổ thông nội trú liên cấp tiểu học - trung học cơ sở tại 248 xã biên giới đất liền trên cả nước, Sở Giáo dục và Đào tạo tỉnh Nghệ An đã đánh giá, thống kê và trình danh sách 21 trường dự kiến sẽ được đầu tư xây dựng.

Nhiều dự án lớn tại Lâm Đồng tiếp tục chậm tiến độ

Nhiều dự án lớn tại Lâm Đồng tiếp tục chậm tiến độ

Theo Ban Quản lý dự án đầu tư xây dựng số 3 (trực thuộc UBND tỉnh Lâm Đồng), việc triển khai các dự án, công trình trên địa bàn tỉnh Đắk Nông (cũ) đang gặp nhiều khó khăn do thời tiết bất lợi. Thêm vào đó, một số dự án chưa được bố trí đủ vốn từ ngân sách địa phương, trong khi hạn định hoàn thành là vào cuối năm 2025.

Phát huy vai trò của nhân dân trong giữ gìn an ninh trật tự từ cơ sở

Phát huy vai trò của nhân dân trong giữ gìn an ninh trật tự từ cơ sở

Ngày 31/7, xã Quảng Uyên (tỉnh Cao Bằng) tổ chức Ngày hội Toàn dân bảo vệ an ninh Tổ quốc năm 2025. Đây là một trong 21 địa phương được Bộ Công an lựa chọn tổ chức điểm Ngày hội cấp tỉnh nhằm lan tỏa phong trào toàn dân tham gia giữ gìn an ninh trật tự ngay từ cơ sở.

Đắk Lắk quyết bứt tốc giải ngân vốn đầu tư công

Đắk Lắk quyết bứt tốc giải ngân vốn đầu tư công

Theo UBND tỉnh Đắk Lắk, tổng kế hoạch đầu tư công năm 2025 của tỉnh là 14.840 tỷ đồng (sau khi hợp nhất tỉnh Đắk Lắk và Phú Yên). Tỉnh Đắk Lắk xác định giải ngân vốn đầu tư công là nhiệm vụ chính trị trọng tâm để thúc đẩy tăng trưởng kinh tế, do đó trong thời gian tới sẽ quyết liệt thực hiện các giải pháp tháo gỡ khó khăn, đẩy nhanh giải ngân vốn đầu tư công.

Gia Lai đẩy mạnh tiêm chủng, chủ động giám sát dịch sởi

Gia Lai đẩy mạnh tiêm chủng, chủ động giám sát dịch sởi

Theo báo cáo của Sở Y tế tỉnh Gia Lai, từ đầu năm đến nay, toàn tỉnh ghi nhận 4.075 ca nghi sởi, trong đó có 594 ca dương tính, 1 ca tử vong. Số ca mắc tăng 4.060 ca, tử vong tăng 1 ca so với cùng kỳ năm 2024 (cùng kỳ năm 2024 ghi nhận 15 ca mắc/0 ca tử vong).

Thanh niên Cà Mau hỗ trợ xóa nhà tạm cho hàng trăm gia đình chính sách

Thanh niên Cà Mau hỗ trợ xóa nhà tạm cho hàng trăm gia đình chính sách

Tuổi trẻ tỉnh Cà Mau đã triển khai chuỗi hoạt động "Đền ơn đáp nghĩa - Uống nước nhớ nguồn" với nhiều dấu ấn thiết thực nhân kỷ niệm 78 năm Ngày Thương binh - Liệt sĩ (27/7/1947 - 27/7/2025). Nổi bật nhất là việc ra quân cao điểm hỗ trợ phong trào "xóa nhà tạm, nhà dột nát", góp phần mang lại mái ấm khang trang cho nhiều gia đình chính sách.

Vượt khó, tận tâm để gần dân

Vượt khó, tận tâm để gần dân

Từ ngày 1/7/2025, cùng với cả nước, tỉnh Khánh Hòa chính thức vận hành mô hình chính quyền địa phương 2 cấp, đánh dấu một bước chuyển mình quan trọng trong công cuộc cải cách hành chính.

Nghệ An: Hàng trăm ngôi nhà bị sạt lở, nằm cheo leo bên vực sông sau khi lũ dữ quét qua

Nghệ An: Hàng trăm ngôi nhà bị sạt lở, nằm cheo leo bên vực sông sau khi lũ dữ quét qua

Hoàn lưu bão số 3 đã gây ra đợt mưa lũ khốc liệt trên địa bàn các xã miền núi phía Tây của tỉnh Nghệ An, làm hơn 7.000 căn nhà bị ảnh hưởng, trong đó gần 420 căn sập, vùi lấp hoặc bị cuốn trôi hoàn toàn; 5.430 căn nhà khác bị ngập sâu trong nước, tài sản hư hỏng nặng, 1.240 căn tốc mái, nhiều căn bị thiệt hại trên 70%.

Mưa lũ đi qua, tình người ở lại

Mưa lũ đi qua, tình người ở lại

Từ ngày 26 đến sáng 27/7, trên địa bàn tỉnh Sơn La đã xảy ra mưa vừa đến mưa to, có nơi mưa rất to. Mưa lớn kéo dài dẫn đến lũ ống, lũ quét, khiến người dân một số xã dọc sông Mã, tỉnh Sơn La bị bất ngờ, không kịp ứng phó, nhiều tài sản, diện tích lúa hoa màu, ao nuôi trồng thuỷ sản bi ngập và cuốn trôi. Nhiều công trình dân sinh bị ảnh hưởng, hệ thống điện, liên lạc, giao thông bị gián đoạn nghiêm trọng và nhiều tuyến đường bị hư hỏng… Nhưng trong mưa lũ, tình người, tình quân dân lại càng thêm gắn bó, qua đó phần nào giúp người dân có thêm động lực để vực dậy cuộc sống sau những đổ nát, hoang tàn.

Khắc phục hậu quả mưa lũ: Bản giúp bản, xã giúp xã, trường giúp trường

Khắc phục hậu quả mưa lũ: Bản giúp bản, xã giúp xã, trường giúp trường

Với tinh thần "Bản giúp bản, xã giúp xã, trường giúp trường", những ngày này, hàng ngàn người dân, giáo viên tại các bản, xã, trường không bị ảnh hưởng, hoặc ít thiệt hại hơn bởi lũ lụt, đã tình nguyện về vùng lũ các xã miền Tây Nghệ An, mang theo cuốc, xẻng, hỗ trợ lương thực, đồ dùng thiết yếu để giúp đồng bào vùng ngập nặng dọn dẹp vệ sinh, khắc phục hậu quả mưa lũ, ổn định cuộc sống.

Ca mổ tái sinh cuộc đời cho thiếu nữ người Mông

Ca mổ tái sinh cuộc đời cho thiếu nữ người Mông

Ngày 29/7, Bệnh viện Trung ương Quân đội 108 cho biết, những ngày cuối tháng 7/2025, tại Trung tâm Phẫu thuật sọ mặt và Tạo hình của Bệnh viện đã diễn ra ca mổ kéo dài 9 giờ loại bỏ khối u và tái tạo gương mặt cho một thiếu nữ người Mông.

Cao Bằng đảm bảo an toàn lưới điện trong mùa mưa lũ

Cao Bằng đảm bảo an toàn lưới điện trong mùa mưa lũ

Cao Bằng là tỉnh miền núi, địa hình phức tạp, thường xuyên bị thiệt hại về công trình hạ tầng, công trình điện trong mùa mưa bão. Trước diễn biến thời tiết phức tạp, mưa bão, lũ quét và sạt lở đất gây thiệt hại nặng nề cho hệ thống lưới điện, đặc biệt là tại các xã vùng sâu vùng xa, Công ty Điện lực Cao Bằng đã chủ động triển khai nhiều biện pháp đồng bộ nhằm đảm bảo an toàn lưới điện trong mùa mưa bão năm 2025.

Ấm lòng những nghĩa cử ở vùng tâm lũ

Ấm lòng những nghĩa cử ở vùng tâm lũ

Từ đêm 22 đến sáng 23/7, hoàn lưu bão số 3 (WIPHA) và lũ lụt cực đoan đã gây thiệt hại lớn về tính mạng, tài sản, của cải đối với nhân dân các xã miền núi phía Tây tỉnh Nghệ An. Những ngày qua, với tinh thần “tương thân, tương ái”, “lá lành đùm lá rách”, đồng bào các dân tộc ở các xã vùng cao Nghệ An đã chủ động, tích cực triển khai nhiều cách làm hay, ý nghĩa, nhân văn, hiệu quả trong việc hỗ trợ người dân trong khắc phục hậu quả thiên tai, sớm ổn định cuộc sống.

Giúp đồng bào dân tộc thiểu số tự tin sử dụng tiện ích số

Giúp đồng bào dân tộc thiểu số tự tin sử dụng tiện ích số

Tại xã Phú Nghĩa (tỉnh Đồng Nai), nơi đồng bào dân tộc thiểu số chiếm 33,54%, với sự đồng lòng của cán bộ, công chức và nhiệt huyết của thanh niên, từ việc giúp người dân khai hồ sơ đến hỗ trợ công nghệ cho những người ít tiếp xúc với tin học, mô hình chính quyền địa phương 2 cấp đang giúp xóa bỏ rào cản hành chính.

Phát triển cây sả theo hướng bền vững ở xã cù lao

Phát triển cây sả theo hướng bền vững ở xã cù lao

Là cây gia vị cũng như cây dược liệu, cây sả được sử dụng rộng rãi trong ẩm thực, chế biến dược phẩm, mang lại giá trị kinh tế cao nên được Ủy ban nhân dân xã cù lao Tân Phú Đông, tỉnh Đồng Tháp lựa chọn làm cây trồng chủ lực trong mục tiêu tái cơ cấu sản xuất nông nghiệp thích ứng biến đổi khí hậu tại vùng cồn bãi, cù lao nhiều khó khăn.

Nghệ An dồn sức khắc phục hậu quả lũ dữ

Nghệ An dồn sức khắc phục hậu quả lũ dữ

Tại khu vực miền núi phía Tây tỉnh Nghệ An, từ ngày 24/7, mực nước trên sông Lam, Nậm Mộ, Nậm Nơn... giảm mạnh. Tình trạng ngập lụt tại các vùng tâm lũ thuộc các xã Con Cuông, Mường Xén, Tương Dương, Mỹ Lý, Nhôn Mai... đã bớt căng thẳng, nhiều nơi nước đã rút cạn.