Hệ lụy từ phát triển nóng cây hồ tiêu (Bài 2)

Hệ lụy từ phát triển nóng cây hồ tiêu (Bài 2)
Bài 2: Hướng tới tiêu chuẩn chất lượng

Tại một trong những “thủ phủ” của hồ tiêu, trong khi rất nhiều hộ dân trồng tiêu đang khốn khổ vì giá tiêu xuống thấp, nợ nần bủa vây, vẫn có những nông hộ thu nhập khá và họ xác định sẽ gắn bó dài lâu với cây trồng tỷ đô một thời này. Điều đó cho thấy, sản xuất đạt tiêu chuẩn chất lượng đáp ứng đúng yêu cầu, gắn kết chuỗi giá trị, tạo dựng được thương hiệu, hồ tiêu Việt Nam vẫn đứng vững trên thị trường.

Đến tham quan Hợp tác xã Nông nghiệp và Dịch vụ Nam Yang Tiêu Lệ Chí (thôn 5, xã Nam Yang, huyện Đăk Đoa, Gia Lai) chúng tôi vẫn bắt gặp những nụ cười, sự sung túc của “ông chủ” cũng như các thành viên trong hợp tác xã này. Ông Nguyễn Tấn Công, Chủ tịch Hội đồng quản trị Hợp tác xã cho biết, năm 2019, trong khi giá hồ tiêu xuống dưới giá thành, chỉ xung quanh mức từ 40.000 - 45.000 đồng/kg thì hồ tiêu hữu cơ của hợp tác xã vẫn bán được mức giá trên 100.000 đồng/kg.

Giá tiêu hữu cơ bán được cao hơn từ 150 - 200% so với hồ tiêu thông thường. Không chỉ giá cao, các sản phẩm tiêu của hợp tác xã còn không có chuyện tồn kho. Niên vụ 2018 - 2019, chỉ riêng gia đình ông Nguyễn Tấn Công với 5 ha trồng hồ tiêu cho thu nhập hơn 1 tỷ đồng. Hợp tác xã có 80 thành viên, trồng tổng diện tích hồ tiêu là 100 ha; trong đó, có 16 ha hồ tiêu có chứng nhận hữu cơ. Các thành viên của hợp tác xã đều có lợi nhuận khá từ sản xuất tiêu chất lượng, có chứng nhận.

Hiện nay, các sản phẩm hồ tiêu của hợp tác xã đều được đầu tư trong canh tác để có được chứng nhận chất lượng, đặc biệt là chứng nhận theo tiêu chuẩn hữu cơ của Mỹ và châu Âu. Đầu ra của hợp tác xã chủ yếu là doanh nghiệp, thị trường tiêu thụ chính là nội địa nhưng khá tốt. Hợp tác xã cũng có một số đối tác cho xuất khẩu.

Tuy nhiên, hợp tác xã không tham vọng xuất khẩu nhiều chỉ làm hàng số lượng vừa phải nhưng chất lượng tốt, bán được giá cao và xây dựng thương hiệu tại thị trường EU, Mỹ, Nhật Bản… "Hợp tác xã cũng không yêu cầu tất cả xã viên sản xuất hữu cơ, mà quan trọng là các hộ dân sản xuất theo hướng đảm bảo chất lượng sản phẩm, đáp ứng yêu cầu thị trường. Đó mới là hướng phát triển vững bền cho ngành hàng này.", ông Nguyễn Tấn Công cho hay.

Ông Vũ Ngọc An, Phó Giám đốc Sở Nông nghiệp và Phát triển nông thôn Gia Lai cũng cho rằng, nông dân phải đổi sang hướng phát triển sản xuất hữu cơ và chỉ có biện pháp canh tác hữu cơ là bền vững. Sở đã có nhiều mô hình trình diễn thí điểm để cho nông dân học tập, triển khai đối với cây tiêu, cà phê…
Khởi công Trung tâm Chế biến Rau quả của DOVECO tại Gia Lai. Ảnh: baogialai.com.vn
Khởi công Trung tâm Chế biến Rau quả của DOVECO tại Gia Lai. Ảnh: baogialai.com.vn

Bên cạnh đó, với những diện tích không thích hợp cho trồng cây tiêu, Sở Nông nghiệp và Phát triển nông thôn Gia Lai cũng định hướng người dân nên chuyển đổi sang các cây trồng khác như cây ăn quả. Hiện nay, tỉnh đang có Trung tâm chế biến rau quả DOVECO Gia Lai, sản phẩm chanh dây đang được nhà máy thu mua tốt, cây cho năng suất ổn định. Nông dân trồng chanh leo lấy lại vốn nhanh, đầu tư đơn giản, chỉ 6 tháng có quả và thu hoạch trong 3 năm. Ngoài ra, tỉnh quy hoạch thêm 2 sản phẩm chủ lực: chuối, dứa. Thời gian tới, tỉnh tiếp tục quy hoạch các đối tượng cây ăn quả khác.

Về hướng đi vững bền cho ngành hồ tiêu, Bộ Nông nghiệp và Phát triển nông thôn nhận định, quan trọng là cần khắc phục vấn đề diện tích trồng hồ tiêu ở nhiều vùng tăng nhanh, đặc biệt là ở các vùng không phù hợp, thâm canh quá cao trong giai đoạn giá tốt; sản xuất hồ tiêu theo hướng GAP, đảm bảo vệ sinh an toàn thực phẩm; tổ chức sản xuất, sơ chế và chế biến sâu hồ tiêu…

Về các chính sách cho phát triển ngành nông nghiệp nói chung và hồ tiêu nói riêng, ông Hoàng Phước Bính, Phó Chủ tịch thường trực kiêm Tổng Thư ký Hiệp hội Hồ tiêu Chư Sê (Gia Lai), Ủy viên Hiệp hội Hồ tiêu Việt Nam cho rằng, Nhà nước đã có khá nhiều chính sách như Nghị định 57/2018/NĐ-CP của Chính phủ về cơ chế, chính sách khuyến khích doanh nghiệp đầu tư vào nông nghiệp, nông thôn; Nghị định 98/2018/NĐ-CP về chính sách khuyến khích phát triển hợp tác, liên kết trong sản xuất và tiêu thụ sản phẩm nông nghiệp; Nghị định 109/2018/NĐ-CP về nông nghiệp hữu cơ…

Nhưng chính sách vẫn chỉ là trên giấy, chưa đi vào cuộc sống, đối tượng được hưởng lợi từ chính sách chưa được nhiều. Điển hình như chính sách hỗ trợ chứng nhận lần đầu cho sản phẩm hữu cơ theo tiêu chuẩn Việt Nam. Hồ tiêu đạt chứng nhận Việt Nam xong cũng không biết bán cho ai và như vậy chứng nhận không có giá trị. Bán sản phẩm cho nước nào thì phải có tiêu chuẩn của nước đó, ông Hoàng Phước Bính cho hay.

Bên cạnh đó, hồ tiêu của Việt Nam chủ yếu xuất khẩu. Tuy nhiên, 80% sản lượng hồ tiêu xuất khẩu là nguyên liệu, rất ít sản phẩm trên thế giới có thương hiệu Việt Nam. Hiện nay, nhờ thị trường có yêu cầu về xuất xứ nguyên liệu mới có thông tin hồ tiêu được sản xuất từ Việt Nam. Ngoài ra, Nhà nước hiện nay chưa làm tốt khâu dự báo về thị trường.

Ông Hoàng Phước Bính cho rằng, tiêu là cây khó trồng nhất nên không khuyến khích người nông dân có trình độ thấp đầu tư. Nhưng khó khăn hiện nay là làm sao nâng cao được nhận thức, kỹ năng của người nông dân. Thời gian qua đã có hàng loạt trường dạy nghề cho nông dân, tuy nhiên hiệu quả mang lại không cao. Để khắc phục vấn đề này, Nhà nước có chế tài mạnh tay buộc người dân phải đi học. Chẳng hạn, trong các chính sách cho vay vốn đầu tư, nếu người dân không đi học, không có chứng chỉ đào tạo ngành nghề thì không cho vay vốn.

Trước những hàng rào kỹ thuật ngày càng cao tại các nước nhập khẩu, ông Trần Công Thắng, Viện trưởng Viện Chính sách và Chiến lược phát triển nông nghiệp nông thôn cho rằng, các doanh nghiệp, hộ sản xuất, các nhà quản lý không được chủ quan và phải không ngừng đổi mới nâng cao năng suất, chất lượng sản phẩm, đảm bảo các yêu cầu vệ sinh an toàn thực phẩm.

Bên cạnh đó, xây dựng, phát triển vùng sản xuất tuân thủ các biện pháp thực hành nông nghiệp tốt và theo tiêu chuẩn quốc tế; hỗ trợ các hộ sản xuất để phát triển các đồn điền tiêu hữu cơ; thúc đẩy xây dựng hệ thống thông tin, dự báo và phát triển thị trường đặc biệt là thị trường nước ngoài để tận dụng các cơ hội xâm nhập và mở rộng; đẩy mạnh các hoạt động xúc tiến thương mại hồ tiêu sang các thị trường có tiềm năng như Mexico, duy trì và phát triển vị thế của tiêu Việt Nam trên các thị trường thuộc khối EU.

Các doanh nghiệp cũng cần đẩy mạnh liên kết liên doanh với nông dân để xây dựng vùng nguyên liệu chất lượng theo tiêu chí của mình; chủ động nghiên cứu nhu cầu thị trường và xu hướng tiêu dùng, đặc biệt tại thị trường EU... Địa phương cần xây dựng mô hình liên kết có cấp chứng nhận, mã số vùng trồng tại một số vùng trồng hồ tiêu lớn đáp ứng nhu cầu một số thị trường yêu cầu cao về chất lượng và có thể truy xuất nguồn gốc, kiểm soát qua thông tin chỉ dẫn xuất xứ.

Trước thực tại của ngành hàng hồ tiêu, theo Thứ trưởng Bộ Nông nghiệp và Phát triển nông thôn Lê Quốc Doanh, những diện tích hồ tiêu bị bệnh thì không trồng lại mà chuyển đổi sang cây trồng khác. Đặc biệt, các tỉnh cần khuyến khích, hướng dẫn nông dân cách chăm sóc, bảo vệ, bảo quản hồ tiêu theo tiêu chuẩn hữu cơ nhằm đáp ứng yêu cầu ngày càng cao của các thị trường các nước nhập khẩu hồ tiêu.

Các địa phương cần khuyến khích đầu tư công nghệ chế biến hiện đại để chuyển dịch cơ cấu sản phẩm, nâng tỷ lệ tiêu trắng xuất khẩu đạt tỷ trọng 20% vào năm 2020 và 50% vào năm 2030; đa dạng hóa các sản phẩm hồ tiêu như tiêu đỏ, tiêu xay, nhựa hồ tiêu có giá trị gia tăng cao; nghiên cứu các sản phẩm thực phẩm và phi thực phẩm có thành phần của hồ tiêu.
Bích Hồng
(TTXVN)

Có thể bạn quan tâm

Thu nhập cao từ trồng nhãn chín sớm, trái vụ

Thu nhập cao từ trồng nhãn chín sớm, trái vụ

Hợp tác xã Dịch vụ nông nghiệp Ngoan Hậu, xã Chiềng Khương, tỉnh Sơn La đã đầu tư hệ thống tưới nước vảy gốc, áp dụng kỹ thuật vào canh tác, chăm sóc, ghép các giống nhãn chín sớm, trái vụ, sản xuất theo tiêu chuẩn VietGAP. Nhờ đó, giá trị của quả nhãn được nâng lên, có đầu ra ổn định.

OCOP tạo 'cú hích' chuyển đổi từ sản xuất nhỏ lẻ sang chuỗi giá trị

OCOP tạo 'cú hích' chuyển đổi từ sản xuất nhỏ lẻ sang chuỗi giá trị

Tại tỉnh Vĩnh Long, Chương trình Mỗi xã một sản phẩm (OCOP) đã tạo “cú hích” thúc đẩy mạnh mẽ sự chuyển đổi từ sản xuất nhỏ lẻ sang chuỗi giá trị bài bản, ứng dụng công nghệ, truy xuất nguồn gốc và cải tiến bao bì... Từ đó, nhiều đặc sản địa phương vươn tầm thành sản phẩm OCOP 4-5 sao, mở rộng thị trường trong nước và hướng tới xuất khẩu.

Nâng tầm tài nguyên bản địa

Nâng tầm tài nguyên bản địa

Nhiều hợp tác xã tại Quảng Ngãi đã phát triển các sản phẩm OCOP từ thế mạnh địa phương, góp phần nâng cao giá trị tài nguyên bản địa, thúc đẩy sản xuất, tăng thu nhập cho người dân và xây dựng nông thôn mới.

Nâng tầm thương hiệu hồ tiêu Gia Lai

Nâng tầm thương hiệu hồ tiêu Gia Lai

Sau nhiều năm gặp khó khăn do giá cả bấp bênh và dịch bệnh gây hại cây trồng, người trồng hồ tiêu tại tỉnh Gia Lai đang bước vào một vụ mùa thắng lợi khi vừa được mùa, vừa được giá. Cùng với đó, các hợp tác xã và doanh nghiệp địa phương cũng đang đẩy mạnh sản xuất theo hướng hữu cơ bền vững, gia tăng giá trị và mở rộng thị trường cho sản phẩm hồ tiêu Gia Lai.

Phong trào 'Bình dân học vụ số' lan tỏa sâu rộng ở vùng cao Điện Biên

Phong trào 'Bình dân học vụ số' lan tỏa sâu rộng ở vùng cao Điện Biên

Nhằm phổ cập kiến thức và kỹ năng số cho mọi tầng lớp nhân dân, đặc biệt là vùng sâu, vùng xa, nơi người dân ít tiếp xúc với công nghệ, tại tỉnh Điện Biên, phong trào “Bình dân học vụ số” đang được triển khai và lan tỏa sâu rộng. Điều này không chỉ giúp người dân vùng cao chủ động tiếp cận và làm chủ công nghệ số, mà còn hình thành cộng đồng thích ứng với chuyển đổi số, góp phần phục vụ hiệu quả công cuộc chuyển đổi số quốc gia.

Biến nông sản ít giá trị thành sản phẩm OCOP

Biến nông sản ít giá trị thành sản phẩm OCOP

Tận dụng các nguồn nguyên liệu sẵn có tại địa phương, nhất là các loại nông sản có giá trị kinh tế thấp, nhiều người dân ở tỉnh An Giang đã đầu tư phát triển ngành nghề sản xuất, chế biến, vừa nâng cao thu nhập gia đình, vừa góp phần tiêu thụ nông sản, tạo việc làm, thu nhập ổn định cho nhiều người dân khu vực nông thôn.

Chuyển đổi số tạo đà phát triển cho các hợp tác xã

Chuyển đổi số tạo đà phát triển cho các hợp tác xã

Tại tỉnh Cà Mau, chuyển đổi số đã và đang đóng vai trò quan trọng trong sản xuất, kinh doanh của các hợp tác xã khi góp phần thay đổi phương thức sản xuất, giải phóng sức lao động; giúp các hợp tác xã nâng cao năng lực cạnh tranh, hiệu quả sản xuất, tham gia vào chuỗi giá trị. Với tầm quan trọng như vậy, Liên minh Hợp tác xã tỉnh Cà Mau đang đẩy mạnh các giải pháp để giúp các hợp tác xã thực hiện thành công chuyển đổi số, nâng cao hiệu quả sản xuất, kinh doanh.

Chuyển đổi cây trồng cho hiệu quả cao trên vùng phèn trũng

Chuyển đổi cây trồng cho hiệu quả cao trên vùng phèn trũng

Long Hưng là xã được hợp nhất trên cơ sở 2 xã Long Hưng và Hưng Phú, thuộc thành phố Cần Thơ. Địa bàn xã nằm trên vùng phèn trũng cách trung tâm thành phố Cần Thơ hơn 40 km. Xã có diện tích gần 80 km2, dân số hơn 33.500 người, là xã thuần nông nên nên điều kiện kinh tế - xã hội, đi lại còn rất nhiều khó khăn, nhất là sau khi hợp nhất.

Vùng chuyên canh mắc ca ở xã vùng biên Lâm Đồng

Vùng chuyên canh mắc ca ở xã vùng biên Lâm Đồng

Với hơn 1.500 ha đất trồng mắc ca, xã Quảng Trực đã hình thành một vùng chuyên canh với diện tích, sản lượng lớn nhất tỉnh Lâm Đồng. Loại cây này cũng giúp nhiều hộ đồng bào dân tộc thiểu số thoát nghèo, và góp phần nâng cao độ che phủ rừng tại nơi phên dậu Tổ quốc.

Hợp tác xã ở Điện Biên chủ động chuyển đổi, tăng giá trị sản xuất

Hợp tác xã ở Điện Biên chủ động chuyển đổi, tăng giá trị sản xuất

Trước những biến động của thị trường, giá cả nông sản thiếu ổn định, nhiều hợp tác xã trên địa bàn tỉnh Điện Biên đã chủ động tìm hướng đi mới: mạnh dạn chuyển đổi cơ cấu cây trồng, áp dụng kỹ thuật hiện đại, mở rộng kênh bán hàng trực tuyến. Những giải pháp này không chỉ giúp nâng cao giá trị sản xuất mà còn góp phần tăng thu nhập, cải thiện đời sống cho thành viên, người lao động địa phương.

Cơ cấu mùa vụ sản xuất tránh hạn và mặn xâm nhập mặn

Cơ cấu mùa vụ sản xuất tránh hạn và mặn xâm nhập mặn

Sóc Trăng là địa phương trực tiếp và chịu ảnh hưởng của biến đổi khí hậu (hạn hán và nước mặn xâm nhập) đến sản xuất nông nghiệp. Chính vì vậy, ngành chức năng tỉnh đã xây dựng kế hoạch cơ cấu mùa vụ sản xuất trong năm đối với từng địa phương, đem lại hiệu quả cho nhiều hộ nông dân.

Nuôi cá tầm - hướng đi xóa nghèo cho đồng bào vùng cao

Nuôi cá tầm - hướng đi xóa nghèo cho đồng bào vùng cao

Sau nhiều năm cố gắng, nỗ lực với nghề nuôi cá tầm, ông Giàng A Hồ ở bản Xím Vàng, xã Xím Vàng, huyện Bắc Yên (Sơn La) đã thoát nghèo, từng bước vươn lên trở thành hộ khá. Ông trở thành tấm gương trong phát triển kinh tế gia đình của cộng đồng các dân tộc vùng cao nơi còn rất nhiều khó khăn.

Đẩy mạnh chế biến sâu, nâng cao giá trị nông sản đặc thù

Đẩy mạnh chế biến sâu, nâng cao giá trị nông sản đặc thù

Để thiết lập chuỗi liên kết chặt chẽ từ khâu sản xuất đến chế biến, nhằm nâng cao chất lượng, đảm bảo truy xuất nguồn gốc và xây dựng thương hiệu sản phẩm để gia tăng giá trị cho nông sản địa phương, tỉnh Ninh Thuận đang tập trung xây dựng các vùng sản xuất nông sản quy mô lớn; đồng thời thu hút doanh nghiệp đầu tư vào công nghiệp chế biến.

Nông dân thu nhập hàng trăm triệu đồng từ mùa chuối 'ngọt'

Nông dân thu nhập hàng trăm triệu đồng từ mùa chuối 'ngọt'

Chuối xiêm là cây trồng chủ lực tại khu vực vùng đệm Vườn quốc gia U Minh Thượng hơn 20 năm qua. Nơi đây được mệnh danh là vương quốc chuối của tỉnh Kiên Giang. Từ đầu năm 2025 đến nay, giá chuối xiêm ở huyện U Minh Thượng duy trì ở mức cao mang lại niềm vui và nguồn thu nhập khá cho người dân.

Chuyển trên 15.800 ha đất lúa kém hiệu quả sang trồng mít xuất khẩu

Chuyển trên 15.800 ha đất lúa kém hiệu quả sang trồng mít xuất khẩu

Nhằm chuyển đổi sản xuất thích ứng biến đổi khí hậu, giảm nhẹ thiên tai những địa bàn canh tác khó khăn, các huyện vùng ngập lũ và vùng Đồng Tháp Mười phía Tây tỉnh Tiền Giang: Cái Bè, Cai Lậy, Châu Thành, Tân Phước, thị xã Cai Lậy đã chuyển trên 15.800 ha đất trồng lúa hiệu quả thấp, bị ảnh hưởng lũ lụt hàng năm trước đây sang trồng mít Thái chuyên canh phục vụ nhu cầu thị trường trong nước và xuất khẩu.

Nâng cao kỹ năng sống cho trẻ em vùng dân tộc thiểu số

Nâng cao kỹ năng sống cho trẻ em vùng dân tộc thiểu số

Sóc Trăng có trên 35% dân số là đồng bào dân tộc thiểu số, trong đó có 30% dân số là đồng bào Khmer. Việc chăm sóc, bảo vệ trẻ em vùng dân tộc thiểu số được quan tâm triển khai thực hiện. Trong dịp Hè năm 2025, ngành chức năng tỉnh Sóc Trăng tổ chức nhiều hoạt động nhằm giúp trẻ em có điều kiện vui chơi, nâng cao kỹ năng sống.

Sản phẩm chuối Gia Lai chinh phục các thị trường khó tính

Sản phẩm chuối Gia Lai chinh phục các thị trường khó tính

Sản phẩm chuối của tỉnh Gia Lai đã có mặt tại nhiều thị trường khó tính như Nhật Bản, Hàn Quốc, Trung Đông… Điều này khẳng định chất lượng và vị thế ngày càng cao của nông sản Việt Nam nói chung và Gia Lai nói riêng trên trường quốc tế. Tuy nhiên, để giữ vững và phát huy thành quả này, các doanh nghiệp trồng cây ăn quả, đặc biệt là chuối cần tuân thủ nghiêm ngặt các quy trình sản xuất, từ khâu chọn giống, trồng, chăm sóc đến khâu thu hoạch và bảo quản.

Điện lực Đắk Nông nâng cao năng lực xử lý sự cố, ứng phó thiên tai

Điện lực Đắk Nông nâng cao năng lực xử lý sự cố, ứng phó thiên tai

Nhằm chủ động ứng phó với thiên tai và nâng cao khả năng xử lý sự cố trên lưới điện, Công ty Điện lực Đắk Nông vừa tổ chức diễn tập phương án phòng chống thiên tai và tìm kiếm cứu nạn năm 2025. Cùng với đó, Công ty cũng triển khai nhiều giải pháp nhằm góp phần nâng cao năng lực ứng phó trước các tình huống bất ngờ do thiên tai gây ra.

Chuyển đổi số là cơ hội để Lào Cai bứt phá, vươn lên

Chuyển đổi số là cơ hội để Lào Cai bứt phá, vươn lên

Ngày 21/5, tại Hội nghị trực tuyến triển khai Kế hoạch hành động thực hiện Nghị quyết số 57-NQ/TW về đột phá phát triển khoa học, công nghệ, đổi mới sáng tạo và chuyển đổi số quốc gia, triển khai phong trào “Bình dân học vụ số”, Bí thư Tỉnh ủy, Chủ tịch UBND tỉnh Lào Cai Trịnh Xuân Trường khẳng định, chuyển đổi số là cơ hội để tỉnh bứt phá vươn lên, rút ngắn khoảng cách với các tỉnh, thành phố phát triển trong cả nước.