“Làng nông thuận thiên”- mô hình nông nghiệp thích ứng với biến đổi khí hậu

“Làng nông thuận thiên”- mô hình nông nghiệp thích ứng với biến đổi khí hậu
Mô hình ủ phân nuôi giun quế kết hợp trồng trọt ở thôn Mạ, xã Vĩnh Kiên, huyện Yên Bình (Yên Bái). Ảnh : nganhamedia.vn
 Mô hình ủ phân nuôi giun quế kết hợp trồng trọt ở thôn Mạ, xã Vĩnh Kiên, huyện Yên Bình (Yên Bái). Ảnh : nganhamedia.vn

Việc xây dựng phát triển mô hình “Làng nông thuận thiên” nhằm nâng cao khả năng đáp ứng các mục tiêu về an ninh lương thực, góp phần tăng năng suất cây trồng, vật nuôi và khả năng phục hồi môi trường (đất, nước), đồng thời, giảm khí nhà kính từ sản xuất nông nghiệp. CCAFS-SEA đã tiến hành nghiên cứu các nguy cơ, mối đe dọa đối với nông nghiệp và an ninh lương thực trên thế giới do sự thay đổi bất thường của thời tiết và biến đổi khí hậu toàn cầu. Đồng thời tìm ra các giải pháp giúp các cộng đồng dân cư nông thôn dễ tổn thương thích ứng với biến đổi khí hậu...

Kết quả nghiên cứu cho thấy, những vùng có tỷ lệ nghèo đói cao cũng chính là vùng có năng suất nông nghiệp thấp, được xác định là "điểm nóng" về biến đổi khí hậu. Nên cần phải triển khai các mô hình nông nghiệp bền vững, trong đó đẩy mạnh vai trò bảo vệ thiên nhiên của cộng đồng.
Mô hình nuôi giun quế không những tiết kiệm thời gian mà còn mang lại hiệu quả kinh tế cao từ việc tận dụng phân gia súc bón cây trồng. Ảnh : nganhamedia.vn
Mô hình nuôi giun quế không những tiết kiệm thời gian mà còn mang lại hiệu quả kinh tế cao từ việc tận dụng phân gia súc bón cây trồng. Ảnh : nganhamedia.vn

Mô hình “Làng nông thuận thiên” là một giải pháp tổng hợp tất cả các phương pháp,  như nuôi giun quế, trồng cây trên đất dốc, trồng xen cây lâm nghiệp, băng cỏ chống cháy rừng; trồng các giống cây chịu hạn, mặn; sử dụng thuốc bảo vệ thực vật dựa vào hệ sinh thái… Song cũng cần căn cứ vào đặc điểm tự nhiên của về điều kiện thổ nhưỡng, tình trạng xâm nhập mặn, hạn của mỗi vùng để áp dụng các phương pháp này.

Áp dụng mô hình “Làng nông thuận thiên”, người nông dân có thể tham gia bảo hiểm nông nghiệp để được chi trả rủi ro thiệt hại đối với cây trồng, vật nuôi do sự thay đổi bất thường của thời tiết. Mô hình cũng khuyến khích nông dân sử dụng máy công cụ tiết kiệm nhiên liệu, quản lý phụ phẩm nông nghiệp; áp dụng các biện pháp tiết kiệm nước tưới cho cây trồng (tận dụng nước ngầm, tích trữ nước mưa) và thành lập các đội công cộng quản lý và bảo vệ nguồn nước hiệu quả…. Người dân cũng sẽ được tham quan, học tập các mô hình trên thế giới về thực hành nông nghiệp thông minh thích ứng với biến đổi khí hậu.

Tại tại 3 tỉnh Hà Tĩnh, Yên Bái, Bạc Liêu, những thôn, ấp được lựa chọn áp dụng mô hình “Làng nông thuận thiên” là những vùng có sự  tác động rõ rệt của biến đổi khí hậu đối với sản xuất nông nghiệp, hệ sinh thái, sinh kế người của người dân như  thôn Mạ, xã Vĩnh Kiên, huyện Yên Bình (Yên Bái); thôn Mỹ Lợi, xã Kỳ Sơn, huyện Kỳ Anh (Hà Tĩnh); ấp Trà Hất, xã Châu Thới, huyện Vĩnh Lợi (Bạc Liêu). Tại mỗi thôn, ấp khi triển khai mô hình đều thành lập Ban chỉ đạo bao gồm đại diện cộng đồng địa phương và các nhà khoa học, để cùng xác định lựa chọn loại hình nông nghiệp thích ứng phù hợp với điều kiện thực tế của địa phương.

Trong số các thôn được lựa chọn, thôn Mạ áp dụng hiệu quả nhất mô hình “Làng nông thuận thiên”. Thôn có 193 hộ, 750 nhân khẩu với một nửa là đồng bào dân tộc Cao Lan. Với sự hướng dẫn, hỗ trợ từ các nhà khoa học, nhiều loại hình chăn nuôi được nông dân lựa chọn thực hiện như ủ phân nuôi giun quế, nuôi gà trên đệm lót sinh học, chăn nuôi bán công nghiệp… Các loại hình chăn nuôi này không những làm giảm thiểu lượng khí thải gây hiệu ứng nhà kính, bảo vệ môi trường, mà còn đảm bảo sinh kế cho người dân, nâng cao chất lượng đời sống.

Qua  kết quả khảo sát các hộ dân từ khi nuôi giun quế, chất thải của trâu, bò trước đây là nguyên nhân chính gây ô nhiễm, bốc mùi nay lại là nguồn thức ăn cho giun, giúp chất thải tạo lớp mùn, vừa khử mùi hôi thối của phân chuồng vừa tạo lớp phân bón “sạch” cho cây trồng. Giun quế lại trở thành nguồn thức ăn dinh dưỡng phục vụ chăn nuôi gà. Ngoài ra, tận dụng cám cưa từ các nhà máy chế biến gỗ trên địa bàn thôn, các nhà khoa học đã hướng dẫn bà con cách làm đệm lót sinh học khử mùi hôi chất thải của gà. Trước hết, trải đều cám cưa trên nền diện tích nuôi gà với độ dày khoảng 15 cm tạo thành lớp đệm, sau đó tùy theo diện tích của lớp đệm rộng hay hẹp mà sử dụng lượng cám gạo và men rượu cho thích hợp. Trung bình nếu diện tích là 30 m2 sẽ sử dụng 10 kg cám gạo trộn với 3 lạng men rượu ủ qua một đêm, sau đó trải đều lên lớp đệm sẽ khử được toàn bộ mùi hôi do chất thải của gà.

Đối với diện tích ruộng cạn ở thôn Mạ không có nước để cấy lúa,  các chuyên gia hướng dẫn trồng cây ăn quả xen trồng cỏ để tạo nguồn thức ăn dinh dưỡng, gốc làm thức ăn cho trâu bò, ngọn thì cho dê. Còn các hộ nông dân trồng sắn cũng được hướng dẫn trồng xen với cỏ, sử dụng cỏ để làm thức ăn cho gia súc và cá. Biện pháp này giúp cải thiện chất lượng và cấu trúc của đất, giúp tăng khả năng thấm của nước vào đất và tăng hàm lượng dinh dưỡng cho cây. Trong khi những cây trồng khác không thể canh tác trên đất dốc và bạc màu thì việc xen canh cây sắn đã mang lại thu đáng kể cho nông dân…

Với cách tiếp cận mới, mô hình “Làng nông thuận thiên” đã hướng dẫn người nông dân kỹ thuật canh tác mở rộng ở phạm vi cộng đồng thay thế các biện pháp trước đây ở phạm vi đồng ruộng.  Đồng thời, việc huy động sự tham gia của người nông dân từ ngay khâu lựa chọn kỹ thuật đã phát huy được kiến thức bản địa. Người nông dân có thể điều chỉnh kỹ thuật phù hợp với loại đất và tập quán canh tác của địa phương.

Qua việc thực hiện mô hình “Làng nông thuận thiên” ở các thôn, bản đã thay đổi tích cực về mặt nhận thức của người dân trong sản xuất nông nghiệp và sinh hoạt hàng ngày. Các hộ nông dân đã sử dụng điện, nước hợp lý, trồng cây xanh, tôn tạo cảnh quan bảo vệ môi trường. Đồng thời giúp chính quyền địa phương cải thiện môi trường, tăng cường cung cấp các thông tin về biến đổi khí hậu, khuyến nông, bảo vệ thực vật…cho người dân.

Bước đầu mô hình “Làng nông thuận thiên” đã tạo tiền đề phát triển sản xuất nông nghiệp bền vững thích ứng với biến đổi khí hậu. Thay đổi các phương thức canh tác cũ theo lối mòn, lạc hậu bằng các phương thức canh tác thông minh cũng là cách để người nông dân nâng cao trách nhiệm trong bảo vệ môi trường. Trong tương lai gần, mô hình này sẽ được nhân rộng trong cả nước, hướng tới xây dựng một nền nông nghiệp bền vững và thân thiện với môi trường.
 TTXVN

Có thể bạn quan tâm

Ổn định sinh kế trên nương đá vùng cực Bắc

Ổn định sinh kế trên nương đá vùng cực Bắc

Vào độ tháng 12, cái lạnh vùng cao bắt đầu bao trùm những dãy núi đá tai mèo ở Lũng Cú (Tuyên Quang). Trên sườn núi cheo leo, bà con các thôn, bản phấn khởi bước vào vụ thu hoạch gừng và khoai sâm. Tiếng cuốc đất, tiếng cười nói rộn ràng giữa gió rét, những củ gừng vàng ruộm, khoai sâm căng tròn lần lượt hiện ra từ khe đá, mang theo niềm vui vụ mùa và hy vọng đổi thay sinh kế cho người dân vùng cực Bắc.

Chàng trai người Tày với thương hiệu Chè Chốt 468

Chàng trai người Tày với thương hiệu Chè Chốt 468

Với ý chí vươn lên và khát vọng làm giàu ngay trên mảnh đất biên cương, anh Lý Đức Dân (người dân tộc Tày, thôn Nà Toong, xã Thanh Thủy, tỉnh Tuyên Quang) đã trở thành một trong 36 thanh niên tiêu biểu được Trung ương Đoàn tuyên dương năm 2025.

Mô hình trình diễn nông nghiệp công nghệ cao vùng biên mang lại hiệu quả

Mô hình trình diễn nông nghiệp công nghệ cao vùng biên mang lại hiệu quả

Thời gian qua, Trung tâm Dịch vụ Nông nghiệp Khu vực 15 (tỉnh Đồng Nai) đã tích cực triển khai xây dựng các mô hình trình diễn nông nghiệp công nghệ cao tại vùng biên. Mỗi năm, Trung tâm thực hiện từ 14-15 mô hình trình diễn, góp phần phổ biến những phương thức canh tác tiên tiến cho nhiều hộ dân.

Hiệu quả tích cực từ chuyển đổi số trong hợp tác xã

Hiệu quả tích cực từ chuyển đổi số trong hợp tác xã

Tại tỉnh Cà Mau, thời gian qua, lĩnh vực kinh tế tập thể hợp tác xã được đánh giá có nhiều chuyển biến tích cực, từng bước khẳng định vai trò trong phát triển kinh tế - xã hội. Trong bối cảnh chuyển đổi số đang diễn ra mạnh mẽ, để nâng cao hiệu quả hoạt động, các hợp tác xã của tỉnh Cà Mau đang thực hiện nhiều giải pháp, trong đó chú trọng gắn liên kết chuỗi giá trị với chuyển đổi số.

Chú trọng giảng dạy tiếng Việt cho trẻ em dân tộc thiểu số

Chú trọng giảng dạy tiếng Việt cho trẻ em dân tộc thiểu số

Đến năm 2030, giáo dục và đào tạo tỉnh Lâm Đồng phấn đấu được đổi mới căn bản theo hướng cơ bản chuẩn hóa, hiện đại hóa; bảo đảm mọi người dân, đặc biệt là đồng bào dân tộc thiểu số được tiếp cận giáo dục chất lượng. Đó là mục tiêu của Chương trình “Nâng cao chất lượng giáo dục, đào tạo cho đồng bào dân tộc Tây Nguyên” giai đoạn 2026- 2030, được Ủy ban nhân dân tỉnh Lâm Đồng ban hành ngày 3/12.

'Biến' rơm thành tiền

'Biến' rơm thành tiền

Thay vì đốt bỏ rơm sau khi thu hoạch lúa như thói quen trước đây, vài năm gần đây, nông dân Đồng Tháp có thêm một khoản thu nhập từ việc bán rơm, trồng nấm rơm, sản xuất phân hữu cơ từ rơm…

Khám phá mùa su nụ trên nóc nhà miền Tây

Khám phá mùa su nụ trên nóc nhà miền Tây

Giữa không gian se lạnh, những giàn su nụ (quả su su non) xanh mướt, sum suê trái khẽ đung đưa trong nắng sớm, thu hút du khách dừng chân chụp ảnh. Không chỉ được ngắm, du khách còn có thể tự tay hái những trái su nụ rồi luộc lên thành món su su luộc chấm chao - món ăn giản dị, chuẩn vị thiên nhiên Núi Cấm níu chân những vị khách phương xa khó tính nhất.

Hàng trăm hộ dân Bạch Thông thoát nghèo nhờ thương hiệu 'Quýt Bắc Kạn'

Hàng trăm hộ dân Bạch Thông thoát nghèo nhờ thương hiệu 'Quýt Bắc Kạn'

Giữa tiết trời cuối năm, những đồi quýt trải dài ở xã Bạch Thông lại rực rỡ một màu vàng ươm của quýt chín. Với sản lượng hàng nghìn tấn mỗi năm và thương hiệu "Quýt Bắc Kạn" đã được bảo hộ chỉ dẫn địa lý, cây quýt không chỉ là cây ăn quả truyền thống mà đã trở thành cây chủ lực, mang lại thu nhập ổn định và góp phần quan trọng vào công cuộc xóa đói giảm nghèo tại địa phương.

Kịp thời hướng dẫn người dân vùng lũ khôi phục sản xuất nông nghiệp

Kịp thời hướng dẫn người dân vùng lũ khôi phục sản xuất nông nghiệp

Chiều 28/11, tại xã Hữu Lũng (Lạng Sơn), Trung tâm Khuyến nông quốc gia (Bộ Nông nghiệp và Môi trường) phối hợp với Trung tâm Khuyến nông tỉnh Lạng Sơn tổ chức Tọa đàm hướng dẫn bà con các xã vừa chịu ảnh hưởng nặng bởi thiên tai, ngập lụt như: Yên Bình, Vân Nham, Hữu Lũng, Thiện Tân, Cai Kinh những biện pháp khôi phục sản xuất nông nghiệp sau mưa lũ.

Tiếp nhận thủ tục hành chính lưu động - 'điểm sáng' trong giải quyết hành chính công

Tiếp nhận thủ tục hành chính lưu động - 'điểm sáng' trong giải quyết hành chính công

Ya Ly là một xã nằm ở phía Tây của tỉnh Quảng Ngãi, được thành lập theo Nghị quyết số 1677/NQ-UBTVQH15 ngày 16/6/2025 của Ủy ban Thường vụ Quốc hội, hình thành từ việc sáp nhập các xã Ya Ly, Ya Tăng, Ya Xiêr của huyện Sa Thầy (cũ). Do địa bàn rộng, nhiều thôn, làng nằm xã trung tâm xã nên người dân gặp không ít khó khăn trong việc nộp các hồ sơ giải quyết thủ tục hành chính. Vì vậy, để thuận tiện cho bà con các thôn ở xa, Ủy ban nhân dân xã Ya Ly đã triển khai thực hiện tiếp nhận hồ sơ lưu động trên địa bàn xã.

Sơn La phòng, chống đói, rét cho đàn vật nuôi

Sơn La phòng, chống đói, rét cho đàn vật nuôi

Thời gian qua, tỉnh Sơn La xuất hiện các đợt rét, khu vực vùng núi cao xảy ra rét đậm, rét hại kèm mưa. Trước tình hình đó, các địa phương trong tỉnh đã chủ động tuyên truyền, hướng dẫn người dân thực hiện tốt các biện pháp phòng, chống đói, rét cho đàn vật nuôi nhằm hạn chế thấp nhất thiệt hại.

Truyền cảm hứng, bồi dưỡng lòng tự hào dân tộc cho học sinh qua môn Lịch sử

Truyền cảm hứng, bồi dưỡng lòng tự hào dân tộc cho học sinh qua môn Lịch sử

Gần hai thập kỷ gắn bó với Trường Trung học cơ sở và Trung học phổ thông Dân tộc nội trú Hà Tĩnh, cô giáo Nguyễn Thị Cẩm Tú - giáo viên môn Lịch sử - luôn kiên trì bám trường, bám lớp, không ngừng đổi mới phương pháp giảng dạy. Sự tận tụy, sáng tạo và tinh thần trách nhiệm của cô đã góp phần quan trọng nâng cao chất lượng giáo dục vùng đồng bào dân tộc thiểu số, trở thành tấm gương điển hình tiên tiến của nhà trường. Với những đóng góp bền bỉ ấy, cô vinh dự được Thủ tướng Chính phủ trao tặng Bằng khen.

'Hồi sinh' hồ tiêu Gia Lai nhờ canh tác thuận tự nhiên

'Hồi sinh' hồ tiêu Gia Lai nhờ canh tác thuận tự nhiên

Sau nhiều năm bị ảnh hưởng nặng bởi dịch bệnh “chết nhanh, chết chậm”, ngành hồ tiêu ở Gia Lai đang dần phục hồi nhờ sự chuyển đổi mạnh mẽ sang phương thức canh tác thuận tự nhiên, trong đó người trồng ưu tiên duy trì độ phì nhiêu của đất, sử dụng chế phẩm sinh học và giảm thiểu hóa chất. Cách làm này giúp cây tiêu tăng sức đề kháng, ổn định năng suất và thích ứng tốt hơn với biến đổi khí hậu.

Trợ giúp pháp lý, nâng cao hiểu biết pháp luật cho đồng bào dân tộc thiểu số

Trợ giúp pháp lý, nâng cao hiểu biết pháp luật cho đồng bào dân tộc thiểu số

Hưởng ứng Ngày Pháp luật Việt Nam (9/11), ngày 7/11, tại xã Yên Bình, tỉnh Lào Cai, Trung tâm Tư vấn pháp luật cho người nghèo và Phát triển cộng đồng thuộc Hội Luật gia Việt Nam tổ chức Hội nghị tập huấn và truyền thông nâng cao nhận thức về Luật hôn nhân và Gia đình cho phụ nữ, người dân tộc thiểu số tỉnh Lào Cai.

Đưa bản sắc văn hóa vào trường học thông qua môn Giáo dục địa phương

Đưa bản sắc văn hóa vào trường học thông qua môn Giáo dục địa phương

Thực hiện Chương trình Giáo dục phổ thông 2018, các trường học trên địa bàn tỉnh Đắk Lắk đang tăng cường triển khai môn Giáo dục địa phương, gắn nội dung dạy học với thực tiễn văn hóa, lịch sử, đời sống quê hương. Việc lồng ghép, phát huy bản sắc văn hóa trong nhà trường không chỉ làm phong phú hoạt động giáo dục mà còn góp phần bồi dưỡng tình yêu quê hương, niềm tự hào dân tộc cho học sinh.

Xây dựng sinh kế bền vững từ nghề nuôi trâu bò vỗ béo

Xây dựng sinh kế bền vững từ nghề nuôi trâu bò vỗ béo

Sau khi hợp nhất ba xã Xuân La, An Thắng và Nghiên Loan, xã Nghiên Loan (tỉnh Thái Nguyên) được thành lập với tổng diện tích tự nhiên rộng lớn hơn 130km2 và dân số hơn 11.000 người. Việc hợp nhất này không chỉ mở ra không gian phát triển mới mà còn giúp Nghiên Loan phát huy mạnh mẽ tiềm năng trong lĩnh vực chăn nuôi gia súc.

Người phụ nữ khởi xướng phát triển các loại dược liệu cho quê hương

Người phụ nữ khởi xướng phát triển các loại dược liệu cho quê hương

Những năm trở lại đây, các sản phẩm dầu gió, tinh dầu bạc hà, tràm, quế, cao xoa thảo dược... của Hợp tác xã Nông ngư nghiệp Mỹ An do chị Nguyễn Thụy Thúy Vy (sinh năm 1992, xã Phù Mỹ Đông, tỉnh Gia Lai), khởi xướng sáng lập được người dân trong và ngoài xã coi như món quà biếu, tặng bạn bè, người thân.

Hành trình bền bỉ gieo chữ nơi biên giới Dào San

Hành trình bền bỉ gieo chữ nơi biên giới Dào San

Trong tiết trời se lạnh của vùng cao Dào San (tỉnh Lai Châu), tiếng đọc bài của học trò vang đều trong lớp học nhỏ. Cô Trần Thị Thao, giáo viên Trường Phổ thông Dân tộc Bán trú Tiểu học Dào San nhẹ nhàng chỉnh lại chiếc máy tính giúp học trò vùng biên biết đến Tin học.

Kinh tế tập thể tạo trụ đỡ cho nông nghiệp xanh

Kinh tế tập thể tạo trụ đỡ cho nông nghiệp xanh

Với hơn 500 hợp tác xã và hàng nghìn tổ hợp tác đang hoạt động, khu vực kinh tế tập thể ở Vĩnh Long đang chuyển mình mạnh mẽ, trở thành điểm tựa vững chắc cho nông nghiệp bền vững. Từ những mô hình sản xuất hữu cơ, trồng xen đến liên kết “4 nhà”, kinh tế hợp tác không chỉ giúp nông dân nâng cao thu nhập mà còn tạo nền tảng cho nông nghiệp xanh - hiện đại, đóng góp quan trọng vào phát triển kinh tế - xã hội của địa phương.

'Vương quốc' cây ăn trái Đồng Tháp tạo chỗ đứng vững chắc

'Vương quốc' cây ăn trái Đồng Tháp tạo chỗ đứng vững chắc

Sau khi hợp nhất địa giới, Đồng Tháp không chỉ mở rộng về quy mô diện tích, dân số mà còn gia tăng đáng kể lợi thế về phát triển nông nghiệp, nhất là hình thành các vùng chuyên canh cây ăn trái đặc sản gắn với chế biến và tiêu thụ, đáp ứng nhu cầu của thị trường xuất khẩu.

Triển khai truyền thông hướng dẫn khôi phục sản xuất sau mưa lũ

Triển khai truyền thông hướng dẫn khôi phục sản xuất sau mưa lũ

Ngày 10/10, Trung tâm Khuyến nông Quốc gia phối hợp với Cục Quản lý đê điều và Phòng, chống thiên tai (Bộ Nông nghiệp và Môi trường) và Sở Nông nghiệp và Môi trường tỉnh Lào Cai tổ chức Chương trình triển khai hoạt động truyền thông, hướng dẫn khôi phục sản xuất sau mưa lũ tại tỉnh Lào Cai.

Mô hình nuôi dúi cho thu nhập hàng trăm triệu đồng mỗi năm

Mô hình nuôi dúi cho thu nhập hàng trăm triệu đồng mỗi năm

Mô hình chăn nuôi dúi của anh Đinh Tiến Hoàng, Hợp tác xã Nông nghiệp và Dịch vụ tổng hợp Hoàng Phát - HB, xóm Cang 3, phường Tân Hòa, tỉnh Phú Thọ, đang đem lại hiệu quả kinh tế cao và bền vững, cho thu lời hàng trăm triệu đồng mỗi năm.

Liên kết trồng chanh không hạt, nông dân lãi nửa tỷ đồng mỗi ha

Liên kết trồng chanh không hạt, nông dân lãi nửa tỷ đồng mỗi ha

Trong bối cảnh ngành nông nghiệp đang đối mặt với nhiều thách thức do sản xuất nhỏ lẻ, manh mún và biến động thị trường ngày càng phức tạp, nhiều mô hình liên kết hợp tác trong sản xuất – tiêu thụ tại tỉnh Vĩnh Long chứng minh tính hiệu quả bền vững.

Nông dân tỷ phú với mô hình kết hợp 'nuôi - trồng'

Nông dân tỷ phú với mô hình kết hợp 'nuôi - trồng'

Năm 2025, thành phố Cần Thơ có 3 nông dân được Hội Nông dân Việt Nam bình chọn là nông dân xuất sắc Việt Nam, trong đó có ông Trần Hồng Quan, ấp Trường Hiệp, xã Trường Long Tây. Với mô hình phát triển kinh tế - nuôi ba ba kết hợp trồng sầu riêng và lúa, nông dân Trần Hồng Quan thu lợi nhuận tiền tỷ mỗi năm.