Để sân khấu truyền thống thành sản phẩm du lịch hấp dẫn (Bài 1)

Để sân khấu truyền thống thành sản phẩm du lịch hấp dẫn (Bài 1)

Trên thế giới, việc đưa nghệ thuật truyền thống vào khai thác du lịch đã được nhiều quốc gia triển khai hiệu quả. Ở Việt Nam, một số loại hình nghệ thuật truyền thống như như chèo, tuồng, cải lương, múa rối… cũng đã và đang được một số nhà hát khai thác để phát triển du lịch. Tuy nhiên, con đường này vẫn còn nhiều gian nan.

Để sân khấu truyền thống thành sản phẩm du lịch hấp dẫn (Bài 1) ảnh 1Thủy đình của Phường múa rối nước Đào Thục, huyện Đông Anh, Hà Nội. Ảnh: TTXVN

Bài 1: Hiệu quả chưa cao

Nhiều chương trình nghệ thuật truyền thống hấp dẫn đã được các Nhà hát dàn dựng và đưa vào biểu diễn phục vụ khách du lịch, tuy nhiên, hiệu quả chưa cao.

Nhiều chương trình phục vụ du lịch

Giám đốc Nhà hát Tuồng Việt Nam Phạm Ngọc Tuấn cho biết, để đưa nghệ thuật tuồng đến gần hơn với công chúng, đặc biệt là với khách du lịch, Nhà hát vẫn tổ chức biểu diễn nghệ thuật tuồng vào các tối thứ Hai và thứ Năm hàng tuần. Đây là chương trình nghệ thuật đặc biệt mà Nhà hát kết nối với Ban Quản lý phố cổ và phố đi bộ Hoàn Kiếm để biểu diễn cho du khách với những trích đoạn: "Ông già cõng vợ đi xem hội", "Hồ Nguyệt Cô hóa cáo", các tiết mục nhạc dân tộc... đã thu hút sự quan tâm của du khách. Nhận thấy đây là một sản phẩm tốt cho du lịch, ngay sau khi hoạt động trở lại sau thời gian dài nghỉ do dịch COVID-19, Ban Quản lý Phố cổ và phố đi bộ hồ Hoàn Kiếm lại tiếp tục bắt tay với Nhà hát để biểu diễn phục vụ du khách.

Tuy nhiên, ông Phạm Ngọc Tuấn thừa nhận, cái bắt tay này chưa vẫn chưa hẳn là ra tiền, chưa được coi là một "tour" đi xem nghệ thuật tuồng của du lịch.

Nghệ sỹ Nhân dân Nguyễn Tiến Dũng, Giám đốc Nhà hát Múa rối Việt Nam chia sẻ: Nhà hát đã thử nghiệm thành công một số chương trình, vở diễn theo hình thức mới kết hợp giữa truyền thống và hiện đại, giữa rối nước và rối cạn, nhằm làm mới hơn, hấp dẫn hơn múa rối nước truyền thống. Nhiều tác phẩm như "Hồn quê", "Đồng vọng rối Việt", "Âm vang đồng quê", "Trăng đất Việt", "Thân phận nàng Kiều"... đã mang đến một diện mạo mới cho nghệ thuật múa rối truyền thống. Nhiều chương trình được dàn dựng và kể những câu chuyện mang đậm bản sắc văn hóa Việt Nam để thu hút khách du lịch trong và ngoài nước.

Hiện Nhà hát Múa rối Việt Nam có 5 sân khấu biểu diễn, nằm trong khuôn viên của Nhà hát tại địa chỉ 361 đường Trường Chinh, Hà Nội. Chỉ tính riêng 6 tháng đầu năm 2022, Nhà hát đã thực hiện được 300 suất diễn phục vụ công chúng, có thời điểm, cả 3 sân khấu biểu diễn của Nhà hát cùng sáng đèn. Đây là tín hiệu đáng mừng của việc khởi động hoạt động trở lại của sân khấu truyền thống, đặc biệt là đối với nghệ thuật múa rối.

Với nghệ thuật chèo, Nghệ sỹ Nhân dân Thanh Ngoan, Giám đốc Nhà hát Chèo Việt Nam cho biết, cách đây 3 năm, Bộ Văn hóa, Thể thao và Du lịch đã đồng ý để Nhà hát Chèo Việt Nam làm đề án du lịch tại chỗ, tức là tổ chức các show diễn chèo tại Nhà hát (số 1 phố Giang Văn Minh, quận Ba Đình, Hà Nội). Nhà hát đã nỗ lực kết nối hợp tác với các tour của Nhật Bản, Hàn Quốc, châu Âu... được các công ty lữ hành quốc tế tư vấn xây dựng những chương trình có thời lượng 20-30 phút hoặc 50-60 phút, tùy theo từng đối tượng hợp đồng với các tour khác nhau. Mỗi tour "chào giá" 4-6 triệu đồng, nhưng vẫn khó thu hút khách.

Hai năm trở lại đây, Nhà hát Cải lương Việt Nam đã kết hợp với Liên đoàn Xiếc Việt Nam dựng những vở cải lương - xiếc với cách thể hiện mới, như vở "Cây gậy thần", "Thượng thiên thánh mẫu". Theo Nghệ sỹ Nhân dân Triệu Trung Kiên, Giám đốc Nhà hát Cải lương Việt Nam, hai vở này là học theo mô hình nổi tiếng Cirque du Soleil (Gánh xiếc tỷ đô) của Canada. Tuy nhiên, đến nay, những vở diễn dày công dàn dựng vẫn chưa có "đất diễn" cho du lịch, bởi việc tiếp cận và kết nối giữa sân khấu truyền thống với các đơn vị lữ hành vẫn là bài toán khó.

Bắt tay chưa chặt

Kể từ năm 2008 đến nay, Bộ Văn hóa, Thể thao và Du lịch đã tổ chức nhiều cuộc gặp mặt giữa lãnh đạo, nghệ sỹ của 12 nhà hát trực thuộc Bộ với hàng trăm doanh nghiệp lữ hành, khách sạn trên địa bàn Hà Nội nhằm tạo cơ hội để các nhà hát gắn kết với ngành Du lịch, vừa bảo tồn, phát huy giá trị văn hóa của các loại hình truyền thống, vừa góp phần làm phong phú thêm sản phẩm du lịch văn hóa. Thế nhưng, đến nay đã 13 năm, hai ngành này vẫn chưa thực sự "bắt tay" chặt chẽ để đạt hiệu quả như mong muốn.

Nói về nguyên nhân của tình trạng này, ông Phạm Ngọc Tuấn, Giám đốc Nhà hát Tuồng Việt Nam cho rằng: Một trong những lý do khiến sân khấu truyền thống nói chung, nghệ thuật tuồng nói riêng kết nối với du lịch chưa hiệu quả, là do cơ chế chính sách để tạo lực gắn kết chưa có. Theo ông Tuấn, nhà nước ta chưa có chính sách để khuyến khích được các công ty du lịch và lữ hành khai thác các sản phẩm của sân khấu truyền thống thành những sản phẩm du lịch. Nhiều năm nay, các doanh nghiệp lữ hành, du lịch chủ yếu khai thác và đưa vào các tour, chương trình du lịch là chương trình múa rối nước. Khách du lịch đến Hà Nội chỉ đi tham quan các thắng cảnh, chưa đến với các điểm nghệ thuật biểu diễn. Việc khám phá tìm hiểu giá trị của nghệ thuật truyền thống chưa có trong kế hoạch phát triển của các công ty du lịch và lữ hành…

Giám đốc Nhà hát Chèo Việt Nam, Nghệ sỹ Nhân dân Thanh Ngoan cho biết, Bộ Văn hóa, Thể thao và Du lịch yêu cầu ngành Du lịch và nghệ thuật biểu diễn phải có sự kết nối. Mặc dù đã có sự chỉ đạo nhưng hiện nay vẫn chưa có tour du lịch nào có sự tham gia của nghệ thuật chèo truyền thống… Theo Nghệ sỹ Nhân dân Thanh Ngoan, một trong những nguyên nhân khiến các chương trình chưa hút khách là do thiếu nguồn nhân lực truyền thông để tiếp thị, quảng bá sân khấu truyền thống đến các công ty du lịch, du khách. Trang web của Nhà hát cũng chỉ có tiếng Việt mà chưa có tiếng Anh, cách thể hiện cũng thiếu hấp dẫn…

Giám đốc Nhà hát Múa rối Việt Nam Nguyễn Tiến Dũng thừa nhận, sân khấu truyền thống (tuồng, chèo, cải lương, múa rối…) từ bao đời nay không chỉ là hồn cốt của văn hóa dân tộc mà hiện còn đang trở thành "đặc sản" dành cho du khách trong và ngoài nước. Thế nhưng, dù đang sở hữu từ nguồn lực cho đến chất liệu sân khấu phong phú, nhưng đến nay, câu chuyện kết nối với du lịch vẫn đang loay hoay ở vạch xuất phát. (Xem tiếp Bài 2: Cần một "tổng chỉ huy" đủ mạnh)

Phương Lan

(TTXVN)

Có thể bạn quan tâm

Thúc đẩy kết nối du lịch xanh để phát triển bền vững

Thúc đẩy kết nối du lịch xanh để phát triển bền vững

Trong khuôn khổ Hội chợ Du lịch quốc tế Lào Cai 2025, ngày 6/6, UBND tỉnh Lào Cai tổ chức tọa đàm "Kết nối phát triển du lịch xanh". Các đại biểu thống nhất cần thúc đẩy mạnh mẽ hơn nữa việc kết nối du lịch xanh giữa các vùng, các địa phương để phát triển bền vững.

Số hóa để phát triển du lịch

Số hóa để phát triển du lịch

Theo Phó Chủ tịch UBND tỉnh Bắc Giang Mai Sơn, từ nay đến hết năm 2025, tỉnh tiếp tục tập trung thực hiện nhiều giải pháp phát triển du lịch, trong đó chú trọng quảng bá, xúc tiến, kích cầu, đẩy mạnh chuyển đổi số trong lĩnh vực này.

Ẩm thực Lào Cai - thỏi nam châm hút khách

Ẩm thực Lào Cai - thỏi nam châm hút khách

Trong muôn vàn thú vui của hành trình tìm hiểu văn hóa, bản sắc một vùng đất thì khám phá ẩm thực luôn là điều không thể thiếu đối với mỗi du khách. Xác định ẩm thực là con đường tiếp cận nhanh chóng, gần gũi, dễ chạm vào cảm xúc du khách, có khả năng ghi dấu ấn mạnh mẽ và hỗ trợ phát triển du lịch tích cực, những người làm du lịch ở Lào Cai đã và đang ngày càng phát huy hiệu quả sức hấp dẫn của ẩm thực truyền thống, đồng thời phát triển, sáng tạo ẩm thực hiện đại, coi đây là thỏi nam châm hút khách bền vững.

Yên Bái: Mở hướng phát triển kinh tế từ du lịch kết hợp bảo vệ rừng

Yên Bái: Mở hướng phát triển kinh tế từ du lịch kết hợp bảo vệ rừng

Mù Cang Chải là huyện vùng cao của tỉnh Yên Bái có hệ sinh thái rừng đa dạng và phong phú các loài động, thực vật. Tận dụng tiềm năng để phát triển du lịch sinh thái, du lịch trải nghiệm và nghỉ dưỡng, những năm qua huyện triển khai đồng bộ các giải pháp nhằm quản lý, bảo vệ rừng theo hướng bền vững. Việc bảo vệ rừng không chỉ có ý nghĩa duy trì nguồn tài nguyên thiên nhiên mà còn có vai trò quan trọng trong việc phát triển du lịch của huyện.

Phát triển du lịch nông nghiệp hữu cơ gắn với bảo tồn văn hóa bản địa

Phát triển du lịch nông nghiệp hữu cơ gắn với bảo tồn văn hóa bản địa

Nơi núi rừng xã Ninh Tây (thị xã Ninh Hòa, tỉnh Khánh Hòa), giáp với tỉnh Đắk Lắk, tiếng cồng chiêng của đồng bào Ê Đê vẫn vang vọng giữa không gian thanh bình với những mái nhà và vườn trái cây xanh mướt. Người dân gắn bó với nghề nông và dành trọn tâm huyết để gìn giữ và lan tỏa bản sắc văn hóa của dân tộc bản địa.

Lào Cai đầu tư xây dựng 18 điểm du lịch sinh thái, nghỉ dưỡng

Lào Cai đầu tư xây dựng 18 điểm du lịch sinh thái, nghỉ dưỡng

UBND tỉnh Lào Cai đã phê duyệt Đề án Du lịch sinh thái, nghỉ dưỡng, giải trí Ban Quản lý rừng phòng hộ thị xã Sa Pa, Ban Quản lý rừng phòng hộ thành phố Lào Cai, Khu bảo tồn thiên nhiên Hoàng Liên Văn Bàn giai đoạn 2022 - 2030, trong đó có 8 điểm du lịch sinh thái, nghỉ dưỡng được quy hoạch trên diện tích gần 49.000ha tại các địa phương, tổng vốn đầu tư trên 2.843 tỷ đồng.

Tăng sức hấp dẫn cho Cao nguyên Mộc Châu

Tăng sức hấp dẫn cho Cao nguyên Mộc Châu

Cao nguyên Mộc Châu, tỉnh Sơn La là vùng đất rộng lớn với phong cảnh thiên nhiên tươi đẹp, khí hậu ôn hòa. Đặc biệt, nhiệt độ ở Mộc Châu vào mùa hè khá mát mẻ, không khí trong lành, rất phù hợp du lịch nghỉ dưỡng.

Cao nguyên đá Đồng Văn: Đòn bẩy phát triển kinh tế - xã hội bền vững nơi cực Bắc

Cao nguyên đá Đồng Văn: Đòn bẩy phát triển kinh tế - xã hội bền vững nơi cực Bắc

Nằm ở địa đầu cực Bắc của Tổ quốc, Công viên Địa chất toàn cầu UNESCO Cao nguyên đá Đồng Văn không chỉ là vùng đất chứa đựng những giá trị di sản địa chất, văn hóa, lịch sử quý giá mà còn là điểm tựa quan trọng cho chiến lược phát triển kinh tế - xã hội bền vững của tỉnh Hà Giang.

Đưa vào vận hành chuyến tàu du lịch 'Hành trình về với đất võ'

Đưa vào vận hành chuyến tàu du lịch 'Hành trình về với đất võ'

Ngày 1/5, tỉnh Bình Định đã chính thức đưa vào vận hành chuyến tàu trải nghiệm văn hóa “Hành trình văn hóa – Về miền đất võ”. Đây là sản phẩm du lịch mới do Sở Văn hóa, Thể thao và Du lịch tỉnh Bình Định phối hợp tổ chức cùng Hiệp hội Du lịch tỉnh, Tổng công ty Đường sắt Việt Nam và FLC Hotels & Resorts.

Du khách sẽ có những trải nghiệm thú vị, đáng nhớ khi đến Sơn La

Du khách sẽ có những trải nghiệm thú vị, đáng nhớ khi đến Sơn La

Kỳ nghỉ lễ 30/4 - 1/5 năm nay kéo dài 5 ngày. Dự kiến đông đảo du khách sẽ đến tham quan, nghỉ dưỡng, các địa phương, khu, điểm kinh doanh du lịch trên địa bàn tỉnh Sơn La đã chủ động chuẩn bị cơ sở vật chất, nhân lực và nâng cao chất lượng dịch vụ, lưu trú, đáp ứng tốt nhất nhu cầu của du khách.

Sa Pa - Xứ sở của tình yêu

Sa Pa - Xứ sở của tình yêu

Trong không khí hân hoan, phấn khởi của cả nước chào mừng kỷ niệm 50 năm Ngày Giải phóng miền Nam, thống nhất đất nước (30/4/1975 - 30/4/2025) và Ngày Quốc tế Lao động 1/5, tối 29/4, tại khu vực Sân Quần, UBND thị xã Sa Pa, tỉnh Lào Cai đã tổ chức khai mạc Lễ hội mùa hè năm 2025 với chủ đề “Sa Pa - Xứ sở của tình yêu”. Đây là một trong những lễ hội thường niên đã trở thành sản phẩm văn hóa du lịch đặc trưng mang bản sắc và thương hiệu riêng có của thị xã Sa Pa, tỉnh Lào Cai.

Du lịch Hà Giang dịp lễ 30/4 và 1/5: Làm mới sản phẩm, nâng cấp cơ sở hạ tầng, sẵn sàng phục vụ du khách

Du lịch Hà Giang dịp lễ 30/4 và 1/5: Làm mới sản phẩm, nâng cấp cơ sở hạ tầng, sẵn sàng phục vụ du khách

Dịp nghỉ lễ 30/4 và 1/5 năm nay kéo dài đến 5 ngày, là khoảng thời gian lý tưởng để du khách tìm về với thiên nhiên hoang sơ, cảnh sắc hùng vĩ và bản sắc văn hóa đặc sắc của vùng cao Hà Giang. Với vị trí địa đầu Tổ quốc, Hà Giang không chỉ hấp dẫn du khách bởi những dãy núi trùng điệp mà còn bởi những giá trị văn hóa truyền thống phong phú, những cung đường mê hoặc lòng người và tình người nồng hậu nơi biên cương.

Giấc mơ trên “cổng trời” Mường Lống

Giấc mơ trên “cổng trời” Mường Lống

Từng là “thủ phủ” của cây thuốc phiện, xã Mường Lống (huyện Kỳ Sơn, Nghệ An) giờ đây đang trở mình thành một điểm đến du lịch cộng đồng độc đáo giữa đại ngàn. Những người Mông quanh năm gắn bó với nương rẫy, nay đang học cách đón khách, làm du lịch và tự tay viết lại câu chuyện cuộc đời trên chính mảnh đất mình sinh ra.

Khu bảo tồn thiên nhiên Xuân Liên trở thành vườn quốc gia thứ 35 cả nước

Khu bảo tồn thiên nhiên Xuân Liên trở thành vườn quốc gia thứ 35 cả nước

Chiều 25/4, tại huyện Thường Xuân, Sở Nông nghiệp và Môi trường Thanh Hóa đã tổ chức lễ công bố quyết định chuyển hạng Khu bảo tồn thiên nhiên Xuân Liên thành Vườn quốc gia Xuân Liên. Với quyết định chuyển hạng này, Vườn quốc gia Xuân Liên chính thức trở thành vườn quốc gia thứ 35 của cả nước.

Côn Đảo: Từ “địa ngục trần gian” đến “thiên đường du lịch"

Côn Đảo: Từ “địa ngục trần gian” đến “thiên đường du lịch"

Nằm cách đất liền hơn 230 km, Côn Đảo từng là nơi giam giữ các chiến sĩ cách mạng và tù chính trị Việt Nam. Vào ngày 1/5/1975, Côn Đảo chính thức được giải phóng, khép lại một chương lịch sử 113 năm mang tên “địa ngục trần gian”, mở ra thời kỳ mới của hòa bình, phát triển. Sau 50 năm, Côn Đảo ngày nay đã khoác lên mình một diện mạo mới, trở thành “thiên đường du lịch sinh thái, lịch sử và tâm linh”.

Chợ phong lưu Khâu Vai - nơi tình yêu trở lại

Chợ phong lưu Khâu Vai - nơi tình yêu trở lại

Tối 22/4, tại Quảng trường trung tâm huyện Mèo Vạc (Hà Giang), đã diễn ra khai mạc Lễ hội Chợ phong lưu Khâu Vai 2025 - một trong những lễ hội đặc sắc, mang đậm dấu ấn văn hóa vùng cao nguyên đá Đồng Văn.

Nông trại du lịch đầu tiên tại An Giang đạt chuẩn OCOP 3 sao

Nông trại du lịch đầu tiên tại An Giang đạt chuẩn OCOP 3 sao

Giữa bạt ngàn cây trái và đồng ruộng xanh mướt của xã Mỹ Khánh (thành phố Long Xuyên, An Giang), nông trại Phan Nam đã tiên phong kết hợp sản xuất nông nghiệp công nghệ cao gắn với khai thác du lịch sinh thái và giáo dục thực nghiệm độc đáo thu hút hàng chục nghìn du khách mỗi năm. Cuối năm 2024, điểm du lịch nông trại Pham Nam được công nhận đạt chuẩn OCOP 3 sao; đây là sản phẩm OCOP du lịch nông trại đầu tiên của tỉnh An Giang.

Trình diễn nghệ thuật dân tộc tại chương trinh. Ảnh: Hoàng Nguyên - TTXVN

Khai mạc chương trình “Du lịch Đại Từ - Hương chè lan tỏa”

Ngày 19/4, tại xã Hoàng Nông, UBND huyện Đại Từ (Thái Nguyên) tổ chức chương trình “Du lịch Đại Từ - Hương chè lan tỏa”, đồng thời công bố Quyết định công nhận các xã đạt chuẩn nông thôn mới nâng cao năm 2024; trao chứng nhận sản phẩm công nghiệp nông thôn tiêu biểu cấp huyện năm 2025.

Cột cờ Lũng Cú nằm ở đỉnh Lũng Cú, còn gọi là đỉnh núi Rồng (Long Sơn) thuộc xã Lũng Cú, huyện Đồng Văn, tỉnh Hà Giang. Ảnh: Thành Đạt - TTXVN

Cột cờ Quốc gia Lũng Cú - Nơi non sông gửi trọn hồn thiêng dân tộc

Nằm sừng sững trên đỉnh núi Rồng, giữa đại ngàn núi đá tai mèo trập trùng của Cao nguyên Đồng Văn (Hà Giang), Cột cờ Quốc gia Lũng Cú không chỉ là điểm cực Bắc thiêng liêng của Tổ quốc, còn là biểu tượng hào hùng của chủ quyền quốc gia. Nơi đây, lá cờ đỏ sao vàng tung bay phấp phới trong gió đại ngàn, ghi dấu bao thế hệ người Việt đổ mồ hôi, xương máu gìn giữ từng tấc đất cha ông để lại.

Khám phá vẻ đẹp kỳ vĩ của Công viên đá Vườn quốc gia Núi Chúa - Ninh Thuận

Khám phá vẻ đẹp kỳ vĩ của Công viên đá Vườn quốc gia Núi Chúa - Ninh Thuận

Cách thành phố Phan Rang - Tháp Chàm khoảng 30km về phía Đông Bắc, Công viên đá nằm bên bờ biển Vườn quốc gia Núi Chúa thuộc Khu Dự trữ sinh quyển thế giới Núi Chúa (xã Vĩnh Hải, huyện Ninh Hải). Nơi đây đang nhanh chóng trở thành một điểm đến đầy sức hút, níu chân những du khách yêu thiên nhiên hoang dã và say mê khám phá những điều kỳ diệu.