 |
| Mẹ con chị Lò Thị Sen (bản Co Đứa, xã Na Sang, huyện Mường Chà, tỉnh Điện Biên) sống nghèo khổ cùng với căn bệnh HIV. Ảnh: Văn Dũng - TTXVN |
Theo báo cáo của Trung tâm y tế huyện Mường Chà, tính đến tháng 9/2018, số người nhiễm HIV tích lũy ở Mường Chà là 259 người, trong đó số chuyển sang giai đoạn AIDS tích lũy là 110 và 114 trường hợp tử vong do AIDS. Hiện tại số trường hợp nhiễm HIV được quản lý là 145 người. Trên toàn huyện có 12/12 xã, thị trấn có người nhiễm HIV, tỷ lệ nhiễm HIV/dân số là 0,3%. Những năm qua tình hình HIV/AIDS trên địa bàn huyện diễn biến phức tạp. Đặc biệt, trong 9 tháng đầu năm đã phát hiện thêm là 5 người nhiễm mới và 3 người đã tử vong.
Sống tại bản nghèo Co Đứa, xã Na Sang (huyện Mường Chà, tỉnh Điện Biên), hơn 5 năm về trước, chị Lò Thị Sen (36 tuổi) bị lây nhiễm HIV từ chồng, chị có 2 con, đứa con sau cũng bị lây nhiễm HIV. Con gái đầu ở với bà, chị và con trai sống ở trong túp lều nhỏ làm bằng tre, chồng chị bỏ đi làm ăn xa nhưng chỉ đủ tiền để lo cho bản thân. Hàng ngày, chị cùng con đi bộ lên trung tâm huyện để uống thuốc, công việc ruộng nương phải bỏ do ốm đau liên tục. Cái đói, bệnh tật đeo bám chị, nhiều lúc chị và con phải đi xin ăn. Vì sợ lây bệnh, nên người dân trong bản không muốn nói chuyện hay gần chị, sống đơn côi giữa láng giềng chị đã nhiều lần bị trầm cảm. Trớ trêu hơn nữa, chị mới phát hiện mình mang thai, cái thai đã được một tháng, chị không biết giải quyết thế nào khi không có tiền. Chị Sen tâm sự: “Bị bệnh lâu rồi, ốm đau chả muốn ăn cơm, rụng hết tóc, xong mới lên đi xét nghiệm, bác sĩ mới bảo mình bị bệnh HIV. Hiện tại, đi làm không đi làm được, đói đi xin ăn, ốm đau triền miên, con cũng phải xin nghỉ học vì đau bệnh".
 |
| Cán bộ y tế bản Co Đứa, xã Na Sang tuyên truyền cho người dân hiểu hơn về căn bệnh HIV/AIDS. Ảnh: Văn Dũng - TTXVN |
Trước hiểm họa lan tràn của căn bệnh thế kỷ, huyện Mường Chà đã triển khai thực hiện nhiều biện pháp để ngăn chặn. Tuy nhiên, công tác tuyên truyền, vận động đối tượng nhiễm HIV gặp không ít khó khăn, nhiều địa bàn vùng sâu, vùng xa, giao thông chia cắt, nhân viên y tế khó có thể vào tận nơi thường xuyên, nên việc vận động, nắm thông tin người bị bệnh còn hạn chế. Ngoài ra, nhiều trường hợp bệnh nhân mặc cảm, không muốn tiếp xúc với cán bộ y tế dẫn đến kiến thức của họ về bệnh HIV bị sai lệch, không biết cách phòng, tránh lây truyền cho người khác.
Anh Lò Văn Phui, cán bộ y tế bản Co Đứa (xã Na Sang, huyện Mường Chà) cho biết: Nhiều bệnh nhân nhiễm bệnh HIV/AIDS chưa nhận thức rõ về mối nguy hiểm của căn bệnh này, họ không chịu tuân theo phác đồ điều trị, đang điều trị thì bỏ thuốc... Có những cặp vợ chồng đều nhiễm HIV nhưng không dùng biện pháp tránh thai dẫn đến lây truyền sang con, cái nghèo đói bám theo không dứt ra được...
Theo Bác sĩ Lương Hậu Tân, Giám đốc Trung tâm y tế huyện Mường Chà, công tác phòng chống HIV/AIDS của Mường Chà còn gặp nhiều vướng mắc, trước hết là địa bàn rộng, dân cư thưa, điều kiện đi lại khó khăn, đa số là hộ nghèo. Bên cạnh đó, ảnh hưởng phong tục tập quán cũng như nhận thức của người nhiễm bệnh HIV/AIDS còn thấp, nhiều trường hợp điều trị đỡ nên chủ quan không tiếp tục điều trị nữa, sau khi tái bệnh mới trở lại uống thuốc khiến cho bệnh càng thêm nặng, khó chữa trị. Tới đây, dự án quốc tế về cấp phát thuốc miễn phí cho người nhiễm HIV/AIDS sẽ dừng lại, bệnh nhân phải chuyển sang dùng bảo hiểm y tế để uống thuốc, khám chữa bệnh và bắt buộc mọi người phải đến tại trung tâm y tế, thông qua nhiều thủ tục, điều này sẽ gây khó khăn cho những người bị nhiễm bệnh ở xa không thể thường xuyên khám bệnh được, hiệu quả ngăn ngừa lây truyền sẽ giảm so với trước đây.
 |
| Túp lều bằng tre của hai mẹ con chị Lò Thị Sen (trú tại bản Co Đứa, xã Na Sang, huyện Mường Chà, tỉnh Điện Biên) bị nhiễm HIV đang sinh sống. Ảnh: Văn Dũng - TTXVN |
Bác sĩ Tân cho biết, số người nhiễm HIV/AIDS chủ yếu lây qua tiêm chích ma túy và đường máu. Số người nhiễm mới vẫn xuất hiện trong từng năm, chủ yếu ở những địa bàn vùng sâu, vùng xa rất khó kiểm soát. Để giảm thiểu số người nhiễm mới, hàng năm Trung tâm y tế huyện Mường Chà đều thực hiện phát bơm kiêm tiêm sạch, bao cao su miễn phí, thu và tiêu hủy nhiều bơm kim tiêm bẩn; triển khai chương trình can thiệp giảm tác hại HIV/AIDS; tư vấn xét nghiệm cho đối tượng có nguy cơ cao như nghiện chích ma túy, phụ nữ bán dâm, vợ hoặc chồng nhiễm HIV...
Việc ngăn chặn hiểm họa lây truyền của HIV ở huyện Mường Chà gặp rất nhiều khó khăn, cần có sự chung tay của cả toàn xã hội, đòi hỏi sự nỗ lực, tích cực trong công tác truyền thông, cũng như hỗ trợ về mọi mặt mới có thể ngăn chặn, tiến tới đẩy lùi HIV trên địa bàn huyện nghèo Mường Chà.
Võ Văn Dũng
