Canh tác lúa thông minh thích ứng với biến đổi khí hậu

Canh tác lúa thông minh thích ứng với biến đổi khí hậu
Theo đánh giá của các nhà khoa học, năng suất lúa ở một số tỉnh vùng Đồng bằng sông Cửu Long có xu hướng giảm, nguyên nhân một phần là do ảnh hưởng của thời tiết. Ngoài ra, kỹ thuật canh tác chưa hợp lý cũng là nguyên nhân dẫn đến tình trạng trên. 
Canh tác lúa thông minh. Nguồn ảnh: TNMT
Canh tác lúa thông minh. Nguồn ảnh: TNMT
Đất suy kiệt dinh dưỡng

Tỉnh An Giang có 617 tiểu vùng (xây dựng đê bao) với hơn 254.210 ha đất lúa được bảo vệ trong mùa lũ; trong đó 281 tiểu vùng bao với diện tích trên 133.023 ha được bảo đảm tuyệt đối và 336 tiểu vùng với diện tích khoảng 121.187 ha có đê bao bảo vệ diện tích lúa Hè Thu đến đầu mùa lũ (cuối tháng 8).

Ở các vùng có đê bao, những năm gần đây, việc sản xuất lúa 3 vụ/năm giúp giải quyết việc làm, tăng thu nhập cho nông dân, nhưng tình trạng này kéo dài và bị lạm dụng khiến nguồn dinh dưỡng trong đất ngày càng bị vắt kiệt. Thời gian gần đây, nông dân phải sử dụng phân bón nhiều hơn nhưng năng suất lúa vẫn có chiều hướng sụt giảm.

Ông Bùi Thanh Tùng, ở xã Vĩnh Lộc, huyện An Phú, tỉnh An Giang, cho biết: Trước đây trung bình mỗi công lúa (khoảng 1.000m2) ông chỉ sử dụng khoảng 50kg phân bón/vụ, hiện nay phải bón gần 100kg, lúa mới phát triển tốt. Nếu vụ nào lúa được mùa, được giá sẽ có lãi, còn mất mùa thì lỗ vốn.

Phân tích về những nguyên nhân ảnh hưởng đến năng suất lúa cũng như chi phí giá thành của nông dân ngày một tăng, Tiến sĩ Thái Huỳnh Phương Lan, Trường Đại học An Giang cho rằng, ngoài ảnh hưởng từ các yếu tố thời tiết, đất đai, cung cấp dinh dưỡng không hợp lý, chế độ làm đất và tình trạng sản xuất lúa liên tục cũng là nguyên nhân khiến việc sản xuất lúa kém hiệu quả.

Khoảng 10 năm trở lại đây, việc cày sâu, phơi ải sau mỗi vụ mùa không còn phổ biến trên những cánh đồng thuộc tỉnh An Giang. Thay vì phải có thời gian cách ly, phơi ải để đất nghỉ ngơi, nông dân cho đất sản xuất lúa liên tục. Tình trạng đất bị ẩm ướt kéo dài từ vụ mùa này đến vụ mùa khác khiến đất bị chặt lại, rễ lúa khó phát triển và hấp thu chất dinh dưỡng, từ đó dễ dẫn đến tình trạng thất thoát phân bón, làm giảm năng suất lúa.

Một trong những nguyên nhân chính khiến đất lúa đang nghèo chất dinh dưỡng là do tình trạng lũ thấp, lượng phù sa giảm, gây ảnh hưởng đến việc bổ sung nguồn dưỡng chất thiết yếu cho đất nông nghiệp.

Theo Tiến sĩ Thái Huỳnh Phương Lan, phù sa đóng vai trò quan trọng đối với canh tác lúa nói riêng và sản xuất nông nghiệp nói chung. Nhiều nông dân nhận định, nếu so sánh lợi nhuận của cánh đồng được xả lũ và sản xuất 2 vụ/năm với cánh đồng không được xả lũ, sản xuất 3 vụ/năm, hiệu quả kinh tế gần như tương đương. Tuy nhiên, sản xuất 3 vụ lúa, không những không tăng lợi nhuận kinh tế mà còn làm cho đất ngày một bạc màu, khó canh tác hơn.

Hướng tới nền nông nghiệp bền vững

Trong nông nghiệp, nguồn tài nguyên đất đóng vai trò vô cùng quan trọng, do đó sử dụng nguồn tài nguyên này đúng cách, hợp lý, nhưng vẫn mang lại hiệu quả kinh tế cao là cách làm thông minh mà nông dân cần hướng tới.

Theo Giáo sư Võ Tòng Xuân, Hiệu trưởng Trường Đại học Nam Cần Thơ, có nhiều cách để nông dân trồng lúa tiết kiệm chi phí, tăng lợi nhuận như: Việc sử dụng phân bón hợp lý, hạn chế bón phân hóa học (Ure) và phải cân đối giữa phân hữu cơ, phân tổng hợp (NPK), chú trọng khâu bón lót. Bên cạnh đó, việc tận dụng nguồn phù sa từ sông Cửu Long là một trong những giải pháp hữu hiệu giúp bổ sung nguồn dinh dưỡng cho đất lúa, giúp rửa độc cho đồng ruộng, cân bằng hệ vi sinh có lợi cho đất.

Ngoài ra, việc tận dụng rơm rạ để trả lại nguồn dinh dưỡng cho đất cũng là một giải pháp tích cực, giúp đất trở nên màu mỡ hơn. Trung bình mỗi ha lúa, nông dân sẽ thu được từ 5 - 7 tấn phụ phẩm, nguồn phụ phẩm này có giá trị dinh dưỡng tương đương 5 - 7 bao phân NPK, nếu tận dụng được nguồn dinh dưỡng từ rơm rạ (không đốt rơm, thay vào đó, sử dụng rơm và gốc rạ nuôi trâu bò; lấy phân trâu bò ủ thành phân hoặc dùng cho biogas… sau đó trả rơm mục trở về đất ruộng) như vậy nông dân sẽ tiết giảm được nhiều chi phí, tăng lợi nhuận (từ chăn nuôi) và đất không bị bạc màu, cây lúa vẫn phát triển tốt.

Ngoài ra, sản xuất lúa theo hướng hữu cơ cũng là một trong những giải pháp bền vững hiện nay, trên địa bàn tỉnh An Giang đã có một số nông dân ở huyện An Phú áp dụng thành công mô hình sản xuất lúa an toàn sinh học. Mô hình này không chỉ giúp nông dân không còn lệ thuộc vào phân bón hóa học, thuốc bảo vệ thực vật, mà nguồn tài nguyên đất cũng được trả lại sự màu mỡ vốn có. Bên cạnh đó, một số mô hình sản xuất lúa áp dụng “1 phải 5 giảm”, “3 giảm 3 tăng”… được triển khai trên địa bàn tỉnh An Giang thời gian gần đây đã và đang mang lại những hiệu quả tích cực trên đồng ruộng, được ngành nông nghiệp tỉnh An Giang nhân rộng.

Theo Phó Chủ tịch Ủy ban nhân dân tỉnh An Giang Lâm Quang Thi, thời gian tới, tỉnh sẽ giảm diện tích sản xuất lúa 3 vụ. Ngành nông nghiệp An Giang đang có các giải pháp giúp nông dân chuyển đổi mô hình cây trồng, vật nuôi phù hợp với đặc điểm của từng vùng và thị trường, từng bước hướng tới phát triển nền nông nghiệp bền vững.
Công Mạo
(TTXVN)

Có thể bạn quan tâm

Chàng trai người Tày với thương hiệu Chè Chốt 468

Chàng trai người Tày với thương hiệu Chè Chốt 468

Với ý chí vươn lên và khát vọng làm giàu ngay trên mảnh đất biên cương, anh Lý Đức Dân (người dân tộc Tày, thôn Nà Toong, xã Thanh Thủy, tỉnh Tuyên Quang) đã trở thành một trong 36 thanh niên tiêu biểu được Trung ương Đoàn tuyên dương năm 2025.

Mô hình trình diễn nông nghiệp công nghệ cao vùng biên mang lại hiệu quả

Mô hình trình diễn nông nghiệp công nghệ cao vùng biên mang lại hiệu quả

Thời gian qua, Trung tâm Dịch vụ Nông nghiệp Khu vực 15 (tỉnh Đồng Nai) đã tích cực triển khai xây dựng các mô hình trình diễn nông nghiệp công nghệ cao tại vùng biên. Mỗi năm, Trung tâm thực hiện từ 14-15 mô hình trình diễn, góp phần phổ biến những phương thức canh tác tiên tiến cho nhiều hộ dân.

Hiệu quả tích cực từ chuyển đổi số trong hợp tác xã

Hiệu quả tích cực từ chuyển đổi số trong hợp tác xã

Tại tỉnh Cà Mau, thời gian qua, lĩnh vực kinh tế tập thể hợp tác xã được đánh giá có nhiều chuyển biến tích cực, từng bước khẳng định vai trò trong phát triển kinh tế - xã hội. Trong bối cảnh chuyển đổi số đang diễn ra mạnh mẽ, để nâng cao hiệu quả hoạt động, các hợp tác xã của tỉnh Cà Mau đang thực hiện nhiều giải pháp, trong đó chú trọng gắn liên kết chuỗi giá trị với chuyển đổi số.

Chú trọng giảng dạy tiếng Việt cho trẻ em dân tộc thiểu số

Chú trọng giảng dạy tiếng Việt cho trẻ em dân tộc thiểu số

Đến năm 2030, giáo dục và đào tạo tỉnh Lâm Đồng phấn đấu được đổi mới căn bản theo hướng cơ bản chuẩn hóa, hiện đại hóa; bảo đảm mọi người dân, đặc biệt là đồng bào dân tộc thiểu số được tiếp cận giáo dục chất lượng. Đó là mục tiêu của Chương trình “Nâng cao chất lượng giáo dục, đào tạo cho đồng bào dân tộc Tây Nguyên” giai đoạn 2026- 2030, được Ủy ban nhân dân tỉnh Lâm Đồng ban hành ngày 3/12.

'Biến' rơm thành tiền

'Biến' rơm thành tiền

Thay vì đốt bỏ rơm sau khi thu hoạch lúa như thói quen trước đây, vài năm gần đây, nông dân Đồng Tháp có thêm một khoản thu nhập từ việc bán rơm, trồng nấm rơm, sản xuất phân hữu cơ từ rơm…

Khám phá mùa su nụ trên nóc nhà miền Tây

Khám phá mùa su nụ trên nóc nhà miền Tây

Giữa không gian se lạnh, những giàn su nụ (quả su su non) xanh mướt, sum suê trái khẽ đung đưa trong nắng sớm, thu hút du khách dừng chân chụp ảnh. Không chỉ được ngắm, du khách còn có thể tự tay hái những trái su nụ rồi luộc lên thành món su su luộc chấm chao - món ăn giản dị, chuẩn vị thiên nhiên Núi Cấm níu chân những vị khách phương xa khó tính nhất.

Hàng trăm hộ dân Bạch Thông thoát nghèo nhờ thương hiệu 'Quýt Bắc Kạn'

Hàng trăm hộ dân Bạch Thông thoát nghèo nhờ thương hiệu 'Quýt Bắc Kạn'

Giữa tiết trời cuối năm, những đồi quýt trải dài ở xã Bạch Thông lại rực rỡ một màu vàng ươm của quýt chín. Với sản lượng hàng nghìn tấn mỗi năm và thương hiệu "Quýt Bắc Kạn" đã được bảo hộ chỉ dẫn địa lý, cây quýt không chỉ là cây ăn quả truyền thống mà đã trở thành cây chủ lực, mang lại thu nhập ổn định và góp phần quan trọng vào công cuộc xóa đói giảm nghèo tại địa phương.

Kịp thời hướng dẫn người dân vùng lũ khôi phục sản xuất nông nghiệp

Kịp thời hướng dẫn người dân vùng lũ khôi phục sản xuất nông nghiệp

Chiều 28/11, tại xã Hữu Lũng (Lạng Sơn), Trung tâm Khuyến nông quốc gia (Bộ Nông nghiệp và Môi trường) phối hợp với Trung tâm Khuyến nông tỉnh Lạng Sơn tổ chức Tọa đàm hướng dẫn bà con các xã vừa chịu ảnh hưởng nặng bởi thiên tai, ngập lụt như: Yên Bình, Vân Nham, Hữu Lũng, Thiện Tân, Cai Kinh những biện pháp khôi phục sản xuất nông nghiệp sau mưa lũ.

Tiếp nhận thủ tục hành chính lưu động - 'điểm sáng' trong giải quyết hành chính công

Tiếp nhận thủ tục hành chính lưu động - 'điểm sáng' trong giải quyết hành chính công

Ya Ly là một xã nằm ở phía Tây của tỉnh Quảng Ngãi, được thành lập theo Nghị quyết số 1677/NQ-UBTVQH15 ngày 16/6/2025 của Ủy ban Thường vụ Quốc hội, hình thành từ việc sáp nhập các xã Ya Ly, Ya Tăng, Ya Xiêr của huyện Sa Thầy (cũ). Do địa bàn rộng, nhiều thôn, làng nằm xã trung tâm xã nên người dân gặp không ít khó khăn trong việc nộp các hồ sơ giải quyết thủ tục hành chính. Vì vậy, để thuận tiện cho bà con các thôn ở xa, Ủy ban nhân dân xã Ya Ly đã triển khai thực hiện tiếp nhận hồ sơ lưu động trên địa bàn xã.

Sơn La phòng, chống đói, rét cho đàn vật nuôi

Sơn La phòng, chống đói, rét cho đàn vật nuôi

Thời gian qua, tỉnh Sơn La xuất hiện các đợt rét, khu vực vùng núi cao xảy ra rét đậm, rét hại kèm mưa. Trước tình hình đó, các địa phương trong tỉnh đã chủ động tuyên truyền, hướng dẫn người dân thực hiện tốt các biện pháp phòng, chống đói, rét cho đàn vật nuôi nhằm hạn chế thấp nhất thiệt hại.

Truyền cảm hứng, bồi dưỡng lòng tự hào dân tộc cho học sinh qua môn Lịch sử

Truyền cảm hứng, bồi dưỡng lòng tự hào dân tộc cho học sinh qua môn Lịch sử

Gần hai thập kỷ gắn bó với Trường Trung học cơ sở và Trung học phổ thông Dân tộc nội trú Hà Tĩnh, cô giáo Nguyễn Thị Cẩm Tú - giáo viên môn Lịch sử - luôn kiên trì bám trường, bám lớp, không ngừng đổi mới phương pháp giảng dạy. Sự tận tụy, sáng tạo và tinh thần trách nhiệm của cô đã góp phần quan trọng nâng cao chất lượng giáo dục vùng đồng bào dân tộc thiểu số, trở thành tấm gương điển hình tiên tiến của nhà trường. Với những đóng góp bền bỉ ấy, cô vinh dự được Thủ tướng Chính phủ trao tặng Bằng khen.

'Hồi sinh' hồ tiêu Gia Lai nhờ canh tác thuận tự nhiên

'Hồi sinh' hồ tiêu Gia Lai nhờ canh tác thuận tự nhiên

Sau nhiều năm bị ảnh hưởng nặng bởi dịch bệnh “chết nhanh, chết chậm”, ngành hồ tiêu ở Gia Lai đang dần phục hồi nhờ sự chuyển đổi mạnh mẽ sang phương thức canh tác thuận tự nhiên, trong đó người trồng ưu tiên duy trì độ phì nhiêu của đất, sử dụng chế phẩm sinh học và giảm thiểu hóa chất. Cách làm này giúp cây tiêu tăng sức đề kháng, ổn định năng suất và thích ứng tốt hơn với biến đổi khí hậu.

Trợ giúp pháp lý, nâng cao hiểu biết pháp luật cho đồng bào dân tộc thiểu số

Trợ giúp pháp lý, nâng cao hiểu biết pháp luật cho đồng bào dân tộc thiểu số

Hưởng ứng Ngày Pháp luật Việt Nam (9/11), ngày 7/11, tại xã Yên Bình, tỉnh Lào Cai, Trung tâm Tư vấn pháp luật cho người nghèo và Phát triển cộng đồng thuộc Hội Luật gia Việt Nam tổ chức Hội nghị tập huấn và truyền thông nâng cao nhận thức về Luật hôn nhân và Gia đình cho phụ nữ, người dân tộc thiểu số tỉnh Lào Cai.

Đưa bản sắc văn hóa vào trường học thông qua môn Giáo dục địa phương

Đưa bản sắc văn hóa vào trường học thông qua môn Giáo dục địa phương

Thực hiện Chương trình Giáo dục phổ thông 2018, các trường học trên địa bàn tỉnh Đắk Lắk đang tăng cường triển khai môn Giáo dục địa phương, gắn nội dung dạy học với thực tiễn văn hóa, lịch sử, đời sống quê hương. Việc lồng ghép, phát huy bản sắc văn hóa trong nhà trường không chỉ làm phong phú hoạt động giáo dục mà còn góp phần bồi dưỡng tình yêu quê hương, niềm tự hào dân tộc cho học sinh.

Xây dựng sinh kế bền vững từ nghề nuôi trâu bò vỗ béo

Xây dựng sinh kế bền vững từ nghề nuôi trâu bò vỗ béo

Sau khi hợp nhất ba xã Xuân La, An Thắng và Nghiên Loan, xã Nghiên Loan (tỉnh Thái Nguyên) được thành lập với tổng diện tích tự nhiên rộng lớn hơn 130km2 và dân số hơn 11.000 người. Việc hợp nhất này không chỉ mở ra không gian phát triển mới mà còn giúp Nghiên Loan phát huy mạnh mẽ tiềm năng trong lĩnh vực chăn nuôi gia súc.

Người phụ nữ khởi xướng phát triển các loại dược liệu cho quê hương

Người phụ nữ khởi xướng phát triển các loại dược liệu cho quê hương

Những năm trở lại đây, các sản phẩm dầu gió, tinh dầu bạc hà, tràm, quế, cao xoa thảo dược... của Hợp tác xã Nông ngư nghiệp Mỹ An do chị Nguyễn Thụy Thúy Vy (sinh năm 1992, xã Phù Mỹ Đông, tỉnh Gia Lai), khởi xướng sáng lập được người dân trong và ngoài xã coi như món quà biếu, tặng bạn bè, người thân.

Hành trình bền bỉ gieo chữ nơi biên giới Dào San

Hành trình bền bỉ gieo chữ nơi biên giới Dào San

Trong tiết trời se lạnh của vùng cao Dào San (tỉnh Lai Châu), tiếng đọc bài của học trò vang đều trong lớp học nhỏ. Cô Trần Thị Thao, giáo viên Trường Phổ thông Dân tộc Bán trú Tiểu học Dào San nhẹ nhàng chỉnh lại chiếc máy tính giúp học trò vùng biên biết đến Tin học.

Kinh tế tập thể tạo trụ đỡ cho nông nghiệp xanh

Kinh tế tập thể tạo trụ đỡ cho nông nghiệp xanh

Với hơn 500 hợp tác xã và hàng nghìn tổ hợp tác đang hoạt động, khu vực kinh tế tập thể ở Vĩnh Long đang chuyển mình mạnh mẽ, trở thành điểm tựa vững chắc cho nông nghiệp bền vững. Từ những mô hình sản xuất hữu cơ, trồng xen đến liên kết “4 nhà”, kinh tế hợp tác không chỉ giúp nông dân nâng cao thu nhập mà còn tạo nền tảng cho nông nghiệp xanh - hiện đại, đóng góp quan trọng vào phát triển kinh tế - xã hội của địa phương.

'Vương quốc' cây ăn trái Đồng Tháp tạo chỗ đứng vững chắc

'Vương quốc' cây ăn trái Đồng Tháp tạo chỗ đứng vững chắc

Sau khi hợp nhất địa giới, Đồng Tháp không chỉ mở rộng về quy mô diện tích, dân số mà còn gia tăng đáng kể lợi thế về phát triển nông nghiệp, nhất là hình thành các vùng chuyên canh cây ăn trái đặc sản gắn với chế biến và tiêu thụ, đáp ứng nhu cầu của thị trường xuất khẩu.

Triển khai truyền thông hướng dẫn khôi phục sản xuất sau mưa lũ

Triển khai truyền thông hướng dẫn khôi phục sản xuất sau mưa lũ

Ngày 10/10, Trung tâm Khuyến nông Quốc gia phối hợp với Cục Quản lý đê điều và Phòng, chống thiên tai (Bộ Nông nghiệp và Môi trường) và Sở Nông nghiệp và Môi trường tỉnh Lào Cai tổ chức Chương trình triển khai hoạt động truyền thông, hướng dẫn khôi phục sản xuất sau mưa lũ tại tỉnh Lào Cai.

Mô hình nuôi dúi cho thu nhập hàng trăm triệu đồng mỗi năm

Mô hình nuôi dúi cho thu nhập hàng trăm triệu đồng mỗi năm

Mô hình chăn nuôi dúi của anh Đinh Tiến Hoàng, Hợp tác xã Nông nghiệp và Dịch vụ tổng hợp Hoàng Phát - HB, xóm Cang 3, phường Tân Hòa, tỉnh Phú Thọ, đang đem lại hiệu quả kinh tế cao và bền vững, cho thu lời hàng trăm triệu đồng mỗi năm.

Liên kết trồng chanh không hạt, nông dân lãi nửa tỷ đồng mỗi ha

Liên kết trồng chanh không hạt, nông dân lãi nửa tỷ đồng mỗi ha

Trong bối cảnh ngành nông nghiệp đang đối mặt với nhiều thách thức do sản xuất nhỏ lẻ, manh mún và biến động thị trường ngày càng phức tạp, nhiều mô hình liên kết hợp tác trong sản xuất – tiêu thụ tại tỉnh Vĩnh Long chứng minh tính hiệu quả bền vững.

Nông dân tỷ phú với mô hình kết hợp 'nuôi - trồng'

Nông dân tỷ phú với mô hình kết hợp 'nuôi - trồng'

Năm 2025, thành phố Cần Thơ có 3 nông dân được Hội Nông dân Việt Nam bình chọn là nông dân xuất sắc Việt Nam, trong đó có ông Trần Hồng Quan, ấp Trường Hiệp, xã Trường Long Tây. Với mô hình phát triển kinh tế - nuôi ba ba kết hợp trồng sầu riêng và lúa, nông dân Trần Hồng Quan thu lợi nhuận tiền tỷ mỗi năm.

Tạo cơ chế khuyến khích nông nghiệp hữu cơ

Tạo cơ chế khuyến khích nông nghiệp hữu cơ

Tỉnh Đồng Nai khuyến khích các tổ chức và cá nhân sản xuất, chế biến, kinh doanh nông, lâm, thủy sản thực hiện phát triển sản xuất nông nghiệp hữu cơ nhằm tạo ra sản phẩm an toàn và chất lượng cao, nâng cao giá trị sản phẩm cao gấp 1,5 - 2,0 lần so với sản phẩm nông nghiệp thông thường; đảm bảo an toàn cho người sản xuất, bảo vệ sự đa dạng hệ sinh thái và môi trường; gắn với phát triển kinh tế nông nghiệp tuần hoàn, thích ứng với biến đổi khí hậu và phát triển nông nghiệp hữu cơ bền vững.