Nghệ thuật truyền thống không đứng ngoài cuộc chiến chống COVID-19

Nghệ thuật truyền thống không đứng ngoài cuộc chiến chống COVID-19

Dịch COVID-19 bùng phát, nhiều văn nghệ sỹ đã có những tác phẩm văn học nghệ thuật về đề tài phòng chống COVID-19 được viết bằng nhiều loại hình nghệ thuật cả truyền thống và hiện đại, cùng chung tay với các lực lượng trên cả nước chống dịch bệnh. Không để mình đứng ngoài cuộc, tác giả Lê Thế Song đã soạn lời, chuyển thể âm nhạc và phát hành gần 20 bài ca thuộc hai loại hình nghệ thuật sân khấu chèo và cải lương về đề tài phòng, chống COVID-19 với ca từ thấm đẫm tính nhân văn, tạo nên xúc cảm đẹp và lan toả trong cộng đồng.

Nghệ thuật truyền thống không đứng ngoài cuộc chiến chống COVID-19 ảnh 1NSND Tự Long tham gia tới 10 bài chèo và 2 bài cải lương do tác giả Lê Thế Song soạn lời và chuyển thể âm nhạc để ủng hộ tinh thần chống dịch của Việt Nam. Ảnh: vietnamnet.vn

Gần 20 tác phẩm chèo, cải lương về COVID-19

Trong những ngày cả nước cùng chung tay đẩy lùi dịch COVID-19, tác giả Lê Thế Song đã soạn lời và chuyển thể âm nhạc gần 20 tác phẩm thể loại chèo và cải lương đề tài phòng, chống dịch COVID-19 với nội dung ca ngợi lực lượng tuyến đầu chống dịch, thể hiện tinh thần cả nước chung tay đẩy lùi dịch bệnh, chống dịch như chống giặc…

Có thể kể đến bài “Bắc Ninh – Bắc Giang, niềm tin chiến thắng” kết hợp giữa dân ca Quan họ và nghệ thuật cải lương với những lời ca ngọt ngào, da diết nhưng đầy ắp tình người: “Đây yên bình vùng quê yêu thương Quan họ, anh hát tặng em một khúc tâm tình, bao nhiêu ân tình gửi về quê hương Bắc Ninh, bao nhiêu nỗi niềm gửi về quê hương Bắc Giang, đang đêm ngày căng mình vì dịch kia đã lan. Ngày cũng như đêm bao tấm gương tình nguyện, quyết liệt bắc Ninh thần tốc Bắc Giang, bình yên sẽ trở về với hàng vạn công nhân, Tổ quốc gọi tên cả ngành y gắng sức… pháo đài chống dịch ta chẳng chút nào ngơi dịch dữ hiểm nguy chẳng làm vơi ý chí…”.

Bài ca được Nghệ sỹ Nhân dân Tự Long và nghệ sỹ Xuân Hồng thể hiện trong MV “Bắc Ninh – Bắc Giang, niềm tin chiến thắng”. Chỉ trong một thời gian ngắn sau khi MV ra đời, đã có hơn 12.000 lượt người chia sẻ và gần 2 triệu lượt người xem trên youtube và các trang mạng xã hội.

Khi dịch xảy ra ở Thành phố Hồ Chí Minh, tác giả Lê Thế Song cho ra đời tác phẩm cải lương “Chặn dịch kiên cường thành phố yêu thương”; hay như bài chèo “Gửi anh người lính biên phòng chặn dịch” do Nghệ sỹ Nhân dân Khắc Tư và Nghệ sỹ Nhân dân Thuý Ngần thể hiện theo làn điệu Đường trường bắn thước, cũng có nhiều câu ca để lại ấn tượng trong lòng người nghe như: “…dù chông gai gian khó, anh vững tin dịch dữ được đẩy lùi… Tắm nắng gội sương bao ngày, nhường cơm sẻ áo, giữa non xanh có công anh trong lặng thầm, người lính biên phòng một lòng với nước với dân…”. Rồi bài chèo “Hãy đợi em về” do nghệ sỹ Quốc Phòng và Ngọc Bích thể hiện với những lời nhắn nhủ: “Anh ơi gắng đợi gắng chờ, thân thương mái ấm đôi ta xum vầy… Từ chốn tâm dịch anh có biết, đêm trắng lo toan bệnh hết lây lan, tuyến đầu em nguyện khó nguy chẳng rời…”.

Bên cạnh đó, tác giả Lê Thế Song còn có nhiều tác phẩm được công chúng yêu thích như bài “Ngày về chiến thắng” do Nghệ sỹ Nhân dân Tự Long (Nhà hát Chèo Quân đội) và Nghệ sỹ Ưu tú Diệu Hằng (Nhà hát Chèo Nam Định) cùng thể hiện theo làn điệu Quân tử vu dịch, “Khúc hoan ca chiến thắng Corona” do Nghệ sỹ Nhân dân Thanh Hương và nghệ sỹ Tuấn Cường kết hợp giữa hát cải lương và hát chèo, “Thiên thần áo trắng chiến thắng corona” do Nghệ sỹ Ưu tú Hồ Ngọc Trinh, nghệ sỹ Võ Minh Lâm thể hiện… Các sáng tác của anh được nhiều nghệ sỹ nổi tiếng biểu diễn và nhận được sự hướng ứng khen ngợi của nhiều độc giả.

Không đứng ngoài cuộc

Có thể nói, sau cây bút chèo lão luyện Trần Đình Ngôn, hiện nay Lê Thế Song là tác giả “đắt giá” đối với sân khấu truyền thống, đặc biệt là sân khấu chèo. Chia sẻ về lý do sáng tác các tác phẩm về đề tài chống dịch COVID-19, tác giả Lê Thế Song cho biết, là một người viết cho sân khấu, anh không thể đứng ngoài cuộc với những vấn đề lớn lao của đất nước, của dân tộc, đặc biệt là không thể đứng ngoài những biến cố xảy ra với người dân như đại dịch COVID-19. Hầu như lúc nào, trong suy nghĩ, trong trái tim anh luôn đáu đáu những ca từ để viết lên những bài ca về đề tài phòng chống đại dịch COVID.

“Tất cả những sáng tác của tôi nhằm để khích lệ những người đang ở tuyến đầu chống dịch như y bác sỹ, lực lượng quân đội, công an… đồng thời cổ động người dân ý thức hơn trong phòng chống dịch. Hình ảnh những y bác sỹ ngày đêm chiến đấu với dịch bệnh bảo vệ tính mạng, sức khoẻ bệnh nhân, rồi hình ảnh những người lính căng mình trên các tuyến biên giới ngăn chặn mọi hành vi xuất nhập cảnh trái phép có thể mang mầm bệnh, những chú bộ đội trẻ măng chấp nhận màn trời, chiếu đất nhường chỗ cho đồng bào trong khu cách ly…, thực sự mang lại cho tôi những cảm xúc dâng trào”, tác giả Lê Thế Song xúc động chia sẻ.

Nghệ sỹ Xuân Hồng, vợ tác giả Lê Thế Song cũng xuất thân là người làm nghệ thuật, chị đã cổ vũ, kết nối các nghệ sỹ và tham gia hát những sáng tác của chồng mình. Chị chính là sợi dây kết nối nghệ sỹ của các nhà hát thuộc cả hai miền Nam – Bắc như Nhà hát Chèo Việt Nam, Nhà hát Chèo Hà Nội, Nhà hát Chèo Quân đội, Nhà hát Chèo Nam Định, Đoàn nghệ thuật Cải lương Long An… để có những sản phẩm nghệ thuật phối hợp của nhiều nghệ sỹ.

Đến nay, đã có gần 20 nghệ sỹ cải lương và chèo đã tham gia hát các bài ca do tác giả Lê Thế Song viết như Nghệ sỹ Nhân dân Tự Long, Thuý Ngần, Thanh Tuấn, Thanh Hương, Khắc Tư. Các Nghệ sỹ Ưu tú Hồ Ngọc Trinh, Diệu Hằng, Phương Mây, Hoàng Tùng, Ngọc Bích, Thuỳ Linh, Hà Bắc… Tài năng trẻ sân khấu chèo Quốc Phòng, Chuông vàng vọng cổ Võ Minh Lâm, nghệ sỹ Quỳnh Sen, Xuân Hồng… Trong đó, Nghệ sỹ Nhân dân Tự Long tham gia tới 10 bài chèo và 2 bài cải lương, Nghệ sỹ Nhân dân Thuý Ngần 5 bài chèo, Nghệ sỹ Ưu tú Diệu Hằng 5 bài chèo, nghệ sỹ Xuân Hồng 4 bài cải lương…

Nghệ sỹ Xuân Hồng cho biết, khi vợ chồng chị ngỏ ý mời các nghệ sỹ tham gia, không một nghệ sỹ nào từ chối, ai cũng hào hứng tham gia với tinh thần trách nhiệm cao, cống hiến vì nghệ thuật, không nhận thù lao mặc dù mất công tập luyện, thu âm… “Qua đợt dịch này mới thấy, các nghệ sỹ trên khắp mọi miền đất nước luôn sẵn sàng cống hiến và không hề đứng ngoài những vấn đề mang vận mệnh của đất nước của dân tộc”, nghệ sỹ Xuân Hồng chia sẻ.

Xem và theo dõi các MV, clip mà các nghệ sỹ biểu diễn các tác phẩm của soạn giả Lê Thế Song, khán giả đều cảm nhận được sự đầu tư công phu, ca từ gần gũi, nghệ sỹ biểu diễn chuyên nghiệp. Nghệ sỹ Nhân dân Tự Long chia sẻ, anh là người động viên tác giả Lê Thế Song viết các bài ca chèo ca ngợi về các tập thể và cá nhân trong công tác phòng chống dịch ngay ở thời điểm đầu của mùa dịch thứ nhất. “Những làn điệu trữ tình của âm nhạc chèo và cải lương có rất nhiều lợi thế để diễn tả tình cảm của con người chia sẻ với nhau trong mùa dịch. Trong lúc dịch giã, anh em nghệ sỹ không được biểu diễn, ngoài việc phải tự lo bảo vệ cho bản thân mình và gia đình, thì việc cho ra các tác phẩm, các ca khúc động viên mọi tầng lớp nhân dân cùng chung tay với Chính phủ chống dịch là trách nhiệm của người nghệ sỹ chúng tôi”, Nghệ sỹ Nhân dân Tự Long chia sẻ.

Đặc biệt, trong các MV, clip chèo, cải lương này, công chúng sẽ thấy sự kết hợp rất thú vị giữa các nghệ sỹ ở hai đầu của Tổ quốc là Thành phố Hồ Chí Minh và Hà Nội. Đó là hình ảnh Nghệ sỹ Nhân dân Thanh Tuấn, danh ca cải lương lừng lẫy, người được mệnh danh là “tượng đài” cải lương của thập niên 60, 70 dù đã 71 tuổi nhưng vẫn tham gia thu âm và gửi ra Hà Nội để lắp ghép.

“Đã nhiều tháng qua tôi không đi ca hát được nữa, tôi thấy rất trống trải. Khán giả, bạn bè đều gọi điện thoại, nhắn tin nói muốn được nghe tôi ca. Tôi theo dõi sát từng diễn biến về tình hình dịch COVID của cả nước, đặc biệt là ở Thành phố Hồ Chí Minh, nơi đang bị ảnh hưởng nặng nề nhất. Tôi mong những lời ca của mình đến được với mọi người, chia sẻ những thông điệp về phòng, chống dịch, mong dịch chấm dứt sớm để mọi người trở lại với cuộc sống bình thường của mình, không còn phải lo sợ vì bệnh tật nữa”, Nghệ sỹ Nhân dân Thanh Tuấn chia sẻ từ tâm dịch Thành phố Hồ Chí Minh.

Phương Lan

(TTXVN)

Có thể bạn quan tâm

Ngày hội văn hoá Mông tại Hà Nội

Ngày hội văn hoá Mông tại Hà Nội

Ngày 13/12/2025, tại Văn Miếu – Quốc Tử Giám (Hà Nội) diễn ra Ngày hội văn hoá Mông 2025. Sự kiện do doanh nghiệp Xã hội CRAFT LINK tổ chức quy tụ 8 nhóm Mông đến từ Cao Bằng, Lào Cai, Tuyên Quang, Điện Biên, Phú Thọ, Nghệ An với những trưng bày đặc sắc về trang phục, hoa văn và nghề thủ công truyền thống, nhằm tôn vinh bản sắc văn hóa, nghề thủ công truyền thống và đời sống tinh thần phong phú của cộng đồng người Mông trên cả nước.

Dệt văn hóa Thái trên những khung cửi Pù Luông

Dệt văn hóa Thái trên những khung cửi Pù Luông

Nằm trong vùng lõi của Khu Bảo tồn thiên nhiên Pù Luông, làng nghề dệt thổ cẩm thôn Lặn Ngoài (xã Pù Luông, tỉnh Thanh Hóa) đang trở thành điểm đến hấp dẫn khách du lịch quốc tế bởi những câu chuyện văn hóa qua từng khung cửi. Ở đó, bên nếp nhà sàn, những người phụ nữ dân tộc Thái mỗi ngày cần mẫn đưa thoi, dệt nên những nét hoa văn đặc trưng của núi rừng Pù Luông.

Đồng bào Si La tưng bừng đón Lễ hội mừng cơm mới

Đồng bào Si La tưng bừng đón Lễ hội mừng cơm mới

Ngày 12/12, UBND xã Mường Nhé (tỉnh Điện Biên) tổ chức Lễ công bố quyết định và đón nhận Giấy chứng nhận Di sản văn hóa Phi vật thể quốc gia “Lễ mừng cơm mới của người Si La” và tổ chức Lễ hội mừng cơm mới năm 2025 tại bản Nậm Sin.

Liên hoan Ảnh nghệ thuật khu vực Miền núi phía Bắc lần thứ 24

Liên hoan Ảnh nghệ thuật khu vực Miền núi phía Bắc lần thứ 24

Ngày 12/12, UBND tỉnh Cao Bằng phối hợp với Hội Nghệ sĩ nhiếp ảnh Việt Nam tổ chức Lễ Tổng kết, trao giải và khai mạc triển lãm Liên hoan Ảnh nghệ thuật khu vực Miền núi phía Bắc lần thứ 24 với chủ đề “Vẻ đẹp đất nước - con người miền núi phía Bắc”.

Liên hoan Ảnh nghệ thuật khu vực Miền núi phía Bắc lần thứ 24

Liên hoan Ảnh nghệ thuật khu vực Miền núi phía Bắc lần thứ 24

Ngày 12/12, UBND tỉnh Cao Bằng phối hợp với Hội Nghệ sĩ nhiếp ảnh Việt Nam tổ chức Lễ Tổng kết, trao giải và khai mạc triển lãm Liên hoan Ảnh nghệ thuật khu vực miền núi phía Bắc lần thứ 24 với chủ đề “Vẻ đẹp đất nước - con người miền núi phía Bắc”

Liên hoan câu lạc bộ cồng chiêng tỉnh Lâm Đồng

Liên hoan câu lạc bộ cồng chiêng tỉnh Lâm Đồng

Tối 11/12, tại nhà truyền thống tổ dân phố N’Jriêng (phường Đông Gia Nghĩa), Sở Văn hóa, Thể thao và Du lịch Lâm Đồng tổ chức khai mạc Liên hoan các câu lạc bộ cồng chiêng tỉnh lần thứ nhất, năm 2025 với chủ đề “Sắc màu hội tụ và lan tỏa”.

Người giữ nhịp dân ca Bru - Vân Kiều giữa đại ngàn Trường Sơn

Người giữ nhịp dân ca Bru - Vân Kiều giữa đại ngàn Trường Sơn

Cứ mỗi buổi chiều đến, trong căn Nhà sinh hoạt văn hóa cộng đồng ở khóm 6, xã Lao Bảo, tỉnh Quảng Trị lại vang lên những âm thanh mộc mạc mà quen thuộc. Đó là tiếng đàn, tiếng hát của lớp học dân ca Bru - Vân Kiều. Giữa không gian ấy, hình ảnh ông Hồ Văn Mang, chỉnh từng câu hát, từng âm, từng vần, bắt từng nhịp đàn, vẫn cần mẫn truyền dạy cho thanh thiếu niên trong bản đã trở nên quen thuộc với bao thế hệ học trò.

Nét văn hóa dân tộc Chứt mở hướng du lịch vùng biên

Nét văn hóa dân tộc Chứt mở hướng du lịch vùng biên

Dân tộc Chứt ở tỉnh Quảng Trị hiện có 2.054 hộ với 8.227 nhân khẩu, sinh sống tập trung chủ yếu tại các xã Kim Phú, Kim Điền, Tuyên Lâm, Dân Hóa và Thượng Trạch. Tỉnh Quảng Trị đang nỗ lực bảo tồn các nét văn hóa dân tộc Chứt thông qua việc xây dựng các Câu lạc bộ văn hóa dân gian, mở ra hướng phát triển du lịch văn hóa vùng biên.

Rộn ràng chợ phiên vùng cao Keo Lôm

Rộn ràng chợ phiên vùng cao Keo Lôm

Trong tiết trời se lạnh của buổi sớm mai nơi vùng cao Na Son (Điện Biên), chợ phiên Keo Lôm bừng lên sức sống khi đồng bào các dân tộc mang nông sản, sản vật rừng xuống chợ trao đổi, mua bán. Phiên chợ được họp vào ngày thứ 7 hàng tuần, không chỉ là nơi giao thương quen thuộc của người dân địa phương mà còn trở thành điểm đến hấp dẫn để du khách khám phá, trải nghiệm những nét văn hóa đặc trưng của vùng cao Điện Biên.

Giữ tiếng chiêng linh thiêng giữa đại ngàn Trường Sơn

Giữ tiếng chiêng linh thiêng giữa đại ngàn Trường Sơn

Giữa đại ngàn Trường Sơn hùng vĩ, ở phía Tây tỉnh Quảng Trị, nơi những ngọn núi trùng điệp xanh mướt nối tiếp nhau trập trùng, có những bản làng bình yên của người Pa Cô, Vân Kiều sinh sống bao đời nay. Ở nơi đây, tiếng hát, tiếng đàn, điệu khèn vẫn ngân vang mỗi buổi sớm, chiều. Giữa nhịp sống hiện đại, vẫn có những con người thầm lặng, bền bỉ cống hiến cả cuộc đời để bảo tồn tiếng hát, điệu múa, tiếng cồng chiêng và linh hồn của núi rừng quê hương. Đó chính là cội nguồn, bản sắc độc đáo riêng của dân tộc không thể nào bị lãng quên.

“Dáng giày nét Giáy”: Khi người trẻ tham gia bảo tồn nghề làm giày truyền thống của người Giáy

“Dáng giày nét Giáy”: Khi người trẻ tham gia bảo tồn nghề làm giày truyền thống của người Giáy

Trước nguy cơ mai một của một trong những di sản văn hóa độc đáo, dự án “Dáng giày nét Giáy” do InterArts Agency thực hiện đã mang đến một hướng tiếp cận mới mẻ thông qua chuỗi hoạt động trải nghiệm thực tế. Nổi bật trong số đó là workshop làm giày thủ công, nơi kết nối các nghệ nhân bản địa với thế hệ trẻ, biến di sản thành chất liệu sáng tạo đầy sức sống trong bối cảnh hiện đại.

Gần 400 nghệ nhân, diễn viên thi tài ở các tiết mục Then cổ

Gần 400 nghệ nhân, diễn viên thi tài ở các tiết mục Then cổ

Tối 26/11 tại Trung tâm Văn hoá - Triển lãm tỉnh, Sở Văn hoá, Thể thao và Du lịch tỉnh Bắc Ninh tổ chức khai mạc Liên hoan hát Then, đàn Tính tỉnh Bắc Ninh lần thứ nhất năm 2025 với chủ đề “Bảo tồn, phát huy nghệ thuật hát Then, đàn Tính các dân tộc Tày, Nùng trên địa bàn tỉnh Bắc Ninh trong giai đoạn hiện nay”.

Tôn vinh giá trị văn hóa truyền thống của đồng bào Cơ Tu, Xơ Đăng, Giẻ Triêng, Cor

Tôn vinh giá trị văn hóa truyền thống của đồng bào Cơ Tu, Xơ Đăng, Giẻ Triêng, Cor

Nhân Ngày Di sản văn hóa Việt Nam (23/11), Bảo tàng Đà Nẵng tổ chức “Ngày hội Di sản văn hóa Đà Nẵng năm 2025” với chủ đề “Đa dạng sắc màu văn hóa vùng cao Đà Nẵng”, nhằm giới thiệu, tôn vinh các giá trị văn hóa truyền thống của đồng bào Cơ Tu, Xơ Đăng, Giẻ Triêng, Cor đang sinh sống tại khu vực miền núi phía Tây thành phố.

Tái hiện đời sống và tín ngưỡng các dân tộc thiểu số qua hàng trăm hình ảnh, hiện vật

Tái hiện đời sống và tín ngưỡng các dân tộc thiểu số qua hàng trăm hình ảnh, hiện vật

Ngày 21/11, tại Bảo tàng tỉnh Bắc Ninh số 1, Sở Văn hóa, Thể thao và Du lịch tỉnh tổ chức khai mạc trưng bày chuyên đề “Kỷ niệm Ngày Di sản Văn hóa Việt Nam 23/11 và kết quả khảo sát, kiểm kê, sưu tầm, tư liệu hóa di sản văn hóa truyền thống của đồng bào dân tộc Sán Dìu tỉnh Bắc Ninh”. Sự kiện thu hút sự tham dự của đông đảo đại biểu các sở, ngành, địa phương cùng nhiều nghệ nhân, cán bộ văn hóa, đại diện cộng đồng các dân tộc thiểu số.

Đặc sắc không gian văn hóa nhà dài Ê Đê

Đặc sắc không gian văn hóa nhà dài Ê Đê

Ngày 17/11, tại khuôn viên Bảo tàng tỉnh Đắk Lắk, Bảo tàng tỉnh tổ chức khai mạc không gian trưng bày, trải nghiệm nhà dài truyền thống và tái hiện “Lễ lên nhà mới” của người Ê Đê. Đây là một trong những nét đặc sặc trong đời sống văn hóa của dân tộc Ê Đê trên cao nguyên Đắk Lắk.

Triển lãm ảnh 'Sắc màu các dân tộc Việt Nam'

Triển lãm ảnh 'Sắc màu các dân tộc Việt Nam'

Chiều 15/11, tại Công viên bờ biển Nha Trang (cạnh Tháp Trầm Hương – Quảng trường 2/4), phường Nha Trang, Cục Mỹ thuật, Nhiếp ảnh và Triển lãm (Bộ Văn hóa, Thể thao và Du lịch) phối hợp với Sở Văn hóa, Thể thao và Du lịch tỉnh Khánh Hòa khai mạc trưng bày triển lãm 250 bức ảnh với chủ đề “Sắc màu các dân tộc Việt Nam”. Đây là hoạt động góp phần gìn giữ, tôn vinh, lan tỏa và phát huy những giá trị văn hóa đặc sắc, quý báu của các dân tộc Việt Nam.

Gìn giữ sợi dây văn hóa kết nối quá khứ với hiện tại

Gìn giữ sợi dây văn hóa kết nối quá khứ với hiện tại

Múa dân gian của đồng bào các dân tộc thiểu số Tây Nguyên không chỉ là loại hình nghệ thuật mà còn là biểu tượng văn hóa gắn bó mật thiết với đời sống tinh thần, tín ngưỡng và phong tục của cộng đồng. Tại tỉnh Đắk Lắk, thời gian qua, ngành Văn hóa đã nỗ lực gìn giữ và lan tỏa những điệu múa, nhịp xoang của các dân tộc để tiếp tục “giữ hồn” múa dân gian Tây Nguyên.

Di sản văn hóa Dao trên sân khấu: Từ nghệ thuật đến du lịch bền vững

Di sản văn hóa Dao trên sân khấu: Từ nghệ thuật đến du lịch bền vững

Với mục tiêu gìn giữ, trao truyền và quảng bá những giá trị văn hóa của người Dao, thông qua nghệ thuật trình diễn kết hợp công nghệ hiện đại như ánh sáng, sắp đặt sân khấu, 3D mapping, nhưng vẫn tôn trọng nguyên bản văn hóa…, vở diễn thực cảnh “Thiêng”, diễn ra tại Sân Quần (Sa Pa, Lào Cai), đã trở thành sự kiện đặc biệt, không chỉ bởi quy mô và công nghệ trình diễn hiện đại, mà bởi thông điệp sâu sắc về văn hóa, niềm tin và bản sắc dân tộc.