Khu di tích Óc Eo – Ba Thê chứa đựng nhiều giá trị nổi bật toàn cầu

Khu di tích Óc Eo – Ba Thê chứa đựng nhiều giá trị nổi bật toàn cầu

Khu di tích Óc Eo - Ba Thê (An Giang) chứa đựng nhiều giá trị nổi bật toàn cầu. Đây là nhận định được đưa ra tại buổi tọa đàm khoa học luận bàn về nội dung, quy trình đề cử Di sản Văn hóa thế giới cho Khu Di tích Quốc gia Đặc biệt Óc Eo - Ba Thê do UBND tỉnh An Giang phối hợp với Viện Khoa học Xã hội vùng Nam bộ, Hội Khảo cổ học tổ chức ngày 29/4.

Khu di tích Óc Eo – Ba Thê chứa đựng nhiều giá trị nổi bật toàn cầu ảnh 1Quang cảnh buổi tọa đàm. Ảnh: Công Mạo-TTXVN

Phó Giáo sư, Tiến sỹ Đặng Văn Bài, Phó Chủ tịch Hội đồng Di sản văn hóa Quốc gia cho biết, Khu Di tích Óc Eo – Ba Thê là minh chứng vật chất về sự thống nhất trong đa dạng văn hóa của các quốc gia trong khu vực Đông Nam Á. Đây cũng là không gian văn hóa đã, đang giữ vai trò đặc biệt quan trọng trên con đường gặp gỡ, giao lưu, tiếp biến văn hóa giữa các nền văn hóa lớn trên thế giới (phương Đông và phương Tây). Bên cạnh đó, Văn hóa Óc Eo còn là gạch nối giữa hai nền văn minh phát triển rực rỡ nhất trong lịch sử nhân loại là Trung Hoa và Ấn Độ.

Đặt vị thế Đông Nam Á, trong bối cảnh toàn cầu của nhân loại và vị thế của Việt Nam trong bối cảnh Đông Nam Á, có thể thấy rõ các mặt giá trị nổi bật toàn cầu của khu di sản văn hóa Óc Eo - Ba Thê.

Mặt khác, Đông Nam Á được coi là một trong những cái nôi của loài người, là địa bàn hình thành đại chủng tộc phương Nam (Australoid), với những tộc người đa dạng ngôn ngữ, bắt nguồn từ ngôn ngữ Đông Nam Á tiền sử (Nam Á, Nam Đảo, Thái, Hán – Trang). Các tộc người đó thống nhất trên sắc thái văn hóa cơ bản là nông nghiệp lúa nước - văn hóa biển đảo - thương mại quốc tế (thương cảng sông biển).

Khu di tích Óc Eo – Ba Thê chứa đựng nhiều giá trị nổi bật toàn cầu ảnh 2Các hiện vật Óc Eo được trung bày tại nhà trưng bày Di tích Văn hóa Óc Eo – Ba Thê, thị trấn Óc Eo, huyện thoại Sơn, tỉnh An Giang. Ảnh: Công Mạo-TTXVN

Với quan điểm tiếp cận hiện đại về di sản văn hóa quốc gia, Phó Giáo sư, Tiến sỹ Đặng Văn Bài cho rằng, cần lấy không gian văn hóa và lãnh thổ quốc gia để xác định tính thống nhất trong đa dạng văn hóa, không nên phân biệt Đại Việt, Chămpa, Phù Nam. Tất cả dấu tích vật chất, tinh thần hiện đang tồn tại, hiện diện trong lòng đất, dưới đáy biển hay trên mặt đất điều bình đẳng, được tôn trọng như nhau với tư cách là di sản văn hóa của Việt Nam.

Hơn nữa, lãnh thổ không gian sinh tồn của 54 dân tộc Việt Nam hiện đang bao chứa dấu tích của 3 nền văn hóa nổi trội không chỉ trong khu vực Đông Nam Á, còn được cả thế giới thừa nhận là văn hóa Đồng Sơn (Bắc Bộ), văn hóa Sa Huỳnh (Chămpa) Nam Bộ và văn hóa Óc Eo (Đồng Nai) Nam Bộ. Do đó, văn hóa Óc Eo rất xứng đáng được xây dựng hồ sơ đề cử di sản thế giới.

Khu di tích Óc Eo – Ba Thê chứa đựng nhiều giá trị nổi bật toàn cầu ảnh 3Tượng Hari Hara, thế kỷ 7, chất liệu đá, hiện vật sưu tầm được trưng bày tại nhà trưng bày Di tích Văn hóa Óc Eo – Ba Thê, thị trấn Óc Eo, huyện thoại Sơn, tỉnh An Giang. Ảnh: Công Mạo-TTXVN

Cùng quan điểm trên, Phó Giáo sư, Tiến sỹ Tống Trung Tín, Chủ tịch Hội Khảo cổ học Việt Nam cho rằng, khu Di sản Óc Eo - Ba Thê thể hiện sự giao thoa mạnh mẽ giữa văn hóa Óc Eo với các nền văn hóa lớn trên thế giới như Phật giáo, Ấn Độ giáo của Ấn Độ, văn hóa Trung Hoa, văn hóa Trung Đông và Địa Trung Hải,… Do đó, hồ sơ vinh danh Văn hóa Óc Eo – Ba Thê phải làm rõ các tiêu chí về giao thoa văn hóa của di sản, những nét độc đáo, đặc biệt về truyền thống văn hóa, giá trị nổi bật về hình thức lưu trú truyền thống đang bị tổn thương do những tác động theo thời gian, làm rõ tính bản địa về sự phát triển liên tục, đa dạng tiêu biểu.

Hồ sơ tập trung vào những tiêu chí quan trọng của Tổ chức Giáo dục, Khoa học và Văn hóa của Liên hợp quốc (UNESCO).

Tiến sỹ Tống Trung Tín, Chủ tịch Hội Khảo cổ học Việt Nam khuyến nghị, Việt Nam sẽ thuận lợi hơn khi gửi hồ sơ Di sản văn hóa Thế giới nếu để di sản Óc Eo - Ba Thê ở loại hình Di sản cảnh quan văn hóa. Các kết quả đã nghiên cứu được ở Óc Eo - Ba Thê cho thấy, các di tích kiến trúc bị phá hủy quá nhiều, quá phân tán, chưa có các di tích kiến trúc điển hình, các dấu tích mang tính đô thị chưa xuất hiện tập trung hiện hữu đặc trưng cho một đô thị; di tích chưa hình thành nên một kênh văn hóa hay một tuyến văn hóa đặc trưng, dày đặc.

Phó Chủ tịch UBND tỉnh An Giang Trần Anh Thư cho biết, Óc Eo là tên gọi của một nền văn hóa khảo cổ quan trọng vào loại bậc nhất ở đồng bằng Nam Bộ, được định danh vào giữa thập niên 1940 bởi học giả người Pháp - Louis Malleret - theo tên gọi địa điểm Gò Óc Eo, ngày nay thuộc địa bàn thị trấn Óc Eo, huyện Thoại Sơn, tỉnh An Giang.

Kể từ sau năm 1975, hàng loạt các chương trình nghiên cứu được giới khảo cổ học Việt Nam triển khai liên quan đến văn hóa Óc Eo ở đồng bằng sông Cửu Long đã góp phần đem lại những nhận thức mới, ngày càng đầy đủ hơn về đời sống vật chất và tinh thần của các cộng đồng cư dân cổ từng khai phá vùng đất này trong quá khứ. Vai trò của văn hóa Óc Eo được giới nghiên cứu đánh giá rất quan trọng trong việc hình thành các quốc gia cổ đại vào những thế kỷ đầu Công nguyên trên vùng đất Nam Bộ.

Gần đây, trong giai đoạn từ cuối thập niên 1990 cho đến năm 2011, nhiều chương trình nghiên cứu từ kinh phí địa phương, hợp tác quốc tế được tiến hành tại Khu Di tích Óc Eo - Ba Thê. Kết quả bước đầu đã dần tái hiện diện mạo cơ bản của đô thị cổ với các kiến trúc tôn giáo và di tích cư trú, góp phần không nhỏ trong công cuộc phát huy giá trị di sản văn hóa. Khu Di tích Óc Eo - Ba Thê đã được công nhận là Di tích cấp quốc gia đặc biệt vào tháng 9/2012.

Phó Chủ tịch UBND tỉnh An Giang Trần Anh Thư cho rằng, cùng với 8 Di sản thế giới khác của Việt Nam đã được UNESCO vinh danh, việc xây dựng hồ sơ khoa học về Khu Di tích Óc Eo – Ba Thê sẽ là minh chứng về sự đóng góp của Việt Nam làm giàu thêm kho tàng di sản văn hóa của nhân loại, tạo nên thương hiệu quốc gia, giới thiệu hình ảnh đẹp về Việt Nam với bạn bè thế giới.

Công Mạo

(TTXVN)

Có thể bạn quan tâm

Ngày hội văn hoá Mông tại Hà Nội

Ngày hội văn hoá Mông tại Hà Nội

Ngày 13/12/2025, tại Văn Miếu – Quốc Tử Giám (Hà Nội) diễn ra Ngày hội văn hoá Mông 2025. Sự kiện do doanh nghiệp Xã hội CRAFT LINK tổ chức quy tụ 8 nhóm Mông đến từ Cao Bằng, Lào Cai, Tuyên Quang, Điện Biên, Phú Thọ, Nghệ An với những trưng bày đặc sắc về trang phục, hoa văn và nghề thủ công truyền thống, nhằm tôn vinh bản sắc văn hóa, nghề thủ công truyền thống và đời sống tinh thần phong phú của cộng đồng người Mông trên cả nước.

Dệt văn hóa Thái trên những khung cửi Pù Luông

Dệt văn hóa Thái trên những khung cửi Pù Luông

Nằm trong vùng lõi của Khu Bảo tồn thiên nhiên Pù Luông, làng nghề dệt thổ cẩm thôn Lặn Ngoài (xã Pù Luông, tỉnh Thanh Hóa) đang trở thành điểm đến hấp dẫn khách du lịch quốc tế bởi những câu chuyện văn hóa qua từng khung cửi. Ở đó, bên nếp nhà sàn, những người phụ nữ dân tộc Thái mỗi ngày cần mẫn đưa thoi, dệt nên những nét hoa văn đặc trưng của núi rừng Pù Luông.

Đồng bào Si La tưng bừng đón Lễ hội mừng cơm mới

Đồng bào Si La tưng bừng đón Lễ hội mừng cơm mới

Ngày 12/12, UBND xã Mường Nhé (tỉnh Điện Biên) tổ chức Lễ công bố quyết định và đón nhận Giấy chứng nhận Di sản văn hóa Phi vật thể quốc gia “Lễ mừng cơm mới của người Si La” và tổ chức Lễ hội mừng cơm mới năm 2025 tại bản Nậm Sin.

Liên hoan Ảnh nghệ thuật khu vực Miền núi phía Bắc lần thứ 24

Liên hoan Ảnh nghệ thuật khu vực Miền núi phía Bắc lần thứ 24

Ngày 12/12, UBND tỉnh Cao Bằng phối hợp với Hội Nghệ sĩ nhiếp ảnh Việt Nam tổ chức Lễ Tổng kết, trao giải và khai mạc triển lãm Liên hoan Ảnh nghệ thuật khu vực Miền núi phía Bắc lần thứ 24 với chủ đề “Vẻ đẹp đất nước - con người miền núi phía Bắc”.

Liên hoan Ảnh nghệ thuật khu vực Miền núi phía Bắc lần thứ 24

Liên hoan Ảnh nghệ thuật khu vực Miền núi phía Bắc lần thứ 24

Ngày 12/12, UBND tỉnh Cao Bằng phối hợp với Hội Nghệ sĩ nhiếp ảnh Việt Nam tổ chức Lễ Tổng kết, trao giải và khai mạc triển lãm Liên hoan Ảnh nghệ thuật khu vực miền núi phía Bắc lần thứ 24 với chủ đề “Vẻ đẹp đất nước - con người miền núi phía Bắc”

Liên hoan câu lạc bộ cồng chiêng tỉnh Lâm Đồng

Liên hoan câu lạc bộ cồng chiêng tỉnh Lâm Đồng

Tối 11/12, tại nhà truyền thống tổ dân phố N’Jriêng (phường Đông Gia Nghĩa), Sở Văn hóa, Thể thao và Du lịch Lâm Đồng tổ chức khai mạc Liên hoan các câu lạc bộ cồng chiêng tỉnh lần thứ nhất, năm 2025 với chủ đề “Sắc màu hội tụ và lan tỏa”.

Người giữ nhịp dân ca Bru - Vân Kiều giữa đại ngàn Trường Sơn

Người giữ nhịp dân ca Bru - Vân Kiều giữa đại ngàn Trường Sơn

Cứ mỗi buổi chiều đến, trong căn Nhà sinh hoạt văn hóa cộng đồng ở khóm 6, xã Lao Bảo, tỉnh Quảng Trị lại vang lên những âm thanh mộc mạc mà quen thuộc. Đó là tiếng đàn, tiếng hát của lớp học dân ca Bru - Vân Kiều. Giữa không gian ấy, hình ảnh ông Hồ Văn Mang, chỉnh từng câu hát, từng âm, từng vần, bắt từng nhịp đàn, vẫn cần mẫn truyền dạy cho thanh thiếu niên trong bản đã trở nên quen thuộc với bao thế hệ học trò.

Nét văn hóa dân tộc Chứt mở hướng du lịch vùng biên

Nét văn hóa dân tộc Chứt mở hướng du lịch vùng biên

Dân tộc Chứt ở tỉnh Quảng Trị hiện có 2.054 hộ với 8.227 nhân khẩu, sinh sống tập trung chủ yếu tại các xã Kim Phú, Kim Điền, Tuyên Lâm, Dân Hóa và Thượng Trạch. Tỉnh Quảng Trị đang nỗ lực bảo tồn các nét văn hóa dân tộc Chứt thông qua việc xây dựng các Câu lạc bộ văn hóa dân gian, mở ra hướng phát triển du lịch văn hóa vùng biên.

Rộn ràng chợ phiên vùng cao Keo Lôm

Rộn ràng chợ phiên vùng cao Keo Lôm

Trong tiết trời se lạnh của buổi sớm mai nơi vùng cao Na Son (Điện Biên), chợ phiên Keo Lôm bừng lên sức sống khi đồng bào các dân tộc mang nông sản, sản vật rừng xuống chợ trao đổi, mua bán. Phiên chợ được họp vào ngày thứ 7 hàng tuần, không chỉ là nơi giao thương quen thuộc của người dân địa phương mà còn trở thành điểm đến hấp dẫn để du khách khám phá, trải nghiệm những nét văn hóa đặc trưng của vùng cao Điện Biên.

Giữ tiếng chiêng linh thiêng giữa đại ngàn Trường Sơn

Giữ tiếng chiêng linh thiêng giữa đại ngàn Trường Sơn

Giữa đại ngàn Trường Sơn hùng vĩ, ở phía Tây tỉnh Quảng Trị, nơi những ngọn núi trùng điệp xanh mướt nối tiếp nhau trập trùng, có những bản làng bình yên của người Pa Cô, Vân Kiều sinh sống bao đời nay. Ở nơi đây, tiếng hát, tiếng đàn, điệu khèn vẫn ngân vang mỗi buổi sớm, chiều. Giữa nhịp sống hiện đại, vẫn có những con người thầm lặng, bền bỉ cống hiến cả cuộc đời để bảo tồn tiếng hát, điệu múa, tiếng cồng chiêng và linh hồn của núi rừng quê hương. Đó chính là cội nguồn, bản sắc độc đáo riêng của dân tộc không thể nào bị lãng quên.

“Dáng giày nét Giáy”: Khi người trẻ tham gia bảo tồn nghề làm giày truyền thống của người Giáy

“Dáng giày nét Giáy”: Khi người trẻ tham gia bảo tồn nghề làm giày truyền thống của người Giáy

Trước nguy cơ mai một của một trong những di sản văn hóa độc đáo, dự án “Dáng giày nét Giáy” do InterArts Agency thực hiện đã mang đến một hướng tiếp cận mới mẻ thông qua chuỗi hoạt động trải nghiệm thực tế. Nổi bật trong số đó là workshop làm giày thủ công, nơi kết nối các nghệ nhân bản địa với thế hệ trẻ, biến di sản thành chất liệu sáng tạo đầy sức sống trong bối cảnh hiện đại.

Gần 400 nghệ nhân, diễn viên thi tài ở các tiết mục Then cổ

Gần 400 nghệ nhân, diễn viên thi tài ở các tiết mục Then cổ

Tối 26/11 tại Trung tâm Văn hoá - Triển lãm tỉnh, Sở Văn hoá, Thể thao và Du lịch tỉnh Bắc Ninh tổ chức khai mạc Liên hoan hát Then, đàn Tính tỉnh Bắc Ninh lần thứ nhất năm 2025 với chủ đề “Bảo tồn, phát huy nghệ thuật hát Then, đàn Tính các dân tộc Tày, Nùng trên địa bàn tỉnh Bắc Ninh trong giai đoạn hiện nay”.

Tôn vinh giá trị văn hóa truyền thống của đồng bào Cơ Tu, Xơ Đăng, Giẻ Triêng, Cor

Tôn vinh giá trị văn hóa truyền thống của đồng bào Cơ Tu, Xơ Đăng, Giẻ Triêng, Cor

Nhân Ngày Di sản văn hóa Việt Nam (23/11), Bảo tàng Đà Nẵng tổ chức “Ngày hội Di sản văn hóa Đà Nẵng năm 2025” với chủ đề “Đa dạng sắc màu văn hóa vùng cao Đà Nẵng”, nhằm giới thiệu, tôn vinh các giá trị văn hóa truyền thống của đồng bào Cơ Tu, Xơ Đăng, Giẻ Triêng, Cor đang sinh sống tại khu vực miền núi phía Tây thành phố.

Tái hiện đời sống và tín ngưỡng các dân tộc thiểu số qua hàng trăm hình ảnh, hiện vật

Tái hiện đời sống và tín ngưỡng các dân tộc thiểu số qua hàng trăm hình ảnh, hiện vật

Ngày 21/11, tại Bảo tàng tỉnh Bắc Ninh số 1, Sở Văn hóa, Thể thao và Du lịch tỉnh tổ chức khai mạc trưng bày chuyên đề “Kỷ niệm Ngày Di sản Văn hóa Việt Nam 23/11 và kết quả khảo sát, kiểm kê, sưu tầm, tư liệu hóa di sản văn hóa truyền thống của đồng bào dân tộc Sán Dìu tỉnh Bắc Ninh”. Sự kiện thu hút sự tham dự của đông đảo đại biểu các sở, ngành, địa phương cùng nhiều nghệ nhân, cán bộ văn hóa, đại diện cộng đồng các dân tộc thiểu số.

Đặc sắc không gian văn hóa nhà dài Ê Đê

Đặc sắc không gian văn hóa nhà dài Ê Đê

Ngày 17/11, tại khuôn viên Bảo tàng tỉnh Đắk Lắk, Bảo tàng tỉnh tổ chức khai mạc không gian trưng bày, trải nghiệm nhà dài truyền thống và tái hiện “Lễ lên nhà mới” của người Ê Đê. Đây là một trong những nét đặc sặc trong đời sống văn hóa của dân tộc Ê Đê trên cao nguyên Đắk Lắk.

Triển lãm ảnh 'Sắc màu các dân tộc Việt Nam'

Triển lãm ảnh 'Sắc màu các dân tộc Việt Nam'

Chiều 15/11, tại Công viên bờ biển Nha Trang (cạnh Tháp Trầm Hương – Quảng trường 2/4), phường Nha Trang, Cục Mỹ thuật, Nhiếp ảnh và Triển lãm (Bộ Văn hóa, Thể thao và Du lịch) phối hợp với Sở Văn hóa, Thể thao và Du lịch tỉnh Khánh Hòa khai mạc trưng bày triển lãm 250 bức ảnh với chủ đề “Sắc màu các dân tộc Việt Nam”. Đây là hoạt động góp phần gìn giữ, tôn vinh, lan tỏa và phát huy những giá trị văn hóa đặc sắc, quý báu của các dân tộc Việt Nam.

Gìn giữ sợi dây văn hóa kết nối quá khứ với hiện tại

Gìn giữ sợi dây văn hóa kết nối quá khứ với hiện tại

Múa dân gian của đồng bào các dân tộc thiểu số Tây Nguyên không chỉ là loại hình nghệ thuật mà còn là biểu tượng văn hóa gắn bó mật thiết với đời sống tinh thần, tín ngưỡng và phong tục của cộng đồng. Tại tỉnh Đắk Lắk, thời gian qua, ngành Văn hóa đã nỗ lực gìn giữ và lan tỏa những điệu múa, nhịp xoang của các dân tộc để tiếp tục “giữ hồn” múa dân gian Tây Nguyên.

Di sản văn hóa Dao trên sân khấu: Từ nghệ thuật đến du lịch bền vững

Di sản văn hóa Dao trên sân khấu: Từ nghệ thuật đến du lịch bền vững

Với mục tiêu gìn giữ, trao truyền và quảng bá những giá trị văn hóa của người Dao, thông qua nghệ thuật trình diễn kết hợp công nghệ hiện đại như ánh sáng, sắp đặt sân khấu, 3D mapping, nhưng vẫn tôn trọng nguyên bản văn hóa…, vở diễn thực cảnh “Thiêng”, diễn ra tại Sân Quần (Sa Pa, Lào Cai), đã trở thành sự kiện đặc biệt, không chỉ bởi quy mô và công nghệ trình diễn hiện đại, mà bởi thông điệp sâu sắc về văn hóa, niềm tin và bản sắc dân tộc.