Khúc tráng ca dân công hỏa tuyến Vĩnh Lộc

Hơn 50 năm trôi qua, đìa dứa Láng Sấu năm xưa đã trở thành Khu di tích lịch sử Dân công hỏa tuyến. Tuy nhiên, ký ức những tháng ngày tải lương, tải đạn của các dân công hỏa tuyến Vĩnh Lộc, đặc biệt là “đêm trắng ở đìa dứa” khiến 32 dân công hy sinh vẫn còn vẹn nguyên.

Dân công hỏa tuyến dâng đời cho quê hương

“Hò ơi…. Giã bàng cực lắm má ơi, con đi dân công hỏa tuyến… Hò ơi… con đi dân công hỏa tuyến, dâng đời cho quê hương”. Ở Vĩnh Lộc, Bình Chánh ngày nay, thỉnh thoảng các bà, các mẹ vẫn hát lại câu hò quen thuộc năm xưa của các dân công hỏa tuyến.

potal-khuc-trang-ca-dan-cong-hoa-tuyen-vinh-loc-7768783.jpg
Bà Nguyễn Thị Khỏi (81 tuổi), cựu nữ dân công hỏa tuyến Vĩnh Lộc thắp hương tưởng nhớ những người đồng đội đã hy sinh trong đêm trắng ở đìa dứa năm 1968. Ảnh: Xuân Khu - TTXVN

Bà Nguyễn Thị Khỏi (81 tuổi, tại xã Vĩnh Lộc A, Bình Chánh, một trong năm nữ dân công hỏa tuyến Vĩnh Lộc năm xưa còn sống) kể lại: “Hồi đó, chúng tôi mới 16,17 tuổi, hay tin nhiều anh chị em đi dân công hỏa tuyến thế là rủ nhau theo cùng. Cứ tối đến là chúng tôi lại tập trung ở ngã tư Tân Hòa 1 (xã Vĩnh Lộc, huyện Bình Chánh) để sinh hoạt tập thể, hát hò. Hôm nào nhận được lệnh vận chuyển súng đạn, thương binh là lại chia nhóm ra để lên đường”.

Cứ thế, bà Khỏi và lứa thanh niên làng ngày ấy hừng hực khí thế đi dân công hỏa tuyến. Trang phục chỉ là bộ quần áo nâu, chiếc khăn rằn, chân không có một đôi dép nhưng họ không một lời kêu ca, phàn nàn. Bà Khỏi cho biết: “Ban đầu, gia đình cấm không cho chúng tôi tham gia dân công hỏa tuyến đâu vì sợ bị bắn chết. Lúc đó gan lì lắm, nào biết sợ là gì đâu, tuổi thanh niên đương hừng hực mà”.

potal-khuc-trang-ca-dan-cong-hoa-tuyen-vinh-loc-7768780.jpg
Di ảnh những nữ dân công hỏa tuyến hy sinh khi còn rất trẻ trong lúc làm nhiệm vụ được đặt trang trọng tại Khu di tích lịch sử dân công hỏa tuyến Vĩnh Lộc. Ảnh: Xuân Khu - TTXVN

Những chuyến đi của dân công bắt buộc phải vào ban đêm để tránh địch phát hiện. Khoảng 6 giờ tối bắt đầu chia đội đi vận chuyển thương binh về tuyến sau; sau đó lại mang vác súng đạn ngược trở lại Sài Gòn, giao đến các điểm tập kết. Lúc bấy giờ, các dân công đều phải mặc 2 lớp áo, bên trong màu sáng còn bên ngoài màu tối. Chiếc áo màu tối mặc ngoài để lúc đi vào ban đêm địch không nhìn thấy, đến lúc trời sáng đi về thì cởi bỏ áo màu tối dính bùn sình bên ngoài, mặc chiếc áo sáng màu giả bộ như đi chơi về để địch không nghi ngờ. “Lúc chuyển thương phải lội xuống đồng bưng, chúng tôi phải nâng cáng lên quá đầu để các anh thương binh không bị ướt. Bản thân mình thì đứa nào cũng ướt nhẹp, bùn sình dính đầy người nhưng không ai bỏ cuộc”, bà Khỏi kể lại.

Rất nhiều lần trên đường vận chuyển, dân công bị địch phát hiện nhưng nhờ quen thuộc địa hình và có sự yểm trợ của lực lượng du kích nên đều thoát nạn thành công. Cho đến đêm định mệnh năm ấy.

“Đêm trắng” không quên ở đìa dứa bưng Láng Sấu

Đến tận bây giờ bà Khỏi vẫn không quên được sự kiện đêm 15/6/1968 tại đìa dứa trong bưng Láng Sấu. Bà kể, hôm đó, đoàn dân công 55 người nhận nhiệm vụ đưa 2 thương binh của Sư đoàn 9 vượt đồng bưng xuống Đức Hòa, Long An và từ đó tải đạn về Sài Gòn. Tuy nhiên, khi mới chỉ đi đến bưng Láng Sấu (thuộc xã Vĩnh Lộc) thì gặp trực thăng địch thả pháo sáng. Lúc đó, xung quanh là cánh đồng trống, chỉ có đìa dứa với nhiều cây dứa gai cao, cả đoàn đưa thương binh lên ghe, phủ rơm và núp vào các bụi dứa. “Ban đầu, chúng tôi nằm im không dám động đậy nhưng do quá nhiều người xuống đìa khiến cho mặt nước chao đảo và trực thăng địch đã phát hiện ra, chúng liền bắn xối xả vào đìa dứa”, bà Khỏi nhớ lại.

potal-khuc-trang-ca-dan-cong-hoa-tuyen-vinh-loc-7768781-1.jpg
Bà Nguyễn Thị Khỏi (81 tuổi), cựu nữ dân công hỏa tuyến Vĩnh Lộc năm xưa chia sẻ ký ức về thời tuổi trẻ oanh liệt của mình. Ảnh: Xuân Khu - TTXVN

“Lúc đó, chúng tôi bảo nhau lặn xuống nước, nhưng chỉ được một lúc lại phải ngoi lên. Trực thăng nó bay sát mặt nước, rọi đèn sáng trưng, đến con kiến chúng nó cũng nhìn thấy. Thế là chúng lại bắn lần thứ hai. Lúc này không thể nằm im được nữa, chúng tôi mạnh ai nấy chạy, tiếng kêu khóc vang lên rầm trời. Những tiếng la, tiếng khóc xen lẫn tiếng rốc - két bắn xuống: “Má ơi con chết mất má ơi, tụi bây ơi đứa nào sống về nói má giùm tao”. Cảnh tượng hỗn loạn vô cùng” - bà Khỏi chia sẻ.

“Do không ai có súng để bắn trả nên bọn địch không sợ, chúng nó cứ thế bay sát đìa dứa bắn xối xả vào chúng tôi. Lúc tôi bỏ chạy, tôi nhìn lại phía sau thì thấy trực thăng rượt theo bắn con Để, đến trưa hôm sau mới tìm thấy xác nó nằm trong lùm cỏ. Cảnh tượng này suốt đời tôi không thể nào quên được” - bà Khỏi nhớ lại.

Sau đêm kinh hoàng, ngày hôm sau, người dân Vĩnh Lộc ra đìa dứa để tìm xác của con em mình. Xác chết ngổn ngang, máu chảy nhuộm đỏ cả đìa dứa. Một vài người bị thương nặng được đưa về nhà cứu chữa nhưng cũng không qua khỏi. Gạt những giọt nước mắt khi nhớ về các đồng đội cũ, bà Khỏi bùi ngùi: “Tụi nó chết khi còn trẻ lắm. Con Bưởi, con Lan, con Vân đứa nào cũng nhỏ xíu; có những đứa mới tham gia được vài ba hôm thì đã hy sinh”.

Đến tận bây giờ, ký ức về đêm kinh hoàng đó vẫn thỉnh thoảng trở lại trong những giấc mơ của bà Khỏi. Bà cũng nhiều lần mơ thấy các đồng đội ngày đó tìm về. Mỗi lần như thế, bà lại gọi đứa cháu đưa bà đến khu đìa dứa năm xưa để thắp nhang cho những người đã khuất.

Đã có 32 dân công hỏa tuyến hy sinh trong “đêm trắng” định mệnh ở đìa dứa bưng Láng Sấu; trong đó có 25 nữ và 7 nam. Đa số họ đều ở tuổi 16, 17; người lớn nhất cũng chỉ mới 33 tuổi. Đìa dứa năm xưa hiện đã được xây dựng thành Khu di tích lịch sử dân công hỏa tuyến Vĩnh Lộc. Một tượng đài dân công tỏa tuyến được dựng lên, trong nhà tưởng niệm là tấm bia khắc tên 32 liệt sỹ dân công đã ngã xuống trong “đêm trắng” năm nào. Con đường đoàn dân công thường xuyên tải đạn, tải lương đi qua đã được đặt tên là đường Dân công hỏa tuyến (hay còn gọi là Nữ dân công).

Năm 2010, Chủ tịch nước Nguyễn Minh Triết đã quyết định truy tặng danh hiệu Anh hùng Lực lượng vũ trang nhân dân cho tập thể 32 dân công hỏa tuyến Vĩnh Lộc hy sinh trong “đêm trắng” Mậu Thân 1968 như một sự tưởng nhớ về tinh thần bất khuất của các dân công hỏa tuyến Vĩnh Lộc.

Đinh Hằng - Xuân Khu

(TTXVN)

Có thể bạn quan tâm

Thái Nguyên khôi phục sản xuất sau mưa bão

Thái Nguyên khôi phục sản xuất sau mưa bão

Do ảnh hưởng của hoàn lưu bão số 11 (bão MATMO), trên địa bàn tỉnh Thái Nguyên đã xảy ra mưa lớn trên diện rộng, gây ngập úng và thiệt hại đến sản xuất nông, lâm nghiệp, thủy sản, đồng thời tiềm ẩn nguy cơ cao phát sinh và lây lan các loại dịch bệnh trên cây trồng, vật nuôi, thủy sản.

Tuổi trẻ vùng biên sẵn sàng thực hiện nghĩa vụ với Tổ quốc

Tuổi trẻ vùng biên sẵn sàng thực hiện nghĩa vụ với Tổ quốc

Chuẩn bị cho mùa tuyển quân năm 2026, đến nay, các địa phương ở Gia Lai đã triển khai rà soát, chốt thực lực, xét duyệt chính trị cho đến công tác tuyên truyền, vận động. Công tác sơ tuyển sức khỏe, miễn, tạm hoãn được thực hiện chặt chẽ; 15 điểm giao nhận quân và 19 hội đồng khám sức khỏe đã được khảo sát, chuẩn bị đầy đủ điều kiện. Nhờ vận dụng linh hoạt, chặt chẽ, đúng quy định trong công tác tuyển quân, tỉnh Gia Lai đã và đang thực hiện hiệu quả việc khơi dậy tinh thần tình nguyện nhập ngũ của thanh niên.

Xuyên đại ngàn Pù Huống hỗ trợ bản Na Ngân còn bị cô lập

Xuyên đại ngàn Pù Huống hỗ trợ bản Na Ngân còn bị cô lập

Sau trận lũ ống, lũ quét xảy ra vào ngày 29/9, đến nay, bản Na Ngân nằm giữa đại ngàn Pù Huống, cách trung tâm xã Nga My (Nghệ An) hơn 20 km vẫn bị cô lập do tuyến đường độc đạo, huyết mạch xuyên rừng, men theo lưng núi Pù Hiêng còn điểm sạt lở vách núi nghiêm trọng chưa được khắc phục.

Nguyên liệu chế biến canh Samlor Korko chủ yếu từ thực vật thiên nhiên, dễ tìm và sẵn có quanh nhà.

Độc đáo món canh Samlor Korko mang đậm hương vị Khmer

Nhắc đến ẩm thực của đồng bào Khmer Nam Bộ, không thể không kể đến những món đặc sản quen thuộc như bún nước lèo, bánh xèo, bánh cống hay bánh bò thốt nốt. Trong đó, canh Samlor Korko được xem là món ăn truyền thống lâu đời, thể hiện rõ nét văn hóa ẩm thực đặc trưng của người Khmer.

Người dân vùng lũ Thanh Hóa sớm khôi phục sản xuất

Người dân vùng lũ Thanh Hóa sớm khôi phục sản xuất

Sau những ngày gồng mình chống chọi với thiên tai, bão lũ, người dân tại nhiều xã trên địa bàn tỉnh Thanh Hóa đang từng bước quay lại nhịp sống thường ngày. Người dân vùng lũ đang tập trung khắc phục hậu quả thiên tai để sớm tái thiết, ổn định cuộc sống.

Phá thế cô lập nhiều ngày sau mưa lớn, lũ dữ ở Na Kho

Phá thế cô lập nhiều ngày sau mưa lớn, lũ dữ ở Na Kho

Rạng sáng 29/9, trận lũ ống, lũ quét xảy ra trên địa bàn xã Nga My (tỉnh Nghệ An) đã gây thiệt hại nặng nề đối với địa bàn xã nghèo này. Ngoài thiệt hại về kinh tế, giao thông, hệ thống thủy lợi, nhà cửa, mưa lũ đã gây sạt lở núi nghiêm trong, làm cô lập nhiều bản làng vùng sâu, vùng xa, vùng khó khăn nhiều ngày.

Nhận diện rào cản để giúp người dân vùng cao tiếp cận chuyển đổi số

Nhận diện rào cản để giúp người dân vùng cao tiếp cận chuyển đổi số

Tại các vùng cao, vùng khó của tỉnh Quảng Trị, việc chuyển đổi số để xây dựng chính quyền điện tử vẫn còn nhiều rào cản rất lớn. Chính quyền các địa phương đang nỗ lực khắc phục khó khăn, tháo gỡ các điểm nghẽn trong chuyển đổi số để thúc đẩy phát triển kinh tế - xã hội của địa phương.

Sau lũ dữ, người Ơ Đu hỗ trợ nhau di chuyển nhà ra khỏi nơi sạt lở suối Nậm Ngân

Sau lũ dữ, người Ơ Đu hỗ trợ nhau di chuyển nhà ra khỏi nơi sạt lở suối Nậm Ngân

Đồng bào dân tộc Ơ Đu là một trong 10 dân tộc ít người nhất của cả nước. Tại tỉnh Nghệ An, người Ơ Đu tập trung sinh sống ở bản Văng Môn (xã Nga My) với hơn 100 hộ, hơn 340 nhân khẩu. Trong ngày 29/9 vừa qua, mưa lớn, lũ cường suất mạnh, dâng nhanh trên suối Nậm Ngân đã gây ngập lụt nhiều ngôi nhà trong bản với mực nước từ 0,5 đến gần 1m.

Điện lực Lạng Sơn dồn lực sớm cấp điện cho khách hàng sau bão lũ

Điện lực Lạng Sơn dồn lực sớm cấp điện cho khách hàng sau bão lũ

Mưa lớn kéo dài do ảnh hưởng hoàn lưu bão số 11 khiến hệ thống cấp điện sinh hoạt, sản xuất của ngành điện thiệt hại nặng. Ngành điện lực Lạng Sơn đã triển khai các giải pháp để cấp điện trở lại phục vụ khôi phục sản xuất, sinh hoạt cho khách hàng được an toàn sau lũ lụt.

Hỗ trợ người dân vùng lũ Thanh Hóa tái thiết sản xuất

Hỗ trợ người dân vùng lũ Thanh Hóa tái thiết sản xuất

Chịu ảnh hưởng trực tiếp của cơn bão số 10 và hoàn lưu sau bão, nhiều địa phương ở Thanh Hóa bị ngập lụt, sạt lở nghiêm trọng, ảnh hưởng rất lớn đến tình hình kinh tế - xã hội nói chung và sản xuất nông nghiệp nói riêng.

Tiếp sức cho học sinh vùng cao Quảng Ngãi đến trường

Tiếp sức cho học sinh vùng cao Quảng Ngãi đến trường

Năm học 2025 - 2026, tại nhiều trường học ở khu vực phía Tây tỉnh Quảng Ngãi, các thầy cô giáo đã nỗ lực khắc phục khó khăn với những cách làm sáng tạo góp phần nâng cao chất lượng dạy và học, duy trì sĩ số lớp học.

'Vòng tay bình an' cho vùng đất Thái Nguyên

'Vòng tay bình an' cho vùng đất Thái Nguyên

Giữa lũ dữ, tinh thần đoàn kết, sẻ chia và sự chủ động ứng phó của chính quyền, lực lượng hộ đê và nhân dân đã tạo nên “vòng tay bình an” cho vùng đất Thái Nguyên.

Thái Nguyên: Giám sát chặt chẽ, không để bệnh tay - chân - miệng lây lan trong trường học

Thái Nguyên: Giám sát chặt chẽ, không để bệnh tay - chân - miệng lây lan trong trường học

Sáng 9/10, Trung tâm Y tế Bắc Kạn thông báo về việc phát hiện ổ dịch tay - chân - miệng tại Trường Mầm non Đồng Thắng, xã Bạch Thông, tỉnh Thái Nguyên. Lãnh đạo UBND xã ngay trong sáng 9/10 trực tiếp đến trường học nắm bắt tình hình, chỉ đạo các biện pháp xử lý nếu tiếp tục phát hiện ca bệnh mới.

Nước lũ rút, Cao Bằng khẩn trương khắc phục hậu quả, ổn định đời sống người dân

Nước lũ rút, Cao Bằng khẩn trương khắc phục hậu quả, ổn định đời sống người dân

Tính đến 9h sáng nay 9/10, nước lũ cơ bản đã rút khỏi các khu dân cư của tỉnh Cao Bằng, người dân đã có thể trở về nhà, tổ chức khắc phục hậu quả, dọn dẹp, vệ sinh nhà ở và đồ dung gia đình. Chỉ còn một số ít khu dân cư gần bờ sông, người dân vẫn chưa thể về nhà vì nước chưa rút hết.

Tình người và sự sẻ chia trong 'biển nước' Thái Nguyên

Tình người và sự sẻ chia trong 'biển nước' Thái Nguyên

Giữa mênh mông nước lũ, phóng viên Ban biên tập Tin kinh tế, Thông tấn xã Việt Nam đã có mặt tại vùng ngập sâu Thái Nguyên để ghi lại những hình ảnh chân thực về cuộc sống người dân đang oằn mình trong khó khăn. Nơi gần 50 xã, phường chìm trong biển nước, vẫn sáng lên tinh thần tương thân tương ái: chính quyền, lực lượng cứu hộ và các đoàn thiện nguyện kề vai sát cánh, mang đến hơi ấm và niềm tin cho bà con vùng ngập.

Chính quyền cấp xã Cao Bằng bám địa bàn, linh hoạt phòng, chống bão lụt

Chính quyền cấp xã Cao Bằng bám địa bàn, linh hoạt phòng, chống bão lụt

Rút kinh nghiệm từ cơn bão số 10, ngay khi có những thông tin về cơn bão số 11, chính quyền các xã tỉnh Cao Bằng đã đề ra các kịch bản, giải pháp linh hoạt phù hợp với tình hình địa phương và quyết liệt thực hiện các kịch bản đề ra, từ đó giảm được thiệt hại về người và tài sản cho người dân.

Mưa bão gây sập cổng chào xã Đồng Văn

Mưa bão gây sập cổng chào xã Đồng Văn

Do ảnh hưởng của bão số 11 gây mưa lớn kéo dài, sáng 8/10, tại khu vực đầu tuyến đường dẫn vào trung tâm xã Đồng Văn (Tuyên Quang) đã xảy ra sạt lở đất nghiêm trọng, làm sập hoàn toàn công trình Cổng chào xã Đồng Văn. Rất may, thời điểm xảy ra vụ việc không có người qua lại nên không ghi nhận thiệt hại về người.

Cao Bằng trắng đêm chống lũ

Cao Bằng trắng đêm chống lũ

Đêm 7/10, khi người dân tỉnh Cao Bằng vẫn chưa khắc phục xong hậu quả cơn bão số 10 thì lại phải gồng mình chống chọi với cơn lũ lịch sử lớn nhất trong nhiểu thập kỷ qua.

Giữ hồn làng nghề, dựng nghiệp từ những sợi lưới thủ công

Giữ hồn làng nghề, dựng nghiệp từ những sợi lưới thủ công

Làng nghề đan lưới Thơm Rơm là một trong những nghề truyền thống nổi tiếng ở thành phố Cần Thơ, với lịch sử hình thành đã gần 50 năm. Theo đánh giá của chính quyền thành phố, làng nghề hiện đang hoạt động khá sôi nổi, đóng vai trò quan trọng trong việc tăng thu nhập và giảm nghèo hiệu quả cho người dân địa phương.

Toàn bộ 124 xã, phường ở Tuyên Quang có nguy cơ cao xảy ra lũ ống

Toàn bộ 124 xã, phường ở Tuyên Quang có nguy cơ cao xảy ra lũ ống

Sở Nông nghiệp và Môi trường tỉnh Tuyên Quang cảnh báo trong 6 giờ tới, tất cả 124/124 xã, phường trên địa bàn tỉnh có nguy cơ rất cao xảy ra lũ ống trên các sông nhỏ, suối; lũ quét, sạt lở đất nơi có địa hình dốc, khu vực có kết cấu đất đá yếu, kém ổn định, các công trình xây dựng và ngập úng vùng trũng thấp, ven sông suối, ngập úng đô thị.

Thái Nguyên: Cứu hộ khẩn cấp 270 học sinh bị mắc kẹt trong trường do mưa lũ

Thái Nguyên: Cứu hộ khẩn cấp 270 học sinh bị mắc kẹt trong trường do mưa lũ

Do ảnh hưởng của hoàn lưu bão số 10 (Bualoi) và bão số 11 (MATMO), khu vực phía Bắc tỉnh Thái Nguyên đã hứng chịu mưa to và dông lớn bắt đầu từ sáng ngày 6/10. Tới sáng 7/10, Trường phổ thông Dân tộc Nội trú Na Rì (tỉnh Thái Nguyên) đã bị cô lập do nước suối dâng cao. Tại thời điểm bị cô lập, trong khuôn viên trường có hơn 270 học sinh.

Phá bỏ tổ ong có độc tố cao, liên tục tấn công người đi đường

Phá bỏ tổ ong có độc tố cao, liên tục tấn công người đi đường

Ngày 7/10, đại diện Phòng Cảnh sát Phòng cháy, chữa cháy và Cứu nạn, cứu hộ (Công an tỉnh Quảng Ngãi) cho biết, đơn vị đã phá hủy tổ ong vò vẽ “án ngữ” trên trụ điện cao thế thuộc khu dân cư 11, thôn Minh Tân Nam, xã Mỏ Cày (Quảng Ngãi) sau khi nhận được tin báo nhiều trường hợp bị ong đốt.