60 năm quan hệ Việt Nam - Lào: Thắm tình hữu nghị bên dòng sông Mã

Đoàn cán bộ Đồn Biên phòng Cửa khẩu Chiềng Khương, Bộ Chỉ huy Bộ đội Biên phòng tỉnh Sơn La thăm, khám chữa bệnh, cấp phát thuốc miễn phí cho người dân bản Đán, huyện Mường Ét, tỉnh Hủa Phăn, Lào. Ảnh: Nguyễn Cường - TTXVN.
Đoàn cán bộ Đồn Biên phòng Cửa khẩu Chiềng Khương, Bộ Chỉ huy Bộ đội Biên phòng tỉnh Sơn La thăm, khám chữa bệnh, cấp phát thuốc miễn phí cho người dân bản Đán, huyện Mường Ét, tỉnh Hủa Phăn, Lào. Ảnh: Nguyễn Cường - TTXVN.

Đồn Biên phòng Cửa khẩu Chiềng Khương, Bộ Chỉ huy Bộ đội Biên phòng tỉnh Sơn La nằm ở vị trí biên giới quan trọng, nơi có con sông Mã chảy từ thượng nguồn đổ xuôi đổi dòng chạy qua Lào, sau đó trở lại Việt Nam. Dòng sông Mã uốn lượn như dải lụa dài vô tận, gắn kết lại với nhau như mối tình của tạo hóa, minh chứng cho tình đất, tình người thủy chung, đoàn kết giữa hai nước Việt Nam - Lào nói chung, nhân dân hai huyện Sông Mã (Sơn La) và Mường Ét, tỉnh Hủa Phăn (Lào) nói riêng trong suốt chiều dài lịch sử của hai dân tộc.

Tăng cường tình đoàn kết, cùng nhau bảo vệ biên giới

Đồn Biên phòng Cửa khẩu Chiềng Khương hiện quản lý, bảo vệ gần 27 km đường biên giới với 13 cột mốc giáp nước Lào và trực tiếp phối hợp với các lực lượng chức năng giữ gìn an ninh trật tự trên địa bàn hai xã Chiềng Khương, Mường Sai, huyện Sông Mã. Những năm qua, dưới sự lãnh đạo trực tiếp của Đảng ủy, Bộ Chỉ huy Bộ đội Biên phòng tỉnh, Đồn Biên phòng Cửa khẩu Chiềng Khương đã làm tốt công tác bảo vệ biên giới, giúp nhân dân phát triển kinh tế, đặc biệt là công tác đối ngoại biên phòng.

60 năm quan hệ Việt Nam - Lào: Thắm tình hữu nghị bên dòng sông Mã ảnh 1Đội Vũ trang, Đồn Biên phòng Cửa khẩu Chiềng Khương, Bộ Chỉ huy Bộ đội Biên phòng tỉnh Sơn La và Đội Vũ trang, Đại đội Biên phòng 212, Bộ Chỉ huy Quân sự tỉnh Hủa Phăn (Lào) phối hợp tuần tra đường biên, cột mốc. Ảnh: Nguyễn Cường - TTXVN.

Mặc dù đại dịch COVID-19 làm ảnh hưởng không nhỏ tới công tác đối ngoại biên phòng nhưng ngay sau khi dịch bệnh được kiểm soát, Đồn Biên phòng Cửa khẩu Chiềng Khương chủ động, linh hoạt trong việc trao đổi thông tin, hội đàm, tuần tra song phương với lực lượng bảo vệ biên giới của nước Lào, đặc biệt là việc giao ban định kỳ với Đại đội Biên phòng 212, Bộ Chỉ huy Quân sự tỉnh Hủa Phăn. Đồn Biên phòng Cửa khẩu Chiềng Khương đã phối hợp với chính quyền bản Đán, huyện Mường Ét tuyên truyền về quy chế biên giới và Luật Biên phòng Việt Nam.

Đại úy Đỗ Hữu Lâm, Phó Đồn trưởng Đồn Biên phòng Cửa khẩu Chiềng Khương thông tin, những năm qua, đơn vị luôn duy trì phối hợp với chính quyền và lực lượng chức năng huyện Mường Ét. Trong thời điểm dịch COVID-19 diễn biến phức tạp, hai bên không tổ chức các hội nghị giao ban trao đổi tình hình hoặc trực tiếp thăm hỏi xã giao nhưng vẫn thường xuyên duy trì quan hệ phối hợp trao đổi thông tin, giải quyết vấn đề liên quan hai bên biên giới đúng thẩm quyền thông qua gửi thư thông báo, trao đổi thông tin liên lạc, đồng thời, hỗ trợ, chia sẻ lẫn nhau trong công tác phòng, chống dịch.

60 năm quan hệ Việt Nam - Lào: Thắm tình hữu nghị bên dòng sông Mã ảnh 2Cán bộ Biên phòng và Hải quan làm nhiệm vụ kiểm tra hàng hóa tại Trạm kiểm soát Cửa khẩu Chiềng Khương, huyện Sông Mã, tỉnh Sơn La. Ảnh: Nguyễn Cường - TTXVN.

Với nhiệm vụ quản lý, bảo vệ gần 27 km đường biên giới, có nhiều đường mòn, lối mở, địa hình phức tạp, Đồn Biên phòng Cửa khẩu Chiềng Khương thường xuyên phối hợp với lực lượng bảo vệ biên giới của Lào tổ chức tuần tra song phương như: Kiểm tra sự nguyên trạng của đường biên quốc gia, hệ thống mốc quốc giới; phát hiện, ngăn chặn và xử lý kịp thời hoạt động vi phạm quy chế biên giới. Thông qua hoạt động tuần tra song phương nhằm củng cố, tăng cường tình đoàn kết hữu nghị đặc biệt Việt Nam - Lào; phát hiện, ngăn chặn, xử lý kịp thời hành vi, hoạt động vi phạm quy chế biên giới, xuất nhập cảnh trái phép. Hai bên cùng nhau trao đổi thông tin và biện pháp, kinh nghiệm trong công tác quản lý, bảo vệ biên giới.

Đại úy Khắc A Của, Đội trưởng Đội Vũ trang, Đồn Biên phòng Cửa khẩu Chiềng Khương chia sẻ, đơn vị thường xuyên xây dựng kế hoạch, phối hợp với cấp ủy, chính quyền địa phương và lực lượng bảo vệ biên giới nước Lào tổ chức tuần tra, kịp thời ngăn chặn đối tượng vượt biên trái phép, buôn bán hàng hóa, gian lận thương mại qua biên giới. Đặc biệt, kịp thời đấu tranh ngăn chặn hiệu quả các đối tượng mua bán, vận chuyển trái phép chất ma túy qua biên giới, bảo vệ vững chắc chủ quyền an ninh biên giới.

Trung úy Lun Sẻng Vi Lay Phon, Đội trưởng Đội Vũ trang, Đại đội Biên phòng 212, Bộ Chỉ huy Quân sự tỉnh Hủa Phăn cho hay, ngoài công tác tuần tra chung, hai bên thường xuyên liên lạc qua điện thoại để trao đổi tình hình, qua đó xử lý kịp thời các tình huống xảy ra trên biên giới và cùng nhau hoàn thành tốt nhiệm vụ bảo vệ biên giới.

Cặp cửa khẩu Chiềng Khương - bản Đán là điểm sáng của mối quan hệ giao lưu giữa nhân dân hai bên biên giới huyện Sông Mã và huyện Mường Ét, tỉnh Hủa Phăn. Đến đây, chúng ta dễ dàng bắt gặp người dân hai nước qua lại trao đổi hàng hóa, thăm thân. Trạm kiểm soát Cửa khẩu Chiềng Khương đã làm thủ tục xuất nhập cảnh nhanh gọn cho nhân dân hai bên biên giới...

60 năm quan hệ Việt Nam - Lào: Thắm tình hữu nghị bên dòng sông Mã ảnh 3Cán bộ Đồn Biên phòng Cửa khẩu Chiềng Khương, Bộ Chỉ huy Bộ đội Biên phòng tỉnh Sơn La thăm hỏi, động viên và trao tiền hỗ trợ cho gia đình cháu Thạo Phe ở bản Đán, huyện Mường Ét, tỉnh Hủa Phăn (Lào) có hoàn cảnh đặc biệt khó khăn mà đơn vị đỡ đầu. Ảnh: Nguyễn Cường - TTXVN.

Thiếu tá Trần Văn Vĩnh, Đội trưởng Đội thủ tục, Trạm kiểm soát Cửa khẩu Chiềng Khương cho biết, năm 2020, tình hình dịch COVID-19 trong nước diễn biến phức tạp, Thủ tướng Chính phủ đã ra Chỉ thị số 16/CT-TTg về việc thực hiện các biện pháp cấp bách phòng, chống dịch, trong đó có tạm thời đóng cửa cửa khẩu chính, cửa khẩu phụ dành cho người qua lại từ ngày 1/4/2020. Thực hiện Chỉ thị số 16, Trạm kiểm soát Cửa khẩu Chiềng Khương không giải quyết cho người, phương tiện lưu thông biên giới; đồng thời, tập trung vào công tác phòng, chống dịch, kiểm tra, kiểm soát hai bên cánh gà, ngăn chặn đối tượng xuất nhập cảnh trái phép.

Từ tháng 5/2022 đến nay, tình hình dịch COVID-19 giữa hai bên biên giới được kiểm soát, ổn định, Trạm đã phối hợp trao đổi với các lực lượng quản lý cửa khẩu nước Lào và hai bên thống nhất tạo điều kiện cho cư dân quan lại thăm thân, trao đổi hàng hóa, khám chữa bệnh. Trạm bố trí ca kíp trực, hướng dẫn cư dân hai bên biên giới làm thủ tục, đảm bảo nhanh chóng; đồng thời, tuyên truyền để cư dân qua lại biên giới chấp hành nghiêm pháp luật của hai nước cũng như nâng cao ý thức phòng, chống dịch, không để dịch bệnh lây lan. Trạm thường xuyên trao đổi với Trạm bản Đán (Lào) để phối hợp nâng cao tình đoàn kết hữu nghị giữa các cơ quan quản lý Nhà nước và nhân dân hai bên biên giới, củng cố, thắt chặt tình đoàn kết hữu nghị Việt Nam - Lào.

Thắm tình quân dân hai nước Việt Nam - Lào

Theo chân cán bộ Đồn Biên phòng Cửa khẩu Chiềng Khương và cán bộ bản Đán, huyện Mường Ét, chúng tôi đi thăm Công trình kênh mương hữu nghị Việt Nam - Lào. Công trình có chiều dài hơn 7 km cung cấp nước tưới ruộng, vườn cho người dân 8 bản thuộc huyện Mường Ét, tỉnh Hủa Phăn, với diện tích hơn 100 ha và cho một số bản của xã Chiềng Khương, huyện Sông Mã. Công trình này được nhân dân hai bên biên giới và Đồn Biên phòng Cửa khẩu Chiềng Khương xây dựng từ năm 1969. Hàng năm, cứ đến vụ mùa, nhân dân hai bên biên giới cùng nhau tu sửa, phát quang và khơi thông dòng chảy cho kênh mương. Công trình không chỉ giúp nhân dân hai bên biên giới lấy nước phục vụ sản xuất nông nghiệp mà còn thể hiện tình đoàn kết hữu nghị giữa nhân dân hai bên biên giới; đồng thời, thắt chặt hơn nữa mối quan hệ đặc biệt Việt Nam - Lào.

Ông Bông Súc, Trưởng bản Đán, huyện Mường Ét chia sẻ, nhờ có Công trình kênh mương hữu nghị Việt Nam - Lào, người dân trong bản luôn có nước để làm nông nghiệp. Thời gian tới, bản tiếp tục phối hợp với Đồn Biên phòng Cửa khẩu Chiềng Khương và nhân dân xã Chiềng Khương tu sửa, nạo vét khơi thông dòng chảy kênh mương để có nước phục vụ sản xuất nông nghiệp.

60 năm quan hệ Việt Nam - Lào: Thắm tình hữu nghị bên dòng sông Mã ảnh 4Đoàn cán bộ Đồn Biên phòng Cửa khẩu Chiềng Khương, Bộ Chỉ huy Bộ đội Biên phòng tỉnh Sơn La thăm, khám chữa bệnh, cấp phát thuốc miễn phí cho người dân bản Đán, huyện Mường Ét, tỉnh Hủa Phăn, Lào. Ảnh: Nguyễn Cường - TTXVN.

Cùng với các hoạt động đối ngoại biên phòng trên, Đồn Biên phòng Cửa khẩu Chiềng Khương còn làm tốt công tác khám chữa bệnh, cấp phát thuốc miễn phí và nâng bước em đến trường cho người dân bản Đán, huyện Mường Ét. Trong 6 tháng đầu năm 2022, đơn vị tổ chức khám và phát thuốc cho hơn 100 người dân huyện Mường Ét. Đối với chương trình nâng bước em đến trường, từ năm 2016 đến nay, Đồn Biên phòng Cửa khẩu Chiềng Khương thường xuyên thăm hỏi, động viên và trao số tiền hỗ trợ 500.000 đồng/tháng cho cháu Thạo Phe ở bản Đán có hoàn cảnh đặc biệt khó khăn mà đơn vị đỡ đầu. Cháu Thạo Phe hiện đang sống cùng bà ngoại Nang Bun.

Bà Nang Bun cho biết, hoàn cảnh gia đình bà rất khó khăn. Nhờ Đồn Biên phòng Cửa khẩu Chiềng Khương (Việt Nam) hỗ trợ cháu Thạo Phe đã có điều kiện đến trường học tập.

Những việc làm của Đồn Biên phòng Cửa khẩu Chiềng Khương đã góp phần vun đắp thêm tình quân dân và tăng cường quan hệ đặc biệt giữa nhân dân hai nước Việt Nam - Lào nơi biên cương Tổ quốc.

Nguyễn Cường

(TTXVN)

Có thể bạn quan tâm

Phú Thọ công bố hết dịch tả lợn châu Phi tại 3 xã vùng cao

Phú Thọ công bố hết dịch tả lợn châu Phi tại 3 xã vùng cao

Ngày 4/11, Chi cục Chăn nuôi, Thú y và Thủy sản (Sở Nông nghiệp và Môi trường tỉnh Phú Thọ) đã ban hành văn bản chính thức công bố hết dịch bệnh dịch tả lợn châu Phi trên địa bàn 3 xã vùng cao gồm: Vân Sơn, Tiền Phong và Đức Nhàn. Đây là ba địa phương chịu ảnh hưởng của đợt dịch tái bùng phát trong những tháng qua, gây thiệt hại lớn cho người chăn nuôi vùng cao.

Nơi ươm mầm ước mơ cho học sinh khó khăn vùng cao

Nơi ươm mầm ước mơ cho học sinh khó khăn vùng cao

Nhằm nâng cao chất lượng dạy và học, cán bộ, giáo viên Trường Trung học Phổ thông Hưng Khánh (xã Hưng Khánh, tỉnh Lào Cai) đã không ngừng nỗ lực, cống hiến, thắp sáng tri thức và chắp cánh ước mơ cho các thế hệ học sinh.

Tập trung tiếp cận khu vực bị cô lập do mưa lũ để tiếp tế nhu yếu phẩm

Tập trung tiếp cận khu vực bị cô lập do mưa lũ để tiếp tế nhu yếu phẩm

Nước lũ trên địa bàn thành phố Đà Nẵng đang xuống. Chính quyền các địa phương và lực lượng vũ trang đang tranh thủ thời tiết thuận lợi triển khai tiếp cận những khu vực thấp trũng, bị cô lập trong những ngày qua để tiếp tế các mặt hàng nhu yếu phẩm, hỗ trợ người dân dọn dẹp vệ sinh môi trường sớm ổn định lại cuộc sống.

Quảng Ngãi: Mở đường vào 5 thôn bị cô lập

Quảng Ngãi: Mở đường vào 5 thôn bị cô lập

Hàng trăm cán bộ, chiến sĩ của Sư đoàn 10, Quân đoàn 34 đã vào xã Ngọc Linh, tìm giải pháp mở đường vào 5 thôn bị cô lập của xã là Ngọc Nang, Mô Po, Xa Úa, Ngọc Lân, Tu Răng.

Quảng Trị đảm bảo lương thực cho đồng bào Rục bị chia cắt do mưa lũ

Quảng Trị đảm bảo lương thực cho đồng bào Rục bị chia cắt do mưa lũ

Trước tình hình mưa lớn kéo dài nhiều ngày qua khiến các bản đồng bào Rục ở xã Kim Phú (tỉnh Quảng Trị) bị ngập sâu, chia cắt hoàn toàn, ngày 3/11, đồng chí Trần Phong, Phó Bí thư Tỉnh ủy, Chủ tịch UBND tỉnh, Trưởng ban Chỉ huy phòng thủ dân sự tỉnh Quảng Trị, đã trực tiếp đến kiểm tra công tác ứng phó mưa lũ và thăm hỏi, động viên đồng bào đang bị cô lập tại địa phương.

Lung linh sắc màu Lôi Protip và ghe Cà Hâu 2025 của đồng bào Khmer

Lung linh sắc màu Lôi Protip và ghe Cà Hâu 2025 của đồng bào Khmer

Tối 3/11, trong khuôn khổ Lễ hội Oóc Om Bóc - Đua ghe Ngo năm 2025, trên sông Maspero (phường Phú Lợi và phường Sóc Trăng, TP Cần Thơ) đã diễn ra chương trình trình diễn Lôi Protip (thả đèn nước) và ghe Cà Hâu. Hoạt động có sự tham gia của đại diện các chùa, xã, phường trên địa bàn với 20 chiếc đèn nước và 4 ghe Cà Hâu đồng loạt thắp sáng, tạo nên không gian lung linh sắc màu, thu hút đông đảo người dân và du khách đến chiêm ngưỡng, thưởng ngoạn.

Tây Ninh thúc đẩy giao thương với ba tỉnh biên giới Campuchia

Tây Ninh thúc đẩy giao thương với ba tỉnh biên giới Campuchia

Sáng 3/11, tại Tây Ninh, Hội nghị gặp gỡ giữa lãnh đạo tỉnh và ba tỉnh Svay Riêng, Prey Veng, Tboung Khmum (Vương quốc Campuchia) được tổ chức để các địa phương hai nước tăng cường quan hệ đoàn kết, hữu nghị và thúc đẩy hợp tác toàn diện trên nhiều lĩnh vực.

Đắk Lắk triển khai các giải pháp ứng phó với bão KALMAEGI

Đắk Lắk triển khai các giải pháp ứng phó với bão KALMAEGI

Theo bản tin dự báo của Cục Khí tượng Thủy văn, khoảng ngày 5/11, bão KALMAEGI sẽ đi vào Biển Đông và trở thành cơn bão số 13 trong năm 2025 và có thể đạt cường độ trên cấp 12 khi ở đặc khu Trường Sa. Khoảng ngày 7/11, bão có khả năng ảnh hưởng trực tiếp khu vực từ Đà Nẵng đến Khánh Hòa, gây gió mạnh và mưa lớn từ đêm 6 - 9/11.

Xây dựng nhà hữu nghị cho hộ khó khăn vùng biên giới

Xây dựng nhà hữu nghị cho hộ khó khăn vùng biên giới

Ngày 1/11, Liên hiệp các tổ chức hữu nghị tỉnh Đồng Nai phối hợp với Ủy ban Mặt trận Tổ quốc Việt Nam xã, Ủy ban nhân dân xã Bù Gia Mập (Đồng Nai) và Trung tâm Dữ liệu phi chính phủ nước ngoài tổ chức khởi công xây dựng 10 căn nhà hữu nghị cho hộ có hoàn cảnh khó khăn về nhà ở” tại xã biên giới Bù Gia Mập.

Ngăn trâu lạ tấn công người ở bản Quăn

Ngăn trâu lạ tấn công người ở bản Quăn

Sáng 1/11, ông Lô Văn Lý, Chủ tịch UBND xã Bình Chuẩn (tỉnh Nghệ An) cho biết, liên quan đến vụ việc trâu lạ xuất hiện trên bản Quăn liên tục tấn công người, chính quyền địa phương đã lùa con trâu này ra khu vực mé rừng, biệt lập với cộng đồng dân cư.

Xã biên giới Nhôn Mai bàn giao mặt bằng cho các hộ có nhà bị cuốn trôi hồi tháng 7/2025

Xã biên giới Nhôn Mai bàn giao mặt bằng cho các hộ có nhà bị cuốn trôi hồi tháng 7/2025

Sáng 1/11, ông Mạc Văn Nguyên, Bí thư Đảng ủy xã Nhôn Mai, tỉnh Nghệ An xác nhận thông tin, ngày 31/10, cấp ủy, chính quyền địa phương và các ngành, đoàn thể xã đã tổ chức bốc thăm, bàn giao mặt bằng tái định cư cho 35 hộ gia đình có nhà cửa, đồ đạc bị cuốn trôi nhà hoàn toàn trong đợt lũ ống, lũ quét với mực nước dâng và lưu tốc vượt đỉnh mốc lịch sử đã xảy ra vào cuối tháng 7/2025 vừa qua.

Phối hợp đảm bảo an toàn giao thông trên Quốc lộ 24

Phối hợp đảm bảo an toàn giao thông trên Quốc lộ 24

Sở Xây dựng tỉnh Quảng Ngãi vừa có văn số 2740/SXD-KCHT bản gửi Công an tỉnh, Ủy ban nhân dân các xã Măng Đen, Kon Plông và Công ty cổ phần Xây dựng và Quản lý công trình giao thông Kon Tum về việc phối hợp đảm bảo an toàn giao thông trên Quốc lộ 24.

Bộ đội Biên phòng giúp dân gặt lúa chạy lũ

Bộ đội Biên phòng giúp dân gặt lúa chạy lũ

“Xanh nhà hơn già đồng”, để chủ động ứng phó với mưa lũ, cán bộ chiến sĩ Đồn Biên phòng Cát Khánh, Ban Chỉ huy Biên phòng Gia Lai đã về thôn Thắng Kiên, xã Đề Gi giúp đỡ người dân thu hoạch lúa.

Đưa thực phẩm vượt khe suối về làng

Đưa thực phẩm vượt khe suối về làng

Do ảnh hưởng của mưa lớn, rạng sáng 28/10, tuyến đường duy nhất nối 5 thôn Ngọc Nang, Mô Po, Xa Úa, Ngọc Lân, Tu Răng về trung tâm xã Ngọc Linh, tỉnh Quảng Ngãi bị sạt lở, đứt gãy hoàn toàn. Hơn 400 hộ dân với khoảng 1.700 nhân khẩu đã bị cô lập, khiến mọi việc đi lại, cung ứng lương thực, thực phẩm, nhu yếu phẩm cho 5 thôn gặp rất nhiều khó khăn.

Phân luồng giao thông do sạt lở trên đèo Dran

Phân luồng giao thông do sạt lở trên đèo Dran

Chiều 30/10, Sở Xây dựng Lâm Đồng đã có thông báo phân luồng, tổ chức giao thông trên Quốc lộ 20 trong thời gian sửa chữa chữa, khắc phục sự cố sạt lở trên đèo Dran, thuộc địa phận phường Xuân Trường - Đà Lạt.

Cử tri mong muốn có phương án lâu dài giảm thiểu thiệt hại do sạt lở đất

Cử tri mong muốn có phương án lâu dài giảm thiểu thiệt hại do sạt lở đất

Tiếp tục chương trình kỳ họp thứ 10, chiều 30/10, Quốc hội thảo luận tại hội trường về đánh giá kết quả thực hiện kế hoạch phát triển kinh tế - xã hội năm 2025; dự kiến kế hoạch phát triển kinh tế - xã hội năm 2026; kết quả thực hiện các nghị quyết của Quốc hội về kế hoạch 5 năm giai đoạn 2021 - 2025: phát triển kinh tế - xã hội; cơ cấu lại nền kinh tế và đầu tư công trung hạn giai đoạn 2026 - 2030. Các nội dung này đều được truyền hình, phát thanh trực tiếp và nhiều cử tri tại tỉnh Lào Cai đặc biệt quan tâm theo dõi.

Mưa lớn, nhiều trường học ở Lâm Đồng cho học sinh nghỉ học

Mưa lớn, nhiều trường học ở Lâm Đồng cho học sinh nghỉ học

Cơn mưa lớn từ tối 29/10 kéo dài đến sáng 30/10 đã khiến nước nhiều tuyến đường giao thông ở các địa phương ven biển tỉnh Lâm Đồng bị ngập, có nơi ngập nặng, nhất là các nơi đang chịu ảnh hưởng của mưa lũ. Nước tại nhiều sông, suối tiếp tục dâng cao, các vùng trũng, xung yếu vẫn đang bị chia cắt, ngập lụt. Tình hình mưa lũ vẫn còn diễn biến phức tạp. Để đảm bảo an toàn cho giáo viên và học sinh, nhiều trường học đã chủ động cho học sinh nghỉ học.