Tái hiện lễ cúng trưởng thành của đồng bào Ê Đê

Trong khuôn khổ các hoạt động của Ngày Văn hoá các dân tộc Việt Nam (19/4), tại Làng Văn hoá – Du lịch các dân tộc Việt Nam (Đồng Mô, Sơn Tây, Hà Nội), đồng bào dân tộc Ê Đê đã tái hiện nghi lễ trưởng thành đặc sắc của dân tộc mình.

Đối với dân tộc Ê Đê, các nghi lễ vòng đời đóng vai trò hết sức quan trọng, là thành tố chính cấu thành nên bản sắc văn hóa. Các nghi lễ vòng đời không chỉ phản ánh đặc điểm văn hóa, mà còn đóng vai trò quan trọng trong đời sống của mỗi cá nhân và cả cộng đồng.

z6523406590087-f5b423435a7d958aeee5633a749ef80f.jpg
Lễ cúng trưởng thành là nghi lễ quan trọng đối với mỗi chàng trai Ê Đê. Ảnh: Hoàng Tâm

Đối với người đàn ông Ê Đê, từ lúc sinh ra đến lúc trở thành một chàng trai, thành người đàn ông biết gánh vác mọi công việc của gia đình, của buôn làng thì Lễ cúng trưởng thành rất quan trọng.

Theo tiếng Ê Đê, "Mpú Tôh Kông" có nghĩa là lễ thôi cồng. Đây là nghi lễ quan trọng khẳng định thời điểm người đàn ông được cộng đồng thừa nhận là người trưởng thành.

z6523402844172-0ea129f428a59a942ca5e799edb316e1.jpg
Gia đình chàng trai chuẩn bị làm lễ trưởng thành mời và bàn bạc với thầy cúng về các công việc và thời gian của lễ trưởng thành. Ảnh: Hoàng Tâm

Buổi lễ được tổ chức to hay nhỏ, thời gian làm lễ sớm hay muộn, cúng một lần hay 5 lần trong một ngày hay 5ngày, lễ vật cúng là gà, heo hay trâu, một ché rượu, 3 ché rượu hay nhiều ché rượu còn tùy thuộc vào điều kiện của từng gia đình.

a6k00767.jpg
Thầy cúng làm lễ cúng trưởng thành cho chàng trai. Ảnh: Hoàng Tâm

Trước ngày diễn ra lễ cúng trưởng thành, người mẹ (Amí), người bố (Ama) sẽ đưa con trai đến gặp thầy cúng để nhờ giúp đỡ. Sau khi bàn bạc, thầy cúng sẽ thống nhất với gia đình về thời gian tổ chức, lễ vật, sau đó gia đình mời đội chiêng của buôn làng và thông báo cho họ hàng xa, gần về chung vui để cúng trưởng thành cho chàng trai.

z6523404844489-d55c6edd7d07aa42dbed3f2acea10cba.jpg
Cồng chiêng là thành phần không thể thiếu trong các nghi lễ của đồng bào Ê Đê. Ảnh: Hoàng Tâm

Trước khi tiến hành lễ cúng, thầy cúng sẽ kiểm tra lại lễ vật một lần nữa. Lễ vật gồm có: 3 ché rượu, 3 chén cơm, 3 chén thịt heo luộc, và 3 chén nước.

Sau khi kiểm tra xong, thầy cúng sẽ ngồi vào vị trí và châm nước vào 3 ché rượu. Người được cúng trưởng thành mặc trang phục truyền thống ngồi trước lễ vật, tiếng chiêng vang lên rộn rã báo hiệu lễ cúng bắt đầu.

Lễ trưởng thành trải qua 2 lần cúng, gồm: cúng mời thần linh, mời ông bà tổ tiên về dự lễ và cúng đeo vòng đồng, khấn cầu sức khỏe cho người được làm lễ.

a6k00758.jpg
Thầy cúng làm lễ mời thần linh về chứng giám lễ trưởng thành của chàng trai. Ảnh: Hoàng Tâm

Trong quá trình lễ cúng diễn ra, người Ê Đê cấm kỵ mọi người đi qua lại, nhằm giữ gìn sự thiêng liêng của buổi lễ.

a6k00783.jpg
Chàng trai hưởng lễ vật sau khi đã cúng thần linh. Ảnh: Hoàng Tâm

Sau khi thầy cúng khấn xong sẽ tiếp tục châm nước vào 3 ché rượu ngụ ý thần linh đã về dự và chứng giám cho chàng trai.

Tiếp theo thầy cúng mời chàng trai hưởng lộc từ thần linh bằng cách ăn các lễ vật đã được các thần linh dùng bữa.

z6523412740634-aacb3a1d901c07bb2fc566a6caec6e40.jpg
Thầy cúng thực hiện đeo vòng đồng mới cho chàng trai trong lễ trưởng thành. Ảnh: Hoàng Tâm

Khi chàng trai ăn các lễ vật xong thì thầy cúng tiếp tục mời Amí, Ama ăn các lễ vật của thần linh để lấy lộc. Người Ê Đê theo chế độ mẫu hệ nên ở bất cứ nghi thức nào, người phụ nữ cũng được mời trước rồi mới đến người đàn ông.

Tiếp theo thầy cúng sẽ làm lễ tháo vòng đồng 7 khấc và đeo vòng đồng mới cho chàng trai.

Theo phong tục của người Ê Đê thì mỗi bé trai khi sinh ra sẽ được đeo một chiếc vòng đồng vòng 7 khấc vào tay. Chiếc vòng này sẽ đeo trên tay và chỉ được tháo ra đeo vòng đồng mới khi làm lễ cúng trưởng thành.

Số lượng vòng đồng được đeo vào tay người được cúng trưởng thành tương ứng với số ché rượu mà gia đình đã chuẩn bị. Nếu cúng 1 ché thì đeo 1 vòng đồng, 3 ché thì đeo 3 vòng đồng hay 5, 7 ché thì đeo 5, 7 vòng đồng. Và đặc biệt số ché rượu dâng lên thần linh theo phong tục của người Ê Đê thì luôn là số lẻ.

z6523438540396-533f490510dfcc6886c7af355f052b7d.jpg
Chàng trai được trao khiên để thực hiện khí phách của người đàn ông đã trưởng thành. Ảnh: Hoàng Tâm

Sau khi thực hiện nghi thức đeo vòng đồng thì người được cúng trưởng thành sẽ thực hiện nghi thức “Kdǒ Khil”, có nghĩa là nghi thức múa khiên để thể hiện khí phách của người đàn ông trưởng thành.

Khi thực hiện xong nghi thức múa khiên, chàng trai sẽ trở về vị trí ban đầu, lúc này tiếng cồng chiêng đã dứt, thầy cúng sẽ mời chàng trai đến uống rượu nhận lời chúc mừng từ gia đình, họ hàng và bà con trong buôn theo nghi thức “Mnăm ring” - uống rượu nối tay. Những người uống rượu theo nghi thức này sẽ cầm cần rượu uống nối tiếp nhau liên tục.

z6523415392984-0c223c19192601487f93f2947c22c153.jpg
Mọi người cùng uống rượu nối tay vui mừng trong lễ trưởng thành của chàng trai Ê Đê. Ảnh: Hoàng Tâm

Tiếng cồng chiêng được xem là ngôn ngữ thiêng liêng, cầu nối giữa con người và thần linh. Âm thanh trầm bổng của cồng chiêng như lời mời gọi thần linh chứng giám. Chính vì thế, không gian văn hóa cồng chiêng trở thành một phần không thể thiếu, thậm chí là linh hồn trong các nghi lễ truyền thống của đồng bào Ê Đê

Cứ như vậy bà con trong buôn ăn uống chúc mừng cho chàng trai được làm lễ trưởng thành cho đến lúc tàn tiệc.

Hoàng Tâm

(Báo ảnh Dân tộc và Miền núi)

Có thể bạn quan tâm

Lễ hội Cơm mới Đền Đông Cuông

Lễ hội Cơm mới Đền Đông Cuông

Hằng năm, vào ngày Mão tháng 9 âm lịch, chính quyền và nhân dân xã Đông Cuông, tỉnh Lào Cai rộn ràng tổ chức Lễ hội Cơm mới Đền Đông Cuông. Đây là hoạt động truyền thống nhằm tổng kết một năm lao động, sản xuất, những người con quê hương, du khách bày tỏ lòng tri ân với Mẫu Thượng Ngàn, các đấng siêu nhiên phù hộ cho mưa thuận gió hòa, mùa màng bội thu, cuộc sống ấm no, hạnh phúc.

Tranh tài ở 8 môn thể thao dân tộc đặc sắc

Tranh tài ở 8 môn thể thao dân tộc đặc sắc

Sáng 23/10, Sở Văn hóa, Thể thao và Du lịch tỉnh Điện Biên tổ chức Khai mạc Hội thi thể thao các dân tộc thiểu số tỉnh, năm 2025. Sự kiện là hoạt động thiết thực nhằm chào mừng thành công Đại hội đại biểu Đảng bộ tỉnh Điện Biên lần thứ XV, nhiệm kỳ 2025 - 2030; hướng tới kỷ niệm 80 năm Ngày Di sản Văn hóa Việt Nam (23/11/1945 - 23/11/2025) và 80 năm Ngày Thể thao Việt Nam (27/3/1946 - 27/3/2026).

Độc đáo lễ cưới truyền thống của người Dao Tiền ở Bản Sưng

Độc đáo lễ cưới truyền thống của người Dao Tiền ở Bản Sưng

Giữa nhịp sống hiện đại đang lan tỏa tới từng bản làng vùng cao, người Dao Tiền ở Bản Sưng, xã Cao Sơn (huyện Đà Bắc, Hòa Bình cũ, nay thuộc tỉnh Phú Thọ) vẫn bền bỉ gìn giữ những giá trị văn hóa cổ truyền, trong đó có nghi lễ cưới, một trong những nét sinh hoạt văn hóa đặc sắc, phản ánh sâu sắc đời sống tinh thần, tín ngưỡng và đạo lý của cộng đồng.

Lễ rước y trang Katê: Sợi chỉ đỏ thắt chặt tình đoàn kết Chăm – Raglai

Lễ rước y trang Katê: Sợi chỉ đỏ thắt chặt tình đoàn kết Chăm – Raglai

Chiều 20/10/2025, khoảnh khắc thiêng liêng và xúc động nhất trước thềm lễ hội Katê chính là khi cộng đồng người Chăm làng Hữu Đức (Phước Hữu, Khánh Hòa) trang trọng đón nhận y trang từ người anh em Raglai. Đây không chỉ là một nghi lễ, mà còn là một minh chứng sống động cho mối giao hảo bền chặt, độc đáo đã được trao truyền qua nhiều thế hệ trên mảnh đất đầy nắng và gió. 

Thăm hỏi, chúc tết Katê đồng bào dân tộc Chăm theo đạo Bàlamôn

Thăm hỏi, chúc tết Katê đồng bào dân tộc Chăm theo đạo Bàlamôn

Nhân dịp Tết Katê năm 2025, trong 2 ngày 14 - 15/10, đoàn công tác Ủy ban Mặt trận Tổ quốc Việt Nam tỉnh Lâm Đồng do ông Nguyễn Phú Nghĩ, Phó Chủ tịch Ủy ban Mặt trận Tổ quốc Việt Nam tỉnh làm Trưởng đoàn đã đến thăm, chúc tết Katê và tặng quà đồng bào dân tộc Chăm theo đạo Bàlamôn tại nhiều địa phương trong tỉnh.

Nguyên liệu chế biến canh Samlor Korko chủ yếu từ thực vật thiên nhiên, dễ tìm và sẵn có quanh nhà.

Độc đáo món canh Samlor Korko mang đậm hương vị Khmer

Nhắc đến ẩm thực của đồng bào Khmer Nam Bộ, không thể không kể đến những món đặc sản quen thuộc như bún nước lèo, bánh xèo, bánh cống hay bánh bò thốt nốt. Trong đó, canh Samlor Korko được xem là món ăn truyền thống lâu đời, thể hiện rõ nét văn hóa ẩm thực đặc trưng của người Khmer.

Giữ hồn văn hóa qua từng đường kim, mũi chỉ trang phục dân tộc Mông

Giữ hồn văn hóa qua từng đường kim, mũi chỉ trang phục dân tộc Mông

Đồng bào Mông là một trong 3 dân tộc chiếm phần lớn dân số tỉnh Điện Biên. Trong đời sống văn hóa của đồng bào, trang phục không chỉ là nhu cầu mặc hằng ngày mà còn là một thành tố văn hóa quan trọng, được nhiều thế hệ gìn giữ, trao truyền như phần hồn cốt của dân tộc.

Tiến tới Đại hội XIV của Đảng: Khát vọng phát triển Tuyên Quang trong kỷ nguyên mới

Tiến tới Đại hội XIV của Đảng: Khát vọng phát triển Tuyên Quang trong kỷ nguyên mới

Những ngày này, từ các tuyến phố trung tâm cho đến tận các thôn bản nơi vùng sâu, vùng xa, biên giới của tỉnh Tuyên Quang đều rực rỡ cờ hoa, biểu ngữ, băng rôn chào mừng Đại hội Đại biểu Đảng bộ tỉnh Tuyên Quang lần thứ I, nhiệm kỳ 2025-2030. Đây là kỳ Đại hội đầu tiên sau khi hợp nhất hai tỉnh Hà Giang và Tuyên Quang, là sự kiện chính trị trọng đại, thể hiện ý chí, niềm tin và khát vọng của gần 1,9 triệu đồng bào các dân tộc trong tỉnh cùng hướng tới tương lai.

Đồng bào Khmer Cà Mau phấn khởi đón lễ Sene Dolta

Đồng bào Khmer Cà Mau phấn khởi đón lễ Sene Dolta

Đồng bào Khmer tỉnh Cà Mau hiện có trên 32 nghìn hộ với gần 140 nghìn nhân khẩu, chiếm gần 6,5% dân số toàn tỉnh. Những ngày này, tại các địa bàn có đông đồng bào Khmer sinh sống, không khí chào đón lễ Sene Dolta, một trong những lễ hội truyền thống quan trọng và mang đậm bản sắc văn hóa của người Khmer, diễn ra rộn ràng. 

Khát khao phục hồi, phổ biến các làn điệu dân ca H’rê

Khát khao phục hồi, phổ biến các làn điệu dân ca H’rê

Tại miền đất Quảng Ngãi, các làn điệu dân ca H’rê không chỉ là Di sản văn hóa phi vật thể mà còn là tiếng lòng của cả một dân tộc. Để những giai điệu này không bị lãng quên, vai trò của người phụ nữ dân tộc H’rê vô cùng to lớn. Họ là những nghệ nhân thầm lặng, miệt mài gìn giữ và lan tỏa tình yêu với âm nhạc truyền thống, biến những lời ca thành sợi dây kết nối mạnh mẽ giữa quá khứ và hiện tại.

Giữ gìn, phát huy văn hóa Mường trong không gian mới

Giữ gìn, phát huy văn hóa Mường trong không gian mới

Trong không gian bảng lảng khói sương của núi rừng, của bản làng, bên những ngôi nhà sàn gỗ, những mế (phụ nữ lớn tuổi), ẻm (cô gái trẻ) trong trang phục áo pắn (áo ngắn), váy dài quấn kết hợp với cạp váy dệt hoa văn tinh xảo, đeo tênh (thắt lưng), xà tích và vấn khăn trắng trên đầu. Tiếng chiêng mường vang vọng cùng lời mo rì rầm đưa con người về lại với cội nguồn, về với những giá trị cốt lõi từ ngàn xưa… Đó là văn hóa Mường, là di sản, kho báu tinh thần của cộng đồng người Mường Hòa Bình cũ, nay là tỉnh Phú Thọ.

Lễ rước dâu của dân tộc Dao đỏ ở Lai Châu

Lễ rước dâu của dân tộc Dao đỏ ở Lai Châu

Lễ rước dâu là một nghi thức quan trọng trong lễ cưới của đồng bào Dao đỏ ở bản Nậm Sáng, xã Mường Than, tỉnh Lai Châu. Trải qua thời gian cùng những thăng trầm của lịch sử, đến nay, người Dao đỏ nơi đây vẫn giữ được nghi thức truyền thống mang đậm bản sắc dân tộc. Cô dâu mặc trang phục truyền thống rực rỡ sắc màu. Đoàn đón dâu nhà trai phải chuẩn bị một đội kèn trống gồm 4 người, đây là phần không thể thiếu trong nghi lễ đón dâu. Tiếng kèn, trống, chiêng, chũm chọe để chào mừng và thông báo cho tổ tiên, đất trời về sự kiện trọng đại này.

Chùa Ghositaram - Ngôi chùa độc đáo tại Cà Mau

Chùa Ghositaram - Ngôi chùa độc đáo tại Cà Mau

Chùa Ghositaram tại ấp Cù Lao, xã Hưng Hội (Cà Mau) như một "bảo tàng mỹ thuật" thể hiện tài năng của các nghệ nhân Khmer. Ngôi chùa cũng là một trong những điểm đến văn hóa vô cùng độc đáo tại Cà Mau.

Giữ hồn Then, lan tỏa bản sắc văn hóa Kinh Bắc

Giữ hồn Then, lan tỏa bản sắc văn hóa Kinh Bắc

Bắc Ninh là địa phương sở hữu di sản Thực hành Then được UNESCO ghi danh vào danh sách Di sản văn hóa phi vật thể đại diện của nhân loại. Trong dòng chảy văn hóa xứ Kinh Bắc, làn điệu Then vang lên như tiếng gọi của núi rừng, vừa mộc mạc vừa tha thiết. Tại miền đất giàu truyền thống văn hiến này, Then được cộng đồng đón nhận, trân trọng và đưa vào đời sống như một nét đẹp văn hóa; góp phần làm phong phú thêm bức tranh đa sắc màu của vùng đất này.

Kết nối du lịch biển đảo với văn hóa đại ngàn Tây Nguyên

Kết nối du lịch biển đảo với văn hóa đại ngàn Tây Nguyên

Sau khi hợp nhất, không gian phát triển du lịch của tỉnh Đắk Lắk được mở rộng, tạo cơ hội cho các đơn vị, doanh nghiệp du lịch, lữ hành, lưu trú kết nối tiềm năng, lợi thế ở khu vực Đông - Tây. Du khách được trải nghiệm nhiều cung bậc cảm xúc của biển xanh, cát trắng, nắng vàng và đại ngàn Tây Nguyên hùng vĩ cùng những bản sắc văn hóa đặc trưng của đồng bào miền núi.