Gìn giữ nét đẹp văn hóa truyền thống gói bánh chưng, giã bánh giầy

Hơn 10 năm qua, việc duy trì tổ chức Hội thi bánh chưng, bánh giầy tại Lễ hội mùa Xuân Côn Sơn - Kiếp Bạc hằng năm là một trong những nỗ lực của tỉnh Hải Dương nhằm bảo tồn nét đẹp văn hóa truyền thống của dân tộc, góp phần làm nổi bật giá trị toàn cầu của Di tích Quốc gia đặc biệt Côn Sơn - Kiếp Bạc.

vna_potal_hai_duong_gin_giu_net_dep_goi_banh_chung_gia_banh_giay_trong_cac_le_hoi_xuan_7238430.jpg
Các nghệ nhân thi gói bánh chưng. Ảnh: Mạnh Tú - TTXVN

Hơn 100 nghệ nhân so tài

Sáng 23/2, tại Di tích chùa Côn Sơn, thuộc Khu di tích Quốc gia đặc biệt Côn Sơn - Kiếp Bạc (thành phố Chí Linh), Hội thi bánh chưng, bánh giầy tỉnh Hải Dương năm 2024 được tổ chức trong sự theo dõi, cổ vũ nhiệt tình của đông đảo nhân dân và du khách.

vna_potal_hai_duong_gin_giu_net_dep_goi_banh_chung_gia_banh_giay_trong_cac_le_hoi_xuan_7238429.jpg
Các nghệ nhân thi gói bánh chưng. Ảnh: Mạnh Tú - TTXVN

Hội thi năm nay quy tụ hơn 100 nghệ nhân đến từ 12 đội đại diện cho 12 huyện, thị xã, thành phố trong tỉnh. Trong đó, phần thi gói bánh chưng có 12 đội tham gia; thi giã bánh giầy có 6 đội đăng ký. Mỗi đội thi gói bánh chưng gồm 5 thành viên. Đội thi giã bánh giầy có 6 thành viên.

Các đội thực hiện gói 10 chiếc bánh chưng, gồm 5 chiếc bánh mặn, 5 chiếc bánh chay trong thời gian tối đa 15 phút.

vna_potal_hai_duong_gin_giu_net_dep_goi_banh_chung_gia_banh_giay_trong_cac_le_hoi_xuan_7238435.jpg
Bánh chưng đã được các nghệ nhân gói xong chờ chấm điểm. Ảnh: Mạnh Tú - TTXVN

“Sân khấu” trình diễn thi gói bánh chưng và giã bánh giầy là sân Tam quan ngoại chùa Côn Sơn. Sau khi giám sát viên kiểm tra nguyên liệu, hiệu lệnh vang lên, các thành viên đều mặc trang phục lễ hội truyền thống nhanh chóng bắt đầu phần thi của mình.

Mặc dù không dùng khuôn nhưng các nghệ nhân với những đôi bàn tay thoăn thoắt, khéo léo đã gói được những chiếc bánh vuông vức, đều tăm tắp. Bánh gói xong được bày trên mâm truyền thống, Ban Tổ chức mã hóa sản phẩm và chấm hình thức bánh, sau đó các đội thi chuyển bánh về khu vực nấu bánh, rồi luộc bánh trong vòng 5 tiếng.

vna_potal_hai_duong_gin_giu_net_dep_goi_banh_chung_gia_banh_giay_trong_cac_le_hoi_xuan_7238428.jpg
Luộc bánh chưng. Ảnh: Mạnh Tú - TTXVN

Phần thi giã bánh giầy diễn ra buổi chiều. Các đội thi sẽ thực hiện việc đồ xôi, giã bánh và hoàn thiện 5 chiếc bánh trong thời gian 50 phút. Bánh thành phẩm được bày lên mâm truyền thống và trang trí chữ “Phúc”, “Lộc” hoặc “Thọ” màu đỏ bằng chữ Hán Nôm.

vna_potal_hai_duong_nguoi_dan_va_du_khach_no_nuc_xem_thi_gia_banh_giay_7238655.jpg
Các nghệ nhân giã bánh giầy. Ảnh: Mạnh Minh - TTXVN

Những chiếc bánh chưng, bánh giầy của các đội đoạt giải cao sẽ được Ban Tổ chức tuyển chọn dâng lễ cúng Phật, Thánh và phục vụ Lễ rước bánh chưng, bánh giầy, Lễ dâng hương tại chùa Côn Sơn, đền Nguyễn Trãi và đền Trần Nguyên Đán, gửi gắm mong cầu mưa thuận gió hòa, nhân khang, vật thịnh.

vna_potal_hai_duong_nguoi_dan_va_du_khach_no_nuc_xem_thi_gia_banh_giay_7238657.jpg
Các nghệ nhân giã bánh giầy. Ảnh: Mạnh Minh - TTXVN

Ban Tổ chức sẽ chọn trao giải Nhất, Nhì, Ba cho từng phần thi gói bánh chưng và giã bánh giầy. Ngoài ra, còn có các giải: Gói bánh chưng nhanh nhất, Bánh chưng đẹp nhất, Bánh chưng ngon nhất, Đồ xôi và giã bánh giầy nhanh nhất, Bánh giầy đẹp nhất, Bánh giầy ngon nhất. Hai đội giành giải cao nhất ở hai nội dung sẽ được chọn đại diện cho Hải Dương tham gia Hội thi bánh chưng, bánh giầy ở Lễ hội Đền Hùng vào dịp mùng 10/3 âm lịch.

vna_potal_hai_duong_nguoi_dan_va_du_khach_no_nuc_xem_thi_gia_banh_giay_7238663.jpg
Các nghệ nhân nặn bánh giầy. Ảnh: Mạnh Minh - TTXVN

Gìn giữ phong tục đẹp

Truyền thuyết về bánh chưng, bánh giầy kể lại rằng, vào đời Vua Hùng thứ 6, Nhà vua muốn tìm một loại lễ vật để cúng Tiên Vương. Hoàng tử Lang Liêu đã dùng gạo nếp, đỗ xanh, lá dong để gói bánh chưng và giã xôi nếp, nặn thành bánh giầy để làm lễ vật. Hai thứ bánh đó tượng trưng cho trời tròn, đất vuông. Lễ vật của Lang Liêu đã hợp ý Vua Hùng nhất. Vua Hùng đã truyền ngôi cho Lang Liêu. Từ đó, Lang Liêu đã truyền dạy muôn dân làm bánh chưng và bánh giầy để dâng cúng tổ tiên, đặc biệt vào dịp lễ, Tết. Trải qua bao đời nay, phong tục gói bánh chưng, bánh giầy vẫn trường tồn dù xã hội đã có nhiều thay đổi, trở thành nét văn hóa truyền thống của dân tộc, minh chứng cho nét đẹp của nền văn minh lúa nước. Hai món bánh đã trở thành sản vật không thể thiếu trong những mâm lễ vật ngày Tết dâng lên tổ tiên, ông bà.

vna_potal_hai_duong_nguoi_dan_va_du_khach_no_nuc_xem_thi_gia_banh_giay_7238658.jpg
Bánh thành phẩm được bày lên mâm truyền thống và trang trí chữ “Phúc”, “Lộc” hoặc “Thọ” màu đỏ bằng chữ Hán Nôm. Ảnh: Mạnh Minh - TTXVN

Gia đình nghệ nhân Bùi Quốc Thái ở khu dân cư Tống Xá, phường Thái Thịnh (Kinh Môn) là đội thi giành giải Nhất thi bánh chưng và giải Ba thi bánh giầy ở mùa lễ hội năm 2023. Năm nay, các thành viên của gia đình tiếp tục tham gia với tinh thần rất hào hứng và phấn khởi. Anh Bùi Văn Tấn, con trai nghệ nhân Bùi Quốc Thái cho biết anh năm nay 46 tuổi và đã hơn 30 năm gói bánh chưng.

Từ kinh phí hỗ trợ của Ban Tổ chức, gia đình anh chuẩn bị nguyên liệu gồm gạo nếp cái hoa vàng, đỗ, lạt gói bánh, lá dong. Các nguyên liệu được chọn kỹ lưỡng, có nguồn gốc rõ ràng và sơ chế cơ bản để mang đến hội thi.

Anh Tấn cho rằng với anh và nhiều nghệ nhân đến từ các địa phương trong tỉnh, Hội thi là nội dung rất ý nghĩa trong Lễ hội mùa Xuân, góp phần gìn giữ nét đẹp văn hóa truyền thống của dân tộc. Niềm vui lớn nhất của gia đình khi tham gia Hội thi là được giới thiệu những sản vật tinh túy nhất của quê hương, tự hào khi được các vật phẩm được dâng cúng Phật, Thánh và được tham gia so tài tại Hội thi bánh chưng, bánh giầy tại Lễ hội Đền Hùng dịp Giỗ Tổ Hùng Vương.

Ông Nguyễn Minh Đức, Phó Giám đốc Phụ trách Trung tâm Văn hóa nghệ thuật tỉnh Hải Dương, Phó trưởng Ban Thường trực Ban Tổ chức, Trưởng Ban giám khảo Hội thi bánh chưng, bánh giầy tỉnh Hải Dương năm 2024 cho biết, từ năm 2012 đến nay, khi Lễ hội Côn Sơn Kiếp Bạc được công nhận là Di sản Văn hóa phi vật thể cấp Quốc gia, Hội thi được tổ chức thường niên vào dịp Lễ hội mùa Xuân Côn Sơn - Kiếp Bạc vào tháng Giêng, trở thành điểm nhấn trong Lễ hội mùa Xuân được nhân dân và du khách đón đợi.

vna_potal_hai_duong_gin_giu_net_dep_goi_banh_chung_gia_banh_giay_trong_cac_le_hoi_xuan_7238434.jpg
Trao cờ lưu niệm cho các đội tham dự hội thi. Ảnh: Mạnh Tú - TTXVN

Điểm mới trong hội thi năm nay là Ban Tổ chức tăng thời gian cho các đội luộc bánh chưng, thời gian đồ xôi, giã bánh giầy và giảm thang điểm cho tiêu chí thời gian gói bánh chưng để các đội thi chăm chút cho các thành phẩm được đẹp và chất lượng nhất.

Hội thi bánh chưng, bánh giầy được tỉnh Hải Dương phục dựng và duy trì nhiều năm nay với ý nghĩa gìn giữ nét đẹp văn hóa truyền thống là phong tục gói bánh chưng, giã bánh giầy, hướng về Giỗ Tổ Hùng Vương, tỏ lòng tri ân các bậc tiền nhân đã có công dựng nước và giữ nước.

Mạnh Minh

(TTXVN)

Có thể bạn quan tâm

Đồng bào Si La tưng bừng đón Lễ hội mừng cơm mới

Đồng bào Si La tưng bừng đón Lễ hội mừng cơm mới

Ngày 12/12, UBND xã Mường Nhé (tỉnh Điện Biên) tổ chức Lễ công bố quyết định và đón nhận Giấy chứng nhận Di sản văn hóa Phi vật thể quốc gia “Lễ mừng cơm mới của người Si La” và tổ chức Lễ hội mừng cơm mới năm 2025 tại bản Nậm Sin.

Liên hoan Ảnh nghệ thuật khu vực Miền núi phía Bắc lần thứ 24

Liên hoan Ảnh nghệ thuật khu vực Miền núi phía Bắc lần thứ 24

Ngày 12/12, UBND tỉnh Cao Bằng phối hợp với Hội Nghệ sĩ nhiếp ảnh Việt Nam tổ chức Lễ Tổng kết, trao giải và khai mạc triển lãm Liên hoan Ảnh nghệ thuật khu vực Miền núi phía Bắc lần thứ 24 với chủ đề “Vẻ đẹp đất nước - con người miền núi phía Bắc”.

Liên hoan Ảnh nghệ thuật khu vực Miền núi phía Bắc lần thứ 24

Liên hoan Ảnh nghệ thuật khu vực Miền núi phía Bắc lần thứ 24

Ngày 12/12, UBND tỉnh Cao Bằng phối hợp với Hội Nghệ sĩ nhiếp ảnh Việt Nam tổ chức Lễ Tổng kết, trao giải và khai mạc triển lãm Liên hoan Ảnh nghệ thuật khu vực miền núi phía Bắc lần thứ 24 với chủ đề “Vẻ đẹp đất nước - con người miền núi phía Bắc”

Liên hoan câu lạc bộ cồng chiêng tỉnh Lâm Đồng

Liên hoan câu lạc bộ cồng chiêng tỉnh Lâm Đồng

Tối 11/12, tại nhà truyền thống tổ dân phố N’Jriêng (phường Đông Gia Nghĩa), Sở Văn hóa, Thể thao và Du lịch Lâm Đồng tổ chức khai mạc Liên hoan các câu lạc bộ cồng chiêng tỉnh lần thứ nhất, năm 2025 với chủ đề “Sắc màu hội tụ và lan tỏa”.

Người giữ nhịp dân ca Bru - Vân Kiều giữa đại ngàn Trường Sơn

Người giữ nhịp dân ca Bru - Vân Kiều giữa đại ngàn Trường Sơn

Cứ mỗi buổi chiều đến, trong căn Nhà sinh hoạt văn hóa cộng đồng ở khóm 6, xã Lao Bảo, tỉnh Quảng Trị lại vang lên những âm thanh mộc mạc mà quen thuộc. Đó là tiếng đàn, tiếng hát của lớp học dân ca Bru - Vân Kiều. Giữa không gian ấy, hình ảnh ông Hồ Văn Mang, chỉnh từng câu hát, từng âm, từng vần, bắt từng nhịp đàn, vẫn cần mẫn truyền dạy cho thanh thiếu niên trong bản đã trở nên quen thuộc với bao thế hệ học trò.

Nét văn hóa dân tộc Chứt mở hướng du lịch vùng biên

Nét văn hóa dân tộc Chứt mở hướng du lịch vùng biên

Dân tộc Chứt ở tỉnh Quảng Trị hiện có 2.054 hộ với 8.227 nhân khẩu, sinh sống tập trung chủ yếu tại các xã Kim Phú, Kim Điền, Tuyên Lâm, Dân Hóa và Thượng Trạch. Tỉnh Quảng Trị đang nỗ lực bảo tồn các nét văn hóa dân tộc Chứt thông qua việc xây dựng các Câu lạc bộ văn hóa dân gian, mở ra hướng phát triển du lịch văn hóa vùng biên.

Rộn ràng chợ phiên vùng cao Keo Lôm

Rộn ràng chợ phiên vùng cao Keo Lôm

Trong tiết trời se lạnh của buổi sớm mai nơi vùng cao Na Son (Điện Biên), chợ phiên Keo Lôm bừng lên sức sống khi đồng bào các dân tộc mang nông sản, sản vật rừng xuống chợ trao đổi, mua bán. Phiên chợ được họp vào ngày thứ 7 hàng tuần, không chỉ là nơi giao thương quen thuộc của người dân địa phương mà còn trở thành điểm đến hấp dẫn để du khách khám phá, trải nghiệm những nét văn hóa đặc trưng của vùng cao Điện Biên.

Giữ tiếng chiêng linh thiêng giữa đại ngàn Trường Sơn

Giữ tiếng chiêng linh thiêng giữa đại ngàn Trường Sơn

Giữa đại ngàn Trường Sơn hùng vĩ, ở phía Tây tỉnh Quảng Trị, nơi những ngọn núi trùng điệp xanh mướt nối tiếp nhau trập trùng, có những bản làng bình yên của người Pa Cô, Vân Kiều sinh sống bao đời nay. Ở nơi đây, tiếng hát, tiếng đàn, điệu khèn vẫn ngân vang mỗi buổi sớm, chiều. Giữa nhịp sống hiện đại, vẫn có những con người thầm lặng, bền bỉ cống hiến cả cuộc đời để bảo tồn tiếng hát, điệu múa, tiếng cồng chiêng và linh hồn của núi rừng quê hương. Đó chính là cội nguồn, bản sắc độc đáo riêng của dân tộc không thể nào bị lãng quên.

“Dáng giày nét Giáy”: Khi người trẻ tham gia bảo tồn nghề làm giày truyền thống của người Giáy

“Dáng giày nét Giáy”: Khi người trẻ tham gia bảo tồn nghề làm giày truyền thống của người Giáy

Trước nguy cơ mai một của một trong những di sản văn hóa độc đáo, dự án “Dáng giày nét Giáy” do InterArts Agency thực hiện đã mang đến một hướng tiếp cận mới mẻ thông qua chuỗi hoạt động trải nghiệm thực tế. Nổi bật trong số đó là workshop làm giày thủ công, nơi kết nối các nghệ nhân bản địa với thế hệ trẻ, biến di sản thành chất liệu sáng tạo đầy sức sống trong bối cảnh hiện đại.

Gần 400 nghệ nhân, diễn viên thi tài ở các tiết mục Then cổ

Gần 400 nghệ nhân, diễn viên thi tài ở các tiết mục Then cổ

Tối 26/11 tại Trung tâm Văn hoá - Triển lãm tỉnh, Sở Văn hoá, Thể thao và Du lịch tỉnh Bắc Ninh tổ chức khai mạc Liên hoan hát Then, đàn Tính tỉnh Bắc Ninh lần thứ nhất năm 2025 với chủ đề “Bảo tồn, phát huy nghệ thuật hát Then, đàn Tính các dân tộc Tày, Nùng trên địa bàn tỉnh Bắc Ninh trong giai đoạn hiện nay”.

Tôn vinh giá trị văn hóa truyền thống của đồng bào Cơ Tu, Xơ Đăng, Giẻ Triêng, Cor

Tôn vinh giá trị văn hóa truyền thống của đồng bào Cơ Tu, Xơ Đăng, Giẻ Triêng, Cor

Nhân Ngày Di sản văn hóa Việt Nam (23/11), Bảo tàng Đà Nẵng tổ chức “Ngày hội Di sản văn hóa Đà Nẵng năm 2025” với chủ đề “Đa dạng sắc màu văn hóa vùng cao Đà Nẵng”, nhằm giới thiệu, tôn vinh các giá trị văn hóa truyền thống của đồng bào Cơ Tu, Xơ Đăng, Giẻ Triêng, Cor đang sinh sống tại khu vực miền núi phía Tây thành phố.

Tái hiện đời sống và tín ngưỡng các dân tộc thiểu số qua hàng trăm hình ảnh, hiện vật

Tái hiện đời sống và tín ngưỡng các dân tộc thiểu số qua hàng trăm hình ảnh, hiện vật

Ngày 21/11, tại Bảo tàng tỉnh Bắc Ninh số 1, Sở Văn hóa, Thể thao và Du lịch tỉnh tổ chức khai mạc trưng bày chuyên đề “Kỷ niệm Ngày Di sản Văn hóa Việt Nam 23/11 và kết quả khảo sát, kiểm kê, sưu tầm, tư liệu hóa di sản văn hóa truyền thống của đồng bào dân tộc Sán Dìu tỉnh Bắc Ninh”. Sự kiện thu hút sự tham dự của đông đảo đại biểu các sở, ngành, địa phương cùng nhiều nghệ nhân, cán bộ văn hóa, đại diện cộng đồng các dân tộc thiểu số.

Đặc sắc không gian văn hóa nhà dài Ê Đê

Đặc sắc không gian văn hóa nhà dài Ê Đê

Ngày 17/11, tại khuôn viên Bảo tàng tỉnh Đắk Lắk, Bảo tàng tỉnh tổ chức khai mạc không gian trưng bày, trải nghiệm nhà dài truyền thống và tái hiện “Lễ lên nhà mới” của người Ê Đê. Đây là một trong những nét đặc sặc trong đời sống văn hóa của dân tộc Ê Đê trên cao nguyên Đắk Lắk.

Triển lãm ảnh 'Sắc màu các dân tộc Việt Nam'

Triển lãm ảnh 'Sắc màu các dân tộc Việt Nam'

Chiều 15/11, tại Công viên bờ biển Nha Trang (cạnh Tháp Trầm Hương – Quảng trường 2/4), phường Nha Trang, Cục Mỹ thuật, Nhiếp ảnh và Triển lãm (Bộ Văn hóa, Thể thao và Du lịch) phối hợp với Sở Văn hóa, Thể thao và Du lịch tỉnh Khánh Hòa khai mạc trưng bày triển lãm 250 bức ảnh với chủ đề “Sắc màu các dân tộc Việt Nam”. Đây là hoạt động góp phần gìn giữ, tôn vinh, lan tỏa và phát huy những giá trị văn hóa đặc sắc, quý báu của các dân tộc Việt Nam.

Gìn giữ sợi dây văn hóa kết nối quá khứ với hiện tại

Gìn giữ sợi dây văn hóa kết nối quá khứ với hiện tại

Múa dân gian của đồng bào các dân tộc thiểu số Tây Nguyên không chỉ là loại hình nghệ thuật mà còn là biểu tượng văn hóa gắn bó mật thiết với đời sống tinh thần, tín ngưỡng và phong tục của cộng đồng. Tại tỉnh Đắk Lắk, thời gian qua, ngành Văn hóa đã nỗ lực gìn giữ và lan tỏa những điệu múa, nhịp xoang của các dân tộc để tiếp tục “giữ hồn” múa dân gian Tây Nguyên.

Di sản văn hóa Dao trên sân khấu: Từ nghệ thuật đến du lịch bền vững

Di sản văn hóa Dao trên sân khấu: Từ nghệ thuật đến du lịch bền vững

Với mục tiêu gìn giữ, trao truyền và quảng bá những giá trị văn hóa của người Dao, thông qua nghệ thuật trình diễn kết hợp công nghệ hiện đại như ánh sáng, sắp đặt sân khấu, 3D mapping, nhưng vẫn tôn trọng nguyên bản văn hóa…, vở diễn thực cảnh “Thiêng”, diễn ra tại Sân Quần (Sa Pa, Lào Cai), đã trở thành sự kiện đặc biệt, không chỉ bởi quy mô và công nghệ trình diễn hiện đại, mà bởi thông điệp sâu sắc về văn hóa, niềm tin và bản sắc dân tộc.

Nhiều hoạt động đặc sắc tại Ngày hội văn hóa - Tết cổ truyền dân tộc Hà Nhì

Nhiều hoạt động đặc sắc tại Ngày hội văn hóa - Tết cổ truyền dân tộc Hà Nhì

Ngày 6/11/2025, tại Trung tâm xã biên giới Thu Lũm (Lai Châu) diễn ra nhiều hoạt động văn hóa, văn nghệ đặc sắc tại Ngày hội văn hóa – Tết cổ truyền dân tộc Hà Nhì năm 2026 như: Trình diễn cách thức làm bánh dầy truyền thống, trích đoạn Nghi lễ cúng tổ tiên – chúc Tết ông bà, cha mẹ trong ngày đầu năm mới, nghề thủ công truyền thống, tạo hình trang phục, lễ hội ẩm thực, trình diễn kỹ thuật chế tác nhạc cụ truyền thống...