Bốn nguyên tắc trong bầu cử đại biểu Quốc hội và đại biểu Hội đồng nhân dân

Bốn nguyên tắc trong bầu cử đại biểu Quốc hội và đại biểu Hội đồng nhân dân

Ngày 23/5/2021, cử tri cả nước sẽ đi bỏ phiếu bầu đại biểu Quốc hội khóa XV và đại biểu Hội đồng nhân dân các cấp nhiệm kỳ 2021-2026. Bầu cử là việc công dân của một quốc gia lựa chọn những người đại diện để trao quyền cho họ thay mặt mình quyết định các vấn đề trọng đại của đất nước. Ở Việt Nam, theo quy định tại Điều 7 của Hiến pháp năm 2013 và Điều 1 của Luật Bầu cử đại biểu Quốc hội và đại biểu Hội đồng nhân dân, việc bầu cử đại biểu Quốc hội và đại biểu Hội đồng nhân dân được tiến hành theo 4 nguyên tắc: Nguyên tắc bầu cử phổ thông, Nguyên tắc bình đẳng, Nguyên tắc bầu cử trực tiếp và Nguyên tắc bỏ phiếu kín.

Bốn nguyên tắc trong bầu cử đại biểu Quốc hội và đại biểu Hội đồng nhân dân ảnh 1Bí thư chi bộ bản Tổng Pịt, xã Mường Mô (Nậm Nhùn, Lai Châu) Lý Văn Hom giải thích  về bầu cử cho bà con tại bản. Ảnh: Nguyễn Oanh - TTXVN

Nguyên tắc bầu cử phổ thông

Pháp luật bầu cử của các nước đều khẳng định, nguyên tắc phổ thông đầu phiếu là một trong những nguyên tắc cơ bản của chế độ bầu cử. Nguyên tắc phổ thông đầu phiếu trong bầu cử bảo đảm để mọi công dân không phân biệt dân tộc, giới tính, thành phần xã hội, tín ngưỡng, tôn giáo, trình độ văn hóa, nghề nghiệp, đủ 18 tuổi trở lên đều có quyền bầu cử và đủ 21 tuổi trở lên đều có quyền ứng cử đại biểu Quốc hội, ứng cử đại biểu Hội đồng nhân dân theo quy định của pháp luật (trừ những người bị tước quyền bầu cử theo bản án, quyết định của Tòa án đã có hiệu lực pháp luật hoặc người bị kết án tử hình đang trong thời gian chờ thi hành án, người đang chấp hành hình phạt tù mà không được hưởng án treo, người mất năng lực hành vi dân sự). Nguyên tắc này thể hiện tính công khai, dân chủ rộng rãi, đòi hỏi sự bảo đảm để công dân thực hiện quyền bầu cử và ứng cử của mình.

Yêu cầu của nguyên tắc này là Nhà nước phải bảo đảm để cuộc bầu cử thực sự trở thành một cuộc sinh hoạt chính trị rộng lớn, tạo điều kiện thuận lợi để công dân thực hiện quyền bầu cử của mình, bảo đảm tính dân chủ, công khai và sự tham gia rộng rãi của các tầng lớp nhân dân trong bầu cử.

Đối với Việt Nam, Luật Bầu cử đại biểu Quốc hội và đại biểu Hội đồng nhân dân quy định đối với việc bầu cử đại biểu Quốc hội:

- Ngày bầu cử phải là ngày chủ nhật, được Quốc hội ấn định và công bố chậm nhất là 115 ngày trước ngày diễn ra bầu cử;

- Các tổ chức phụ trách bầu cử được thành lập công khai, có sự tham gia của đại diện các cơ quan nhà nước, tổ chức xã hội và đoàn thể nhân dân;

- Thời gian bỏ phiếu được quy định thống nhất trong cả nước từ 7 giờ sáng đến 7 giờ tối (trừ những trường hợp đặc biệt theo quy định của Luật);

- Mọi công dân cư trú thường xuyên hoặc tạm trú đều được ghi tên vào danh sách cử tri;

- Danh sách cử tri được niêm yết công khai chậm nhất là 40 ngày trước ngày diễn ra bầu cử;

- Danh sách ứng cử viên cũng được lập và niêm yết công khai chậm nhất là 20 ngày trước ngày diễn ra bầu cử để cử tri tìm hiểu và lựa chọn.

Nguyên tắc bình đẳng

Bình đẳng là một nguyên tắc quan trọng xuyên suốt quá trình bầu cử, từ khi lập danh sách cử tri cho đến khi xác định kết quả bầu cử. Nguyên tắc này nhằm bảo đảm tính khách quan, không thiên vị để mọi công dân đều có khả năng như nhau tham gia bầu cử và ứng cử; nghiêm cấm mọi sự phân biệt, kỳ thị dưới bất cứ hình thức nào. Nguyên tắc bình đẳng trong bầu cử được thể hiện như sau:

- Mỗi công dân chỉ được ghi tên vào một danh sách cử tri ở nơi mình cư trú.

- Mỗi người chỉ được ghi tên vào Danh sách những người ứng cử ở 01 đơn vị bầu cử đại biểu Quốc hội hoặc 01 đơn vị bầu cử đại biểu Hội đồng nhân dân thuộc 01 đơn vị hành chính ở cấp tương ứng.

- Mỗi cử tri chỉ được bỏ 01 phiếu bầu đại biểu Quốc hội và 01 phiếu bầu đại biểu Hội đồng nhân dân ở mỗi cấp.

- Giá trị phiếu bầu của mọi cử tri như nhau mà không có sự phân biệt.

Nguyên tắc bình đẳng đòi hỏi phải có sự phân bổ hợp lý cơ cấu, thành phần, số lượng người được giới thiệu ứng cử đại biểu Quốc hội, đại biểu Hội đồng nhân dân các cấp, số lượng đại biểu được bầu ở từng địa phương, bảo đảm tính đại diện của các vùng, miền, địa phương, các tầng lớp xã hội; các dân tộc thiểu số và phụ nữ có tỷ lệ đại diện hợp lý trong Quốc hội, Hội đồng nhân dân.

Nguyên tắc bầu cử trực tiếp

Bầu cử trực tiếp là việc cử tri trực tiếp đi bầu cử, tự bỏ lá phiếu của mình vào hòm phiếu để lựa chọn người đủ tín nhiệm vào cơ quan quyền lực nhà nước. Điều 69 của Luật Bầu cử đại biểu Quốc hội và đại biểu Hội đồng nhân dân quy định: Cử tri không được nhờ người khác bầu hộ, bầu thay hoặc bầu bằng cách gửi thư. Trường hợp cử tri không thể tự viết được phiếu bầu thì nhờ người khác viết hộ, nhưng phải tự mình bỏ phiếu; người viết hộ phải bảo đảm bí mật phiếu bầu của cử tri. Trường hợp cử tri vì khuyết tật không tự bỏ phiếu được thì nhờ người khác bỏ phiếu vào hòm phiếu.

Trong trường hợp cử tri ốm đau, già yếu, khuyết tật không thể đến phòng bỏ phiếu được thì Tổ bầu cử mang hòm phiếu phụ và phiếu bầu đến chỗ ở, chỗ điều trị của cử tri để cử tri nhận phiếu bầu và thực hiện việc bầu cử. Đối với cử tri là người đang bị tạm giam, người đang chấp hành biện pháp đưa vào cơ sở giáo dục bắt buộc, cơ sở cai nghiện bắt buộc mà trại tạm giam, cơ sở giáo dục bắt buộc, cơ sở cai nghiện bắt buộc không tổ chức khu vực bỏ phiếu riêng hoặc cử tri là người đang bị tạm giữ tại nhà tạm giữ thì Tổ bầu cử mang hòm phiếu phụ và phiếu bầu đến trại tạm giam, nhà tạm giữ, cơ sở giáo dục bắt buộc, cơ sở cai nghiện bắt buộc để cử tri nhận phiếu bầu và thực hiện việc bầu cử.

Nguyên tắc bỏ phiếu kín

Luật Bầu cử đại biểu Quốc hội, đại biểu Hội đồng nhân dân nước ta quy định việc bầu cử đại biểu Quốc hội được tiến hành bằng cách bỏ phiếu kín. Nguyên tắc bỏ phiếu kín nhằm bảo đảm cho cử tri tự do lựa chọn người mình tín nhiệm mà không bị tác động bởi những điều kiện và yếu tố bên ngoài. Theo đó, cử tri bầu ai, không bầu ai đều được bảo đảm bí mật. Cử tri viết phiếu bầu trong khu vực riêng, không ai được xem, kể cả thành viên Tổ bầu cử; không ai được biết và can thiệp vào việc viết phiếu bầu của cử tri. Cử tri tự mình bỏ phiếu vào hòm phiếu.

Bốn nguyên tắc bầu cử nói trên là một chỉnh thể, thiếu sót ở nguyên tắc nào cũng ảnh hưởng đến nguyên tắc khác. Để buộc các chủ thể phải tuân thủ các nguyên tắc nói trên, Nhà nước pháp điển hóa các nội dung của chúng thành các quy phạm pháp luật. Theo chiều hướng của sự phát triển xã hội ngày càng mở rộng dân chủ, thì các hình thức biểu hiện của các nguyên tắc bầu cử trên đây càng đa dạng, càng phong phú, càng góp phần đảm bảo tính chất dân chủ của các cuộc bầu cử.

Việc thực hiện bốn nguyên tắc bầu cử nói trên là một nét ưu việt của chế độ dân chủ trong bầu cử và là thước đo trình độ dân chủ của đất nước dưới sự lãnh đạo của Đảng, quy tụ sức mạnh của quần chúng nhân dân, phát huy cao nhất quyền làm chủ của mỗi công dân; đồng thời, trao đổi để đi đến một cơ cấu đại biểu hợp lý đảm bảo cho các thành phần xã hội đều có đại diện trong Quốc hội mới.

TTXVN

TTXVN

Có thể bạn quan tâm

Đào tạo, cấp Giấy phép lái xe cho người yếu thế và đồng bào vùng biên

Đào tạo, cấp Giấy phép lái xe cho người yếu thế và đồng bào vùng biên

Ngày 12/12, Phòng Cảnh sát giao thông Công an tỉnh Tây Ninh phối hợp với Trung tâm Đào tạo và sát hạch lái xe Tây Ninh tổ chức đào tạo và thi sát hạch cấp giấy phép lái xe mô tô (hạng A1) miễn phí cho 171 học viên là người dân có hoàn cảnh khó khăn, đồng bào dân tộc thiểu số 2 xã biên giới Phước Vinh và Long Thuận, tỉnh Tây Ninh. Đây không chỉ là hoạt động chuyên môn mà còn là trách nhiệm xã hội của lực lượng Công an tỉnh trong nâng cao ý thức chấp hành pháp luật về giao thông.

Trao gửi yêu thương đến học sinh và người dân vùng lũ Gia Lai

Trao gửi yêu thương đến học sinh và người dân vùng lũ Gia Lai

Ngày 12/12, tại Điểm Trường Tiểu học Hùng Vương, Buôn Ma Giai, xã Phú Túc, tỉnh Gia Lai, chương trình “Gửi niềm tin - Trao hy vọng” do Công ty Trách nhiệm hữu hạn Doanh nghiệp xã hội từ thiện và hỗ trợ phát triển cộng đồng Fly To Sky, nhóm từ thiện Fly To Sky (trực thuộc Trung tâm Tình nguyện Quốc gia - Trung ương Đoàn TNCS Hồ Chí Minh) phối hợp với Đoàn TNCS Hồ Chí Minh xã Phú Túc tổ chức, đã mang đến nhiều phần quà thiết thực hỗ trợ học sinh và người dân bị ảnh hưởng bởi mưa lũ trên địa bàn.

Điểm tựa an sinh cho người lao động lúc khó khăn

Điểm tựa an sinh cho người lao động lúc khó khăn

Những năm qua, chính sách bảo hiểm thất nghiệp đã trở thành điểm tựa an sinh cho hàng nghìn lao động tại Lai Châu. Với sự chủ động, linh hoạt trong triển khai, nhiều lao động được hưởng quyền lợi, được chi trả, hỗ trợ tiền và học nghề… để có thể chuyển đổi việc làm thành công.

Biên phòng cửa khẩu Chi Ma kiểm soát chặt biên giới cửa khẩu

Biên phòng cửa khẩu Chi Ma kiểm soát chặt biên giới cửa khẩu

Thời điểm cuối năm, tình hình buôn lậu, xuất, nhập cảnh trái phép và các hành vi vi phạm pháp luật biên giới luôn tiềm ẩn phức tạp, lực lượng Bộ đội Biên phòng cửa khẩu Chi Ma, tỉnh Lạng Sơn đang triển khai đồng bộ các biện pháp nghiệp vụ, tăng cường tuần tra kiểm soát liên tục 24/7, kịp thời phát hiện, ngăn chặn những vi phạm trên biên giới cửa khẩu, góp phần giữ vững chủ quyền an ninh biên giới quốc gia.

Hoàn thiện khung pháp lý, bảo vệ quyền con người trong kỷ nguyên số

Hoàn thiện khung pháp lý, bảo vệ quyền con người trong kỷ nguyên số

Ngày 5/12, tại phường Lào Cai, tỉnh Lào Cai, Văn phòng Cơ quan Thường trực Ban Chỉ đạo Nhân quyền, Cục Đối ngoại, Bộ Công an phối hợp với Viện Quyền con người, Học viện Chính trị Quốc gia Hồ Chí Minh tổ chức Hội thảo khoa học chủ đề "Quyền con người trong kỷ nguyên số - Lý luận và thực tiễn".

Tuyên truyền các thủ đoạn tội phạm mới cho đồng bào vùng biên

Tuyên truyền các thủ đoạn tội phạm mới cho đồng bào vùng biên

Ngày 5/12, tại bản Tá Miếu (xã Sín Thầu), Ban Chỉ huy Bộ đội Biên phòng tỉnh Điện Biên tổ chức chương trình điểm về tuyên truyền đấu tranh phòng, chống tội phạm; phòng, chống ma túy, mua bán người, buôn lậu, gian lận thương mại và hàng giả dịp trước, trong và sau Tết Nguyên đán Bính Ngọ năm 2026.

Nghệ thuật chiêng Mường được Bộ Văn hóa, Thể thao và Du lịch đưa vào danh mục Di sản văn hóa phi vật thể quốc gia năm 2016.

Giữ hồn chiêng Mường giữa dòng chảy hiện đại

Đối với đồng bào dân tộc Mường, chiêng không chỉ là nhạc khí mà còn là thanh âm linh thiêng nhất trong đời sống tinh thần. Tiếng chiêng mang hồn rừng núi, là nhịp nối giữa con người và “thế giới siêu nhiên”. Từ lúc cất tiếng khóc chào đời đến khi trở về cõi Mường Ma, âm thanh ấy hiện diện trong cả không gian lẫn thời gian, len vào từng sinh hoạt và theo suốt cuộc đời mỗi người Mường.

Xây nhà ở phù hợp với truyền thống và thích ứng với thiên tai

Xây nhà ở phù hợp với truyền thống và thích ứng với thiên tai

Các trận bão lũ liên tiếp vào tháng 10 và 11 và đầu tháng 12/2025 trên địa bàn thành phố Đà Nẵng gây thiệt hại lên đến hàng nghìn tỷ đồng. Riêng về nhà ở, có gần 1.200 ngôi nhà, chủ yếu ở miền núi, vùng đồng bào các dân tộc thiểu số bị hư hại.

Gia Lai: Tặng 1.000 thẻ bảo hiểm y tế cho người dân có hoàn cảnh khó khăn

Gia Lai: Tặng 1.000 thẻ bảo hiểm y tế cho người dân có hoàn cảnh khó khăn

Ngày 26/11, Bảo hiểm xã hội tỉnh Gia Lai đã tổ chức trao tặng 1.000 thẻ bảo hiểm y tế cho người dân có hoàn cảnh khó khăn chưa tham gia bảo hiểm y tế tại phường Hoài Nhơn, Hoài Nhơn Bắc, Hoài Nhơn Đông, xã Vạn Đức, Hoài Ân, Kim Sơn, Ân Hảo từ nguồn kinh phí do Vietcombank chi nhánh Bình Định hỗ trợ.

Giúp người dân vùng biên dễ hiểu, dễ nhớ các thông tin pháp luật

Giúp người dân vùng biên dễ hiểu, dễ nhớ các thông tin pháp luật

Lạng Sơn có đường biên giới dài trên 231km, tiếp giáp Trung Quốc cùng nhiều cửa khẩu đang diễn ra hoạt động giao thương, phát triển kinh tế biên mậu nhưng cũng tiềm ẩn nhiều vấn đề phức tạp về an ninh trật tự vùng biên. Việc tuyên truyền, phổ biến pháp luật cho cư dân vùng biên luôn được chính quyền và lực lượng chức năng xác định là nhiệm vụ trọng tâm, xuyên suốt. Việc nắm vững kiến thức pháp luật đã giúp người dân nâng cao ý thức chấp hành, góp phần giữ vững an ninh biên giới và thúc đẩy phát triển kinh tế - xã hội địa phương.

Sinh kế bền vững, động lực xây dựng nông thôn mới ở miền núi Nghệ An

Sinh kế bền vững, động lực xây dựng nông thôn mới ở miền núi Nghệ An

Tỉnh Nghệ An đang khẳng định hướng đi đúng đắn trong công tác giảm nghèo bền vững giai đoạn 2021-2025 thông qua việc triển khai linh hoạt các dự án, đặc biệt là dự án Đa dạng hóa sinh kế, nhằm hỗ trợ người dân chuyển đổi từ thu nhập bấp bênh sang các mô hình sản xuất, chăn nuôi hiệu quả. Sự kết hợp hài hòa giữa phát triển kinh tế và xây dựng nông thôn mới đã giúp người dân thay đổi cách nghĩ, cách làm, và tạo động lực vươn lên làm giàu chính đáng.

Kỳ vọng từ nền tảng phát triển giáo dục bền vững vùng biên

Kỳ vọng từ nền tảng phát triển giáo dục bền vững vùng biên

Quảng Trị là một tỉnh nghèo trên vùng đất miền Trung đầy nắng và gió, thiên tai khắc nghiệt quanh năm. Nơi đây, tập trung nhiều đồng bào dân tộc thiểu số như: Bru - Vân Kiều, Tà Ôi, Pa Cô, Chứt... sinh sống tại các bản làng xa xôi, điều kiện kinh tế - xã hội còn gặp nhiều khó khăn, thiếu thốn. Những năm qua, Đảng và Nhà nước đã tập trung triển khai nhiều chương trình, chính sách để hỗ trợ cuộc sống của người dân ngày càng đi lên.

Cách làm sáng tạo góp phần bảo đảm an ninh trật tự khu vực biên giới

Cách làm sáng tạo góp phần bảo đảm an ninh trật tự khu vực biên giới

Thực hiện Kế hoạch của Giám đốc Công an tỉnh Thanh Hóa về mở đợt cao điểm thu hồi vũ khí, vật liệu nổ, công cụ hỗ trợ và pháo, Công an các xã khu vực miền núi trong tỉnh đã có nhiều cách làm sáng tạo, góp phần phòng ngừa tội phạm, bảo đảm an ninh, trật tự ngay tại cơ sở.

Bàn giải pháp thúc đẩy kết nối giao thương, mở rộng thị trường Tây Bắc

Bàn giải pháp thúc đẩy kết nối giao thương, mở rộng thị trường Tây Bắc

Chiều 14/11, Sở Tài chính và Sở Công Thương tỉnh Lai Châu phối hợp với Cục Xúc tiến thương mại (Bộ Công thương) cùng Sở Công Thương các tỉnh vùng Tây Bắc tổ chức Hội nghị kết nối giao thương giữa nhà cung cấp khu vực Tây Bắc với các doanh nghiệp xuất khẩu và tổ chức xúc tiến thương mại năm 2025.

Trên 1.000 người dân khó khăn nơi biên giới được tặng thẻ bảo hiểm y tế

Trên 1.000 người dân khó khăn nơi biên giới được tặng thẻ bảo hiểm y tế

Hưởng ứng phong trào thi đua “Cả nước chung tay vì người nghèo - Không để ai bị bỏ lại phía sau” và Chương trình “Tặng thẻ bảo hiểm y tế cho người có hoàn cảnh khó khăn - Mang Tết ấm đến với người nghèo Xuân Bính Ngọ” do Bảo hiểm xã hội Việt Nam phát động, chiều 13/11, tại xã Ia Krái, Bảo hiểm xã hội tỉnh Gia Lai đã trao thẻ bảo hiểm y tế cho trên 1.000 người dân có hoàn cảnh khó khăn.

Vốn đúng chỗ, hộ nghèo vươn lên làm kinh tế giỏi

Vốn đúng chỗ, hộ nghèo vươn lên làm kinh tế giỏi

Xác định nguồn vốn tín dụng chính sách ưu đãi là "đòn bẩy" hỗ trợ người dân vùng cao, vùng đặc biệt khó khăn xóa đói giảm nghèo, Chi nhánh Ngân hàng Chính sách xã hội tỉnh Thanh Hóa đã bám sát các văn bản chỉ đạo, hướng dẫn của Trung ương, của tỉnh, nhanh chóng đưa nguồn vốn chính sách đến đúng đối tượng thụ hưởng. Nguồn vốn này không chỉ giúp người dân vùng cao có việc làm, tăng thu nhập mà còn góp phần thay đổi nhận thức, khơi dậy tinh thần vươn lên thoát nghèo bền vững.

Gia Lai linh động giải pháp thu thuế, hỗ trợ doanh nghiệp sau bão số 13

Gia Lai linh động giải pháp thu thuế, hỗ trợ doanh nghiệp sau bão số 13

Nhằm tạo điều kiện cho các tổ chức, doanh nghiệp và hộ kinh doanh trên địa bàn tỉnh Gia Lai phục hồi sau ảnh hưởng của bão số 13, ngành thuế tỉnh Gia Lai đã ban hành văn bản hướng dẫn hàng loạt giải pháp hỗ trợ, gia hạn, miễn, giảm thuế đối với các tổ chức, doanh nghiệp và hộ kinh doanh trên địa bàn chịu ảnh hưởng của thiên tai.

Lâm Đồng đầu tư hạ tầng thiết yếu, hướng tới giảm nghèo bền vững

Lâm Đồng đầu tư hạ tầng thiết yếu, hướng tới giảm nghèo bền vững

Từ nguồn vốn chương trình mục tiêu quốc gia giảm nghèo bền vững, các địa phương tỉnh Lâm Đồng đã tập trung đầu tư, xây dựng cơ sở hạ tầng tại các xã vùng khó khăn. Mục tiêu nhằm hỗ trợ người dân phát triển kinh tế, nâng cao thu nhập, cải thiện các chỉ số về y tế, giáo dục, việc làm…, hướng tới thoát nghèo bền vững.