Độc đáo lễ cầu sức khỏe của người Xê Đăng

Độc đáo lễ cầu sức khỏe của người Xê Đăng
Phải lâu lắm rồi, làng Kon Kpong mới được “say” với lễ hội đến vậy. Gác lại những công việc sản xuất thường ngày, cả làng tất bật chuẩn bị cho lễ cầu sức khỏe. Già làng A Búa cho biết: Lễ hội cầu sức khỏe của đồng bào Xê Đăng ở làng Kon Kpong lâu nay vẫn được người dân tổ chức dưới góc độ gia đình, vật hiến tế chỉ là heo hoặc gà; ở góc độ cộng đồng làng, phải đến hơn 20 năm rồi, làng mới tổ chức trở lại.
 
 
Nghi lễ cúng thức ăn chín cho Yàng.
Nghi lễ cúng thức ăn chín cho Yàng. 

Lễ hội đâm trâu cầu sức khỏe của người Xê Đăng trải qua rất nhiều nghi lễ, kéo dài đến 4 ngày. Để chuẩn bị cho lễ hội, mặc cho cái nắng tháng 3 Âm lịch như thiêu đốt, bà con dân làng Kon Kpong cùng nhau tập trung đông đủ ở nhà rông đảm nhận những phần việc theo sự phân công của già làng. Phía trước nhà rông, đàn ông, thanh niên làng Kon Kpong gấp rút hoàn tất những công đoạn cuối cùng của việc trang trí 3 cây nêu chuẩn bị dựng trước nhà rông để cột những con vật sẽ hiến tế cho Giàng (trâu, heo, dê).

Khi mặt trời vừa khuất núi, trong tiếng hô vang của già A Búa và tiếng tung hô của dân làng, những người đàn ông, thanh niên lực lưỡng của làng đã nhanh chóng dựng cây nêu lớn nhất, cao chót vót bằng mái nhà rông; những cây nêu nhỏ hơn cũng được dựng lên ngay sau đó. Già Y Xan (70 tuổi) trong trang phục truyền thống dắt con trâu béo khỏe ra buộc vào gốc cây nêu lớn nhất, còn heo, dê được buộc vào 2 gốc cây nêu nhỏ còn lại. Xong đâu đó, theo hiệu lệnh của già làng, lễ “khóc trâu” bắt đầu trong tiếng cồng trầm hùng và điệu xoang uyển chuyển. Với người Xê Đăng, lễ cầu sức khỏe diễn ra rất công phu và thiêng liêng. Già A Búa cho biết: Lễ cầu sức khỏe của làng diễn ra trong 4 ngày, ngày đầu tiên của lễ hội, dân làng làm lễ báo tin cho thần linh; ngày thứ 2 chọn người làm chủ lễ để cùng với già làng đứng ra chỉ đạo việc tổ chức lễ hội; ngày thứ 3 diễn ra lễ đâm trâu với nhiều nghi lễ độc đáo; ngày thứ 4 hạ đầu trâu mang vào nhà rông.

Trong ngày đầu tiên của lễ hội, dân làng Kon Kpong tụ hội lên nhà rông, mang theo lễ vật gồm 1 con gà trống và 1 ghè rượu. Tại đây, già làng cầu khấn báo cáo với thần sông, thần suối, thần núi, thần đất biết dân làng Kon Kpong sắp tổ chức lễ hội. Xong nghi lễ báo cáo thần linh, bà con ai về nhà nấy. Đến tờ mờ sáng ngày hôm sau, bà con về lại nhà rông để chứng kiến già làng làm lễ bốc thăm chọn người đứng ra làm chủ lễ cùng với già làng lo liệu mọi việc; chọn người dắt trâu để làm vật hiến tế cho thần linh… Lễ vật làm lễ bốc thăm cũng gồm 1 con gà và 1 ghè rượu. Vì là lễ hội cầu sức khỏe nên những người được chọn để làm chủ lễ và người dắt trâu đều là những người “trong sạch”, có sức khỏe, đạo đức tốt. Xong đâu đấy, chủ lễ cùng chọn một số trai làng vào rừng chặt cây về dựng cây nêu...

Ngày thứ 3 được xem là ngày chính thức diễn ra lễ hội với rất nhiều nghi lễ độc đáo. Khi mặt trời vừa lóe tia nắng đầu tiên, nghi lễ đâm trâu chính thức bắt đầu và diễn ra rất nhanh chóng, bà con đánh cồng, múa xoang, già làng cầu khấn thần linh phù hộ cho dân làng sức khỏe; nguồn đất, nguồn nước mát lành để mùa màng tươi tốt, cuộc sống bà con ngày càng sung túc. Sau nghi lễ, bà con dân làng tiếp tục đánh cồng, múa xoang; thanh niên trong làng chế biến những món ăn truyền thống, riêng đầu các con vật được đặt lên giàn thiên (lập dưới gốc cây nêu chính). Đúng trưa, sau khi thịt các con vật hiến tế được nấu chín đặt tượng trưng lên giàn thiên, già làng và chủ lễ tiếp tục làm lễ cúng Giàng. Già A Búa cho biết: Đây là nghi lễ rất độc đáo của người Xê Đăng với quan niệm nồi cơm liên quan đến sức khỏe con người (bụng có no thì mới có sức khỏe). Vì vậy, nồi cơm cúng được già làng nhóm bếp nấu ở một góc trên nhà rông, không ai được tự ý đụng vào cho đến lúc mang ra cúng.

Trong 4 ngày diễn ra lễ hội, dân làng Kon Kpong rũ bỏ hết mọi lo toan của cuộc sống thường ngày để hòa mình vào lễ hội. Theo những người già trong làng kể lại, ngày xưa, người Xê Đăng ở làng Kon Kpong còn ở trên núi cao, cuộc sống phụ thuộc hoàn toàn vào tự nhiên. Nhiều năm, nạn đói, bệnh tật xảy ra liên miên khiến cả làng đau bệnh, từ đó dân làng mới tổ chức lễ hội đâm trâu cầu sức khỏe để cầu mong thần linh phù hộ. Sau giải phóng, làng Kon Kpong được di dời về nơi ở mới hiện nay và nhờ sự quan tâm của Đảng và Nhà nước, cái đói được đẩy lùi, việc chăm cho sức khỏe của nhân dân được quan tâm nên dịch bệnh cũng không còn hoành hành. Thế nhưng, khi có điều kiện, bà con dân làng vẫn tổ chức lễ hội đâm trâu cầu sức khỏe để gìn giữ nét văn hóa truyền thống.
Báo Điện tử Gia Lai

Có thể bạn quan tâm

Trải nghiệm nét văn hóa, truyền thống đặc trưng của các dân tộc

Trải nghiệm nét văn hóa, truyền thống đặc trưng của các dân tộc

Ngày 31/7, thông tin từ Cục Văn hóa các dân tộc Việt Nam cho biết, từ ngày 1 - 29/8/2025 tại Làng Văn hóa - Du lịch các dân tộc Việt Nam (Đồng Mô, Sơn Tây, Hà Nội) sẽ diễn ra nhiều hoạt động tháng 8 với chủ đề “Về Làng trải nghiệm nét văn hóa truyền thống”.

Thắp lửa truyền thống, đánh thức bản sắc văn hóa dân tộc S’tiêng

Thắp lửa truyền thống, đánh thức bản sắc văn hóa dân tộc S’tiêng

Đồng bào dân tộc S’tiêng với kho tàng văn hóa phong phú đang đứng trước thách thức trong việc gìn giữ và truyền dạy cho thế hệ mai sau. Trước thực trạng này, tại Khu bảo tồn văn hóa dân tộc S’tiêng sóc Bom Bo (xã Bom Bo, tỉnh Đồng Nai), chính quyền địa phương đang nỗ lực thắp lại ngọn lửa truyền thống, đánh thức tình yêu và ý thức bảo tồn văn hóa trong mỗi người trẻ.

Nghệ An: Giải mã nghi thức buộc chỉ cổ tay và lễ đặt tên của người Ơ Đu

Nghệ An: Giải mã nghi thức buộc chỉ cổ tay và lễ đặt tên của người Ơ Đu

Trải qua hàng trăm năm người Ơ Đu tại bản Văng Môn (xã Nga My, tỉnh Nghệ An) đã bảo lưu, gìn giữ và trao truyền được nhiều tập tục, nghi thức văn hóa, tín ngưỡng, nét sinh hoạt mang giá trị bản sắc văn hóa rất độc đáo, riêng có. Trong đó, nghi thức cột chỉ cổ tay và lễ đặt tên đều nằm trong Lễ đón tiếng sấm đầu năm, vốn là những nghi lễ tâm linh, tín ngưỡng độc đáo trong hệ thống lễ tục vòng đời của người Ơ Đu; thể hiện văn hóa ứng xử hài hòa giữa con người với thiên nhiên, hướng về cội nguồn, tri ân các vị tiền bối đã có công khai phá, bảo vệ bản mường, tạ ơn trời đất.

Đưa di sản vào đời sống đương đại, phát triển du lịch bền vững

Đưa di sản vào đời sống đương đại, phát triển du lịch bền vững

Ngày 14/7, tại xã Khổng Lào, Cục Di sản văn hóa (Bộ Văn hóa, Thể thao và Du lịch) phối hợp với Sở Văn hóa, Thể thao và Du lịch tỉnh Lai Châu và UBND xã Khổng Lào tổ chức Lễ công bố Quyết định và trao chứng nhận Di sản văn hóa phi vật thể quốc gia năm 2025 cho tỉnh Lai Châu.

Đặc sắc nghệ thuật chế tác khèn Mông ở vùng cao Lào Cai

Đặc sắc nghệ thuật chế tác khèn Mông ở vùng cao Lào Cai

Với đồng bào Mông ở vùng cao Lào Cai, cây khèn là nhạc cụ truyền thống quan trọng và độc đáo không thể thiếu trong sinh hoạt văn hóa cộng đồng. Nghệ thuật chế tác khèn đã trở thành nghề truyền thống quan trọng được người Mông nơi rẻo cao gìn giữ và quảng bá sản phẩm tới du khách trong, ngoài nước.

Bảo tồn, phát triển văn hóa Khmer gắn với phát triển du lịch

Bảo tồn, phát triển văn hóa Khmer gắn với phát triển du lịch

Tại Bạc Liêu, đồng bào dân tộc Khmer có trên 78.000 người, chiếm 7,6% dân số. Đồng bào nơi đây có đời sống tinh thần phong phú với những ngôi chùa Khmer kiến trúc lộng lẫy, các loại hình nghệ thuật truyền thống và nhiều lễ hội mang đậm bản sắc văn hóa dân tộc.

Duy trì mức sinh thay thế, bảo đảm chất lượng nguồn nhân lực

Duy trì mức sinh thay thế, bảo đảm chất lượng nguồn nhân lực

Vĩnh Phúc hiện là một trong nhiều địa phương trên cả nước có mức sinh chênh lệch giữa các vùng, đối tượng ngày càng lớn. Trước tình hình đó, tỉnh đã nỗ lực triển khai các dịch vụ chăm sóc sức khỏe sinh sản, kế hoạch hóa gia đình; từ đó đạt mức sinh thay thế, góp phần ổn định quy mô dân số.

Khai thác thế mạnh xuất khẩu sản phẩm nông - thủy sản có lợi thế cạnh tranh

Khai thác thế mạnh xuất khẩu sản phẩm nông - thủy sản có lợi thế cạnh tranh

Giám đốc Sở Công Thương tỉnh Tiền Giang Lưu Văn Phi cho biết: Hiện nay, tỉnh nỗ lực khai thác những tiềm năng và thế mạnh xuất khẩu các sản phẩm nông - thủy sản có lợi thế cạnh tranh; tích cực nắm bắt cơ hội, mở rộng thị trường, nhằm đảm bảo tăng trưởng xuất khẩu bền vững, thu hút ngoại tệ.

'Chìa khóa' để bắt kịp xu thế cuộc cách mạng công nghiệp lần thứ 4

'Chìa khóa' để bắt kịp xu thế cuộc cách mạng công nghiệp lần thứ 4

Ngày 6/6, UBND tỉnh Lai Châu và Học viện Công nghệ Bưu chính Viễn thông đã ký kết thỏa thuận hợp tác đẩy mạnh công tác nghiên cứu, ứng dụng khoa học, công nghệ, đổi mới sáng tạo và chuyển đổi số, đào tạo, bồi dưỡng nâng cao chất lượng nguồn nhân lực của tỉnh giai đoạn 2025 - 2030.

Phát huy vai trò khối đại đoàn kết toàn dân tộc trong tình hình mới

Phát huy vai trò khối đại đoàn kết toàn dân tộc trong tình hình mới

Ngày 4/6, tại tỉnh Sóc Trăng, Ban Thường trực Ủy ban Mặt trận Tổ quốc Việt Nam tỉnh Sóc Trăng, tỉnh Hậu Giang và thành phố Cần Thơ phối hợp tổ chức Hội nghị đóng góp ý kiến vào dự thảo Đề án sắp xếp, hợp nhất Mặt trận Tổ quốc, tổ chức chính trị - xã hội và hội quần chúng 3 tỉnh, thành phố (hội nghị lần thứ 3).

Truyền thông Campuchia ca ngợi sức sống mới ở vùng đồng bào Khmer Nam Bộ

Truyền thông Campuchia ca ngợi sức sống mới ở vùng đồng bào Khmer Nam Bộ

Trong những ngày đầu tháng này, các phương tiện truyền thông Campuchia đăng tải nhiều chủ đề bài viết đính kèm hình ảnh đa dạng, giới thiệu về cuộc sống mới với nhiều khởi sắc, đổi thay toàn diện trong vùng đồng bào Khmer tại các tỉnh, thành vùng đồng bằng sông Cửu Long của Việt Nam.

Đẩy mạnh phát triển kinh tế hợp tác trong nông nghiệp

Đẩy mạnh phát triển kinh tế hợp tác trong nông nghiệp

Theo Phó Giám đốc Sở Nông nghiệp và Môi trường tỉnh Tiền Giang Trần Hoàng Nhật Nam, nhằm đẩy mạnh phát triển kinh tế hợp tác trong nông nghiệp, địa phương đã tổ chức được mạng lưới 198 hợp tác xã nông nghiệp - thủy sản, thu hút gần 55.000 thành viên; giải quyết công ăn việc làm cho gần 2.000 lao động. Đến đầu tháng 6/2025, các hợp tác xã trên lĩnh vực nông nghiệp - thủy sản đã đạt doanh thu khoảng 140 tỷ đồng, tăng gần 25% so với cùng kỳ năm trước.

Các tỉnh Tây Nam Bộ tập trung thực hiện hoàn thành công tác dân tộc

Các tỉnh Tây Nam Bộ tập trung thực hiện hoàn thành công tác dân tộc

Ngày 30/5, tại Sóc Trăng, Bộ Dân tộc và Tôn giáo tổ chức Hội nghị tổng kết công tác thi đua khen thưởng Cụm thi đua số 6 (gồm 10 địa phương: Vĩnh Long, Trà Vinh, Long An, Kiên Giang, An Giang, Hậu Giang, Bạc Liêu, Cà Mau, Sóc Trăng và thành phố Cần Thơ) về công tác dân tộc.

Hiệu quả từ mô hình 'Họ đạo bình yên - gia đình hòa thuận' của đồng bào K’Ho

Hiệu quả từ mô hình 'Họ đạo bình yên - gia đình hòa thuận' của đồng bào K’Ho

Được thành lập từ năm 2019, mô hình “Họ đạo bình yên - Gia đình hạnh phúc” ở buôn B’laosire thuộc tổ dân phố 14, phường B’Lao (thành phố Bảo Lộc, Lâm Đồng) được đánh giá cao bởi tính hiệu quả. Từ nhiều năm qua, mô hình góp phần bảo đảm an ninh trật tự, người dân tập trung làm ăn phát triển kinh tế, hàng chục hộ vươn lên thoát nghèo, Họ đạo được Bộ Công an khen thưởng vào năm 2024.

Yên Lạc “giữ lửa” nghề chằm áo tơi truyền thống

Yên Lạc “giữ lửa” nghề chằm áo tơi truyền thống

Chiếc áo mộc mạc, được làm từ những tàu lá cọ khô, không chỉ là vật dụng che mưa nắng quen thuộc của người dân thôn Yên Lạc (xã Quang Lộc, huyện Can Lộc, Hà Tĩnh) suốt hàng trăm năm, mà còn là biểu tượng của sự cần cù, khéo léo và nét đẹp văn hóa đậm đà bản sắc. Giữa nhịp sống hối hả, nghề chằm áo tơi truyền thống vẫn được người dân lặng lẽ “giữ lửa”, trao truyền qua bao thế hệ, bảo tồn một phần hồn quê hương trong từng sợi lá.

Tết mùa mưa đặc sắc của dân tộc Hà Nhì

Tết mùa mưa đặc sắc của dân tộc Hà Nhì

Đồng bào dân tộc Hà Nhì có nhiều phong tục đặc sắc, trong đó có Tết mùa mưa (Dế Khừ Chà) là một trong bảy Tết trong năm theo phong tục cổ truyền của người Hà Nhì.

Lễ Mạng Ma - Nghi lễ tâm linh của người Xinh Mun

Lễ Mạng Ma - Nghi lễ tâm linh của người Xinh Mun

Vào độ xuân về khi hoa ban nở trắng rừng, người Xinh Mun ở Sơn La lại tổ chức Lễ Mạng Ma – một nghi lễ tâm linh truyền thống cầu sức khỏe, giải hạn, thể hiện niềm tin sâu sắc vào sự kết nối giữa con người với thần linh, tổ tiên và vạn vật thiên nhiên.

Tục nhuộm răng đen - nét văn hóa đặc sắc của phụ nữ dân tộc Lự ở Lai Châu

Tục nhuộm răng đen - nét văn hóa đặc sắc của phụ nữ dân tộc Lự ở Lai Châu

Dân tộc Lự là một trong những dân tộc rất ít người có số dân dưới 10 nghìn người hiện đang sinh sống chủ yếu ở huyện Tam Đường và huyện Sìn Hồ tỉnh Lai Châu, đã từ lâu, tục nhuộm răng đen của phụ nữ dân tộc Lự là một trong những nét văn hóa đặc trưng. Hiện, các cấp ủy, chính quyền huyện tăng cường tuyên truyền vận động người dân tiếp tục truyền dậy, phát huy những giá trị bản sắc văn hóa của dân tộc Lự trước nguy cơ bị mai một.

Tái hiện lễ cúng trưởng thành của đồng bào Ê Đê

Tái hiện lễ cúng trưởng thành của đồng bào Ê Đê

Trong khuôn khổ các hoạt động của Ngày Văn hoá các dân tộc Việt Nam (19/4), tại Làng Văn hoá – Du lịch các dân tộc Việt Nam (Đồng Mô, Sơn Tây, Hà Nội), đồng bào dân tộc Ê Đê đã tái hiện nghi lễ trưởng thành đặc sắc của dân tộc mình.

Gìn giữ bánh truyền thống Khẩu Sli của người Tày, Nùng ở Cao Bằng

Gìn giữ bánh truyền thống Khẩu Sli của người Tày, Nùng ở Cao Bằng

Cao Bằng, một tỉnh miền núi phía Bắc Việt Nam, không chỉ nổi tiếng với cảnh sắc thiên nhiên hùng vĩ mà còn là nơi lưu giữ nhiều nét văn hóa đặc sắc của các dân tộc thiểu số. Một trong những món ăn truyền thống nổi bật của người Tày, người Nùng ở đây là bánh Khẩu Sli, món bánh mang đậm hương vị quê hương và được người dân nơi đây coi là món quà tuyệt vời trong những dịp lễ, Tết.

Lễ ăn mừng đầu lúa mới của đồng bào Raglai

Lễ ăn mừng đầu lúa mới của đồng bào Raglai

Đồng bào Raglai sở hữu một kho tàng tri thức dân gian đồ sộ, từ sử thi, truyện cổ, dân ca đến luật tục… Không chỉ vậy, đồng bào còn lưu giữ nhiều lễ hội dân gian đặc sắc như Lễ ăn mừng đầu lúa mới, lễ bỏ mả, các nghi lễ vòng đời… Trong đó lễ ăn mừng đầu lúa mới đã được công nhận là Di sản Văn hóa phi vật thể cấp quốc gia, khẳng định gái trị văn hóa sâu sắc và vai trò quan trọng trong đời sống, tinh thần của cộng đồng người Ragalai.