Lai Châu chú trọng bảo tồn, phục tráng các giống lúa bản địa

Sản phẩm nếp Tan Co Giàng (huyện Tân Uyên, Lai Châu) bán trên thị trường
Sản phẩm nếp Tan Co Giàng (huyện Tân Uyên, Lai Châu) bán trên thị trường

Thời gian qua, tỉnh Lai Châu luôn quan tâm chú trọng bảo tồn các giống lúa đặc sản, có độ dinh dưỡng cao, góp phần lưu giữ nguồn gen quý của địa phương và mở ra hướng đi mới trong phát triển kinh tế, nhằm hướng tới xây dựng sản phẩm nông nghiệp đặc trưng của tỉnh.

Lai Châu chú trọng bảo tồn, phục tráng các giống lúa bản địa ảnh 1Sản phẩm nếp Tan Co Giàng (huyện Tân Uyên, Lai Châu) bán trên thị trường 


Tiến sỹ Dương Đình Đức - Giám đốc Sở Khoa học và Công nghệ tỉnh Lai Châu cho biết, tỉnh Lai Châu vốn có nhiều giống lúa đặc sản như: Khẩu Ký, Séng Cù, nếp Tan Pỏm, Tà Cù, Tẻ Râu, Khẩu Hốc, Khẩu Lương Phửng, nếp Tan Pỏm… Tuy nhiên, do quá trình du nhập các giống lúa mới vào địa bàn cùng với khí hậu thời tiết thay đổi nên phần lớn các giống lúa bản địa này không giữ được đặc tính di truyền ban đầu, nguy cơ thoái hóa, phân ly, giảm phẩm cấp và chất lượng vốn có. Nếu không có biện pháp kịp thời để phục tráng nguyên chủng thì nguy cơ mất đi các giống lúa rất cao.

Nhằm từng bước bảo tồn giống lúa đặc sản có chất lượng tốt, chống chịu sâu bệnh, thích nghi với điều kiện canh tác của địa phương, Sở Khoa học và Công nghệ Lai Châu đã tham mưu cho UBND tỉnh Lai Châu tuyển chọn các tổ chức, cá nhân nghiên cứu nhằm phục tráng các tính trạng ban đầu và tạo ra hạt giống siêu nguyên chủng phục vụ sản xuất cho người dân.

Sở Khoa học và Công nghệ tỉnh Lai Châu đã phối hợp với Trường Đại học Nông nghiệp Hà Nội phục tráng thành công hai giống lúa đặc sản thơm ngon của địa phương đã bị thoái hóa là: Khẩu Ký, nếp Tan Co Giàng của huyện Tân Uyên. Khi được phục tráng, hai giống này có khả năng chống chịu tốt, thích nghi điều kiện sinh thái tại địa phương, chất lượng dẻo, thơm, có vị ngọt đậm.

Chị Lò Thị Yên, xã Pắc Ta, huyện Tân Uyên chia sẻ, giống lúa nếp Tan Co Giàng nguyên chủng đưa vào gieo trồng và thu hoạch được 1,2 tấn, có giá trên 30.000 đồng/kg. Sản phẩm được khách hàng thị trường trong và ngoài tỉnh đánh giá ngon, chất lượng, dẻo thơm.

Giai đoạn 2012 - 2015, Sở Khoa học và Công nghệ Lai Châu đã phối hợp với Trung tâm Thực nghiệm và đào tạo nghề - Học viện Nông nghiệp Việt Nam thực hiện phục tráng và phát triển giống lúa Tẻ Râu tại huyện Phong Thổ. Trung tâm đã thực hiện các bước điều tra khảo sát tình hình sản xuất giống Tẻ Râu, nghiên cứu phục tráng, xây dựng quy trình sản xuất thâm canh, nhân rộng mô hình tại xã: Mường So, Nậm Xe, Khổng Lào (huyện Phong Thổ). Sau khi thành công đã chọn được hỗn hợp dòng đạt 300kg cấp hạt siêu nguyên chủng. Giống Tẻ Râu sau khi được phục tráng vẫn giữ được các đặc điểm của giống gốc. Khi nấu cơm ngon có mùi thơm và dẻo, cho năng suất đạt 4,5 tấn/ha , ăng từ 15% so với trước đây. Đặc biệt cây lúa sinh trưởng phát triển tốt, không bị bệnh, bông trỗ đều, tỷ lệ hạt chắc cao.

Từ năm 2018 - 2020, Trung tâm Chuyển giao công nghệ và khuyến nông – Viện Khoa học Nông nghiệp Việt Nam phối hợp với Sở Khoa học và Công nghệ Lai Châu, UBND huyện Tân Uyên phục tráng thành công giống lúa Khẩu Hốc. Sau khi hỗn hợp dòng tạo ra được 1.100 kg hạt giống đạt nguyên chủng.

Ông Ngọ Doãn Bình - Trưởng Phòng Nông nghiệp và Phát triển nông thôn huyện Tân Uyên, tỉnh Lai Châu cho hay, Khẩu Hốc là giống lúa nếp nương bản địa có hương vị đặc trưng, thơm ngon, vị đậm, dẻo của bà con dân tộc Mông tại xã Nậm Sỏ. Giống có hạt to, mẩy chỉ trồng 1 vụ/năm; tuy là giống nếp đặc sản nhưng ít người gieo trồng và có nguy cơ mất giống. Khi thực hiện phục tráng và thu được 200kg giống lúa siêu nguyên chủng này, bà con rất vui vì không chỉ giữ được gen gốc quý hiếm mà còn giúp tăng thu nhập, nâng cao đời sống cho người dân trồng lúa.

Đến nay, trên địa bàn tỉnh Lai Châu có 6 loại giống bản địa đã được phục tráng như: Khẩu Ký, nếp Tan Co Giàng, Khẩu Hốc, Tả Cù, Séng Cù, Tẻ Râu. Đặc biệt, năm 2021, Sở Khoa học và Công nghệ tỉnh Lai Châu phối hợp với Trung tâm Chuyển giao công nghệ và khuyến nông, Trung tâm Tài nguyên thực vật thuộc Viện Khoa học Nông nghiệp Việt Nam phục tráng, xây dựng nhãn hiệu sản phẩm hai giống lúa Khẩu Lương Phửng (huyện Phong Thổ) và nếp Tan Pỏm (huyện Than Uyên), trong thời gian thực hiện 36 tháng. Qua đó, chọn lọc được dòng thuần của 2 giống nhằm cung cấp cho sản xuất hạt giống, nâng cao năng suất, chất lượng sản phẩm và xây dựng nhãn hiệu cho 2 giống lúa này.

Cùng với việc phục tráng, hiện nay Lai Châu có một số giống lúa đã được Cục Sở hữu trí tuệ cấp Giấy chứng nhận đăng ký nhãn hiệu như: Gạo Tẻ Râu Phong Thổ; gạo Séng Cù Than Uyên; gạo Khẩu Ký Tân Uyên và gạo Nếp Tan Co Giàng Tân Uyên. Các loại gạo đặc sản này đều có giá trị thương mại cao, được tiêu thụ về thị trường Hà Nội và các tỉnh lân cận, với giá bình quân từ 22.000 - 30.000 đồng/kg, cho thu nhập gấp hơn 2 lần so với sản xuất lúa gạo thông thường đại trà.

Có thể thấy, việc phục tráng các giống lúa bản địa sẽ góp phần vào việc bảo tồn nguồn gen cây trồng quý địa phương, từ đó phát triển sản xuất tạo ra sản phẩm hàng hóa, nâng cao giá trị trên diện tích canh tác và tăng thu nhập cho nông dân.

Thời gian tới, Lai Châu tiếp tục thu thập các nguồn gen bản địa quý hiếm. Từ đó, đánh giá, chọn lọc, phục tráng để bảo tồn và mở rộng sản xuất. Mặt khác, tỉnh sẽ ứng dụng các tiến bộ kỹ thuật trong việc nhân giống và xây dựng các mô hình nhằm khai thác, phát triển nguồn gen, giống cây bản địa; hướng tới xây dựng nhãn hiệu, thương hiệu lúa đặc sản Lai Châu nhằm đưa sản phẩm đến với người tiêu dùng trong nước.

Nguyễn Oanh

(TTXVN)

Có thể bạn quan tâm

Thu nhập cao từ trồng nhãn chín sớm, trái vụ

Thu nhập cao từ trồng nhãn chín sớm, trái vụ

Hợp tác xã Dịch vụ nông nghiệp Ngoan Hậu, xã Chiềng Khương, tỉnh Sơn La đã đầu tư hệ thống tưới nước vảy gốc, áp dụng kỹ thuật vào canh tác, chăm sóc, ghép các giống nhãn chín sớm, trái vụ, sản xuất theo tiêu chuẩn VietGAP. Nhờ đó, giá trị của quả nhãn được nâng lên, có đầu ra ổn định.

OCOP tạo 'cú hích' chuyển đổi từ sản xuất nhỏ lẻ sang chuỗi giá trị

OCOP tạo 'cú hích' chuyển đổi từ sản xuất nhỏ lẻ sang chuỗi giá trị

Tại tỉnh Vĩnh Long, Chương trình Mỗi xã một sản phẩm (OCOP) đã tạo “cú hích” thúc đẩy mạnh mẽ sự chuyển đổi từ sản xuất nhỏ lẻ sang chuỗi giá trị bài bản, ứng dụng công nghệ, truy xuất nguồn gốc và cải tiến bao bì... Từ đó, nhiều đặc sản địa phương vươn tầm thành sản phẩm OCOP 4-5 sao, mở rộng thị trường trong nước và hướng tới xuất khẩu.

Nâng tầm tài nguyên bản địa

Nâng tầm tài nguyên bản địa

Nhiều hợp tác xã tại Quảng Ngãi đã phát triển các sản phẩm OCOP từ thế mạnh địa phương, góp phần nâng cao giá trị tài nguyên bản địa, thúc đẩy sản xuất, tăng thu nhập cho người dân và xây dựng nông thôn mới.

Nâng tầm thương hiệu hồ tiêu Gia Lai

Nâng tầm thương hiệu hồ tiêu Gia Lai

Sau nhiều năm gặp khó khăn do giá cả bấp bênh và dịch bệnh gây hại cây trồng, người trồng hồ tiêu tại tỉnh Gia Lai đang bước vào một vụ mùa thắng lợi khi vừa được mùa, vừa được giá. Cùng với đó, các hợp tác xã và doanh nghiệp địa phương cũng đang đẩy mạnh sản xuất theo hướng hữu cơ bền vững, gia tăng giá trị và mở rộng thị trường cho sản phẩm hồ tiêu Gia Lai.

Phong trào 'Bình dân học vụ số' lan tỏa sâu rộng ở vùng cao Điện Biên

Phong trào 'Bình dân học vụ số' lan tỏa sâu rộng ở vùng cao Điện Biên

Nhằm phổ cập kiến thức và kỹ năng số cho mọi tầng lớp nhân dân, đặc biệt là vùng sâu, vùng xa, nơi người dân ít tiếp xúc với công nghệ, tại tỉnh Điện Biên, phong trào “Bình dân học vụ số” đang được triển khai và lan tỏa sâu rộng. Điều này không chỉ giúp người dân vùng cao chủ động tiếp cận và làm chủ công nghệ số, mà còn hình thành cộng đồng thích ứng với chuyển đổi số, góp phần phục vụ hiệu quả công cuộc chuyển đổi số quốc gia.

Biến nông sản ít giá trị thành sản phẩm OCOP

Biến nông sản ít giá trị thành sản phẩm OCOP

Tận dụng các nguồn nguyên liệu sẵn có tại địa phương, nhất là các loại nông sản có giá trị kinh tế thấp, nhiều người dân ở tỉnh An Giang đã đầu tư phát triển ngành nghề sản xuất, chế biến, vừa nâng cao thu nhập gia đình, vừa góp phần tiêu thụ nông sản, tạo việc làm, thu nhập ổn định cho nhiều người dân khu vực nông thôn.

Chuyển đổi số tạo đà phát triển cho các hợp tác xã

Chuyển đổi số tạo đà phát triển cho các hợp tác xã

Tại tỉnh Cà Mau, chuyển đổi số đã và đang đóng vai trò quan trọng trong sản xuất, kinh doanh của các hợp tác xã khi góp phần thay đổi phương thức sản xuất, giải phóng sức lao động; giúp các hợp tác xã nâng cao năng lực cạnh tranh, hiệu quả sản xuất, tham gia vào chuỗi giá trị. Với tầm quan trọng như vậy, Liên minh Hợp tác xã tỉnh Cà Mau đang đẩy mạnh các giải pháp để giúp các hợp tác xã thực hiện thành công chuyển đổi số, nâng cao hiệu quả sản xuất, kinh doanh.

Chuyển đổi cây trồng cho hiệu quả cao trên vùng phèn trũng

Chuyển đổi cây trồng cho hiệu quả cao trên vùng phèn trũng

Long Hưng là xã được hợp nhất trên cơ sở 2 xã Long Hưng và Hưng Phú, thuộc thành phố Cần Thơ. Địa bàn xã nằm trên vùng phèn trũng cách trung tâm thành phố Cần Thơ hơn 40 km. Xã có diện tích gần 80 km2, dân số hơn 33.500 người, là xã thuần nông nên nên điều kiện kinh tế - xã hội, đi lại còn rất nhiều khó khăn, nhất là sau khi hợp nhất.

Vùng chuyên canh mắc ca ở xã vùng biên Lâm Đồng

Vùng chuyên canh mắc ca ở xã vùng biên Lâm Đồng

Với hơn 1.500 ha đất trồng mắc ca, xã Quảng Trực đã hình thành một vùng chuyên canh với diện tích, sản lượng lớn nhất tỉnh Lâm Đồng. Loại cây này cũng giúp nhiều hộ đồng bào dân tộc thiểu số thoát nghèo, và góp phần nâng cao độ che phủ rừng tại nơi phên dậu Tổ quốc.

Hợp tác xã ở Điện Biên chủ động chuyển đổi, tăng giá trị sản xuất

Hợp tác xã ở Điện Biên chủ động chuyển đổi, tăng giá trị sản xuất

Trước những biến động của thị trường, giá cả nông sản thiếu ổn định, nhiều hợp tác xã trên địa bàn tỉnh Điện Biên đã chủ động tìm hướng đi mới: mạnh dạn chuyển đổi cơ cấu cây trồng, áp dụng kỹ thuật hiện đại, mở rộng kênh bán hàng trực tuyến. Những giải pháp này không chỉ giúp nâng cao giá trị sản xuất mà còn góp phần tăng thu nhập, cải thiện đời sống cho thành viên, người lao động địa phương.

Cơ cấu mùa vụ sản xuất tránh hạn và mặn xâm nhập mặn

Cơ cấu mùa vụ sản xuất tránh hạn và mặn xâm nhập mặn

Sóc Trăng là địa phương trực tiếp và chịu ảnh hưởng của biến đổi khí hậu (hạn hán và nước mặn xâm nhập) đến sản xuất nông nghiệp. Chính vì vậy, ngành chức năng tỉnh đã xây dựng kế hoạch cơ cấu mùa vụ sản xuất trong năm đối với từng địa phương, đem lại hiệu quả cho nhiều hộ nông dân.

Nuôi cá tầm - hướng đi xóa nghèo cho đồng bào vùng cao

Nuôi cá tầm - hướng đi xóa nghèo cho đồng bào vùng cao

Sau nhiều năm cố gắng, nỗ lực với nghề nuôi cá tầm, ông Giàng A Hồ ở bản Xím Vàng, xã Xím Vàng, huyện Bắc Yên (Sơn La) đã thoát nghèo, từng bước vươn lên trở thành hộ khá. Ông trở thành tấm gương trong phát triển kinh tế gia đình của cộng đồng các dân tộc vùng cao nơi còn rất nhiều khó khăn.

Đẩy mạnh chế biến sâu, nâng cao giá trị nông sản đặc thù

Đẩy mạnh chế biến sâu, nâng cao giá trị nông sản đặc thù

Để thiết lập chuỗi liên kết chặt chẽ từ khâu sản xuất đến chế biến, nhằm nâng cao chất lượng, đảm bảo truy xuất nguồn gốc và xây dựng thương hiệu sản phẩm để gia tăng giá trị cho nông sản địa phương, tỉnh Ninh Thuận đang tập trung xây dựng các vùng sản xuất nông sản quy mô lớn; đồng thời thu hút doanh nghiệp đầu tư vào công nghiệp chế biến.

Nông dân thu nhập hàng trăm triệu đồng từ mùa chuối 'ngọt'

Nông dân thu nhập hàng trăm triệu đồng từ mùa chuối 'ngọt'

Chuối xiêm là cây trồng chủ lực tại khu vực vùng đệm Vườn quốc gia U Minh Thượng hơn 20 năm qua. Nơi đây được mệnh danh là vương quốc chuối của tỉnh Kiên Giang. Từ đầu năm 2025 đến nay, giá chuối xiêm ở huyện U Minh Thượng duy trì ở mức cao mang lại niềm vui và nguồn thu nhập khá cho người dân.

Chuyển trên 15.800 ha đất lúa kém hiệu quả sang trồng mít xuất khẩu

Chuyển trên 15.800 ha đất lúa kém hiệu quả sang trồng mít xuất khẩu

Nhằm chuyển đổi sản xuất thích ứng biến đổi khí hậu, giảm nhẹ thiên tai những địa bàn canh tác khó khăn, các huyện vùng ngập lũ và vùng Đồng Tháp Mười phía Tây tỉnh Tiền Giang: Cái Bè, Cai Lậy, Châu Thành, Tân Phước, thị xã Cai Lậy đã chuyển trên 15.800 ha đất trồng lúa hiệu quả thấp, bị ảnh hưởng lũ lụt hàng năm trước đây sang trồng mít Thái chuyên canh phục vụ nhu cầu thị trường trong nước và xuất khẩu.

Nâng cao kỹ năng sống cho trẻ em vùng dân tộc thiểu số

Nâng cao kỹ năng sống cho trẻ em vùng dân tộc thiểu số

Sóc Trăng có trên 35% dân số là đồng bào dân tộc thiểu số, trong đó có 30% dân số là đồng bào Khmer. Việc chăm sóc, bảo vệ trẻ em vùng dân tộc thiểu số được quan tâm triển khai thực hiện. Trong dịp Hè năm 2025, ngành chức năng tỉnh Sóc Trăng tổ chức nhiều hoạt động nhằm giúp trẻ em có điều kiện vui chơi, nâng cao kỹ năng sống.

Sản phẩm chuối Gia Lai chinh phục các thị trường khó tính

Sản phẩm chuối Gia Lai chinh phục các thị trường khó tính

Sản phẩm chuối của tỉnh Gia Lai đã có mặt tại nhiều thị trường khó tính như Nhật Bản, Hàn Quốc, Trung Đông… Điều này khẳng định chất lượng và vị thế ngày càng cao của nông sản Việt Nam nói chung và Gia Lai nói riêng trên trường quốc tế. Tuy nhiên, để giữ vững và phát huy thành quả này, các doanh nghiệp trồng cây ăn quả, đặc biệt là chuối cần tuân thủ nghiêm ngặt các quy trình sản xuất, từ khâu chọn giống, trồng, chăm sóc đến khâu thu hoạch và bảo quản.

Điện lực Đắk Nông nâng cao năng lực xử lý sự cố, ứng phó thiên tai

Điện lực Đắk Nông nâng cao năng lực xử lý sự cố, ứng phó thiên tai

Nhằm chủ động ứng phó với thiên tai và nâng cao khả năng xử lý sự cố trên lưới điện, Công ty Điện lực Đắk Nông vừa tổ chức diễn tập phương án phòng chống thiên tai và tìm kiếm cứu nạn năm 2025. Cùng với đó, Công ty cũng triển khai nhiều giải pháp nhằm góp phần nâng cao năng lực ứng phó trước các tình huống bất ngờ do thiên tai gây ra.

Chuyển đổi số là cơ hội để Lào Cai bứt phá, vươn lên

Chuyển đổi số là cơ hội để Lào Cai bứt phá, vươn lên

Ngày 21/5, tại Hội nghị trực tuyến triển khai Kế hoạch hành động thực hiện Nghị quyết số 57-NQ/TW về đột phá phát triển khoa học, công nghệ, đổi mới sáng tạo và chuyển đổi số quốc gia, triển khai phong trào “Bình dân học vụ số”, Bí thư Tỉnh ủy, Chủ tịch UBND tỉnh Lào Cai Trịnh Xuân Trường khẳng định, chuyển đổi số là cơ hội để tỉnh bứt phá vươn lên, rút ngắn khoảng cách với các tỉnh, thành phố phát triển trong cả nước.