Lễ trao Giải thưởng Thiếu nhi Dế Mèn lần 4 - 2023 đã diễn ra ngày 31/5 tại Trung tâm Thông tấn Quốc gia (số 5 Lý Thường Kiệt, Hà Nội). Đây là một mùa giải phong phú, vượt dự đoán, khi có 7 giải thưởng và tặng thưởng được trao, trong đó có hai tác giả là thiếu nhi. Đặc biệt, lần đầu tiên sau hai năm vắng bóng, Ban Tổ chức đã tìm được “Hiệp sĩ Dế Mèn”.
Tổng Giám đốc TTXVN Vũ Việt Trang trao Giải thưởng lớn “Hiệp sĩ Dế mèn” và chứng nhận cho nhà văn Trần Đức Tiến với truyện dài “A lô! Cậu đấy à”. Ảnh: Hoàng Hiếu - TTXVN
Tổng Giám đốc Thông tấn xã Việt Nam (TTXVN) Vũ Việt Trang đã dự lễ và trực tiếp trao giải thưởng “Hiệp sĩ Dế Mèn” tặng Nhà văn Trần Đức Tiến, tôn vinh những cống hiến xuất sắc của ông trong sự nghiệp sáng tác dành cho thiếu nhi, trong đó có tác phẩm “A lô!... Cậu đấy à?” (2022) được đưa vào xét giải năm nay.
Phát biểu tại buổi lễ, Tổng Giám đốc TTXVN Vũ Việt Trang nêu rõ: Viết về thiếu nhi, lấy thiếu nhi là chủ thể sáng tác luôn có sự cuốn hút đặc biệt với những góc nhìn sinh động, đa sắc màu và mới mẻ. Để tôn vinh những tác giả, tác phẩm của mảng đề tài này, Giải thưởng Thiếu nhi Dế Mèn do Báo Thể thao & Văn hóa của TTXVN tổ chức, đến nay đã đi qua 3 mùa giải, góp thêm tiếng nói động viên, cổ vũ để đời sống tinh thần của trẻ em ngày một phong phú hơn. Giải thưởng thể hiện tình yêu, sự quan tâm, chăm sóc của xã hội đối với các em thiếu niên, nhi đồng, mầm non của đất nước; phát hiện, ươm mầm những tài năng văn học, nghệ thuật nhí.
Tổng Giám đốc TTXVN Vũ Việt Trang phát biểu. Ảnh: Hoàng Hiếu - TTXVN
Một điều đáng ghi nhận nữa là sức lan tỏa mạnh mẽ của Giải thưởng ở mọi lứa tuổi, cả trong và ngoài nước. Nhiều tác giả nước ngoài đã gửi tác phẩm tham dự và đoạt giải. Điều đó càng cho thấy ý nghĩa to lớn mà Giải thưởng Thiếu nhi Dế Mèn đã mang đến cho xã hội, đặc biệt là mang đến niềm vui cho những độc giả nhỏ tuổi vốn luôn mong muốn khám phá, tìm hiểu về thế giới xung quanh. Những thành công ấy có được là nhờ sự nỗ lực, sáng tạo của Báo Thể thao & Văn hóa trong việc thể hiện trách nhiệm với xã hội thông qua tôn chỉ hoạt động của báo là góp phần phát triển nền văn hóa nghệ thuật, thể thao nước nhà...
Nhà văn Trần Đức Tiến (sinh năm 1953 tại huyện Lý Nhân, tỉnh Hà Nam) hiện đang sống ở Bà Rịa - Vũng Tàu. Ông viết cho cả thiếu nhi và người lớn. Khá nhiều tác phẩm của ông đã được đưa vào sách giáo khoa như “Giọt sương đêm” (Ngữ Văn 6, tập 1, bộ sách Chân trời sáng tạo), “Cá chuồn tập bay” (Tiếng Việt 2, tập 2, bộ sách Chân trời sáng tạo), “Bạn nhỏ trong nhà” (Tiếng Việt 3, tập 1, bộ sách Kết nối tri thức), “Hoa cúc áo” (Tiếng Việt 4, tập 2, bộ sách Chân trời sáng tạo), “Chân trời cuối phố” (Tiếng Việt 4, tập 1, bộ sách Kết nối tri thức)… Tác phẩm “A lô!... Cậu đấy à?” là tác phẩm mới nhất của ông, tiếp theo của cuốn đồng thoại nổi tiếng “Xóm Bờ Giậu” (2019) - Giải B, Giải thưởng Sách quốc gia.
Ban tổ chức trao giải "Khát vọng" dành cho tác giả người lớn. Ảnh: Hoàng Hiếu - TTXVN
Giải thưởng lớn - “Hiệp sĩ Dế Mèn” vẫn giữ tiêu chí quan trọng nhất là trao tặng tác giả có “sáng tác, trình diễn nghệ thuật - giải trí xuất sắc trong năm”, đồng thời có bề dày sáng tác, cống hiến cho thiếu nhi trong cả sự nghiệp. Gia tài tác phẩm cho thiếu nhi của Nhà văn Trần Đức Tiến, cùng với “A lô!... Cậu đấy à?” còn có 10 cuốn giúp ông đủ điều kiện để được trao “Hiệp sĩ Dế Mèn” - giải thưởng danh giá dành cho cả sự nghiệp vì thiếu nhi. Đó là các tác phẩm: “Ốc mượn hồn” (1992); “Vương quốc vắng nụ cười” (1993); “Dế mùa Thu” (1997); “Thằng Cúp” (2001); “Làm mèo” (2003, tái bản 2015, 2023); “Trăng vùi trong cỏ” (2006); “Chiếc lông ngỗng trời” (2011); “Những truyện hay viết cho thiếu nhi của Trần Đức Tiến” (2013); “Trên đôi cánh chuồn chuồn” (2015, tái bản 2020) và “Xóm Bờ Giậu” (2019, tái bản 2020, 2021, 2022).
Bên cạnh giải thưởng lớn, Ban Tổ chức đã trao 4 giải đồng hạng mang tên “ Khát vọng Dế Mèn” cho: Chùm tranh của Hoàng Nhật Quang (11 tuổi, Lạng Sơn); các tác phẩm "Ông Ba Bị và những đứa trẻ trong mơ" (truyện dài của Lạc An, Nhà xuất bản Kim Đồng); "Ở một nơi có rất nhiều rồng" (bản thảo truyện dài của Mộc An); "Vua ngan xóm hồ" (bản thảo truyện dài của Nhà văn Uông Triều). Ngoài ra, hai tặng thưởng của Hội đồng Giám khảo được trao cho các tác phẩm “Nghé ọ Hai Xoáy" (truyện dài của tác giả Phạm Anh Xuân, Nhà xuất bản Văn học - Tân Việt Books); "Tôi, bố tôi, và…", "Từ những bức thư" (chùm bản thảo của tác giả Đoàn Lữ Thụy Phương, 10 tuổi).
Ban tổ chức trao giải "Khát vọng" dành cho thiếu nhi. Ảnh: Hoàng Hiếu - TTXVN
Nhà thơ Trần Đăng Khoa, Phó Chủ tịch Hội Nhà văn Việt Nam, Chủ tịch Hội đồng Giám khảo khẳng định: Mùa giải năm nay tìm được “Hiệp sĩ Dế Mèn”, 4 giải “Khát vọng Dế Mèn” và hai tặng thưởng của Hội đồng Giám khảo là một kết quả khá toàn diện. Qua 4 mùa tổ chức, Giải thưởng Thiếu nhi Dế Mèn ngày càng chuyên nghiệp hơn, thu hút được sự chú ý, sự sáng tạo của đông đảo văn nghệ sĩ và thiếu nhi. Rất nhiều tác phẩm tốt từ giải thưởng này đã góp thêm sự phong phú vào kho tàng nghệ thuật thiếu nhi. Mỗi năm, tác phẩm lại nhiều hơn, người tham gia đông đảo hơn và tác phẩm cũng chất lượng hơn. Đó là điều rất đáng mừng.
Giải thưởng Thiếu nhi Dế Mèn do Báo Thể thao và Văn hóa sáng lập từ năm 2020, trao cho các sáng tác, trình diễn nghệ thuật xuất sắc “của” thiếu nhi, hoặc “vì” thiếu nhi. Trước đó, giải “Hiệp sĩ Dế Mèn” được trao tặng Nhà văn Nguyễn Nhật Ánh (2020) cùng nhiều giải "Khát vọng Dế Mèn" được trao cho các văn nghệ sĩ trong và ngoài nước, trong đó có 4 tác giả là thiếu nhi. Mùa giải lần thứ 4 năm nay đã thu hút 121 tác phẩm, chùm tác phẩm được sáng tác, hoàn thiện hoặc công bố từ ngày 1/1/2022 đến ngày 20/4/2023; 10 tác phẩm được chọn vào vòng Chung khảo để trao giải.
Các tác giả tốp 10 nhận Chứng chỉ của Ban tổ chức. Ảnh: Hoàng Hiếu - TTXVN
Sau lễ trao giải, dự kiến ngày 8/6 tại Thành phố Hồ Chí Minh, Báo Thể thao & Văn hóa sẽ phối hợp tổ chức triển lãm cá nhân đầu tiên cho họa sĩ nhí Hoàng Nhật Quang, giới thiệu tác phẩm của em đến với công chúng. Em và gia đình muốn góp phần cho chương trình gây “Vì mái trường cho em” của Báo Thể thao và Văn hóa, nếu có tác phẩm được bán.
“Vì mái trường cho em” là chương trình thiện nguyện được phát động từ ngày 14/4/2022 nhân dịp kỷ niệm 40 năm Thể thao & Văn hóa ra số báo đầu tiên (21/8/1982 - 21/8/2022) nhằm kết nối các văn nghệ sĩ, nhà hảo tâm và ngành giáo ở địa phương để hoàn thiện cơ sở vật chất cho một số trường, điểm trường ở vùng sâu, vùng xa. Tới nay, chương trình đã vận động được 600 triệu đồng. Ngày 10/3/2023, lớp học mới ở Điểm trường Huổi Khoang, thuộc Trường Mầm non Hoa Mai (xã Nậm Mằn, huyện Sông Mã, tỉnh Sơn La) đã được khánh thành. Báo Thể thao & Văn hóa đã vận động, quyên góp, ủng hộ và trao tặng điểm Trường Mầm non Huổi Khoang, Trường Tiểu học và Trung học Cơ sở xã Nậm Mằn “Tủ sách Dế Mèn” với khoảng 500 cuốn sách cùng đồ dùng học tập...
Thanh Giang
