Lý giải về việc tích hợp môn lịch sử

Lý giải về việc tích hợp môn lịch sử
Vị trí môn lịch sử trong chương trình giáo dục phổ thông mới như thế nào, thưa ông?
Trước hết cần khẳng định nhận thức dù môn lịch sử là hết sức quan trọng nhưng giáo dục lịch sử không chỉ bằng mình môn lịch sử mà còn bằng nhiều hình thức phong phú, đa dạng khác như: Phim ảnh, nghệ thuật, âm nhạc, các môn học và các hoạt động trải nghiệm sáng tạo như: tham quan di tích lịch sử, gặp gỡ giao lưu với các anh hùng lực lượng vũ trang, thăm các bà mẹ Việt Nam anh hùng, ngoại khóa, thi tìm hiểu các tên đường tên phố, ngược dòng lịch sử...
Chúng tôi khẳng định trong chương trình giáo dục phổ thông mới, môn lịch sử vẫn chiếm một vị trí rất quan trọng. Trước hết, môn học được bắt buộc từ tiểu học đến THPT. Thời lượng dành cho môn học này cũng tăng. Theo chương trình THPT hiện nay, lịch sử là môn học độc lập với thời lượng 1,5 tiết/tuần. Chương trình mới, học sinh buộc phải chọn: hoặc là lịch sử trong môn khoa học xã hội với khoảng 1,5 tiết/tuần cộng với 1 tiết trong môn công dân với Tổ quốc là khoảng 2,5 tiết/tuần; với cách học theo hướng khoa học xã hội và chuyên ngành lịch sử thì học môn lịch sử nâng cao 3 tiết/tuần cộng với 1 tiết bắt buộc trong môn công dân với Tổ quốc, tổng là khoảng 4 tiết/tuần. Thời lượng học lịch sử của chương trình mới nhiều hơn hẳn chương trình hiện hành.
Tóm lại có thể thấy, các nội dung giáo dục lịch sử vẫn được tôn trọng, thời lượng dành cho giáo dục lịch sử tăng lên, hình thức giáo dục lịch sử sẽ đa dạng hơn. Bên cạnh đó, chương trình mới cũng sẽ chú trọng việc đổi mới phương pháp dạy học lịch sử và đặc biệt là đổi mới thi cử, thay đổi cách kiểm tra, đánh giá kết quả dạy học lịch sử...
Việc tích hợp có ưu điểm, nhược điểm gì, thưa ông?
Có thể nêu ngắn gọn ưu điểm của việc tích hợp là: Tránh được chồng chéo, trùng lặp về nội dung kiến thức trong một môn học, giữa các môn và các lĩnh vực giáo dục; Đặt các nội dung của 3 phân môn này trong một môn sẽ có tác dụng bổ sung, hỗ trợ và làm sáng tỏ cho nhau khi cùng hướng đến một mục tiêu chung; Giáo viên, học sinh có nhiều cơ hội vận dụng tổng hợp các nội dung giáo dục theo tinh thần tích hợp nhằm nâng cao hiệu quả giáo dục.
Bên cạnh đó, khi tích hợp các nội dung của 3 môn trong một môn học thì buộc phải lựa chọn nội dung của mỗi môn, không thể ôm đồm. Kết quả của việc tích hợp là giảm đầu các môn học trong nhà trường phổ thông.
Hạn chế chủ yếu của việc tích hợp thuộc về trình độ của các nhà thiết kế chương trình và biên soạn sách giáo khoa. Nếu tích hợp không tốt sẽ chỉ là hình thức, không có tác dụng và không đạt được mục tiêu tích hợp. Việc tích hợp cũng sẽ không bảo đảm được yêu cầu về tính hệ thống của khoa học tương ứng với mỗi môn học. Với hiện trạng của nhà trường Việt Nam, việc tích hợp cũng là một thách thức đối với trình độ giáo viên, nhất là những giáo viên có thói quen dạy môn học độc lập quá lâu.
Ông có thể lý giải vì sao tích hợp môn lịch sử lại được đưa ra vào thời điểm này?
Trong lần đổi mới chương giáo dục phổ thông theo Nghị quyết 40/QH10 năm 2000, chúng ta đã đặt vấn đề và xây dựng thử chương trình tích hợp. Lúc đó lý do chính không thực hiện được là chưa chuẩn bị đội ngũ giáo viên, các trường phổ thông không đủ điều kiện để dạy tích hợp… Chính vì thế cần phải chuẩn bị. Kết quả là sau 15 năm việc xây dựng chương trình tích hợp vẫn “dậm chân tại chỗ”. Vẫn là các lý do như 15 năm trước. Cơ chế không cho phép chúng ta tách ra một đội ngũ giáo viên để chuẩn bị cho tương lai, không cho phép các trường sư phạm đào tạo đội ngũ giáo viên theo môn học mới của phổ thông để sẵn sàng ra trường dạy được chương trình mới. Kinh nghiệm cho thấy rằng chúng ta phải làm đồng thời, dần dần và từng bước một; không cầu toàn nhưng phải đặt ra một tiền đề để nghiên cứu, suy nghĩ tiếp và làm tiếp. Nếu không thế thì mãi mãi chúng ta không thể xây dựng được các môn học tích hợp theo xu thế quốc tế. Đây cũng là một yêu cầu đổi mới căn bản toàn diện giáo dục - đào tạo xét từ phương diện chương trình và sách giáo khoa phổ thông.
Có nhiều ý kiến phản bác rất gay gắt việc tích hợp này. Ông đánh giá ra sao về điều này?
Tôi có theo dõi dư luận và dự hầu hết các cuộc hội thảo, trừ cuộc hội thảo của Hội Khoa học lịch sử tiến hành sáng chủ nhật (15/11). Nhìn chung dễ nhận thấy các ý kiến phản đối, bài xích, phản bác… không đồng tình với phương án của Ban soạn thảo (Bộ GD- ĐT) hầu hết là của những người nghiên cứu và giảng dạy lịch sử. Điều đó cũng rất dễ hiểu. Nhưng cũng cần nói có rất nhiều ý kiến đồng tình được đăng tải trên các báo, phần lớn là của những người không thuộc chuyên ngành lịch sử. Tôi cũng đã đọc và nghe một số người dự kể lại cuộc hội thảo của Hội Khoa học lịch sử. Tôi thông cảm và chia sẻ những băn khoăn, thắc mắc, lo lắng của các giáo viên và chuyên gia lịch sử… nhưng tôi không đồng tình với thái độ phản ứng và cách phát biểu, trao đổi thiếu bình tĩnh, thậm chí thiếu tôn trọng người đối thoại của một số đại biểu khi thấy khác ý mình.
Về phía Ban soạn thảo, chúng tôi tôn trọng và lắng nghe tất cả các ý kiến của các nhà sử học, các chuyên gia, giáo viên và dư luận xã hội, nhất là các ý kiến trái chiều, phản đối. Trong quá trình xem xét, tiếp thu các ý kiến, chúng tôi nhận thấy dự thảo chương trình tổng thể cũng có một số thiếu sót trong việc trình bày, diễn đạt gây khó hiểu và dẫn đến những hiểu nhầm như loại môn lịch sử ra khỏi chương trình giáo dục mới, “khai tử” đối với môn học này; chỉ học tự chọn ai muốn học thì học, không học cũng được… Ban soạn thảo sẽ rút kinh nghiệm và tiếp thu, chỉnh sửa; đặc biệt sẽ nghiên cứu, trao đổi kỹ lưỡng để có một giải pháp phù hợp nhất về giáo dục lịch sử trong chương trình giáo dục phổ thông mới, sau đó sẽ trình Hội đồng quốc gia thẩm định và lãnh đạo Bộ GD- ĐT.
Báo Tin Tức

Có thể bạn quan tâm

Người phụ nữ Khmer giữ nét vẽ tranh trên kiếng ở xã Thuận Hòa

Người phụ nữ Khmer giữ nét vẽ tranh trên kiếng ở xã Thuận Hòa

Nghệ nhân Triệu Thị Vui, 67 tuổi, ở xã Thuận Hòa (TP Cần Thơ), được biết đến như “người giữ lửa” của nghề vẽ tranh trên kiếng truyền thống, một nét nghệ thuật đặc trưng của văn hóa Khmer Nam Bộ. Qua từng nét vẽ tinh tế, bà tái hiện các tích Phật, mang giá trị nghệ thuật và đậm tính tâm linh, đồng thời truyền cảm hứng cho thế hệ trẻ, góp phần gìn giữ sắc màu tranh kiếng Khmer đang ngày càng hiếm người theo loại tranh thủ công này.

Chăm lo sức khỏe cho người cao tuổi, tiếp sức đến trường cho học sinh dân tộc Khmer

Chăm lo sức khỏe cho người cao tuổi, tiếp sức đến trường cho học sinh dân tộc Khmer

Sáng 13/12, hướng đến chào mừng Đại hội đại biểu Đoàn Thanh niên thành phố Cần Thơ lần thứ I, nhiệm kỳ 2025 - 2030, Thành đoàn Cần Thơ phối hợp cùng Ủy ban Mặt trận Tổ quốc Việt Nam xã Mỹ Tú tổ chức hoạt động khám bệnh, cấp phát thuốc miễn phí và tặng quà cho người dân, trẻ em tại địa phương.

Phẫu thuật miễn phí cho bệnh nhân ở Đắk Lắk và vùng lân cận

Phẫu thuật miễn phí cho bệnh nhân ở Đắk Lắk và vùng lân cận

Sáng 13/12, Trung tâm Bảo trợ xã hội và Trẻ em tỉnh Đắk Lắk (Sở Y tế) phối hợp với Tổ chức Phẫu thuật nụ cười Operation Smile Việt Nam và Bệnh viện Đại học Y dược Buôn Ma Thuột tổ chức Chương trình khám và phẫu thuật miễn phí cho bệnh nhân trên địa bàn tỉnh và các vùng lân cận.

Xây dựng 650 căn nhà cho các hộ dân Đắk Lắk bị thiệt hại do thiên tai

Xây dựng 650 căn nhà cho các hộ dân Đắk Lắk bị thiệt hại do thiên tai

UBND tỉnh Đắk Lắk đã quyết định hỗ trợ xây mới và sửa chữa khẩn cấp 650 nhà dân bị sập, đổ, trôi hoặc hư hỏng do bão số 13 (Kalmaegi) và đợt mưa lớn từ ngày 15 - 20/11/2025. Tổng kinh phí dự kiến hơn 110 tỷ đồng (khoảng 170 triệu đồng/nhà), được huy động từ nguồn vận động của Ủy ban Mặt trận Tổ quốc Việt Nam tỉnh và Công an tỉnh Đắk Lắk.

Thay đổi tư duy làm nông nghiệp của đồng bào vùng cao

Thay đổi tư duy làm nông nghiệp của đồng bào vùng cao

Tỉnh Quảng Ngãi có khoảng 25% dân số là người đồng bào dân tộc thiểu số. Những năm gần đây, nhờ triển khai linh hoạt các Chương trình Mục tiêu Quốc gia, chính quyền địa phương đã đưa ra nhiều giải pháp đồng bộ. Người dân được hỗ trợ đa chiều về nhà ở, cây con giống, vốn vay ưu đãi, tạo thêm điều kiện để vươn lên, cuộc sống vật chất lẫn tinh thần không ngừng phát triển, khởi sắc.

Lực lượng quân y Binh đoàn 15 thăm, khám sức khỏe cho các đối tượng chính sách, người có hoàn cảnh khó khăn và nhân dân bị ảnh hưởng bởi thiên tai, lũ lụt tại phường Quy Nhơn Đông (tỉnh Gia Lai). Ảnh: Quang Thái/TTXVN

Chăm sóc sức khỏe và hỗ trợ an sinh cho người dân vùng lũ Gia Lai

Trong ngày 11-12/12, Binh đoàn 15 (Bộ Quốc phòng) tổ chức chương trình khám bệnh, tư vấn sức khỏe, cấp thuốc miễn phí và trao quà an sinh cho các đối tượng chính sách, người có hoàn cảnh khó khăn và nhân dân bị ảnh hưởng bởi thiên tai, lũ lụt tại phường Quy Nhơn Đông, tỉnh Gia Lai.

'Lợi kép' từ chủ trương giao, khoán bảo vệ rừng

'Lợi kép' từ chủ trương giao, khoán bảo vệ rừng

Giao rừng gắn với giao đất cho hộ gia đình, cộng đồng dân cư là chủ trương lớn của Đảng, Nhà nước nhằm mục đích đảm bảo toàn bộ diện tích rừng tự nhiên đều có chủ rừng cụ thể. Tại Quảng Ngãi, tính đến thời điểm hiện tại, tỉnh đã thực hiện giao, khoán bảo vệ rừng cho khoảng hơn 5.600 hộ gia đình và 500 cộng đồng dân cư với tổng diện tích lên tới hơn 204.000 ha. Chính sách này đã và đang đem lại nhiều lợi ích thiết thực.

Đắk Lắk triển khai 'Chiến dịch Quang Trung' với tinh thần tổng lực, thần tốc

Đắk Lắk triển khai 'Chiến dịch Quang Trung' với tinh thần tổng lực, thần tốc

Triển khai “Chiến dịch Quang Trung” thần tốc xây dựng mới, sửa chữa nhà ở cho các hộ gia đình có nhà bị sập, đổ, trôi do bão số 13 và đợt mưa lũ lịch sử trong tháng 11 vừa qua, các cơ quan, đơn vị, địa phương trong tỉnh Đắk Lắk cùng sự hỗ trợ của các lực lượng quân đội, công an… đang huy động tối đa nhân lực, vật lực, đẩy nhanh tiến độ thi công, đảm bảo chất lượng theo chỉ đạo của Thủ tướng Chính phủ.

Cao Bằng yêu cầu chi tiết hóa thông báo xả lũ, đẩy mạnh trồng rừng đầu nguồn

Cao Bằng yêu cầu chi tiết hóa thông báo xả lũ, đẩy mạnh trồng rừng đầu nguồn

Ngày 11/12, Kỳ họp thứ 38 HĐND tỉnh Cao Bằng khóa XVII, nhiệm kỳ 2021-2026 tiếp tục phiên chất vấn, trả lời chất vấn và bế mạc kỳ họp. Vấn đề về xả lũ của các thủy điện trong mùa mưa lũ, giải ngân vốn đầu tư cho các dự án, trồng rừng, hỗ trợ người dân bị ảnh hưởng bởi dịch tả châu Phi được nhiều đại biểu quan tâm.

Thực hiện Nghị quyết 72-NQ/TW: Niềm vui ở vùng biên viễn

Thực hiện Nghị quyết 72-NQ/TW: Niềm vui ở vùng biên viễn

Nghị quyết 72-NQ/TW của Bộ Chính trị về một số giải pháp đột phá, tăng cường bảo vệ, chăm sóc và nâng cao sức khỏe nhân dân đang được tỉnh Đồng Nai tích cực triển khai. Tại xã biên giới Hưng Phước, niềm vui, sự phấn khởi hiện rõ trên gương mặt của bà con dân tộc thiểu số khi các đoàn y tế tìm đến từng ấp để thăm khám sức khỏe.

Chăm lo phát triển vùng đồng bào dân tộc Khmer ở biên giới

Chăm lo phát triển vùng đồng bào dân tộc Khmer ở biên giới

Xã Tân Hòa, tỉnh Tây Ninh là địa bàn biên giới có đông đồng bào dân tộc thiểu số sinh sống, trong đó người Khmer chiếm tỷ lệ lớn với gần 200 hộ, tập trung chủ yếu tại ấp Con Trăn. Những năm qua, đời sống của đồng bào từng bước được cải thiện nhờ sự quan tâm của Đảng, Nhà nước cùng sự nỗ lực vươn lên của người dân.

Trao học bổng Vừ A Dính tiếp sức học sinh dân tộc thiểu số đến trường

Trao học bổng Vừ A Dính tiếp sức học sinh dân tộc thiểu số đến trường

Ngày 10/12, tại xã Càng Long, tỉnh Vĩnh Long, Quỹ học bổng Vừ A Dính và Câu lạc bộ “Vì Hoàng Sa - Trường Sa thân yêu” phối hợp với Tỉnh Đoàn, Sở Giáo dục và Đào tạo tỉnh Vĩnh Long tổ chức trao học bổng năm học 2025 - 2026 cho học sinh dân tộc thiểu số, vùng biển đảo và con sĩ quan, quân nhân chuyên nghiệp Bộ đội Biên phòng tỉnh.

Xây dựng thương hiệu từ vùng quýt cổ Phú Thọ

Xây dựng thương hiệu từ vùng quýt cổ Phú Thọ

Đang vào chính vụ mùa thu hoạch quýt Nam Sơn, xã Vân Sơn, tỉnh Phú Thọ. Từ vùng trồng quýt cổ, đến việc áp dụng mở rộng diện tích trồng cam canh, đang được chính quyền địa phương triển khai bài bản, khoa học. Qua đó, rà soát các cây đầu dòng chất lượng cao để nhân giống, áp dụng quy trình chăm sóc hữu cơ, sử dụng phân vi sinh nhằm khôi phục độ phì đất và nâng cao sức đề kháng cho cây.

Sinh kế nhỏ mở lối đổi thay vùng biên giới Gia Lai

Sinh kế nhỏ mở lối đổi thay vùng biên giới Gia Lai

Tại các xã biên giới của tỉnh Gia Lai, các chương trình mục tiêu quốc gia về giảm nghèo bền vững và phát triển kinh tế - xã hội vùng đồng bào dân tộc thiểu số đang mang lại chuyển biến rõ nét. Những hỗ trợ thiết thực như cây giống, vật nuôi, hướng dẫn kỹ thuật và vốn ưu đãi đã tạo điểm tựa để đồng bào cải thiện thu nhập, ổn định đời sống và từng bước vươn lên thoát nghèo.

Tiếp sức đồng bào vùng biên an cư, lạc nghiệp

Tiếp sức đồng bào vùng biên an cư, lạc nghiệp

Với quyết tâm cao và sự đồng lòng của cấp ủy, chính quyền, người dân, xã vùng cao biên giới Phong Thổ của tỉnh Lai Châu hướng đến mục tiêu mọi hộ dân trên địa bàn đều có nhà kiên cố để an cư, lạc nghiệp. Địa phương này đang khẩn trương triển khai xóa nhà tạm, dột nát đợt 2 để góp phần nâng cao đời sống vật chất, tinh thần cho người dân vùng cao.

Đậm đà bản sắc Cơ Tu qua từng món ăn dân dã

Đậm đà bản sắc Cơ Tu qua từng món ăn dân dã

Đơn giản, không cầu kỳ trong cách chế biến, cũng không kén chọn nguyên liệu, ẩm thực của người Cơ Tu hiện diện như hơi thở tự nhiên của núi rừng, mộc mạc mà tinh tế, giản dị nhưng vẫn mang đậm dấu ấn văn hóa của đồng bào mình.

Đắk Lắk khẩn trương khôi phục sản xuất và nhà ở cho người dân

Đắk Lắk khẩn trương khôi phục sản xuất và nhà ở cho người dân

Các địa phương phía Đông tỉnh Đắk Lắk vừa trải qua đợt mưa lũ lịch sử vào giữa tháng 11 với thiệt hại nặng nề về người và tài sản. Đến nay, các dịch vụ, hạ tầng thiết yếu đã được khôi phục, tỉnh Đắk Lắk tiếp tục khắc phục hậu quả thiên tai, đặc biệt sớm khôi phục sản xuất, ổn định đời sống nhân dân.

Tiếp thêm động lực cho học sinh, người dân khó khăn vùng biên giới Tây Nam

Tiếp thêm động lực cho học sinh, người dân khó khăn vùng biên giới Tây Nam

Chiều 9/12, Đồn Biên phòng Phú Mỹ (thuộc Ban Chỉ huy Bộ đội Biên phòng tỉnh An Giang) tổ chức gặp mặt, trao quà và học bổng cho học sinh thuộc chương trình “Nâng bước em tới trường - Con nuôi Đồn Biên phòng” và dự án “Cán bộ, chiến sĩ Quân đội nâng bước em tới trường” trên địa bàn xã Giang Thành (tỉnh An Giang) và huyện Kampong Trach, tỉnh Kampot (Vương quốc Campuchia).

Đưa tiếng Anh trở thành ngôn ngữ thứ hai trong trường học ở xứ Lạng

Đưa tiếng Anh trở thành ngôn ngữ thứ hai trong trường học ở xứ Lạng

Chiều 9/12, tại Trường Trung học phổ thông chuyên Chu Văn An (phường Đông Kinh, tỉnh Lạng Sơn) đã diễn ra lễ phát động điểm “Đưa tiếng Anh trở thành ngôn ngữ thứ hai trong trường học”. Đây là trường đầu tiên tại Lạng Sơn được Sở Giáo dục và Đào tạo tỉnh Lạng Sơn chọn triển khai mô hình này trên địa bàn tỉnh.