“Đại lộ - đại phú, trung lộ - trung phú, tiểu lộ - tiểu phú, vô lộ - vô phú”, không có đường, kinh tế không phát triển được - Phó Thủ tướng Nguyễn Xuân Phúc, Trưởng ban Chỉ đạo Tây Bắc đã nhấn mạnh như vậy tại Hội nghị tổng kết 5 năm (2010 – 2015) công tác đầu tư phát triển kết cấu hạ tầng giao thông và vận tải vùng Tây Bắc. Hội nghị do Ban Chỉ đạo Tây Bắc phối hợp với Bộ Giao thông – Vận tải tổ chức sáng 31/12.
 |
| Một đoạn đường cao tốc Nội Bài - Lào Cai thuộc địa phận tỉnh Lào Cai. Ảnh: Huy Hùng – TTXVN |
Phó Thủ tướng Nguyễn Xuân Phúc nhận định 5 năm qua, giao thông vận tải Việt Nam nói chung, giao thông, vận tải của 14 tỉnh Tây Bắc nói riêng có sự phát triển vượt bậc, hạ tầng giao thông được tập trung phát triển vào cả 4 phương thức vận tải là đường bộ, đường sắt, đường thủy nội địa và đường không, giảm từ 1/3 – 1/2 thời gian đi lại, điều đó cho thấy sự cố gắng rất lớn của Bộ Giao thông – Vận tải và các bộ, ngành, địa phương. Nhiều tỉnh có khó khăn nhưng đã tập trung nguồn lực cho xây dựng các công trình giao thông. Sự phát triển nhanh về hạ tầng giao thông đã góp phần quan trọng vào đẩy nhanh tốc độ tăng trưởng kinh tế, đẩy mạnh sản xuất hàng hóa và kết nối giao thông thuận lợi trong vùng cũng như trên cả nước.
Tuy nhiên, Phó Thủ tướng cho rằng cần nhìn nhận một cách đúng mức những tồn tại, bất cập của giao thông vận tải trong vùng, đó là xuất phát điểm về hạ tầng thấp, địa hình phức tạp, chia cắt nên mặc dù được quan tâm đầu tư nhưng cơ sở hạ tầng giao thông vận tải còn lạc hậu, chưa đáp ứng nhu cầu phát triển kinh tế, xã hội của vùng. Diện tích của toàn vùng rất lớn, nhưng cơ cấu và tổng mức đầu tư cho giao thông thấp, nguồn vốn ngân sách nhà nước và trái phiếu Chính phủ, nhất là vốn ODA đầu tư hạ tầng giao thông còn hạn chế, xã hội hóa đầu tư còn khó khăn. Nhiều xã chưa có đường ô tô đến trong 4 mùa, đường đất còn nhiều, số đường liên huyện được cứng hóa còn thấp nên liên kết vùng chưa tốt. Ở nhiều nơi, người dân đi lại rất khó khăn. Việc quy hoạch bến bãi, hạ tầng đường thủy nói chung, phương tiện thủy nói riêng còn nhiều bất cập. Xe quá tải phá nát đường vẫn diễn ra ở nhiều địa phương, nhiều tuyến đường huyết mạch. Tai nạn giao thông vẫn còn ở mức cao…
Trên tinh thần đó, Phó Thủ tướng đề nghị các địa phương lập danh mục các công trình giao thông, quy hoạch phát triển giao thông vận tải gắn liền với kế hoạch trung hạn để có thứ tự ưu tiên; tiếp tục hoàn thiện thể chế, pháp luật trong đầu tư xây dựng, khai thác kết cấu hạ tầng giao thông vận tải, xã hội hóa đầu tư; cho thuê, khai thác, chuyển nhượng có thời hạn hạ tầng. Các Bộ Giao thông – Vận tải, Kế hoạch – Đầu tư, Tài chính tiếp tục ưu tiên bố trí ngân sách, vốn trái phiếu Chính phủ, ODA để phát triển hạ tầng giao thông vùng, nhất là mở rộng, nâng cấp, hoàn thiện các tuyến giao thông huyết mạch, những tuyến kết nối nhằm phát huy tính đồng bộ, liên thông của hạ tầng giao thông vùng. Với việc xây dựng, nâng cấp, sửa chữa sân bay Điện Biên và Nà Sản, xây dựng sân bay Lai Châu và Lào Cai, Phó Thủ tướng yêu cầu các bộ, các địa phương, không để ngân sách nhà nước phải gánh vốn đầu tư toàn bộ.
Phó Thủ tướng cũng yêu cầu các bộ, ngành, địa phương tính toán khai thác hiệu quả các phương thức vận tải trong vùng, rà soát và có chính sách hợp lý phát triển số lượng, chủng loại, phương tiện phù hợp với điều kiện Tây Bắc, quy hoạch bến xe, mạng lưới tuyến ô tô liên tỉnh, đáp ứng tốt nhu cầu đi lại của nhân dân và nâng cao chất lượng dịch vụ vận tải; tạo điều kiện cho các cảng hàng không mở rộng, củng cố, mở mới đường bay đi và đến khu vực Tây Bắc.
Phó Thủ tướng đề nghị các địa phương tiếp tục cải thiện môi trường đầu tư kinh doanh, phát triển các dịch vụ vận tải một cách bình đẳng, minh bạch; đẩy mạnh xã hội hóa đầu tư hạ tầng giao thông, nhà nước và nhân dân cùng làm, đặc biệt là tuyến giao thông nông thôn, đảm bảo giao thông trong mùa mưa lũ, an toàn giao thông đường bộ, khắc phục các điểm xung yếu, điểm đen; đồng thời vận động nhân dân bảo vệ tốt các tuyến giao thông.
Nhìn lại 5 năm phát triển kết cấu hạ tầng giao thông vận tải vùng Tây Bắc cho thấy nhiều địa phương trong vùng có tiềm năng, thế mạnh lớn nhưng lại rất khó khăn do thiếu đường giao thông. Địa bàn trung du và miền núi phía Bắc hiện nay đang có 4 phương thức vận tải là đường bộ, đường sắt, đường thủy nội địa và hàng không. Vận tải đường bộ đóng vai trò quan trọng với tổng chiều dài gần 153 nghìn km, trong đó cao tốc dài 325 km; quốc lộ có tổng chiều dài khoảng 6.500 km; tỉnh lộ 7.600 km; đường giao thông nông thôn 138 nghìn km. Trong vùng có 4 tuyến đường sắt với tổng chiều dài 700 km, ngắn nhất so với các vùng trong cả nước và năng lực vận tải cũng chưa đáp ứng được yêu cầu. Do đặc điểm địa hình nên giao thông thủy nội địa vùng trung du miền núi phía Bắc chỉ đóng vai trò hạn chế trong tổng thể hệ thống giao thông vận tải của vùng, chỉ một số tỉnh có giao thông thủy nội địa liên kết với các tỉnh khác trong vùng và các tỉnh thuộc đồng bằng sông Hồng, nằm trên 3 tuyến đường thủy nội địa chính của miền Bắc và do Trung ương quản lý. Các tuyến khác ít có giá trị vận tải, chỉ phục vụ nội tỉnh, nội huyện và chủ yếu phục vụ dân sinh.
Trong giai đoạn 2010 - 2015, toàn vùng đã có 42 công trình, dự án đường bộ quan trọng, cấp bách được hoàn thành, với tổng mức đầu tư 29.900 tỷ đồng, nâng cấp, sửa chữa 296 km đường sắt với tổng mức đầu tư 1.631 tỷ đồng, 115 km đường thủy nội địa với tổng mức đầu tư 100 tỷ đồng. Sự phát triển nhanh của kết cấu hạ tầng giao thông đã tạo điều kiện thuận lợi cho vận tải hành khách, hàng hóa trong vùng thông suốt, nhanh chóng; giai đoạn từ năm 2010 đến hết tháng 6/2015, tổng khối lượng vận tải toàn vùng đạt khoảng 404 triệu lượt khách và 506,5 triệu tấn hàng hóa, tốc độ tăng trưởng bình quân lần lượt đạt 5,56%/năm đối với hành khách và 10,10%/năm đối với hàng hóa.
Tại Hội nghị, Phó Thủ tướng Nguyễn Xuân Phúc đã trao Bằng khen của Ban chỉ đạo Tây Bắc cho 24 tập thể có thành tích xuất sắc trong phát triển kết cấu hạ tầng giao thông vận tải vùng Tây Bắc 2010 – 2015.
PV
