Bốn nguyên tắc trong bầu cử đại biểu Quốc hội và đại biểu Hội đồng nhân dân

Bốn nguyên tắc trong bầu cử đại biểu Quốc hội và đại biểu Hội đồng nhân dân

Ngày 23/5/2021, cử tri cả nước sẽ đi bỏ phiếu bầu đại biểu Quốc hội khóa XV và đại biểu Hội đồng nhân dân các cấp nhiệm kỳ 2021-2026. Bầu cử là việc công dân của một quốc gia lựa chọn những người đại diện để trao quyền cho họ thay mặt mình quyết định các vấn đề trọng đại của đất nước. Ở Việt Nam, theo quy định tại Điều 7 của Hiến pháp năm 2013 và Điều 1 của Luật Bầu cử đại biểu Quốc hội và đại biểu Hội đồng nhân dân, việc bầu cử đại biểu Quốc hội và đại biểu Hội đồng nhân dân được tiến hành theo 4 nguyên tắc: Nguyên tắc bầu cử phổ thông, Nguyên tắc bình đẳng, Nguyên tắc bầu cử trực tiếp và Nguyên tắc bỏ phiếu kín.

Bốn nguyên tắc trong bầu cử đại biểu Quốc hội và đại biểu Hội đồng nhân dân ảnh 1Bí thư chi bộ bản Tổng Pịt, xã Mường Mô (Nậm Nhùn, Lai Châu) Lý Văn Hom giải thích  về bầu cử cho bà con tại bản. Ảnh: Nguyễn Oanh - TTXVN

Nguyên tắc bầu cử phổ thông

Pháp luật bầu cử của các nước đều khẳng định, nguyên tắc phổ thông đầu phiếu là một trong những nguyên tắc cơ bản của chế độ bầu cử. Nguyên tắc phổ thông đầu phiếu trong bầu cử bảo đảm để mọi công dân không phân biệt dân tộc, giới tính, thành phần xã hội, tín ngưỡng, tôn giáo, trình độ văn hóa, nghề nghiệp, đủ 18 tuổi trở lên đều có quyền bầu cử và đủ 21 tuổi trở lên đều có quyền ứng cử đại biểu Quốc hội, ứng cử đại biểu Hội đồng nhân dân theo quy định của pháp luật (trừ những người bị tước quyền bầu cử theo bản án, quyết định của Tòa án đã có hiệu lực pháp luật hoặc người bị kết án tử hình đang trong thời gian chờ thi hành án, người đang chấp hành hình phạt tù mà không được hưởng án treo, người mất năng lực hành vi dân sự). Nguyên tắc này thể hiện tính công khai, dân chủ rộng rãi, đòi hỏi sự bảo đảm để công dân thực hiện quyền bầu cử và ứng cử của mình.

Yêu cầu của nguyên tắc này là Nhà nước phải bảo đảm để cuộc bầu cử thực sự trở thành một cuộc sinh hoạt chính trị rộng lớn, tạo điều kiện thuận lợi để công dân thực hiện quyền bầu cử của mình, bảo đảm tính dân chủ, công khai và sự tham gia rộng rãi của các tầng lớp nhân dân trong bầu cử.

Đối với Việt Nam, Luật Bầu cử đại biểu Quốc hội và đại biểu Hội đồng nhân dân quy định đối với việc bầu cử đại biểu Quốc hội:

- Ngày bầu cử phải là ngày chủ nhật, được Quốc hội ấn định và công bố chậm nhất là 115 ngày trước ngày diễn ra bầu cử;

- Các tổ chức phụ trách bầu cử được thành lập công khai, có sự tham gia của đại diện các cơ quan nhà nước, tổ chức xã hội và đoàn thể nhân dân;

- Thời gian bỏ phiếu được quy định thống nhất trong cả nước từ 7 giờ sáng đến 7 giờ tối (trừ những trường hợp đặc biệt theo quy định của Luật);

- Mọi công dân cư trú thường xuyên hoặc tạm trú đều được ghi tên vào danh sách cử tri;

- Danh sách cử tri được niêm yết công khai chậm nhất là 40 ngày trước ngày diễn ra bầu cử;

- Danh sách ứng cử viên cũng được lập và niêm yết công khai chậm nhất là 20 ngày trước ngày diễn ra bầu cử để cử tri tìm hiểu và lựa chọn.

Nguyên tắc bình đẳng

Bình đẳng là một nguyên tắc quan trọng xuyên suốt quá trình bầu cử, từ khi lập danh sách cử tri cho đến khi xác định kết quả bầu cử. Nguyên tắc này nhằm bảo đảm tính khách quan, không thiên vị để mọi công dân đều có khả năng như nhau tham gia bầu cử và ứng cử; nghiêm cấm mọi sự phân biệt, kỳ thị dưới bất cứ hình thức nào. Nguyên tắc bình đẳng trong bầu cử được thể hiện như sau:

- Mỗi công dân chỉ được ghi tên vào một danh sách cử tri ở nơi mình cư trú.

- Mỗi người chỉ được ghi tên vào Danh sách những người ứng cử ở 01 đơn vị bầu cử đại biểu Quốc hội hoặc 01 đơn vị bầu cử đại biểu Hội đồng nhân dân thuộc 01 đơn vị hành chính ở cấp tương ứng.

- Mỗi cử tri chỉ được bỏ 01 phiếu bầu đại biểu Quốc hội và 01 phiếu bầu đại biểu Hội đồng nhân dân ở mỗi cấp.

- Giá trị phiếu bầu của mọi cử tri như nhau mà không có sự phân biệt.

Nguyên tắc bình đẳng đòi hỏi phải có sự phân bổ hợp lý cơ cấu, thành phần, số lượng người được giới thiệu ứng cử đại biểu Quốc hội, đại biểu Hội đồng nhân dân các cấp, số lượng đại biểu được bầu ở từng địa phương, bảo đảm tính đại diện của các vùng, miền, địa phương, các tầng lớp xã hội; các dân tộc thiểu số và phụ nữ có tỷ lệ đại diện hợp lý trong Quốc hội, Hội đồng nhân dân.

Nguyên tắc bầu cử trực tiếp

Bầu cử trực tiếp là việc cử tri trực tiếp đi bầu cử, tự bỏ lá phiếu của mình vào hòm phiếu để lựa chọn người đủ tín nhiệm vào cơ quan quyền lực nhà nước. Điều 69 của Luật Bầu cử đại biểu Quốc hội và đại biểu Hội đồng nhân dân quy định: Cử tri không được nhờ người khác bầu hộ, bầu thay hoặc bầu bằng cách gửi thư. Trường hợp cử tri không thể tự viết được phiếu bầu thì nhờ người khác viết hộ, nhưng phải tự mình bỏ phiếu; người viết hộ phải bảo đảm bí mật phiếu bầu của cử tri. Trường hợp cử tri vì khuyết tật không tự bỏ phiếu được thì nhờ người khác bỏ phiếu vào hòm phiếu.

Trong trường hợp cử tri ốm đau, già yếu, khuyết tật không thể đến phòng bỏ phiếu được thì Tổ bầu cử mang hòm phiếu phụ và phiếu bầu đến chỗ ở, chỗ điều trị của cử tri để cử tri nhận phiếu bầu và thực hiện việc bầu cử. Đối với cử tri là người đang bị tạm giam, người đang chấp hành biện pháp đưa vào cơ sở giáo dục bắt buộc, cơ sở cai nghiện bắt buộc mà trại tạm giam, cơ sở giáo dục bắt buộc, cơ sở cai nghiện bắt buộc không tổ chức khu vực bỏ phiếu riêng hoặc cử tri là người đang bị tạm giữ tại nhà tạm giữ thì Tổ bầu cử mang hòm phiếu phụ và phiếu bầu đến trại tạm giam, nhà tạm giữ, cơ sở giáo dục bắt buộc, cơ sở cai nghiện bắt buộc để cử tri nhận phiếu bầu và thực hiện việc bầu cử.

Nguyên tắc bỏ phiếu kín

Luật Bầu cử đại biểu Quốc hội, đại biểu Hội đồng nhân dân nước ta quy định việc bầu cử đại biểu Quốc hội được tiến hành bằng cách bỏ phiếu kín. Nguyên tắc bỏ phiếu kín nhằm bảo đảm cho cử tri tự do lựa chọn người mình tín nhiệm mà không bị tác động bởi những điều kiện và yếu tố bên ngoài. Theo đó, cử tri bầu ai, không bầu ai đều được bảo đảm bí mật. Cử tri viết phiếu bầu trong khu vực riêng, không ai được xem, kể cả thành viên Tổ bầu cử; không ai được biết và can thiệp vào việc viết phiếu bầu của cử tri. Cử tri tự mình bỏ phiếu vào hòm phiếu.

Bốn nguyên tắc bầu cử nói trên là một chỉnh thể, thiếu sót ở nguyên tắc nào cũng ảnh hưởng đến nguyên tắc khác. Để buộc các chủ thể phải tuân thủ các nguyên tắc nói trên, Nhà nước pháp điển hóa các nội dung của chúng thành các quy phạm pháp luật. Theo chiều hướng của sự phát triển xã hội ngày càng mở rộng dân chủ, thì các hình thức biểu hiện của các nguyên tắc bầu cử trên đây càng đa dạng, càng phong phú, càng góp phần đảm bảo tính chất dân chủ của các cuộc bầu cử.

Việc thực hiện bốn nguyên tắc bầu cử nói trên là một nét ưu việt của chế độ dân chủ trong bầu cử và là thước đo trình độ dân chủ của đất nước dưới sự lãnh đạo của Đảng, quy tụ sức mạnh của quần chúng nhân dân, phát huy cao nhất quyền làm chủ của mỗi công dân; đồng thời, trao đổi để đi đến một cơ cấu đại biểu hợp lý đảm bảo cho các thành phần xã hội đều có đại diện trong Quốc hội mới.

TTXVN

TTXVN

Có thể bạn quan tâm

Thi đua 100 ngày đêm thông tuyến cao tốc Hữu Nghị - Chi Lăng và Đồng Đăng - Trà Lĩnh

Thi đua 100 ngày đêm thông tuyến cao tốc Hữu Nghị - Chi Lăng và Đồng Đăng - Trà Lĩnh

Đại diện Tập đoàn Đèo Cả cho biết, liên danh nhà đầu tư do Tập đoàn Đèo Cả đứng đầu phối hợp với các doanh nghiệp dự án và nhà thầu vừa tổ chức Lễ phát động phong trào thi đua cao điểm “100 ngày đêm thông tuyến” hai dự án cao tốc trọng điểm Hữu Nghị – Chi Lăng và Đồng Đăng – Trà Lĩnh.

Dấu ấn đổi thay ở vùng đồng bào dân tộc thiểu số

Dấu ấn đổi thay ở vùng đồng bào dân tộc thiểu số

Sau 4 năm triển khai, Chương trình Mục tiêu quốc gia phát triển kinh tế - xã hội vùng đồng bào dân tộc thiểu số và miền núi giai đoạn 2021- 2025 (Chương trình 1719) đã và đang tạo nên những đổi thay căn bản. Không chỉ là những con số về thu nhập hay hạ tầng, mà quan trọng hơn, đây là một cuộc cách mạng mang tính toàn diện: xóa bỏ đói nghèo, thay đổi diện mạo, và nâng cao nội lực cho gần 14,2 triệu đồng bào dân tộc thiểu số trên khắp cả nước.

Tây Ninh triển khai đồng bộ chính sách dân tộc, tôn giáo, hướng tới phát triển bền vững

Tây Ninh triển khai đồng bộ chính sách dân tộc, tôn giáo, hướng tới phát triển bền vững

Nhằm tăng cường công tác quản lý nhà nước về dân tộc, tín ngưỡng, tôn giáo trên địa bàn tỉnh Tây Ninh, chiều 8/9, tại phường Tân Ninh, đoàn công tác của Bộ Dân tộc và Tôn giáo, do ông Y Vinh Tơr, Ủy viên dự khuyết Trung ương Đảng, Thứ trưởng làm Trưởng đoàn, có buổi làm việc với UBND tỉnh Tây Ninh về việc thực hiện công tác quản lý nhà nước về dân tộc, tôn giáo.

Xử lý nghiêm trường hợp vi phạm khai thác, vận chuyển cát

Xử lý nghiêm trường hợp vi phạm khai thác, vận chuyển cát

Thông tin từ Phòng Cảnh sát giao thông, Công an tỉnh Đắk Lắk, qua công tác kiểm tra các phương tiện thủy khai thác, vận chuyển cát, đơn vị phát hiện và xử lý nghiêm trường hợp vi phạm góp phần bảo đảm trật tự an toàn giao thông đường thủy trên địa bàn.

Xây dựng chính quyền số ở xã đặc biệt khó khăn Tủa Sín Chải

Xây dựng chính quyền số ở xã đặc biệt khó khăn Tủa Sín Chải

Trong tiến trình xây dựng nền hành chính hiện đại, thân thiện, chuyển đổi số đang trở thành nhiệm vụ trọng tâm nhằm phục vụ người dân và doanh nghiệp nhanh chóng, minh bạch, hiệu quả. Ở xã vùng cao đặc biệt khó khăn Tủa Sín Chải của tỉnh Lai Châu, chính quyền địa phương đã và đang nỗ lực để hiện thực hóa mô hình chính quyền số, phù hợp với điều kiện thực tế.

Triển khai nhiều giải pháp phòng, chống dịch bệnh mùa tựu trường

Triển khai nhiều giải pháp phòng, chống dịch bệnh mùa tựu trường

Trước diễn biến phức tạp của dịch bệnh, đặc biệt là sốt xuất huyết và các bệnh truyền nhiễm ở trẻ nhỏ, ngành Y tế Đắk Lắk phối hợp với ngành giáo dục và các địa phương triển khai nhiều giải pháp nhằm đảm bảo an toàn sức khỏe cho học sinh khi bước vào năm học 2025-2026.

Nỗ lực vượt khó làm giàu của đồng bào Raglai ở Khánh Hòa

Nỗ lực vượt khó làm giàu của đồng bào Raglai ở Khánh Hòa

Cộng đồng người Raglai sinh sống lâu đời trên vùng đất Nam Trung Bộ, trong đó tập trung đông nhất ở khu vực miền núi của tỉnh Khánh Hòa. Cũng như đồng bào các dân tộc trong cả nước, trong các cuộc kháng chiến chống giặc ngoại xâm, đồng bào Raglai luôn một lòng theo Đảng, theo Bác Hồ để cùng chung tay đấu tranh giải phóng dân tộc, thống nhất đất nước.

Lạng Sơn huy động hơn 489 tỷ đồng xóa nhà dột nát

Lạng Sơn huy động hơn 489 tỷ đồng xóa nhà dột nát

Chiều 29/8, phát biểu tại Hội nghị tổng kết, đánh giá kết quả thực hiện Chương trình xóa nhà tạm, nhà dột nát trên địa bàn tỉnh năm 2025, do Ban Chỉ đạo triển khai xóa nhà tạm, nhà dột nát và phát triển nhà ở xã hội tỉnh Lạng Sơn tổ chức, Bí thư Tỉnh ủy Lạng Sơn Hoàng Văn Nghiệm yêu cầu, các cấp ngành, đơn vị tiếp tục quán triệt, triển khai thực hiện các chủ trương, chính sách của Đảng, Nhà nước về giảm nghèo bền vững, bảo đảm an sinh xã hội, coi công tác xóa nhà tạm, nhà dột nát là nhiệm vụ trọng tâm, thường xuyên.

Khoảng 12,35 triệu tỷ đồng sẽ được huy động cho xây dựng nông thôn mới và giảm nghèo giai đoạn 2026-2035

Khoảng 12,35 triệu tỷ đồng sẽ được huy động cho xây dựng nông thôn mới và giảm nghèo giai đoạn 2026-2035

Chiều 29/8, tại Hà Nội, Phó Chủ tịch Quốc hội Lê Minh Hoan và các đại biểu Quốc hội đã có cuộc làm việc với Bộ Nông nghiệp và Môi trường về đề xuất chủ trương đầu tư Chương trình mục tiêu quốc gia xây dựng nông thôn mới và giảm nghèo bền vững giai đoạn 2026-2035 (Chương trình).

Kết nghĩa để hỗ trợ xã miền núi khó khăn phát triển kinh tế - xã hội

Kết nghĩa để hỗ trợ xã miền núi khó khăn phát triển kinh tế - xã hội

Ban Thường vụ Thành ủy Đà Nẵng đã có công văn số 389-CV/TU ngày 25/8/2025 về việc triển khai chương trình kết nghĩa. Thường trực Thành ủy Đà Nẵng thống nhất phân công 60 phường, xã khu vực đồng bằng thực hiện kết nghĩa với 33 xã miền núi, vùng sâu, vùng xa, vùng dân tộc thiểu số, biên giới, hải đảo có nhu cầu cần hỗ trợ.

Thu giữ 15.000 bao thuốc lá lậu ở khu vực biên giới Hà Tiên

Thu giữ 15.000 bao thuốc lá lậu ở khu vực biên giới Hà Tiên

Khoảng 5 giờ ngày 27/8, tại khu vực Cầu Đình Đức (Kênh Đình Đức) thuộc tổ 9, khu phố 5, phường Hà Tiên (tỉnh An Giang), Tổ công tác Đội Đặc nhiệm (Phòng Nghiệp vụ, Bộ đội biên phòng tỉnh An Giang) chủ trì phối hợp với Đồn Biên phòng Cửa khẩu Quốc tế Hà Tiên mật phục theo dõi, phát hiện, truy đuổi 3 phương tiện vỏ composite vận chuyển trái phép hàng cấm là thuốc lá điếu nhập lậu.

Hướng tới tiếp cận công bằng về giáo dục cho đồng bào dân tộc thiểu số

Hướng tới tiếp cận công bằng về giáo dục cho đồng bào dân tộc thiểu số

Ngày 26/8, tại Nhà Quốc hội, Hội đồng Dân tộc của Quốc hội phối hợp với Ủy ban Văn hóa và Xã hội của Quốc hội, Bộ Giáo dục và Đào tạo, Bộ Dân tộc và Tôn giáo tổ chức Hội thảo quốc gia "Đổi mới và nâng cao chất lượng giáo dục và đào tạo ở vùng đồng bào dân tộc thiểu số và miền núi: Thực trạng, thách thức và giải pháp".

Báo cáo của xã Uar chưa phản ánh đúng thực tế khai thác cát lậu trên sông Ba

Báo cáo của xã Uar chưa phản ánh đúng thực tế khai thác cát lậu trên sông Ba

Sau khi TTXVN phản ánh tình trạng “Cát tặc ngang nhiên xẻ thịt sông Ba”, Sở Nông nghiệp và Môi trường tỉnh Gia Lai đã có Công văn số 1185/SNNMT-ĐCKS yêu cầu UBND xã Uar khẩn trương kiểm tra, xác minh và báo cáo kết quả. Ngày 26/8, UBND xã Uar cho biết đã có báo cáo giải trình gửi Sở Nông nghiệp và Môi trường, tuy nhiên nhiều nội dung trong báo cáo chưa phản ánh đúng thực tế.

Mái nhà của đồng thuận

Mái nhà của đồng thuận

Hàng trăm ngàn ngôi nhà kiên cố đã mọc lên, thay thế mái tôn dột nát, vách tre xiêu vẹo. Từ miền núi đến hải đảo, từ đồng bằng đến vùng sâu xa, những mái ấm mới không chỉ che nắng, che mưa mà còn là nền tảng an cư, điểm tựa để người dân ổn định cuộc sống, vươn lên thoát nghèo. Từ đây cũng thắp thêm niềm tin, khẳng định sự đồng thuận, chung tay trong một chương trình nhân văn chưa từng có.

Mỗi căn nhà – một hy vọng: Sức lan tỏa mệnh lệnh từ trái tim

Mỗi căn nhà – một hy vọng: Sức lan tỏa mệnh lệnh từ trái tim

Thủ tướng Chính phủ Phạm Minh Chính - Trưởng Ban chỉ đạo Trung ương triển khai xóa nhà tạm, nhà dột nát trên phạm vi cả nước sẽ chủ trì hội nghị trực tuyến toàn quốc tổng kết chương trình và phong trào thi đua “Cả nước chung tay xóa nhà tạm, nhà dột nát trong năm 2025" vào ngày 26/8.

Niềm vui an cư của đồng bào dưới chân dãy Ngọc Linh

Niềm vui an cư của đồng bào dưới chân dãy Ngọc Linh

Những ngày này, bà con ở Nam Trà My, thành phố Đà Nẵng nô nức vệ sinh đường làng, phát quang cây cối, treo cờ Tổ quốc, trang trí đặt ảnh thờ Bác Hồ ở nơi trang trọng nhất. Gia đình bà Hồ Thị Nhất, dân tộc Cor, ở thôn 2 càng vui hơn, vì ngôi nhà mới của bà đang được nhóm thợ xây hoàn thiện các phần việc cuối cùng để chuyển về sinh sống.

Lâm Đồng: Tất cả đã sẵn sàng cho năm học mới 2025- 2026

Lâm Đồng: Tất cả đã sẵn sàng cho năm học mới 2025- 2026

Năm học mới đang đến gần, các trường học trên địa bàn tỉnh Lâm Đồng đang tích cực chuẩn bị các khâu từ cơ sở vật chất, trang thiết bị dạy học đến việc ổn định đội ngũ cán bộ quản lý, giáo viên, huy động học sinh ra lớp với quyết tâm đạt kết quả cao nhất.

Quảng Trị: Nhiều chính sách hỗ trợ cán bộ về công tác tại trung tâm hành chính mới

Quảng Trị: Nhiều chính sách hỗ trợ cán bộ về công tác tại trung tâm hành chính mới

Để đảm bảo điều kiện cho cán bộ, công chức, viên chức, người lao động đang làm việc tại các cơ quan, tổ chức, đơn vị trên địa bàn tỉnh Quảng Trị sớm ổn định cuộc sống, nhanh chóng thích nghi với môi trường làm việc mới, yên tâm công tác sau khi chuyển đến làm việc tại trung tâm hành chính mới sau sắp xếp, tỉnh Quảng Trị đã ban hành, thực hiện nhiều chính sách, giải pháp hỗ trợ…

500 căn nhà, trường học mới cho vùng lũ Nghệ An: Nỗ lực giữ vững tiếng trống khai giảng

500 căn nhà, trường học mới cho vùng lũ Nghệ An: Nỗ lực giữ vững tiếng trống khai giảng

Ngày 12/8, tại xã Mỹ Lý, Bộ Công an phối hợp với tỉnh Nghệ An tổ chức lễ phát động cao điểm 40 ngày, đêm xây dựng nhà, trường học hỗ trợ nhân dân và học sinh các xã miền Tây Nghệ An chịu thiệt hại nặng nề do mưa lũ gây ra. Hoạt động diễn ra trong bối cảnh chỉ còn hơn một tuần nữa bước vào năm học mới, nhưng nhiều trường lớp vùng sâu, vùng xa vẫn ngổn ngang sau lũ dữ.

Vận động đồng bào vùng cao tự giác giao nộp vũ khí, vật liệu nổ

Vận động đồng bào vùng cao tự giác giao nộp vũ khí, vật liệu nổ

Những ngày đầu thu, khi nắng vàng trải trên triền đồi, ở các thôn bản của xã Thuận Hòa, tỉnh Tuyên Quang, không khó để bắt gặp hình ảnh cán bộ, chiến sĩ Công an xã kiên trì gõ cửa từng nhà, trò chuyện với bà con về nguy cơ từ việc tàng trữ vũ khí, vật liệu nổ.