Tăng thu nhập từ nuôi hươu sao ở vùng biên giới Kon Tum

Tại huyện biên giới Ia H’Drai (tỉnh Kon Tum), đa phần người dân đều là công nhân của các công ty cao su trên địa bàn. Tuy nhiên, ngoài làm việc trong vườn cao su thì đa phần thời gian nhàn rỗi của người dân còn nhiều. Xuất phát từ thực tế này, nhiều hộ dân tại xã Ia Dom đã quyết định đầu tư vào mô hình nuôi hươu sao và chế biến sâu các sản phẩm từ nhung hươu để kiếm thêm thu nhập, hướng đến làm giàu trên vùng đất khó.

vna_potal__huong_di_moi_tu_mo_hinh_nuoi_huou_sao_o_vung_bien_gioi_kon_tum_7369730.jpg
Anh Nguyễn Xuân Tiến tại xã biên giới Ia Dom (Ia H'Drai, Kon Tum) chăm sóc hươu sao. Ảnh: Khoa Chương - TTXVN

Trước đây, ngoài thời gian làm công nhân cao su, gia đình anh Nguyễn Xuân Tiến (thôn 4, xã Ia Dom, huyện Ia H’Drai) rất nhàn rỗi, có những tháng không cạo mủ thì không có thu nhập. Do đó, anh quyết tâm mày mò, học hỏi và bén duyên với mô hình nuôi hươu sao. Năm 2016, anh mua 2 cặp hươu giống để nuôi thử nghiệm nhưng do giống hươu không đảm bảo, bệnh tật nên chết. Không nản lòng, anh Nguyễn Xuân Tiến quyết tâm học hỏi cách nuôi hươu ở những tỉnh khác như Đắk Lắk, Thanh Hóa.

Anh Nguyễn Xuân Tiến chia sẻ, xuất phát từ lần thất bại đầu tiên, anh đã lựa chọn những giống hươu non khỏe mạnh để chăm sóc. Sau hơn 1 năm, đàn hươu đã tăng trưởng tốt và có thể sinh sản. Hiện, tổng đàn hươu đã phát triển lên hơn 20 con, trong đó có 9 con đực để khai thác nhung và mang lại thu nhập gần 100 triệu đồng/năm.

vna_potal_huong_di_moi_tu_mo_hinh_nuoi_huou_sao_o_vung_bien_gioi_kon_tum_7369704.jpg
Mô hình nuôi hươu sao lấy nhung mang về thu nhập gần 100 triệu đồng/năm của anh Nguyễn Xuân Tiến tại xã biên giới Ia Dom (Ia H'Drai, Kon Tum). Ảnh: Khoa Chương - TTXVN

Nhận thấy mô hình nuôi hươu sao có nhiều tiềm năng, phù hợp với điều kiện tại địa phương và cho kinh tế cao, nhiều người dân, nhất là những lao động làm công nhân cao su đã tham gia đầu tư, học hỏi theo mô hình của anh Nguyễn Xuân Tiến với mong muốn vươn lên thoát nghèo.

Anh Nguyễn Văn Lâm (thôn 4, xã Ia Dom) cho biết, nhờ vào sự thành công của anh Tiến, gia đình anh đã đầu tư 2 cặp hươu sao để nuôi. Đến nay, tổng đàn hươu đã phát triển lên 17 con. Với giá bán hiện tại là 15 triệu đồng/kg nhung, kết hợp với chăn nuôi bò và tiền lương công nhân, gia đình anh thu về khoảng 200 triệu đồng/năm và trở thành hộ khá giả trong vùng.

vna_potal_huong_di_moi_tu_mo_hinh_nuoi_huou_sao_o_vung_bien_gioi_kon_tum_7369723.jpg
Nhung hươu sao tươi hiện có giá 15 triệu đồng/kg. Ảnh: Khoa Chương - TTXVN

Các hộ gia đình tham gia nuôi hươu sao đã cùng nhau thành lập Hợp tác xã nông nghiệp Đồng Tiến để tạo đầu ra ổn định cho sản phẩm, xây dựng thương hiện và đưa nhung hươu trở thành sản phẩm thuộc Chương trình Mỗi xã một sản phẩm (OCOP) chủ lực tại Ia H’Drai. Hiện, hợp tác xã phát triển được 15 thành viên, với 96 con hươu sao.

Với trang thiết bị được đầu tư bài bản, Hợp tác xã Nông nghiệp Đồng Tiến đã có 2 sản phẩm từ nhung hươu được công nhận đạt chuẩn OCOP 3 sao; trong đó, có 6 sản phẩm có tiềm năng đạt chuẩn OCOP 4 sao và đã nộp hồ sơ đề nghị cấp tỉnh đánh giá, phân hạng. Nổi bật như các sản phẩm rượu nhung hươu, nhung ngâm mật ong, bột nhung hươu và nhung khô - tươi.

Đa phần các sản phẩm được người mua đón nhận, đánh giá cao nhờ chất lượng và do nhu cầu của người tiêu dùng mua về để bồi bổ sức khỏe. Nhờ đó, tổng doanh thu của hợp tác xã trong năm 2023 đạt gần 800 triệu đồng, mang lại nguồn thu lớn cho người dân tại vùng biên giới Ia H’Drai.

vna_potal_huong_di_moi_tu_mo_hinh_nuoi_huou_sao_o_vung_bien_gioi_kon_tum_7369713.jpg
Các sản phẩm từ nhung hươu sao. Ảnh: Khoa Chương - TTXVN

Phó Chủ tịch Ủy ban nhân dân xã Ia Dom Lê Đức Hùng cho biết, xã đã phân bổ nguồn vốn 250 triệu đồng để Hợp tác xã Nông nghiệp Đồng Tiến tiếp tục đầu tư vào trang thiết bị phục vụ nâng cao chất lượng các sản phẩm OCOP từ nhung hươu. Bên cạnh đó, xã tiếp tục thực hiện chương trình khuyến nông về hỗ trợ người dâm trồng sâm cau để đa dạng hóa các sản phẩm.

Do đặc thù là vùng biên giới với điều kiện còn nhiều khó khăn, Ủy ban nhân dân huyện Ia H’Drai đã đẩy mạnh tuyên truyền nhằm thu hút các nhà đầu tư, tổ chức, cá nhân đến phát triển sản xuất nông nghiệp, du lịch sinh thái và tạo dựng sản phẩm đặc trưng của huyện; trong đó, chú trọng rà soát, lựa chọn những mô hình sản xuất được người dân thử nghiệm có hiệu quả để tiếp tục phát triển, phù hợp đặc điểm tình hình của địa phương.

Chủ tịch Ủy ban nhân dân huyện Ia H’Drai Võ Anh Tuấn khẳng định, đối với sản phẩm từ nhung hươu, huyện đã xây dựng dự án sản xuất liên kết theo chuỗi giá trị gắn sản xuất với tiêu thụ sản phẩm nhung hươu sao. Nguồn vốn được huyện trích xuất từ Chương trình Mục tiêu quốc gia xây dựng nông thôn mới để hỗ trợ bà con về giống, xây dựng chuồng trại và công lao động. Từ đó, hướng đến hình thành nên sản phẩm OCOP được công nhận 4 sao đầu tiên của huyện.

Việc hướng đến xây dựng sản phẩm OCOP đạt 3 - 4 sao cũng góp phần lớn vào việc giúp các xã trên địa bàn huyện Ia H’Drai sớm hoàn thành các chỉ tiêu trong xây dựng nông thôn mới, hướng đến về đích nông thôn mới nâng cao; đồng thời, góp phần mang lại nguồn thu nhập bền vững cho người dân, xây dựng huyện biên giới Ia H’Drai ngày càng phát triển.

Khoa Chương

(TTXVN)

Có thể bạn quan tâm

Trồng na trên núi giúp đồng bào vùng cao thoát nghèo

Trồng na trên núi giúp đồng bào vùng cao thoát nghèo

Nhiều hộ dân tại tỉnh Lạng Sơn đã đưa cây na về trồng trên các vùng đồi, núi đá. Loài cây này phát triển mạnh, đơm hoa kết trái, tạo nên thương hiệu na xứ Lạng nổi tiếng khắp nơi, mang lại hiệu quả kinh tế vượt trội, giúp đời sống đồng bào các dân tộc nơi đây ngày càng ấm no, đủ đầy. Nhờ cây na, nhiều gia đình không chỉ thoát nghèo mà vươn lên trở thành những triệu phú vùng quê, có điều kiện nâng cao chất lượng cuộc sống…

Đắk Lắk phát huy vai trò Tổ công nghệ số cộng đồng

Đắk Lắk phát huy vai trò Tổ công nghệ số cộng đồng

Thực hiện Kế hoạch 100 ngày cao điểm triển khai Phong trào “Bình dân học vụ số” của tỉnh Đắk Lắk, Tổ công nghệ số cộng đồng Buôn Alê B, phường Ea Kao đang hoạt động hết “công suất” để tuyên truyền đến từng bà con buôn làng về chủ trương chuyển đổi số và thực hành làm thủ tục hành chính trên môi trường số.

Nuôi cá lồng bè - giải pháp sinh kế trong biến đổi khí hậu

Nuôi cá lồng bè - giải pháp sinh kế trong biến đổi khí hậu

Tận dụng diện tích mặt nước rộng, hệ sinh thái thuận lợi của lòng hồ thủy điện An Khê - Kanak, nhiều hộ dân tại xã Cửu An, tỉnh Gia Lai đã phát triển mô hình nuôi cá lồng bè. Mô hình này không chỉ mang lại nguồn thu nhập ổn định mà còn mở ra hướng đi bền vững cho kinh tế địa phương.

Cách xử trí và phòng tránh ong đốt

Cách xử trí và phòng tránh ong đốt

Bệnh viện Nhi tỉnh Gia Lai mới đây đã tiếp nhận 3 bệnh nhi cấp cứu do bị ong vò vẽ đốt, trong đó 1 bé đã tử vong. Vụ việc khiến nhiều người không khỏi lo lắng. Trên thực tế, ong đốt là tai nạn thường gặp và sau đây là một số bước sơ cứu để tránh sốc phản vệ, nhiễm trùng.

Nông dân thu tiền tỷ từ vườn dừa cấy phôi

Nông dân thu tiền tỷ từ vườn dừa cấy phôi

Những năm gần đây, Trường Đại học Trà Vinh có nhiều kết quả nghiên cứu khoa học được chuyển giao, ứng dụng vào thực tiễn, đặc biệt là trong lĩnh vực nông nghiệp, giúp nông dân Đồng bằng sông Cửu Long nâng cao hiệu quả sản xuất.

Thầy Danh Mến, giáo viên Trường Bổ túc Văn hóa Pali Trung cấp Nam Bộ, đứng lớp bồi dưỡng tiếng Khmer cho cán bộ, chiến sĩ Bộ đội Biên phòng TP. Cần Thơ, với sự hỗ trợ của màn hình LED hiện đại

Ứng dụng chuyển đổi số trong giảng dạy tại Trường Bổ túc Văn hóa Pali Trung cấp Nam Bộ

Trường Bổ túc Văn hóa Pali Trung cấp Nam Bộ (thành phố Cần Thơ) đang tích cực chuyển đổi số, đổi mới phương pháp giảng dạy và quản lý đào tạo thông qua ứng dụng công nghệ thông tin. Nhà trường đã kết hợp kho học liệu điện tử hiện đại với giáo trình giấy truyền thống, góp phần nâng cao chất lượng đào tạo tăng sinh và học viên, đồng thời phát huy ngôn ngữ Pali - Khmer trong bối cảnh chuyển đổi số.

'Giấy thông hành' để chanh leo phát triển bền vững

'Giấy thông hành' để chanh leo phát triển bền vững

Chất lượng chính là mẫu số chung trong mọi giải pháp phát triển chanh leo. Từ giống cây, quy trình canh tác, thu hoạch, chế biến đến xuất khẩu - mỗi khâu đều đòi hỏi tiêu chuẩn cao, minh bạch và đồng bộ.

Đồng bào vùng cao thoát nghèo nhờ cây gừng

Đồng bào vùng cao thoát nghèo nhờ cây gừng

Từ những luống gừng xanh tốt trên cao nguyên đá nơi địa đầu Tổ quốc, đồng bào Mông và Giáy ở Lũng Cú (tỉnh Tuyên Quang) đã mạnh dạn thay thế cây ngô kém hiệu quả, biến cây trồng quanh nhà thành cây kinh tế mũi nhọn, mang lại thu nhập hàng trăm triệu đồng/năm. Cây gừng bản địa không chỉ mở ra hướng thoát nghèo bền vững cho đồng bào vùng cao mà còn từng bước xây dựng thương hiệu, hướng tới sản xuất bền vững, gia tăng giá trị.

'Đa canh' làm giàu trên mảnh đất vùng biên

'Đa canh' làm giàu trên mảnh đất vùng biên

Tại vùng biên tỉnh Đồng Nai, nhiều hộ đồng bào dân tộc thiểu số đã thay đổi lối mòn canh tác cũ để làm giàu bền vững không chỉ trồng một loại cây mà là đa canh. Nhiều hộ đã kiên trì, dám thay đổi tận dụng khoa học kỹ thuật làm giàu trên chính mảnh đất của mình, biến những khó khăn thành cơ hội phát triển bền vững.

Mở hướng kinh tế mới với mô hình nuôi cá chạch lấu trong bể nổi tuần hoàn

Mở hướng kinh tế mới với mô hình nuôi cá chạch lấu trong bể nổi tuần hoàn

Từ một thanh niên đam mê thủy sản và không ngừng học hỏi, anh Nguyễn Phúc Mến (sinh năm 1987, ngụ phường Bình Minh, tỉnh Tây Ninh) đã trở thành một trong những người tiên phong và thành công với mô hình nuôi cá chạch lấu trong bể nổi tuần hoàn, có quy mô lớn tại địa phương. Mô hình này không chỉ mang lại thu nhập ổn định mà còn mở ra hướng đi mới cho ngành nông nghiệp ở Tây Ninh.

Vùng ngọt hóa Gò Công trồng rau an toàn, thu lãi gấp 7 lần lúa

Vùng ngọt hóa Gò Công trồng rau an toàn, thu lãi gấp 7 lần lúa

Theo khảo sát của Sở Nông nghiệp và Môi trường tỉnh Đồng Tháp, trồng rau màu thích ứng biến đổi khí hậu vùng ngọt hóa Gò Công lợi nhuận cao gấp 2 đến 7 lần so với trồng lúa, tùy theo loại rau màu. Cao nhất là rau ăn lá cho lợi nhuận bình quân trên 450 triệu đồng/năm, cao gấp 7 lần thu nhập từ cây lúa. Nhờ vậy, nông dân sống khỏe, tạo dựng cơ nghiệp bền vững, không còn lo thiên tai như trước.

Cây sầu riêng - hiện thực hóa giấc mơ thoát nghèo

Cây sầu riêng - hiện thực hóa giấc mơ thoát nghèo

Các xã vùng núi Khánh Sơn (tỉnh Khánh Hòa) từng có thời gian dài nằm trong diện nghèo nhất cả nước. Nhưng hiện nay, vùng đất này đang “thay da đổi thịt” nhờ lựa chọn đúng cây trồng “hái ra tiền” - sầu riêng.

Đa dạng hoạt động tăng cường Tiếng Việt cho học sinh dân tộc thiểu số

Đa dạng hoạt động tăng cường Tiếng Việt cho học sinh dân tộc thiểu số

Với 43 dân tộc cùng sinh sống, rào cản ngôn ngữ là thách thức lớn nhất đối với học sinh dân tộc thiểu số tại Quảng Ngãi khi bước vào môi trường học đường. Để giúp các em tự tin giao tiếp và học tập, ngành Giáo dục đang đẩy mạnh việc dạy tăng cường Tiếng Việt cho trẻ em chuẩn bị vào lớp 1.

Ứng dụng khoa học công nghệ giúp nông dân đổi đời từ chuối tiêu

Ứng dụng khoa học công nghệ giúp nông dân đổi đời từ chuối tiêu

Ứng dụng khoa học công nghệ vào sản xuất nông nghiệp không chỉ giúp nâng cao giá trị nông sản mà còn mở ra hướng phát triển bền vững cho bà con nông dân. Tại phường Đức Xuân, tỉnh Thái Nguyên, cây chuối tiêu - từng là loại cây ít được chú ý nay đã trở thành nguyên liệu sản xuất tinh bột kháng - một sản phẩm công nghệ cao. Mô hình nông nghiệp mới này đang giúp người dân đổi đời, tạo ra hướng đi bền vững nhờ ứng dụng khoa học.

Phòng, chống sốt xuất huyết: Cần sự chung tay của người dân, cộng đồng

Phòng, chống sốt xuất huyết: Cần sự chung tay của người dân, cộng đồng

Tỉnh Đắk Lắk đang bước vào cao điểm của sốt xuất huyết với số ca mắc liên tục tăng. Nhiều trường hợp bệnh nhân nặng, nguy hiểm đến tính mạng. Ngành Y tế tỉnh Đắk Lắk cùng chính quyền địa phương đã và đang triển khai nhiều biện pháp phòng, chống dịch bệnh. Song thực tế cho thấy vẫn còn không ít khó khăn, đòi hỏi sự chung tay của toàn xã hội.

Kinh nghiệm nuôi lươn không bùn mang lại hiệu quả kinh tế cao

Kinh nghiệm nuôi lươn không bùn mang lại hiệu quả kinh tế cao

Mặc dù lươn không bùn dễ nuôi, nhưng tận dụng được không gian hẹp, thị trường tiêu thụ rộng mở, giá bán tương đối ổn định, nên vài năm gần đây, nhiều hộ ở thành phố Cần Thơ lựa chọn mô hình nuôi lươn không bùn để phát triển kinh tế gia đình.

Thắt chặt quan hệ hợp tác Việt Nam - Campuchia tại các xã biên giới

Thắt chặt quan hệ hợp tác Việt Nam - Campuchia tại các xã biên giới

Hướng tới Đại hội đại biểu toàn quốc lần thứ XIV của Đảng, trong 2 ngày 13-14/8, xã biên giới Phước Vinh, tỉnh Tây Ninh tổ chức phiên chính thức Đại hội đại biểu Đảng bộ lần thứ nhất, nhiệm kỳ 2025 - 2030, với khẩu hiệu hành động “Đoàn kết - Dân chủ - Kỷ cương - Sáng tạo - Phát triển”. Đại hội có sự tham dự của 170 đại biểu đại diện cho 421 đảng viên của Đảng bộ xã.

Chuyển đổi sản xuất 'thuận thiên' tạo đột phá kinh tế vùng ngập lũ

Chuyển đổi sản xuất 'thuận thiên' tạo đột phá kinh tế vùng ngập lũ

Các xã Hậu Mỹ, Mỹ Thành, Thạnh Phú, Tân Phước 1, Tân Phước 2,… nằm về Tây Bắc tỉnh Đồng Tháp, trong vùng trũng Đồng Tháp Mười. Nơi đây, thiên nhiên khắt nghiệt, vào mùa mưa lũ khoảng tháng 8, tháng 9 hàng năm, nước từ thượng nguồn sông Mê Kông đổ về nhấn chìm nhà cửa, đồng ruộng gây nhiều thiệt hại làm cuộc sống nhân dân cơ cực, khó khăn.

Độc đáo mô hình nuôi ngựa bạch bằng dược liệu

Độc đáo mô hình nuôi ngựa bạch bằng dược liệu

Tận dụng những lợi thế sẵn có ở địa phương, Hợp tác xã Mý Dao, xã Sìn Hồ, tỉnh Lai Châu đã phát triển mô hình nuôi ngựa bạch bằng dược liệu. Cách làm độc đáo này đang mở ra hướng phát triển kinh mới khi cho ra những sản phẩm nông nghiệp an toàn sinh học, giá trị kinh tế cao.

Thu nhập cao từ trồng nhãn chín sớm, trái vụ

Thu nhập cao từ trồng nhãn chín sớm, trái vụ

Hợp tác xã Dịch vụ nông nghiệp Ngoan Hậu, xã Chiềng Khương, tỉnh Sơn La đã đầu tư hệ thống tưới nước vảy gốc, áp dụng kỹ thuật vào canh tác, chăm sóc, ghép các giống nhãn chín sớm, trái vụ, sản xuất theo tiêu chuẩn VietGAP. Nhờ đó, giá trị của quả nhãn được nâng lên, có đầu ra ổn định.

OCOP tạo 'cú hích' chuyển đổi từ sản xuất nhỏ lẻ sang chuỗi giá trị

OCOP tạo 'cú hích' chuyển đổi từ sản xuất nhỏ lẻ sang chuỗi giá trị

Tại tỉnh Vĩnh Long, Chương trình Mỗi xã một sản phẩm (OCOP) đã tạo “cú hích” thúc đẩy mạnh mẽ sự chuyển đổi từ sản xuất nhỏ lẻ sang chuỗi giá trị bài bản, ứng dụng công nghệ, truy xuất nguồn gốc và cải tiến bao bì... Từ đó, nhiều đặc sản địa phương vươn tầm thành sản phẩm OCOP 4-5 sao, mở rộng thị trường trong nước và hướng tới xuất khẩu.

Nâng tầm tài nguyên bản địa

Nâng tầm tài nguyên bản địa

Nhiều hợp tác xã tại Quảng Ngãi đã phát triển các sản phẩm OCOP từ thế mạnh địa phương, góp phần nâng cao giá trị tài nguyên bản địa, thúc đẩy sản xuất, tăng thu nhập cho người dân và xây dựng nông thôn mới.

Nâng tầm thương hiệu hồ tiêu Gia Lai

Nâng tầm thương hiệu hồ tiêu Gia Lai

Sau nhiều năm gặp khó khăn do giá cả bấp bênh và dịch bệnh gây hại cây trồng, người trồng hồ tiêu tại tỉnh Gia Lai đang bước vào một vụ mùa thắng lợi khi vừa được mùa, vừa được giá. Cùng với đó, các hợp tác xã và doanh nghiệp địa phương cũng đang đẩy mạnh sản xuất theo hướng hữu cơ bền vững, gia tăng giá trị và mở rộng thị trường cho sản phẩm hồ tiêu Gia Lai.

Phong trào 'Bình dân học vụ số' lan tỏa sâu rộng ở vùng cao Điện Biên

Phong trào 'Bình dân học vụ số' lan tỏa sâu rộng ở vùng cao Điện Biên

Nhằm phổ cập kiến thức và kỹ năng số cho mọi tầng lớp nhân dân, đặc biệt là vùng sâu, vùng xa, nơi người dân ít tiếp xúc với công nghệ, tại tỉnh Điện Biên, phong trào “Bình dân học vụ số” đang được triển khai và lan tỏa sâu rộng. Điều này không chỉ giúp người dân vùng cao chủ động tiếp cận và làm chủ công nghệ số, mà còn hình thành cộng đồng thích ứng với chuyển đổi số, góp phần phục vụ hiệu quả công cuộc chuyển đổi số quốc gia.

Biến nông sản ít giá trị thành sản phẩm OCOP

Biến nông sản ít giá trị thành sản phẩm OCOP

Tận dụng các nguồn nguyên liệu sẵn có tại địa phương, nhất là các loại nông sản có giá trị kinh tế thấp, nhiều người dân ở tỉnh An Giang đã đầu tư phát triển ngành nghề sản xuất, chế biến, vừa nâng cao thu nhập gia đình, vừa góp phần tiêu thụ nông sản, tạo việc làm, thu nhập ổn định cho nhiều người dân khu vực nông thôn.

Chuyển đổi số tạo đà phát triển cho các hợp tác xã

Chuyển đổi số tạo đà phát triển cho các hợp tác xã

Tại tỉnh Cà Mau, chuyển đổi số đã và đang đóng vai trò quan trọng trong sản xuất, kinh doanh của các hợp tác xã khi góp phần thay đổi phương thức sản xuất, giải phóng sức lao động; giúp các hợp tác xã nâng cao năng lực cạnh tranh, hiệu quả sản xuất, tham gia vào chuỗi giá trị. Với tầm quan trọng như vậy, Liên minh Hợp tác xã tỉnh Cà Mau đang đẩy mạnh các giải pháp để giúp các hợp tác xã thực hiện thành công chuyển đổi số, nâng cao hiệu quả sản xuất, kinh doanh.

Chuyển đổi cây trồng cho hiệu quả cao trên vùng phèn trũng

Chuyển đổi cây trồng cho hiệu quả cao trên vùng phèn trũng

Long Hưng là xã được hợp nhất trên cơ sở 2 xã Long Hưng và Hưng Phú, thuộc thành phố Cần Thơ. Địa bàn xã nằm trên vùng phèn trũng cách trung tâm thành phố Cần Thơ hơn 40 km. Xã có diện tích gần 80 km2, dân số hơn 33.500 người, là xã thuần nông nên nên điều kiện kinh tế - xã hội, đi lại còn rất nhiều khó khăn, nhất là sau khi hợp nhất.