Là địa phương có lượng tàu thuyền đi đánh bắt sứa nhiều nhất tỉnh Thanh Hóa, mỗi ngày gần 400 chiếc tàu, bè mảng của ngư dân xã biển Hoằng Trường (huyện Hoằng Hóa, Thanh Hóa) đang tập trung vươn khơi, bám biển để khai thác, chế biến sứa. Con sứa không chỉ mang lại thu nhập khá cho người dân mà còn trở thành thương hiệu riêng có ở Khu du lịch biển Hải Tiến này.
Theo chia sẻ của ngư dân Hoằng Trường, dù năm nay vụ sứa đến muộn, nhưng bù lại sứa rất to, có con nặng 20-25kg, giá sứa cũng tăng hơn so với mọi năm. Bình quân mỗi ngày, một bè mảng của ngư dân đánh bắt được khoảng 300 - 700 con sứa, có thuyền đánh được 1.500 con sứa/ngày. Với giá sứa tươi trên thị trường trung bình khoảng 15.000 - 20.000 đồng/con, mỗi ngày mỗi bè mảng có thể thu về từ 4,5-10 triệu đồng.
Nhờ hiệu quả mang lại từ con sứa, nhiều ngư dân đã đầu tư tàu công suất lớn, vươn khơi khai thác sứa tại các vùng biển Vân Đồn (Quảng Ninh), Cô Tô (Hải Phòng)... Sứa khai thác được bán luôn trên biển cho đội tàu dịch vụ của tỉnh bạn, do vậy, nhiều tàu lớn có những chuyến vươn khơi cả tháng trời, mang về thu nhập hàng trăm triệu đồng từ nghề khai thác sứa.
Anh Nguyễn Văn Long (thôn Thành Xuân, xã Hoằng Trường): "Chúng tôi chỉ cần tìm đúng luồng sứa đi ăn, thả lưới 2-3 giờ đồng hồ là có thể thu lưới để vớt sứa lên thuyền, để mỗi chuyến thuyền về lại ăm ắp quà của biển".
Không như các loại hải sản khác phải đánh bắt xa bờ, đánh sứa chỉ cần đánh ven bờ, việc đầu tư ngư lưới cụ đánh bắt sứa lại đơn giản, ít tốn kém hơn so với các nghề chài lưới khác nhưng mang lại hiệu quả kinh tế cao. Sứa biển là loài nhuyễn thể được dùng làm thực phẩm có giá trị dinh dưỡng cao, bổ mát vào mùa hè. Toàn bộ cơ thể sứa đều có thể chế biến thành thức ăn; trong đó phần chân sứa có giá trị cao nhất. Ngoài bán sứa tươi cho thương lái, một số hộ dân cũng sơ chế sứa ngay trên bãi biển để đem ra chợ bán.
Ngoài nghề đánh bắt sứa biển, xã Hoằng Trường cũng là nơi thu mua, chế biến sứa biển lớn nhất tỉnh Thanh Hóa. Tại địa phương hiện đang có 5 cơ sở chế biến sứa được đầu tư quy mô lớn và hàng chục cơ sở chế biến quy mô nhỏ hơn đang tạo việc làm cho hàng trăm lao động địa phương. Sứa sau khi đánh bắt được vận chuyển về khu chế biến. Sứa vào lò quay, ngâm trong bể muối. Sứa trắng phau đóng thùng đưa lên ô tô chở đến nơi tiêu thụ.
Anh Trương Đình Hiền chủ cơ sở thu mua, chế biến sứa biển Hiền Dung (xã Hoằng Trường - Hoằng Hóa) cho biết: “Mỗi ngày gia đình tôi thu mua khoảng trên 20 tấn sứa. Bà con đi về bao nhiêu thì nhập cho người ta bấy nhiêu. Hiện cơ sở của tôi có 18 nhân công làm việc với mức thu nhập từ 350.000-500.000 đồng/ngày. Trước tiên, cơ sở sẽ thuê nhân công cắt sứa thành các phần riêng biệt và phân loại thành mình sứa (sứa dù), chân sứa, tay sứa... tiếp đó cho phần chân, đầu và mình sứa vào từng lò quay riêng cho sạch nhớt và vắt nước trong thân sứa trong khoảng 8-9 giờ. Khi miếng sứa kiệt nước, cứng lại thì cho vào bể và cho phèn, muối đảo đều. Công đoạn thêm muối, đảo đều được tiến hành trong 4-5 ngày cho đến khi miếng sứa “chín” không ngậm muối nữa là đạt tiêu chuẩn. Lúc này miếng sứa sẽ không còn vị tanh, màu sắc trong, vị giòn sần sật."
Sứa thành phẩm được đóng gói thành nhiều kích cỡ khác nhau. Hiện các sản phẩm sứa thành phẩm ở Hoằng Trường đang được bán với giá 180.000-200.000 đồng/thùng 10kg sứa dù (thân sứa); chân, tay sứa là những phần ngon nhất được bán với giá từ 350.000-400.000 đồng/thùng 10kg. Sứa thành phẩm khi được trộn với các loại rau thơm, hoa chuối hột thái mỏng, đu đủ, cà rốt, lá chanh thái chỉ, thêm vừng, lạc, đường và một số loại gia vị khác là có món nộm sứa ngon ngọt đậm đà vị biển. Mấy năm gần đây, nộm sứa dần trở thành món ẩm thực đặc trưng của xứ Thanh mỗi mùa du lịch.
Ông Lê Phạm Thảo, Phó Chủ tịch UBND xã Hoằng Trường (huyện Hoằng Hóa) cho biết, hiện sản phẩm chế biến từ sứa ở Hoằng Trường có đầu ra ổn định do các cơ sở chế biến nhận được nhiều đơn hàng từ Trung Quốc cũng như tiêu thụ nội địa. Dự kiến năm 2025, toàn xã Hoằng Trường có thể thu về 90 tỷ đồng từ việc đánh bắt, chế biến sứa tươi.
Hiện nay, để khai thác và bảo vệ nguồn lợi thủy sản này, ngành thuỷ sản Thanh Hóa đã phối hợp với chính quyền các địa phương ven biển khuyến cáo ngư dân và các cơ sở chế biến giữ gìn vệ sinh môi trường trong thu hoạch, chế biến sứa, tránh gây ô nhiễm môi trường, nhất là đối với các bãi biển phục vụ khách du lịch.
Hoa Mai - Khiếu Tư
