Phục dựng nhà dài để giữ gìn bản sắc văn hóa truyền thống dân tộc Mạ

Ngôi nhà dài truyền thống của người Mạ do ông Điểu K’Bôi (huyện Cát Tiên, Lâm Đồng) phục dựng nhìn từ bên ngoài. Ảnh: Nguyễn Dũng – TTXVN
Ngôi nhà dài truyền thống của người Mạ do ông Điểu K’Bôi (huyện Cát Tiên, Lâm Đồng) phục dựng nhìn từ bên ngoài. Ảnh: Nguyễn Dũng – TTXVN

Tết Tân Sửu 2021, gia đình ông Điểu K’Bôi, ở xã Đồng Nai Thượng, huyện Cát Tiên (Lâm Đồng) đã có nhà mới. Căn nhà dài truyền thống được phục dựng theo nguyên tác của cha ông người Mạ (hay còn gọi là Châu Mạ) bản xứ.

Mùa Xuân ở xã vùng sâu Đồng Nai Thượng hiếm thấy hoa mai, hoa đào, chỉ có những đồi hoa điều đang kỳ nở rộ. Thấp thoáng trong buôn làng Bù Gia Rá, ngôi nhà dài vẫn còn thơm mùi lá mây rừng của ông Điểu K’Bôi càng trở nên nổi bật.

Phục dựng nhà dài để giữ gìn bản sắc văn hóa truyền thống dân tộc Mạ ảnh 1 Ngôi nhà dài truyền thống của người Mạ do ông Điểu K’Bôi (huyện Cát Tiên, Lâm Đồng) phục dựng nhìn từ bên ngoài. Ảnh: Nguyễn Dũng – TTXVN

Dù không quy mô nhưng ngôi nhà dài này là niềm kỳ vọng, tự hào của gia đình ông và buôn làng người Mạ ở địa phương. Ông K’Bôi chia sẻ, ông đã dựng nhiều nhà dài trong những lần đi dự thi văn hóa của tỉnh. Đến bây giờ ông mới dựng được một căn nhà dài riêng của gia đình mình.

Phục dựng nhà dài để giữ gìn bản sắc văn hóa truyền thống dân tộc Mạ ảnh 2 Không gian trong nhà được dành làm nơi đón tiếp khách đến tìm hiểu văn hóa của người dân tộc bản địa ở xã Đồng Nai Thượng (huyện Cát Tiên). Ảnh: Nguyễn Dũng – TTXVN

Ông K’Bôi dựng căn nhà dài phía sân trước, sát đường và cổng chính của căn nhà gỗ cũ. Ông K’Bôi đã học hỏi nhiều từ thế hệ trước để dựng nhà dài theo đúng với nguyên tác, nhà được làm hoàn toàn từ vật liệu tự nhiên. Kết cấu ngôi nhà có sàn cách mặt đất khoảng 50cm, sàn, vách nhà làm bằng phên tre, mái lợp lá mây và cỏ tranh, các cột kèo được gia cố với nhau bằng sợi mây rất bền chắc…

Phục dựng nhà dài để giữ gìn bản sắc văn hóa truyền thống dân tộc Mạ ảnh 3 Các hiện vật được ông K’Bôi sưu tầm, trưng bày trong nhà dài. Ảnh: Nguyễn Dũng – TTXVN

Trong căn nhà mới, ông Điểu K’Bôi trưng bày những chóe rượu cần, vải thổ cẩm… vật dụng truyền thống của dân tộc mình và một bộ chiêng 6, một số nhạc cụ truyền thống khác. Đặc biệt, ở giữa gian nhà, ông Điểu K’Bôi để bếp và cây nêu, khi có khách quý, ông ngồi giữa nhà, tỉ mỉ giới thiệu từng hiện vật mà mình sưu tầm được. Đặc biệt ông thường chơi bài chiêng đón khách.

Ông Điểu K’Bôi năm nay 58 tuổi, hiện là Chủ tịch Hội Cựu chiến binh xã Đồng Nai Thượng. Ông cũng là một trong những người tiên phong vận động nhân dân trong xã loại bỏ hủ tục, trong đó có tục thách cưới bằng trâu bò và ăn cưới kéo dài nhiều ngày.

Ông Điểu K’Bôi cho biết, căn nhà dài đầu tiên ông phục dựng trong 2 tháng mới hoàn thành. Nếu có điều kiện, ông sẽ kéo dài ngôi nhà để dành cho con cháu sau này.

Nhà dài truyền thống của người Mạ là nơi cư trú của nhiều thành viên trong một dòng tộc. Mỗi khi các thành viên kết hôn, nhà dài của cha ông lại được nối thêm ra (có khi dài đến 20-30 mét) với nhiều thế hệ cùng chung sống, quây quần sinh hoạt.

Phục dựng nhà dài để giữ gìn bản sắc văn hóa truyền thống dân tộc Mạ ảnh 4Ông Điểu K’Bôi đánh bài chiêng mừng nhà mới mỗi khi có khách quý ghé thăm. Ảnh: Nguyễn Dũng – TTXVN

Trên địa bàn xã Đồng Nai Thượng có 98% dân số là người dân tộc Châu Mạ bản địa. Những năm trước đây, trong xã còn một vài căn nhà dài nhưng hiện nay đã bị thay thế hoàn toàn bởi nhà xây, nhà gỗ hiện đại.

Bà Điểu Thị P’Rợt - Phó Chủ tịch UBND xã Đồng Nai Thượng cho biết, căn nhà dài của ông K’Bôi tuy không quy mô bề thế nhưng có ý nghĩa rất lớn. Qua đó giúp những người trẻ trong buôn làng biết cách làm một căn nhà dài. Đây sẽ là nơi thu hút du khách đến tìm hiểu, quảng bá văn hóa địa phương.

“Chúng tôi cũng có kế hoạch xây dựng tiếp những căn nhà dài để phục vụ du khách khi đến thưởng thức không gian văn hóa của người Châu Mạ, xem biểu diễn cồng chiêng, ăn cơm lam, uống rượu cần…”, bà Điểu Thị P’Rợt cho hay.

Nguyễn Dũng

(TTXVN)

Có thể bạn quan tâm

Sapa mùa lúa xanh: Bình yên nép giữa thung lũng mây

Sapa mùa lúa xanh: Bình yên nép giữa thung lũng mây

Nếu mùa lúa chín vào tháng 9, 10 là thời điểm Sapa rực rỡ trong sắc vàng, mùa lúa xanh lại mang đến vẻ đẹp nguyên sơ, dịu dàng và đầy sức sống. Những thửa ruộng bậc thang mướt mát trải dài theo triền núi như mời gọi du khách dừng chân, hít hà hương đồng gió núi và tận hưởng vẻ thanh bình của núi rừng Tây Bắc.

Giải pháp bảo tồn và phát huy giá trị Đờn ca tài tử Nam Bộ

Giải pháp bảo tồn và phát huy giá trị Đờn ca tài tử Nam Bộ

Được xem là cái nôi của nghệ thuật Đờn ca tài tử Nam Bộ, Long An (nay là Tây Ninh mới) đã và đang từng bước khẳng định vai trò trong việc gìn giữ, bảo tồn và phát triển loại hình nghệ thuật truyền thống được UNESCO công nhận là Di sản Văn hóa phi vật thể của nhân loại.

'Đắk Lắk - Âm vang ngày mới'

'Đắk Lắk - Âm vang ngày mới'

Tối 19/7, tại quảng trường Tháp Nghinh Phong (phường Tuy Hòa, tỉnh Đắk Lắk) diễn ra chương trình nghệ thuật - thời trang với chủ đề “Đắk Lắk - Âm vang ngày mới”.

Dạy chữ Khmer, giúp học sinh gắn kết với cội nguồn văn hóa dân tộc

Dạy chữ Khmer, giúp học sinh gắn kết với cội nguồn văn hóa dân tộc

Đã thành thông lệ, vào dịp hè, các chùa Phật giáo Nam tông Khmer tại tỉnh Vĩnh Long tổ chức các lớp dạy chữ Khmer cho học sinh là con em đồng bào Khmer tại địa phương. Hoạt động này không chỉ góp phần bảo tồn tiếng nói, chữ viết của dân tộc thiểu số mà còn tạo nên sân chơi bổ ích trong dịp hè, giúp các em gắn kết với cội nguồn văn hóa dân tộc.

Tiếng nói đầy cảm hứng của những em gái dân tộc thiểu số

Tiếng nói đầy cảm hứng của những em gái dân tộc thiểu số

Tại Hà Nội, Bảo tàng Phụ nữ Việt Nam phối hợp cùng Văn phòng UNESCO Hà Nội đã tổ chức triển lãm tranh “Chúng tôi CÓ THỂ”. Sự kiện đặc biệt này giới thiệu gần 30 tác phẩm do các em học sinh thực hiện, được tuyển chọn từ hai cuộc thi “Vươn xa - Tỏa sáng” và “Trẻ em gái làm chủ tương lai”, một sáng kiến nhằm hỗ trợ phụ nữ và trẻ em gái dân tộc thiểu số tại vùng khó khăn tiếp cận cơ hội học tập và phát triển toàn diện.

Nhạc cụ truyền thống giữ hồn văn hóa dân tộc

Nhạc cụ truyền thống giữ hồn văn hóa dân tộc

Trong đời sống văn hóa tinh thần của đồng bào các dân tộc vùng cao Lào Cai, nhạc cụ truyền thống đã giúp truyền tải nét đẹp tâm hồn với các thanh âm, điệu múa và nhạc điệu của tâm linh hiện hữu trong những nghi lễ thiêng liêng của đồng bào nơi đây, thể hiện sức sống bền bỉ, mộc mạc, tính gắn kết cộng đồng cao.

Yên Bái khát vọng vào thời kỳ đổi mới

Yên Bái khát vọng vào thời kỳ đổi mới

Tối 29/6, tại Quảng trường 19/8, thành phố Yên Bái, tỉnh Yên Bái tổ chức Chương trình nghệ thuật đặc biệt với chủ đề “80 năm - Sáng mãi niềm tin” nhân kỷ niệm 80 năm Ngày thành lập Đảng bộ tỉnh Yên Bái (30/6/1945 - 30/6/2025) và chào mừng thành lập tỉnh Lào Cai mới.

UNESCO trao Bằng công nhận Công viên địa chất toàn cầu Lạng Sơn

UNESCO trao Bằng công nhận Công viên địa chất toàn cầu Lạng Sơn

Chiều 28/6, UBND tỉnh Lạng Sơn tổ chức đón nhận Danh hiệu Công viên địa chất toàn cầu UNESCO Lạng Sơn. Danh hiệu này đánh dấu một bước ngoặt quan trọng đưa tỉnh Lạng Sơn gia nhập Mạng lưới Công viên địa chất toàn cầu UNESCO gồm 229 điểm đến thuộc 50 quốc gia trên thế giới.

Tháp Bà Ponagar: Tinh hoa kiến trúc Chăm và giá trị tâm linh được vinh danh

Tháp Bà Ponagar: Tinh hoa kiến trúc Chăm và giá trị tâm linh được vinh danh

Với tư cách là một trong những quần thể kiến trúc Chăm tiêu biểu và nguyên vẹn nhất còn lại, Tháp Bà Ponagar (Nha Trang, Khánh Hòa) hội tụ những giá trị đặc sắc của nghệ thuật xây dựng và điêu khắc. Sự độc đáo thể hiện ở cấu trúc tháp nhiều tầng, kỹ thuật xử lý vật liệu và sự hòa quyện giữa tín ngưỡng bản địa với ảnh hưởng Ấn Độ giáo. Việc được công nhận là di tích quốc gia đặc biệt tháng 1/2025, không chỉ vinh danh giá trị vật thể mà còn là sự thừa nhận tầm quan trọng của một trung tâm tâm linh đã tồn tại và phát triển qua nhiều thế kỷ.

Khai mạc Ngày hội Gia đình Việt Nam năm 2025

Khai mạc Ngày hội Gia đình Việt Nam năm 2025

Tối 25/6, tại Trung tâm Văn hóa - Du lịch tỉnh Đắk Lắk (thành phố Buôn Ma Thuột), Bộ Văn hóa, Thể thao và Du lịch phối hợp với UBND tỉnh Đắk Lắk tổ chức Lễ Khai mạc Ngày hội Gia đình Việt Nam năm 2025.

Fraser's Hill International Birdrace 2025: Giải thưởng quốc tế cho Việt Nam giữa “thiên đường hoang dã”

Fraser's Hill International Birdrace 2025: Giải thưởng quốc tế cho Việt Nam giữa “thiên đường hoang dã”

Từ TP.HCM, 10 thành viên Câu lạc bộ Nhiếp ảnh Thiên nhiên Hoang dã Việt Nam đã lên đường sang Malaysia, tham dự Cuộc thi nổi tiếng Fraser's Hill International Birdrace 2025. Đây là sân chơi lớn nhất Đông Nam Á dành cho những người yêu chim hoang dã và bảo tồn thiên nhiên. Đoàn Việt Nam do nhiếp ảnh gia Nguyễn Hoài Bảo, Giảng viên Trường ĐH Khoa học tự nhiên - ĐH Quốc gia TP.HCM làm trưởng đoàn đã xuất sắc giành Giải Nhì chung cuộc (First Runner-up) hạng mục Advanced - hạng mục cao nhất dành cho các đội chuyên nghiệp.

Báo chí, đồng hành cùng đồng bào dân tộc thiểu số

Báo chí, đồng hành cùng đồng bào dân tộc thiểu số

Trong những năm qua, vùng đồng bào dân tộc thiểu số và miền núi đã có những chuyển biến quan trọng trong phát triển kinh tế-xã hội. Đời sống vật chất của đồng bào các dân tộc thiểu số ngày càng được nâng lên, tỷ lệ hộ nghèo giảm nhanh hằng năm. Những thành tựu đó có đóng góp to lớn của các cơ quan báo chí, trong đó có báo Tin tức và Dân tộc, TTXVN trong việc tuyên truyền, cổ vũ, phổ biến kiến thức tới đồng bào.

Báo chí góp sức vì Đất Sen hồng bền vững và nhân văn

Báo chí góp sức vì Đất Sen hồng bền vững và nhân văn

Ngày 19/6, Hội Nhà báo tỉnh Đồng Tháp tổ chức trao Giải báo chí tỉnh lần thứ VIII năm 2025. Năm nay, Ban Tổ chức nhận được 339 tác phẩm của 226 tác giả, nhóm tác giả thuộc các loại hình báo in, báo điện tử, báo nói, báo hình, ảnh báo chí. Kết quả, có 81 tác phẩm đoạt giải, gồm 5 giải A, 9 giải B, 15 giải C, 23 giải Khuyến khích và các giải thưởng theo thể loại gồm 4 giải Nhất, 7 giải Nhì, 12 giải Ba và 6 giải Khuyến khích.

Long An trao Giải Báo chí Nguyễn An Ninh lần thứ I

Long An trao Giải Báo chí Nguyễn An Ninh lần thứ I

Ngày 19/6, UBND tỉnh Long An long trọng tổ chức lễ kỷ niệm 100 năm Ngày Báo chí Cách mạng Việt Nam (21/6/1925 – 21/6/2025). Tham dự có nguyên Chủ tịch nước Trương Tấn Sang; lãnh đạo tỉnh Long An; đại diện các đơn vị, địa phương cùng đại diện lãnh đạo, phóng viên cơ quan báo chí.

Nhiều hoạt động hấp dẫn tại Festival Tinh hoa Tây Bắc - Điện Biên năm 2025

Nhiều hoạt động hấp dẫn tại Festival Tinh hoa Tây Bắc - Điện Biên năm 2025

Sở Văn hóa, Thể thao và Du lịch tỉnh Điện Biên đã ban hành kế hoạch tổ chức triển lãm ảnh đẹp du lịch “Sắc màu Tây Bắc”; Trưng bày, giới thiệu điểm đến du lịch đặc sắc và Liên hoan ẩm thực Tây Bắc. Đây là một trong chuỗi những hoạt động hấp dẫn tại Festival Tinh hoa Tây Bắc - Điện Biên năm 2025

Giao lưu nghệ thuật Việt Nam - Campuchia

Giao lưu nghệ thuật Việt Nam - Campuchia

Tối 13/6, Ủy ban nhân dân tỉnh Vĩnh Long phối hợp với Đoàn Bộ Văn hóa và Nghệ thuật Vương quốc Campuchia tổ chức chương trình giao lưu nghệ thuật Việt Nam - Campuchia.

Sôi nổi Giải đua ngựa truyền thống trên Cao nguyên trắng Bắc Hà

Sôi nổi Giải đua ngựa truyền thống trên Cao nguyên trắng Bắc Hà

Ngày 7/6, huyện Bắc Hà, tỉnh Lào Cai đã tổ chức Giải đua ngựa truyền thống huyện Bắc Hà lần thứ 18. Đây được xem là cuộc đua "độc nhất vô nhị" ở Việt Nam bởi những nài ngựa tham gia cuộc thi là những nông dân thực thụ ở các xã vùng cao của huyện Bắc Hà, huyện Si Ma Cai, huyện Bát Xát tỉnh Lào Cai và các nài ngựa đến từ tỉnh Tuyên Quang và Sơn La.

Sau ánh hào quang là những em thơ nơi bản làng

Sau ánh hào quang là những em thơ nơi bản làng

Với các giải thưởng tại Liên hoan phim tài liệu quốc tế Amsterdam và tác phẩm lọt vào danh sách rút gọn Oscar, đạo diễn Hà Lệ Diễm (dân tộc Tày, Bắc Kạn) đang khẳng định tên tuổi ở những sân khấu điện ảnh lớn nhất thế giới. Sau ánh đèn hào quang, chị lại lặng lẽ quay về những bản làng xa xôi, truyền cảm hứng về hành trình theo đuổi con chữ, vun đắp mơ ước cho những em nhỏ.

Người Cơ Tu gửi lời tạ ơn thần núi, thần rừng

Người Cơ Tu gửi lời tạ ơn thần núi, thần rừng

Lễ hội Tấc Giàng Ka Coong, Tấc Giàng Xứ (Cúng thần núi, thần rừng), nghi lễ tâm linh quan trọng của đồng bào Cơ Tu huyện A Lưới (Huế) vừa được tái hiện tại Làng Văn hóa – Du lịch các dân tộc Việt Nam (Đồng Mô, Sơn Tây, Hà Nội).

Giữ hồn khèn Mông ở vùng cao Trạm Tấu

Giữ hồn khèn Mông ở vùng cao Trạm Tấu

Người Mông ở vùng cao Trạm Tấu (Yên Bái) hiện còn giữ được nhiều nét văn hóa đặc sắc của đồng bào. Cây khèn với họ không chỉ là nhạc cụ, mà còn là tiếng nói của núi rừng, tiếng lòng của người Mông và sợi dây kết nối giữa quá khứ, hiện tại với tương lai. Để tiếng khèn trường tồn với thời gian, các thế hệ người Mông huyện Trạm Tấu luôn miệt mài gìn giữ nét văn hóa đặc sắc này.

Bảo tồn, phát huy giá trị gốm Quảng Đức gắn với du lịch làng nghề

Bảo tồn, phát huy giá trị gốm Quảng Đức gắn với du lịch làng nghề

Gốm cổ Quảng Đức là một trong những di sản văn hóa tiêu biểu của tỉnh Phú Yên. Tỉnh đang tổ chức nhiều hội thảo, triển lãm chuyên đề và nghiên cứu nhằm đánh giá, nhận diện một cách tổng quan, đầy đủ về giá trị di sản văn hóa gốm Quảng Đức, từ đó đề xuất các giải pháp bảo tồn, phát huy giá trị di sản gắn với phát triển du lịch làng nghề trong thời gian tới.